Tekst 17: Orakeluitspraak Vertaling Flashcards
Ἧκεν εἰς τοὺς Δελφοὺς ὁ τῶν Λυδῶν βασιλεὺς Κροῖσος.
Naar Delphi kwam de koning van de Lydiërs, Kroisos.
Ὁ δὲ Κροῖσος σφόδρα ἠγανάκτει τῇ Πυθίᾳ καὶ εἶπεν αὐτῇ·
Kroisos was erg boos op de Pythia en zei tegen haar:
«Τούσδε τοὺς δεσμοὺς παρέχω τῷ θεῷ ὡς ἀκροθίνια τοῦ πολέμου·
‘Deze boeien geef ik aan de god als buit van de oorlog;
ἐμὲ γὰρ ἐνίκησεν ὁ Κῦρος, ὁ τῶν Περσῶν βασιλεύς, καὶ εἰς δεσμούς μ’ ἤγαγεν.
Want mij overwon Kyros, de koning van de Perzen, en hij bracht me in boeien.
Ἀλλ’ ἐθέλω σ’ ἐρωτᾶν· τί οἱ τῶν Ἑλλήνων θεοὶ ἄπιστοί εἰσιν;
Maar ik wil je vragen: waarom zijn de goden van de Grieken onbetrouwbaar?
Ἐγὼ γὰρ ἀεὶ τὸν Ἀπόλλωνα ἐτίμων μάλιστα, πολλάκις δὲ δῶρα δεῦρο ἔπεμψα· πολλὰ δὲ ἱερὰ ἔθυσα.
Ik eerde immers altijd vooral Apollo en vaak heb ik geschenken hierheen gestuurd: vele offerdieren heb ik geofferd.
Ἀλλὰ σὺ ἔψευσάς με. Προέλεξας γάρ ποτέ μοι· «Εἰ τοῖς Πέρσαις πολεμήσεις, μεγάλην ἀρχὴν καταλύσεις.»
Maar jij hebt me bedrogen. Je hebt me immers ooit voorspeld: ‘Als je oorlog zult voeren tegen de Perzen, zal je een groot rijk vernietigen.’
Διότι δ᾽ ἡ τῶν Περσῶν ἀρχὴ μείζων ἐστὶν ἢ ἡ τῶν Λυδῶν ἀρχή, ἐνόμιζον ὅτι σὺ συνεβούλευές μοι πολεμεῖν.
Doordat het rijk van de Perzen groter is dan het rijk van de Lydiërs, meende ik dat jij me aanried om oorlog te voeren.
Ἀλλ’ ἐπειδὴ ἐπολεμήσαμεν, ἐνίκων οἱ Πέρσαι. Τί οὖν σὺ καὶ ὁ θεὸς τὴν ἀλήθειάν με ἐκρύψατε;
Maar toen we oorlog voerden, wonnen de Perzen. Waarom dus hebben jij en de god de waarheid voor me verborgen?!
Ἡ δὲ Πυθία ἐγέλασε καὶ εἶπεν τῷ Κροίσῳ· « Ὦ νήπιε, μὴ ἀγανάκτει.
De Pythia lachte en zei tegen Kroisos: ‘O dwaas, wees niet boos.
Οὐδενὶ γὰρ ἀνθρώπων ἔξεστι τὴν τύχην φυγεῖν,
Want voor niemand van de mensen is het mogelijk om het lot te ontvluchten,
καὶ σοί ποτε ἐπέκλωσαν αἱ Μοῖραι ὅτι οἱ Πέρσαι σε πέρσαι ἔμελλον.
en voor jou hebben ooit de Moirai bepaald dat de Perzen je zouden verwoesten.
Ἐπειδὴ δὲ ἤκουσας τὸ μάντευμά μου, οὐδὲν ἔτι ἐπηρώτησας·
Toen je mijn orakel hoorde, heb je verder niets gevraagd;
πολεμεῖν γὰρ ἐπεθύμησας καὶ τὴν τῆς νίκης τιμὴν λαβεῖν ἤλπισας.
Want je verlangde ernaar om oorlog te voeren en je hoopte de eer van de overwinning te krijgen.
Ἡ δὴ τῶν Περσῶν ἀρχὴ μείζων ἐστὶν ἢ ἡ τῶν Λυδῶν ἀρχή,
Het rijk van de Perzen is groter dan het rijk van de Lydiërs,
ἀλλὰ σκόπει τάδε· ὁ μῦς τοῖς μὲν ἀνθρώποις μικρὸς εἶναι δοκεῖ, ταῖς δὲ ψύλλαις μέγας.
Maar beschouw het volgende: de muis lijkt voor mensen klein te zijn, maar voor vlooien groot.
Ἐγὼ μὲν οὖν οὔποτέ σε ἔψευσα, σὺ δ’ ἠγνόησας τὸ μάντευμα καὶ τοὺς Λυδοὺς οὐχ ἱκανῶς ἐφύλαξας.
Ik heb je dus nooit bedrogen, maar jij begreep het orakel niet en je hebt de Lydiërs niet voldoende beschermd.
