Stutt og hnitmiðuð svör! Flashcards

1
Q

Skilgreindu metaplasiu

A

Þar sem vefjagerð breytist t.d. Barrett’s

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
2
Q

Hvað er hypertrophia og hyperplasia - 2014

A

Hypertrophy: stærri frumur
Hyperplasia: fleiri frumur

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
3
Q

Myndbreytingar kjarna við necrosu

A

Pyknosis: minni kjarni
Karyorrhexis: brotinn kjarni
Karyolysis: uppleystur kjarni

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
4
Q

Lýstu granuloma

A

Klumpur af epitheloid macrophages með T-frumum í jaðri. Stundum risafrumur, bandvefsmyndun og drep.

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
5
Q

Hvaða 5 atriði einkenna góðkynja æxli - 2014

A
Engin meinvörp
Vel afmarkað
Exophytic vöxtur
Hægur vöxtur
Líkist upprunavef
How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
6
Q

Hvað er tvennt sem er mest einkennandi fyrir illkynja æxlisvöxt

A

Meinvörp

Ífarandi → illa afmarkað

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
7
Q

Útskýrðu muninn á stigi og gráðu

A

Stig: macro. Háð meinvörpum og lögun æxlis.

Gráða: micro. Háð pleomorphy, mítósum, necrosis, vaxtarmynstri.

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
8
Q

Nefnið 3 almenna þætti sem að stuðla að myndun bjúgs (edema).

A

Aukinn hydrostatic þrýstingur
Minnkaður onkótískur þrýstingur í plasma
Stíflaðar vessaæðar

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
9
Q

Hvaða 3 þættir geta stuðlað að blóðsegamyndun (Virchow triad).**

A

Brenglun í storkukerfi,
Brenglun í flæði
Endothel skemmdir

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
10
Q

Algengasti slagæðsjúkdómurinn og helstu stig hans

A

Atherosclerosis
Fatty streak
Atheromatous plaque
Complicated lesion

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
11
Q

Hver er munurinn á vulnerable og stable plaque.

A

Stable er með minni fitukjarna og þykkara fibrous cap

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
12
Q

Hvað er aneurysmi

A

Útbungun á veikum æðavegg

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
13
Q

Hvað er Aortic Dissection.

A

Þar sem intima rofnar og blóð flæðir undir það og rífur í gegnum æðina.

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
14
Q

4 birtingarform blóðþurrðarsjúkdómar

A

Angina pectoris
MI
Chronic ischemic heart disease
Sudden cardiac death

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
15
Q

Nefnið 4 ástæður fyrir hjartalokubakflæði (insufficiency).

A

Rof á papillary vöðva
Sýkingar
Örmyndun
Veiking á bandvef

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
16
Q

Nefndu 3 orsakir dilated cardiomyopathy

A

Erfðir, sýkingar, lyf/eiturefni

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
17
Q

Nefndu 4 æxli í munnvatnskirtlum og segðum hvort þau eru góðkynja eða illkynja.

A

Góðkynja: Pleomorphic adenoma, Warthins tumor

Illkynja: Mucoepidermoid carcinoma, Adenoid cystic carcinoma

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
18
Q

Áhættuþættir fyrir krabbameini í munni og munnholi

A

Reykingar, alkóhól, HPV

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
19
Q

Bestu horfur krabbameins í munni?

A

HPV-tengd krabbamein á vör

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
20
Q

Hvað er achalasia

A

Að geta ekki kyngt vegna skemmda í myenteric plexus.

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
21
Q

Hverjar eru orsakir A, B og C magabólgu.

A

Autoimmune, Bacterial, Chemical (gall)

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
22
Q

Intestinal vs. diffuse magakrabbi, aldur við greiningu, meinafræðilegt útlit og horfur.

A

Intestinal:
55 ára
Kirtilmyndanir
Intestinal hyperplasia

Diffuse:
47 ára
Lítil frumusamsöfn eða stakar
Signet ring frumur

Horfur: 5 ára lifun <25%

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
23
Q

Segðu frá Meckels diverticulum

A

Meðfætt true diverticulum í distal ileum.

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
24
Q

Hvað er Hirschsprungs sjúkdómur?

A

Meðfædd vöntun á ganglion frumum í ristil

Úttútnun proximal við þrengsli.

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
25
Q

Hvað er FAP - familial adenomatous polyposis

A

Ríkjandi erfðagalli sem veldur 100% ristilkrabbameini.

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
26
Q

HNPCC - hereditary non-polyposis syndrome

A

Ríkjandi erfðagalli í DNA viðgerðarensími sem veldur mikilli hættu á ristil- og leghálskrabbameini ásamt mörgum öðrum gerðum.

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
27
Q

Dukes flokkun

A

A
B: komið í gegnum ristilvegg
C: eitlameinvörp
D: fjarmeinvörp

28
Q

Carcinoid æxli - Hver er uppruni carcinoid æxla á hvaða 3 svæðum mynda þau helst frumæxli

A

Chromaffin frumur - enteroendocrine æxli

Smágirni, rectum, colon

29
Q

Carcinoid tumor í lungum - uppruni, staðsetning, sértæk einkenni

A

Chromaffin frumur

Stórar berkjur

Carcinoid syndrome: meltingaróþægindi, hitakóf, asthma-lík einkenni

30
Q

Emphysema - skilgreina og tiltaka 2 helstu gerðir (komið 2var)

A

Emphysema: eyðing á alveoli og elastískum vef sem veldur lungnateppu.
Centriacinar: reykingar
Panacinar: alfa-1-antitrypsin skortur

31
Q

4 granulomatous lungnasjúkdómar

A

Hypersensitivity pneumonitis, Sveppasýkingar, Berklar, Sarcoidosis

32
Q

Bronchopneumonia vs lobar pneumonia - macroskopist útlit og dreifing?

A

Bæði með mikla bólgufrumuíferð í alveoli
Lobar: afmarkaður lobe
Broncho: doppótt, oftast í báðum lungum og basalt.

33
Q

Hver er munurinn á ókonjugeraðri gulu og konjugeraðri gulu - nefndu dæmi um sjúkdóma í hvoru fyrir sig

A

Ókonjúgerað bilirubin er fituleysanlegt, skilst ekki út í þvagi og getur valdið heilaskemmdum.
Konj.: gallsteinar
Ókonj.: hemolytic anemia

34
Q

Hvað er hemochromatosis og við hvaða krabbamein er það tengt. Hvernig tengist það breytingu á húðlit.

A

Of mikið járn
Lifrarkrabbamein (HPC)
Járn sest í húð og eykur melanin myndun.

35
Q

Primary sclerosing cholangitis. a) Nefnið sjúkdóm sem tengist honum, b) helstu microscopisku einkennin.

A

Ulcerative colitis

Fibrosis á portal svæði, “onion skin fibrosis” í kringum gallganga, eyðing á gallgöngum.

36
Q

Nefnið 2 helstu vefjafræðilegu skilmerki skorpulifur og 5 þekktar orsakir skorpulifrar.

A

Bandvefsmyndun, regeneratívir hnútar

Alkóhól, viral hepatitis, auto-immune, hemochromatosis, alfa-1-antitrypsin skortur

37
Q

Nefndu amk 5 atriði sem eru mismunandi milli slit og liðagigtar

A
Slitgigt      ← →        Liðagigt
"Wear-and-tear" ← → Autoimmune
Liðbrjósk niðurbrot ← → Synovitis
Verst að kvöldi ← → Verst að morgna
Beinnabbar ← → Pannus
Engin mótefni ← → RF, Anti-CCP
38
Q

3 atriði sem meinafræðingur þarf að hafa í huga þegar hann er að meta beinæxli (ekki microscopiskt)

A

Aldur sj., staðsetning, útlit á röntgen

39
Q

Orsakir fólínsýruskorts í sambandi við anemia megaloblastica

A

Aukin þörf: þungaðar konur og nýburar
Næringarskortur
Malabsorption, aðallega prox. í görn
Lyf (methotrexate)

40
Q

Orsakir járnskortsanemiu - hver er algengust og nefna 3 í viðbót.

A

Krónísk blæðing

Næringarskortur, skert upptaka (celiac disease), helminth sýkingar

41
Q

Skýrið frá aldursdreifingu í Hodgkins lymphoma.

A

Algengast í 15-35 ára og 55+

42
Q

5 gerðir af ifarandi brjóstakrabbameini og vaxtarmynstur 2 stærstu flokkanna.

A
Ductal: stórar frumur
Lobular: oftast bilateral og multifocal, litlar signet ring frumur
Medullary
Inflammatory
Mucinous
Tubular
43
Q

Hvað er Pagets disease?

A

…of bone: Þykknun á beini vegna tap á jafnvægi á milli virkni osteoblasta og osteoclasta

…of the nipple: DCIS eða ífarandi æxlisvöxtur í geirvörtu

Extrammary: adenocarcinoma in situ í vulva.

44
Q

Skilgreindu hydronephrosis og nefndu 3 ástæður sem veldur

A

Útvíkkun renal pelvis og rýrnun á aðlægum vef af því að nýrað fyllast af pissi

Ureteropelvic stricture, nýrnasteinar, þungun

45
Q

Nýrnakrabbamein: Algengasta gerðin - 2 af helstu einkennum og helsti áhættuþáttur.(2014)

A

Clear cell carcinoma
Blóðmiga, costovertebral verkir
Reykingar

46
Q

Nýrnakrabbamein: Genabreytingar í helstu gerðinni og helsti meinvarpsstaðurinn (2015)

A

Tap á VHL geni

Lungu

47
Q

Nýrnakrabbamein: 3 helstu vefjagerðir (2009)

A

Clear cell carcinoma
Papillary renal carcinoma
Chromophobe carcinoma

48
Q

Graves - einkenni, orsök, hverjir fá. Meinafræði.

A

Einkenni: hyperthyroidism, exopthalmus, pretibial myxedema

Orsök: autoimmune

Hverjir fá: algengast í konum frá 20-40 ára
Meinafræði: stækkaður kirtill, þéttpakkaðir follicles með vacuoles og háum columnar frumum.

49
Q

Hvað er multinoduler goiter og hver eru helstu einkenni

A

Stækkaður skjaldkirtill með hnútamyndun

Einkenni langoftast engin, stundum vægur hyperthyroidism og þrengsli.

50
Q

3 af 4 einkennandi við Hashimotos’ meinafræði

A
Hurtle frumur
Mótefni: Anti-thyroglobulin ab., anti-microsomal ab., TSH receptor ab., TBII, TSI 
Mikil lymphocyte íferð
Atrophy á follicles
Bandvefsmyndun
51
Q

Hvað eru Hurtler frumur og hvaða sjúkdómi tengjast þær

A

Hrörnaðar follicle epithel frumur

Hashimoto, follicular adenoma

52
Q

Orsakir og einkenni Cushings

A

Steralyf, æxli sem framleiðir ACTH, nýrnahettuæxli sem framleiðir cortisol

Breytt fitudreifing, aukin líkamsþyngd, slappleiki, hypertension, hirsutism, ónæmisbæling

53
Q

Hyperaldosteronism - orsök og afleiðingar

A

Orsakir:
Hyperplasia eða adenoma í nýrnahettu
Renal ischemia
Meðganga

Afleiðingar: hypertension, hypokalemia

54
Q

Addison’s - hvað er það og afhverju verður pigmentation á húð og slímhúðum

A

Sjálfsónæmi gegn nýrnahettubörk → vanseyti á öllum barksterum
ACTH framleiðsla eykst og MSH er snippa úr sama forvera proteini

55
Q

Nefnið 5 atriði sem gerast við hliðlæga fyrirferðaraukningu og þrýstingshækkun í heilabúi

A
Skekkt miðlína heilans
Aflögun á ventricles
Minnkað magn heila- og mænuvökva og blóðs
Gyri flatna og sulci þrengjast
Herniation
Drep
56
Q

Nefndu 5 atriði sem geta valdið aukningu á intracranial þrýstingi

A
Æxli
Bjúgur
Blæðing
Aneurysm
Abscess
57
Q

Í hvað nýtist Astrocytoma flokkun helst og hverjir eru flokkarnir

A

Spá fyrir um horfur byggt á vefjagerð

Pilocytic a., Diffuse a., Anaplastic a., Glioblastoma

58
Q

Hvað er Gleason kerfi?

A

Kerfi til að meta gráðu blöðruhálskirtilskrabbameins.

59
Q

Nefnið 3 ástæður fyrir því afhverju ekki eru gerðar hópleitir að prostate æxlum með PSA.

A

(1)PSA er non-specific

Lítill ávinningur: (2) hár meðalaldur við greiningu, (3) erfið meðferðarúrræði

60
Q

CIN breytingar (Hvað er? Hlutföll sem progressa)

A

CIN: forstigsbreytingar í leghálsi tengt HPV flokkað eftir gráðu.
CIN I: (LSIL): 60% fer, 30% viðvarandi og 10% verða HSIL
CIN II/III: (HSIL): 30% fer, 60% viðvarandi og 10% ífarandi
CIN III: CIS

61
Q

Nefnið 3 eggjaleiðara tengdar orsakir fyrir utanlegsfóstrum.

A

Krónískur salpingitis
Endometriosis
Salpingitis isthmica nodosa

62
Q

Talið um bersýn og míkróskópísk einkenni Polycystic Ovary. Hverjir eru þekktir fylgikvillar í legi.

A

Macro: mikið af stórum follicular cystum í eggjastokkum.
Micro: Það sjást ekki gömul merki um egglos (gulbú, ör)
Tengsl við leg: Hækkun á estrogen → hyperplasia í endometrium → Aukin hætta á endometrial cancer

63
Q

Nefndu 3 gerðir sex chord tumors

A

Fibroma
Thecoma
Sertoli-leydig tumor

64
Q

Forstigsbreytingar high og low grade serous æxla í eggjastokkum*

A

Low: serous borderline æxli
High: serous intraepithelial carcinoma

65
Q

Flokkun epithelial æxli í eggjastokkum (Type 1 vs Type 2)

A

Type 1: Lággráðu serous, mucinous og endometrioid æxli

Type 2: Hágráðu serous carcinoma

66
Q

Pseudomyxoma peritonei

A

Mucinous adenocarcinoma æxlisvöxtur í kviðarholi sem getur fyllt kviðarhol af slími.