Tentamen Flashcards
Vraag 1: Inleiding
a) Wat verstaat men onder het begrip contextmanipulatie en waarom is dat zo belangrijk in de PMT?
Construeren en manipuleren van de therapeutische omgevingsfactoren. Op deze manier zorg je ervoor dat cliënten bepaalde ervaringen opdoen of de gelegenheid kunnen krijgen om met nieuw gedrag te oefenen. Verschillende manieren
Materiële context: Manipuleren van objecten, ruimte, spullen etc.
Sociale context: Manipuleren van sociale context bijvoorbeeld in groepstherapie
Vraag 1: Inleiding
b) Een belangrijk citaat van Dencia is “The brain is an organ that is sculpted at every level by experiences”. Wat is het belang van deze uitspraak voor de onderbouwing van PMT?
Een ervaring verrijkte omgeving helpt de hersenen te stimuleren en te ontwikkelen wat weer invloed heeft op ons functioneren (= Enriched enviroment perspective).
Ontwikkeling kan dus door aanbieden van een ervaring verrijkte omgeving ten gunste beïnvloeden ook wanneer deze kinderen in aanleg kwetsbaar kunnen zijn (!)
Vraag 1: Inleiding
c) PMT wordt getypeerd als experientiële vorm van therapie. Welke gevoelens kunnen hierbij opgeroepen worden?
Positieve gevoelens: ervaringen, verhoging zelfbeeld en nieuw meer functioneel gedrag.
Negatieve gevoelens: Waardoor men weer in contact kan komen met patronen en oude pijnlijke situaties (cliënten bijvoorbeeld stil laten staan bij boosheid, verdriet, trauma)
Vraag 2: Lichaamsbeleving
Geef van elk van de onderstaande domeinen voorbeeld van een verstoring in relatie tot een psychiatrische stoornis.
- Lichaamsbewustzijn
- Lichaamstevredenheid
- Lichaamsattitude
Bewustzijn = perceptie van lichaamsstaten, processen en acties (SAQ, SBC & MAIA)
Depressievestoornis - niet meer voelen dat je honger hebt.
Tevredenheid = tevredenheid met uiterlijk en functionaliteit (BCS)
Eetstoornis, anorexia nervosa - het niet meer willen/kunnen eten omdat het lichaam als veel dikker wordt ervaren dan dat het is.
Attitude = cognitieve affectieve en gedragsattitude naar het lichaam (DBIQ)
Borderline persoonlijkheidsstoornis - het snijden / mutileren van zichzelf. Het bewust het lichaam schade toebrengen en dus niet goed willen zorgen voor het lijf.
Vraag 3: Eetstoornissen
a) Wat houdt orthorexia in en hoe herken je dit?
Ongezonde fixatie op “gezond eten” en weigeren van “ongezond eten”. Superieur voelen over eigen eetgewoontes, irreële gedachten over functioneren eigen lichaam. Vaak samengaand met ondergewicht of voedseltekorten.
Vraag 3: Eetstoornissen
b) Waarom lopen sporters meer kans op het krijgen van een eetstoornis, welke sporters voornamelijk?
Sporters lijken meer kans te hebben op ontwikkelen van een eetstoornis > roeien, turnen, ballet, duurlopers etc. (sporters die in een gewichtsklasse competitie doen, veel aandacht op gewicht).
Mogelijke triggers voor ontwikkelen van eetstoornissen binnen de sport:
Veel aandacht voor het lijf, gewicht en uiterlijk
Veel aandacht voor voeding en aangepaste eetschema’s
Trainingstijden en maaltijden vaak moeilijk te combineren
Gewicht kan worden gekoppeld aan behalen prestaties
Omgevingsinvloeden door teamgenoten, coach of trainer
Vraag 4: Verstandelijke beperking
a) Psychomotorische therapie bij LVB is vaak gericht op agressieregulatie. Waarom is dit juist een belangrijk domein bij deze doelgroep?
Kenmerkend voor de doelgroep is de moeilijkheid met (1) adequate herkenning en regulering van emoties en (2) adaptieve coping vaardigheden.
Onderliggend probleem binnen erkenning/ regulatie van emoties is interoceptive awareness
Interoceptive awareness is lichaamsgericht wat maakt dat PMT hier goed op kan inspelen. Het doel binnen PMT in het algemeen is om deze interoceptive awareness en coping skills te vergroten.
- Daarnaast kan PMT ook inspelen door het aanbieden van succeservaringen (bv in spel) dit kan tevens de eigen effectiviteit en het zelfvertrouwen van de cliënt verhogen.
Vraag 4: Verstandelijke beperking
b) Mensen met LVB zijn verhoogd kwetsbaar voor seksueel misbruik. Hoe komt dat? Welke risicofactoren spelen daarbij een rol?
Risicofactoren, verhoogde kwetsbaarheid voor:
- Grote afhankelijkheid van anderen
- Verminderde sociale vaardigheden
- Gebrek aan kennis op gebied van seksualiteit
- Aangeleerde hulpeloosheid.
Hiernaast kan de aanwezigheid van een laag zelfvertrouwen i.c.m. met een naïviteit (te snel) vertrouwen van andere iemand kwetsbaar maken voor misbruik en misleiding.
Vraag 5: Angststoornissen
Glas en Murris maken onderscheid tussen ‘Emotionele vermijding’ en ‘Emotie gedreven gedrag’.
a) Wat houden deze in en hoe zou je dit in PMT kunnen beïnvloeden bij een patiënt met een angststoornis?
Emotionele vermijding (vooraf) - Emoties voor zijn en niet te laten ontstaan
Emotie gedreven gedrag (tijdens) - Er ontstaat een emotie en wat iemand doet om dit te verminderen of weg te laten gaan
Vraag 6: Trauma
In het PMDI worden zeven behandelclusters genoemd voor mensen met PTSD. Licht de onderstaande 3 toe met een voorbeeld van een PMT interventie die daarop gericht is.
1- Afvlakking, ‘numbing’
2- Oriëntatie, concentratie en aandacht
3 - Vertrouwen en veiligheid
1- Afvlakking, numbing: Mate waarin zichtbaar is in de houding, lichaamstaal en bewegingen van de patiënt dat de patiënt in staat is contact te maken met het lichaam en gewaarwordingen vanuit het lichaam.
PMT –> verbeteren van arousalregulatie wordt binnen PMT gedaan door het vergroten van lichaamsbewustzijn en het aanleren van technieken om arousal te reguleren. Deze technieken
variëren van yoga, ademhalingsoefeningen en fysieke activatie.
2- Oriëntatie, concentratie en aandacht: Mate waarin zichtbaar is in de houding, lichaamstaal en bewegingen van de patiënt dat de patiënt in staat is de aandacht in het hier-en-nu te richten bij de activiteit, georiënteerd is.
PMT –> kan ingezet worden als behandelmethode om problemen op gebied van oriëntatie,
aandacht en concentratie te verminderen. Dit wordt gedaan door het aanspreken van
zintuigelijke waarneming, van externe stimuli (zoals kijken), en interne stimuli (zoals ademhaling). Een programma gericht op sensorisch leren resulteerde in vermindering van symptomen van complexe PTSS (Kaiser, Gillette, & Spinazzola, 2010). In andere literatuur
over lichaams- en bewegingsgerichte interventies wordt het verbeteren van lichaams- en zintuigelijk bewustzijn beschreven als een belangrijk onderdeel van de interventie.
3- Veiligheid en vertrouwen: Mate waarin zichtbaar is in de houding, lichaamstaal en bewegingen van de patiënt dat er gevoel van onveiligheid en wantrouwen in contact is naar de omgeving, de PMTer en het materiaal.
PMT –> Er zijn verschillende lichaams- en bewegingsgerichte interventies ontwikkeld om problemen
in interpersoonlijk contact aan te pakken, zoals het veilig leren inzetten van lichamelijke
kracht, het leren van zelfverdedigingstechnieken, vergroten van bewustzijn van eigen
behoeften, persoonlijke ruimte en grenzen en het leren van zichzelf te kalmeren in interactie
met anderen.
Vraag 6: Trauma
Wat is tonische immobiliteit en hoe is dat te herkennen? Noem 3 kenmerken.
Tonische immobiliteit is voorspellend voor ontstaan van PTSS symptomen, herbeleving, vermijding.
GEEN ontstaan van hyperarousal! de hypoarousal en verdovingreacties treden op:
- Geremdheid in grove motoriek
- Trillen
- Pijn wordt onderdrukt
- Niet meer kunnen praten
- Glazige, starende blik, niet echt kijken
- Ogen zijn periodes gesloten
Vraag 7: Psychosen
a) Wat houdt het diathese-stress model in?
b) Noem 2 behandelmogelijkheden voor mensen met psychosen die hieraan zijn gerelateerd en licht deze kort toe.
a) Ieder mens beschikt over een bepaald mate van kwetsbaar makende en beschermende factoren (individueel bepaald) deze kan bij het aanbieden van een bepaalde stressoren (symptomen van) psychopathologie uitlokken. Geeft tevens een verklaring waarom bij dezelfde stressor de een wel en de ander geen psychopathologie ontwikkeld.
b) - Stress Management Training door Claudia Emck / om clienten hun stress management vaardigheden te versterken.
Progressieve spierrelaxatie
Vraag 8: Persoonlijkheidsstoornissen
a) Welke rol speelt hechting bij persoonlijkheidsstoornissen?
Wat betekent dit voor PMT, waar richt je je dan op? Licht kort toe.
Hechting:
In het licht van hechtingstheorie wordt dit sociale gedrag begrepen als de consequentie van de vroege jeugd ervaringen. Hechtingstheorie zegt dat sociaal gedrag voortkomt uit interne werkmodellen. Deze werkmodellen bestaan uit schema’s over zichzelf en anderen. Deze modellen kunnen constant verandering door ervaringen. Dit is wel sterk beïnvloed door de ervaringen met de primaire verzorger. Zijn een belangrijke factor in het ontwikkelen van PS.
Rosenstein en Horowitz: alle patiënten met PS hebben een insecure hechtingsstijl.
Hierom is het vormen van een goede werkrelatie met deze patiënten erg belangrijk, maar ook heel lastig. Actieve, oprechte, positieve validatie en nieuwsgierige houding van de therapeut.
Therapeuten kunnen overvallen worden door de grove reacties van de patiënten. Hun acties provoceren negatieve emoties. Daarom moet de therapeut zich focussen op het achterliggende en niet de actie zelf.
Vraag 9: Verslaving
Stoffels e.a. noemen 4 belangrijke doelen voor PMT bij verslaving. Noem er twee en geef een concreet voorbeeld hoe dit wordt uitgewerkt. Beschrijf daarbij een bewegingsarrangement en verbale en non-verbale (micro) interventies van de therapeut.
Verbeteren van algemene fysieke conditie: herstellen en verbeteren van kracht, behendigheid, uithoudingsvermogen, mobiliteit en coördinatie. Succeservaringen maken, realistische doelen stellen en vertrouwen krijgen in het lichaam, motorische en sociale competenties.
Verbeteren van lichaamsbeleving: contact met lichaam herstellen. Ervaren en voelen van spanning, craving en emoties op basis van fysieke sensaties, maar ook leren om de mogelijkheden van het lichaam te herkennen, zoals honger, moeheid, pijn en blessures. Ook focus op verzorging: hygiëne, kleding en verzorgingsproducten.
Verbeteren van zelf-reflectie over verslavingsgedrag: herkennen van de eerste fysieke impulsen die mogelijk leiden tot terugval.
Omgaan met craving en voorkomen van middelengebruik: herkennen van de eerste signalen van craving en controle over deze signalen hebben om het te voorkomen.
Vraag 10: Ouderen
1- Wat houdt het Aquamentia programma in?
2- Voor wie is Aquamentia bedoeld?
3- Welke omgevingsfactor is essentieel in dit programma en welke werking gaat daar van uit?
Aquamentia (therapie in zwembad)
1 - Het programma werkt met de 7 topics van PMT (instrumentele motorische sensitiviteit, sociale motorische sensitiviteit, ruimte, kracht, lichaamsbeleving, vertrouwen en relaxatie).
Elke twee weken komt er een nieuw thema
De therapeut stimuleert cliënt om te bewegen vraagt de LECS uit. Muziek kan gebruikt worden om te helpen om in beweging te komen.
Er is 1 therapeut per cliënt, de steun van de therapeut neemt af per sessie als dat mogelijk is. De therapeut stimuleert cliënten sociaal contact op te zoeken.
> Minder kans op vallen - valangst vermindert
Veel sensorische stimuli - meer sensorisch bewustzijn
Water zorgt voor weerstand - trainen van spieren en fitheid
Zorgt voor druk op de borst - benauwd gevoel - psycho-educatie belangrijk
Minder zwaartekracht - minder druk op de gewrichten - bewegen wordt makkelijker
Minder stabiliteit - werken aan balans
Vooraf is screening nodig (zwembad te bereiken? Geen open wonden?
De doelen van Aquamentia zijn gericht op lichamelijk (bodily -B), emotioneel (E), cognitief (C) en sociaal (S) welzijn:
Behouden en verbeteren van fysiek en emotioneel balans (B)
Behouden en/of verbeteren cognitief balans door middel van plezierervaringen, uitdagingen en spanning/relaxatie (E en C)
Behouden en/of verbeteren van contact met zelf, anderen en context (S)
Verbeteren fysieke kracht (B)
Verbeteren zekerheid (E en C)
2 - Ouderen met dementie
3 - Therapeut moet geschikte situaties creëren en van tevoren een plan maken (3 fases: observatie, feedback en actie).
