Brainscape's Knowledge GenomeTM

Browse over 1 million classes created by top students, professors, publishers, and experts.


See full index

inntöku próf líffræði > stoðtími 1 > Flashcards

stoðtími 1 Flashcards

1
Q

Hvað má líkaminn tapa miklu vatni?

A

ekki meira en 12-15%

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
2
Q

hvað er vatn stór hluti líkamans?

A

60%

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
3
Q

nefndu fimm leyst steinefni

A

Na+,K, Ca2+. HCO3 Ca2+

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
4
Q

komdu með dæmi um einsykrur?

A

glúkósi frúktósi, galaktósi

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
5
Q

komdu með dæmi um tvísykrur?

A

sakkarósi laktósi, maltósi

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
6
Q

komdu með dæmi um fjölsykrur?

A

mjölvi glýkógen og beðmi

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
7
Q

eiginleg fita

A

Undir húðinni
Fitusýrur glýseról
er Í kringum líffæri
Fosfólípíð
Í frumuhimnu dýra

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
8
Q

prótín?

A

Gert úr amínó sýrum
Notum 20 mismunandi amino sýrur í mannslíkamanum
Gegna mjög mörgum hlutverkum (ensím burðarefni og næring

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
9
Q

kjarnsýrur

A

Dna uppskrifta banki
rRna flytur upplýsingarnar
byggingar einingar erfðaefnis

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
10
Q

sveim

A

flutningur uppleystra úr. Háumstyrk. Í lágan styrk

þegar eindum er jafndreift í vökva

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
11
Q

osmósi

A

valgegndræp himna(ræður. Hvað fer í. Gegn)
Osmósa = sveim vatns yfir
valgegndræpa himnu úr háum
vatnsstyrk í lágan vatnsstyrk

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
12
Q

hvað heita vítamínin

A

A
B
C
D
E
K

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
13
Q

hvaða vítamín eru vatnsleysanleg?

A

B og C

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
14
Q

hvaða vítamín eru fituleysanleg?

A

A,D,E og K

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
15
Q

hvaða hlutverk gegnir A vítamín?

A

það hjálpar með sjón og getur skortur ollið náttblindu

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
16
Q

hvaða hlutverki gegnir B vítamín?

A

Truflanir á taugakerfi, æðakerfi og meltingarfærum eru dæmi um einkenni sem orsakast af B-vítamín skorti.

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
17
Q

Hvaða hlutverki gegnir C vítamín?

A

Skyrbjúgur er hörgulsjúkdómur vegna skorts á c-vítamíni. C-vítamín er mikilvægt næringarefni og gegnir hlutverki í viðhaldi vefja og framleiðslu á tilteknum taugaboðefnum.

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
18
Q

Hvaða hlutverki gegnir D vítamín?

A

Einkenni D-vítamínskorts eru beinkröm hjá börnum, þar sem bein í fótleggjum bogna og rifbein svigna, en meðal fullorðinna. það er að finna í fisk og afurðum hans, einnig er því bætt við flesta mjólk í dag. maður fér líka D vítamín þegar uv geislar lenda á húðinni.

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
19
Q

hvaða hlutverki gegnir E vítamín?

A

E-vítamínskortur gerir einkum vart við sig hjá einstaklingum með skerta fituupptöku, fyrirburum og fólki með arfgenga sjúkdóma í rauðu blóðkornunum.

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
20
Q

Hvaða hlutverki gegnir K vítamín?

A

K-vítamín er fituleysanlegt vítamín. Það er mikilvægt fyrir blóðstorknun. K-vítamín dregur nafn sitt af k-inu í alþjóðlega orðinu fyrir blóðstorknun, koagulation.

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
21
Q

frumuhimnan

A

Samloka fitusameinda, með prótín inn á milli
Byggð upp af fosfólípíðum

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
22
Q

Hvað er í dýrafrumunni?

A

kjarni, kjarnakorn,Ríbósóm, Hvatberi, Frymisflétta, Deilikorn, Leysikorn, Örpíplur, Umfrymi, frumuhimna, frymisnetið.

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
23
Q

hvað er kjarninn?

A

Með tvöfalda fosfólípíð himnu og
Geymir erfða efnið

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
24
Q

hvað gerir hvatberinn?

A

Orkuver frumunar
Loftháð frumuöndun ATP
Tvöföld himnaog hefur sitt eigið DNA og ríbósom og getafjölgað sér þrátt fyrir að vera ekki lifandi

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
25
Q

hvað er hlutverk Ríbósóms?

A

Það er prótínverkesmiðja frumunnar

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
26
Q

hvað gerir frymisfléttan?

A

Póshús frumunar
Vinnur afurði og sendir frá sér

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
27
Q

hvað gerir deilikorn?

A

tekur þátt í frumu skiptingu
og er ekki í plöntum

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
28
Q

Hvað gera leysikorn?

A

Brjóta niður úrgang

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
29
Q

Hvað gera örpíplur?

A

Partur af frumu stoð grindinni

30
Q

hvað er í plöntufrumunni en ekki í dýrafrumum?

A

Grænkorn og þær Ljós tillífa og hafa stóra miðlæga safabólu(dýrafrumur hafa aðeins litla safabólu) frumuveggurinn er gerður úr beðmi

31
Q

hvaða tegundir frumna eru heilkjörnungar?

A

Dýrafrumur
Plöntufrumur
Einfrumungar
Sveppir

32
Q

hvaða tegundir frumna eru dreifkjörnungar og hver eru einkenni þeirra?

A

Bakteríur
Enginn kjarnahjúpur, innihald
kjarnans er dreift um frumuna
* Eina himnan er frumuhimnan
* Engin himnubundin frumulíffæri
* Erfðaefnið yfirleitt í einum
litningi sem er oft hringlaga
* Sumar hafa vegg utan um
frumuna, jafnvel hylki um hann
* Peptíðóglýkan
* Ekkert frymisnet, ríbósóm
(netkorn) öll laus í umfrymi

33
Q

helstu vefja gerðir plantna

A

Þekjuvefur
Hefur loftaugu
Tvær varafrumur sem stjórna flæði lofts

Grunnvefur
Stuttfrumur
Uppi staðaí plöntum

Strengvefir
Langfrumur
Sáldæðar flytja næringu
Viðaræðar færa vökva

34
Q

hvernig virka efnaskipti?

A

Plöntur og sumar örverur framleiða lífræna næringu úr ólífrænum
efnum og sólarljósi við ljóstillífun – eru frumbjarga

35
Q

hvað er efnaformúla glúkósa?

A

C6 H12 O6
Sundrun tengjum í glúkósa fyrir orku

36
Q

hvað er ATP?

A

Hvernig lífverur binda orku
* Í lífverum er orkan bundin í ATP, adenósíntrífosfat
* ATP er „orkugjaldmiðill frumunnar“
* Þegar fruman þarf á orku að halda sundrar hún ATP í ADP og nýtir
orkuna sem losnar við það
Adenín (niturbasi)
Ríbósi (sykra)
Trífosfat (þrír fosfathópar)
ADP AMP

37
Q

æxlun

A

Kynæxlun
Frjóvgun
Okfruma fyrsta fruma lífveru
Innri og ytri frjóvgun

Kynlausæxlun
Æxlun án frjóvgunar
Blaðlús
Hjá einfrumungum

38
Q

hvað er vistkerfi?

A

Vistkerfi er heild mynduð af öllum lífverum svæðis auk lífvana
umhverfis þeirra.
* Líffélag + búsvæði.
* Líffélag er tiltekið safn lífvera sem lifir á sama búsvæði.
* Búsvæði er svæði afmarkað af einhverjum staðháttum þannig að
lífsskilyrði fyrir innan það eru önnur en utan þess.

39
Q

hvað er lífhvolf?

A

Sá hluti jarðar þar sem líf er

40
Q

hvað er vatnshvolf?

A
  • Myndað af höfum, stöðuvötnum og ám
  • Berghvolf:
  • Tekur til jarðskorpunnar
  • Er ysta lag jarðarinnar
  • Gufuhvolfið:
  • Liggur utan um alla jörðina
41
Q

hvað er tegund?

A

Eru dýr sem geta eignast eðlileg afkvæmi

42
Q

hvað er stofn?

A

Safn lífvera af sömutegund af sama svæði t.d. íslendingar

43
Q

hvað er samlífi?

A

Samhjálp er þegar báðir hagnast af sambandinu fugl á flóðhest

44
Q

hvað er gistilífi?

A

Þegar annar aðilinn græðir. En skaðar ekki hinn t.d. bakteríur á húð Okkar

45
Q

hvað er sníkjulífi?

A

Þegar annar aðilinn græðir en skaðar hinn

46
Q

Flokkunarkerfið

A

Ríki fylking flokkur ættbálkur ætt. Ættkvísl tegunf

lífríki skiptist í þrjá flokka
Fyrnur
Bakteríur
Heilkjörnungar
Heilkjörnungar sem skiptist í frumverur sveppi. Plöntur dýr

Dýr skiptist í svampa kvamphveljur holdýr hjóldýr flatormar kembingar lindýr liðormar þráðormar Liðdýr skrápdýr seildýr

Seildýr skiptist í tálknmunnar möttuldýr vankjálkar brjóskfiskar geisluggar. Holduggar froskdýr skriðdýr(og fuglar) spendýr

47
Q

bakteríur

A
  • Loftháðar: Þarfnast súrefnis til öndunar
  • Loftfirrtar: Deyja flestar við snertingu við súrefni
  • Ljóstillífun og efnatillífun
  • Loftóháðar: Nýta súrefni þegar það er í boði, komast einnig af án þess

Fyrnur eða arkerur
Lifa við extreme aðstæður djúpt í sjónum(efnatillífun)

48
Q

frumverur

A

Frumþörungar
Grænir frumbjarga
Augnlennungar gullþörungar skoruþörungar

Frumdýr
Ófrumbjarga
Svipudýr límdýr brádýr gródýr(malaríusýkillinn)

49
Q

Sveppir

A

Heilkjörnungar
Ein og fjölfruma.
Melta utan líkama
Flestir rotverur en sumir snýklar
Fjölga sér með gróum sem myndast í hattinum

50
Q

Plöntur

A

Frumbjarga fjölfruma lífverur
gróplöntur
(þörungar) grænir. brúnir. Og rauðir
Mosar
Byrkingar

Fræplöntur
Berfrævingar notast við köngla
Dulfrævingar

51
Q

Dýr

A

Ófrumbjarga fjölfrumungar
Skiptast í hryggdýr og hryggleysingja

  • Svampar
  • Kambhveljur
  • Holdýr
  • Hjóldýr
  • Flatormar
  • Kembingar
  • Lindýr
  • Liðormar
  • Þráðormar
  • Liðdýr (liðfætlur)
  • Skrápdýr
  • Seildýr
51
Q

Dýr

A

Ófrumbjarga fjölfrumungar
Skiptast í hryggdýr og hryggleysingja

  • Svampar
  • Kambhveljur
  • Holdýr
  • Hjóldýr
  • Flatormar
  • Kembingar
  • Lindýr
  • Liðormar
  • Þráðormar
  • Liðdýr (liðfætlur)
  • Skrápdýr
  • Seildýr
52
Q

svampar

A

Kragafrumur taka til sín fæðuagnir og halda streymi

og hafa þeir Innri stoðgrind

53
Q

Kambhveljur

A

Synda um í uppsjónum, aðallega í heitari höfum, og hreyfa sig með
bifhærðum frumum sem mynda 8 raðir á yfirborði þeirra.
* Margbreytilegar í stærð allt frá nokkrum cm upp í 1,5 m að lengd.
* Hafa límfrumur (celloblasts) sem þær veiða bráð sína með.
* Sumar hafa lífljómun

54
Q

Holdýr

A

Lifa í vatni og hafa brennifrumur
Skiptast í hveljur(marglyttur) og holsepa(kóralla)

55
Q

Hjóldýr

A

Hafa bifhárakrans(corona) sem það notar til hreyfingar

Flest eru gegnsæ
Geta mörg hver þornað upp og legið í dvala við
erfiðar umhverfisaðstæður

56
Q

Flatormar

A

Ekki með líkamsop
Tvíhliðalíkamsgerð
Munnur er bæði endaþarmur og munnur
Bandormar iðormar og ögður

57
Q

Kembingar

A

Síarar með bif hár í munni
* Mosadýr sem líkjast hjóldýrum
* Armfætlur sem líkjast samlokum
* Kambormar sem lifa í rörum

58
Q

Þráðormar

A
  • Eru með líkamshol
  • Pseudocoelom (skinhol, sýndarlíkamshol)
  • Eru undir 5 cm að lengd
  • Njálgur langþekktasm þráðormurinn
  • Annar veldur olaveiki
  • C. elegans nýttur í erfðafræðihlraunir
59
Q

lindýr

A

Lifa flest í sjó og vatni
Líffærin flest inni í bolnum. Umlukin af möttul (oft skel utan um) og
þaðan gengur fótur. Anda með tálknum.
* Helstu flokkar:
* Samlokur
* Tvær skeljar, tengdar dráttarvöðvum.
* Sniglar
* Hafa fót, höfuð, skráptungu og yfirleitt skel
* Smokkar
* Engin skel, bara möttull. 8-10 armar í stað fóts.

60
Q

liðormar

A

Eru með eiginlegt líkamshol
Líkaminn er skiptur í marga liði
Ánamaðkar
Burstormar blóðsugur

61
Q

liðdýr

A

Kítin ytri stoðgrind
* Hamskipti
* Skordýr langstærsh flokkurinn (meirihluh þekktra dýrategunda jarðar)
* Skiptast í þrjá hluta; höfuð, frambol með sex fótum og aYurbol
* Einföld blóðrás
* Loftæðar
* Verpa eggjum
* Hálfger eða alger myndbreytng
* Fjölfætlur
* „Liðormar með fætur“
* Margfætlur, þúsundfætlur
* Áttfætlur
Tvískiptur líkami, átta fætur, einföld augu
* Köngulær, sporðdrekar, mítlar.
* Krabbadýr
* Tíu limir, harður skjöldur yfir líkama úr kalki
* Krabbar, rækjur, marflær

62
Q

skrápdýr

A

Lifa í sjónum
Hafa geislóttan fimmskiptan líkama
Skrápurinn, stoðkerfið, er undir húðinni
* Innra stoðkerfi
* Sjóæðakerfi
* Helstu flokkar:
* Krossfiskar
* Ígulker

63
Q

selidýr

A

Hafa seil í hryggjarstað og langflest með hrygg
Mæna inni í hryggnum og heili fremst/efst
* Ekki rugla seil við mænu
* Flokkar:
* Tálknmunnar
* Möttuldýr
* Vankjálkar
* Brjóskfiskar
* Geisluggar
* Holduggar
* Froskdýr
* Skriðdýr* *ásamt fuglum
* Spendýr

64
Q

Tálknmunnar

A
  • finnast á grunnsævi
  • grafa sig til hálfs í sandbotn, höfuð og tálkn upp úr
  • síarar
  • Halda hinum 4 seildýraeinkennum sem fullorðin dýr
  • Seil, baklægur taugastrengur, tálknfellingar/kokraufar, rófa
65
Q

Möttuldýr

A
  • tvíhliða lirfa syndir og hefur hin 4 einkenni seildýra
  • Fullþroska dýr hafa aðeins táknraufar, eitt seildýraeinkenni
  • myndbreyWst og sest á sjávarbotn
  • síari með inn- og útsteymisop
66
Q

Fiskar

A
  • Lifa í vatni
  • Anda með tálknum, komast áfram með uggum
  • Ytri frjóvgun (hrygning)
  • Hjartað einföld dæla, gátt og slegill
  • Skiptast í:
  • Vankjálka
  • Sjá efri mynd
  • Brjóskfiska
  • Skötur/hákarlar
  • Beinfiska
  • Geislugga og Holdugga
  • Hafa sundmaga
67
Q

Froskdýr

A

Bæði vatni og landi
* Hrygna flest í vatni
* Ungviðið (halakörtur) lifir í vatni og andar með tálknum. Svo vaxa útlimir og
lungu í stað tálkna
* Anda að hluta með húðinni (þarf að vera rök)
* Lifa öll í og við ferskvatn.
* Hjartað er þrískip

68
Q

Skriðdýr

A
  • Full aðlögun að lífi á landi
  • Þurr, vatnsþétt húð
  • Verpa eggjum á landi
  • Þrír helstu ættbálkar:
  • Skjaldbökur
  • Krókódílar
  • Eðlur og slöngur
69
Q

Spendýr

A

Hár og mjólk
Nefdýr verpa eggjum og pokadýr vanþroskuð börn

70
Q

Veirur

A

Eru lifandi í öðrum lífverum
* Hafa allar hylki úr prótíni
* Kjarnsýrusameind þar fyrir innan
* DNA eða RNA
* Sumar hafa hjúp utan um hylkið
* Eru mjög mismunandi að útliti, stærð og lögun

71
Q

Veirusýkingar í mönnum

A
  • Nokkur dæmi:
  • Hlaupabóla
  • Einkirningasóp
  • Mislingabróðir (Roseola)
  • Mislingar
  • Rauðir hundar
  • Hepusóp
  • Inflúensa
  • COVID-19

inntöku próf líffræði (3 decks)

Brainscape helps you reach your goals faster, through stronger study habits.
© 2024 Bold Learning Solutions. Terms and Conditions