Terminologie

Question 1

Betekenis

= betekenaar = betekende = interpretatie = taalteken

Answer 1

Inhoud van een woord
- er moet een onderscheid gemaakt worden tussen woordenboekbetekenis en de betekenis van een woord in een zin
- betekenissen zijn in BT en DT idealiter equivalent
- in de vertaalvergelijking kan de betekenis het vergelijkingspunt tussen BT en DT zijn
- er kan onderscheid gemaakt worden tussen de eigenlijke betekenis, de overdrachtelijke betekenis en de etymologische betekenis

Question 2

Brontaal

= hoofdtaal

Answer 2

taal waaruit wordt vertaald, taal van de brontekst

Question 3

Interferentie

= faux ami = interpretatiefout = leenwoord

Answer 3

taalfout; een woord, woordgroep of zinsconstructie uit de BT wordt in de doeltekst gebruikt hoewel de DT eigen oplossingen aanbiedt
- komt op alle niveaus voor: morfologie, stijl, syntaxis, typografie, woordenschat
- anglicismen, gallicismen, germanismen, hispanismen zijn vormen van interferentie

Question 4

Interpretatie

Answer 4

fase in het vertaalproces; de betekenis van woorden, woordgroepen, zinnen uit de brontekst worden achterhaald

Question 5

Brontekst

Answer 5

tekst waarvan een vertaling wordt gemaakt

Question 6

Doeltaal

Answer 6

taal waarin wordt vertaald, taal vd doelteskt

Question 7

Doeltekst

Answer 7

Tekst die uit het vertaalproces voorkomt, product van een vertaling

Question 8

Connotatie

Answer 8

linguïstische term; affectieve, subjectieve en variabele betekenis van een woord(groep)
- collectieve connotatie = geldt voor bepaalde groepen
- individuele connotatie = verschilt van persoon tot persoon

Question 9

Context

Answer 9

talige omgeving van een woord, woordgroep of zin die ertoe kan bijdragen de betekenis van dat woord, die woordgroep of zin te achterhalen

Question 10

Coherentie

Answer 10

Tekstkenmerk; logische semantische of syntactische samenhang van een woordgroep, zin of tekst

Question 11

Collocatie

Answer 11

taalkenmerk; verbinding van 2 of meer woorden die door het frequente gebruik zijn ingeburgerd en een betekeniseenheid vormen
» woorden zijn vaster verbonden dan in een coöcurrentie

Question 12

Compensatie

Answer 12

1. Vertaalprocédé: een verlies ten opzichte van de BT wordt in de DT op een andere plaats of op een andere wijze goedgemaakt
   bv. woordspeling op een andere plaats maken
   bv. alliteratie met andere klanken
2. Resultaat van dat vertaalprocédé

Question 13

Idiomatische uitdrukking

Answer 13

Vaste verbinding van woorden die eigen is aan een bepaalde taal en een metaforische betekenis heeft
- kan vaak niet woord-voor-woord worden vertaald&raquo_space; moet als geheel door equivalent worden vervangen
- sommige komen wel in meerdere talen voor

Question 14

Deverbalisatie

Answer 14

fase in het vertaalproces; fase tussen het begrijpen van de brontekst en het weergeven van de brontekst in de doeltaal; de inhoud wordt daarbij losgemaakt van de vorm
bij het hanteren van bepaalde vertaalstrategiën is deverbalisatie een manier om los te komen van de brontekst

Question 15

Realia

Answer 15

concrete buitentekstuele elemeneten waarnaar in een bron- of doeltekst wordt verwezen
bv. feesten, gebouwen, gerechten, instellingen, personen, straten…

Question 16

explicitatie vs implicitatie

Answer 16

vertaalprocédé; over een woord, woordgroep of zin uit de doeltekst wordt informatie gegeven die niet in de brontekst staat
- afzien van een explicitatie kan tot ondervertaling leiden
- te veel kan betuttelend werken
- sommige vormen van vakvertaling (juridisch) maken veel gebruik ervan
- =/= toevoeging
- kan taal- of vertaalgebonden zijn

resultaat van dat vertaalprocédé

Question 17

Overname

Answer 17

Vertaalprocédé; een element uit de brontekst wordt onveranderd of met kleine aanpassingen in de doeltekst overgenomen
- data, eigennamen, getallen, symbolen worden meestal overgenomen
- collocaties, eigennamen met symboolkarakter, voorstellingen van hoeveelheden met een idiomatisch karakter worden niet zondermeer overgenomen
- anderstalige citaten uit BT kunnen onvertaald in DT worden overgenomen
- een overname kan ook worden gedaan om retorische of stilistische redenen of bij gebrek aan een equivalent in de doeltaal

resultaat van dat vertaalprocédé