Tentamen Flashcards
Wat is publiekrecht? En hoe is dit onder te verdelen?
De verticale verhouding tussen burger en overheid.
- Staatsrecht
- Bestuursrecht
- Strafrecht
- Volkenrecht
Wat is privaatrecht? En hoe is dit onder te verdelen?
Horizontale verhouding tussen burgers onderling
- Materieel: burgerlijk recht: personen en familierecht, rechtspersonenrecht en vermogensrecht.
- Formeel: burgerlijk procesrecht
Wat is het verschil tussen materieel en formeel recht?
Materieel recht gaat over de inhoud (de rechten en plichten) terwijl formeel recht gaat over de procedure en de handhaving van die rechten en plichten.
Noem de rechtsbronnen
- Jurisprudentie
- De wet
- Verdrag
- Gewoonte
Welke voorwaarden zitten er aan gewoonterecht?
- vast gebruik
- die door een vaste groep nageleefd wordt
- met de overtuiging dat men voldoet aan een rechtsnorm
Wat zijn normatieve rechtsregels? En welke bepalingen vallen eronder?
Sturen of beoordelen van menselijk gedrag (stellen een norm)
- Gebodsbepaling
- Verbodsbepaling
- Bevoegdheidsverlenende bepaling
Wat zijn niet normatieve rechtsregels? En welke bepalingen vallen eronder?
Ze hebben geen betrekking op het sturen of beoordelen van menselijk gedrag. (Ze stellen geen norm)
- Kwalificatieregels en definitiebepalingen (Bepalingen die een omschrijving geven van begrippen)
- Verwijzingsregels en schakelbepalingen (Bepalingen die artikelen, afdelingen of titels van een wetboek van overeenkomstige toepassing verklaren op een ander onderwerp van de wet)
- Constructies en ficties (Bepalingen waarin verschillende samenhangende verschijnselen onder 1 noemer worden gebracht/De wetgever doet alsof er sprake is van een fictieve situatie)
Wat is Trias Politica?
Leer van Montesquieu die inhield dat de machten gescheiden moesten worden om de burger te beschermen tegen macht centralisatie en machtsmisbruik.
1) Wetgevende macht: stellen van algemene regels (Regering+Staten-Generaal)
2) Uitvoerende macht: uitvoeren van overheidstaken (feitelijk beheer van openbare (Regering)
ruimten/nemen van besluiten in de vorm van beschikkingen)
3) Wetgevende macht: beslechten van geschillen over de juiste toepassing van het recht (Rechters)
Wat is checks and balances?
Het houden van toezicht (checks) van de ene macht op de andere macht en het samenwerkingen (balances) tussen de machten, waarbij bevoegdheden worden gedeeld. Dit voorkomt machtsmisbruik omdat niet één macht alles zelf kan doen maar moet samenwerken en wordt gecontroleerd.
Wat is het legaliteitsbeginsel?
Gedragingen zijn alleen strafbaar op grond van een wettelijk voorschrift met daarin opgenomen een straf
Wat is de vertrouwensregel?
De vertrouwensregel staat centraal binnen het parlementaire stelsel: de regering moet de steun hebben van het parlement om te kunnen regeren. Bij een conflict tussen de Tweede Kamer en regering kan de regering aan het bewind blijven, de kamer ontbinden en nieuwe verkiezingen uitschrijven. Indien de nieuwe Kamer opnieuw afkeuring uitspreekt, kan de regering niet nogmaals ontbinden en moet zij aftreden. De regering is voor haar voortbestaan aangewezen op het vertrouwen van een Kamermeerderheid vertrouwensregel. – Regering / minister / staatssecretaris moet aftreden op het moment dat zij niet meer het vertrouwen hebben van het parlement.
Wat zijn klassieke grondrechten en welke rechten vallen hieronder?
Waarborgen de vrijheden van burgers door de overheid
• Vrijheidsrechten: betreffen aspecten van het menselijk bestaan waarmee de overheid zich in beginsel niet heeft te bemoeien.
• Politieke rechten: betreffen de vrije uitoefening van de democratische bevoegdheden van de burgers.
• Gelijkheidsrechten: verbieden aan de overheid het maken van onderscheid tussen burgers op tal van terreinen.
Wat zijn sociale grondrechten?
Voorwerp van zorg van de overheid (inspanningsverplichting overheid)
Sociale grondrechten verplichten de overheid iets te doen voor het algemeen welzijn en
belang. De sociale grondrechten formuleren beleidsdoelen voor de overheid, maar deze kunnen door een individu niet bij de rechter worden afgedwongen.
Wat is het verschil tussen wetten in formele zin en wetten in materiële zin?
Wet in formele zin: Gemaakt door regering en Staten-Generaal (art. 81 Gw)
Kijken naar de herkomst van de wet.
Wet in materiële zin: Ieder Algemeen Verbindend Voorschrift (AVV)
• AMvB
• Ministeriële regeling
• Verordening
Draagt een hele groep burgers op iets wel/niet te doen.
Hoe komen wetten in formele zin tot stand?
- Indienen wetsvoorstel door regering
- Advies Raad van State
- Behandeling Tweede Kamer
- Behandeling Eerste Kamer
- Bekrachtiging/ondertekening minister en koning
- Bekendmaking staatsblad
- Inwerkingtreding
Hoe is de voorrang van wetgeving geregeld?
- 1 Verdrag
- 2 Grondwet
- 3 Wetten in formele zin
- 4 Algemene Maatregelen van Bestuur
- 5 Ministeriële regeling
- 6 Provinciale verordeningen
- 7 Gemeentelijke verordeningen