staatsrecht🐛 Flashcards
staat
is een gemeenschap van mensen op een bepaald grondgebied, waarover een organisatie het hoogste gezag uitoefent.
Teritorium
het grondgebied van een staat(territorium)is meestal tot stand gekomen door oorlogen en vastgelegd in een verdrag.
kenmerken van de staat
een staat heeft 4 kenmerken.
1. Er is een gemeenschap mensen op 2.een bepaald grondgebied, waarover een organisatie het hoogste gezag uit oefent.
het vierde kenmerk die super belangrijk is> een staat moet erkent worden door andere staten.
Gemeenschap
gevormd door mensen die daartoe behoren door afstemming of eigen verzoek.
gezag
staat heeft exclusieve zeggenschap op en over het grondgebied
Soeverein
De staat is zelfstandig en ondeelbaar
wat zorgt de staat er voor?
De staat (overheid) zorgt voor bescherming van de burgers door landgrenzen te verdedigen en zorgt ervoor dat het algemeen belang wordt gediend.
1.wat positie hebben de eilanden Aruba, Curacao en Sint Maarten binnen het koningkrijk?
- Wat positie hebben Saba, St. Eustatius en Bonaire binnen het koninkrijk?
1.Ze zijn zelfstandige staten.
- Zijn overzeese gemeenten, openbare lichamen.
Wat is het statuut?
is een staatsregeling waarin afspraken zijn vastgelegd over de onderlinge verhoudingen in het koninkrijk en de samenwerking.
wat is een rijkswet?
Wetten die van toepassing zijn in het gehele koninkrijk
rechtsgevolgen van het nederlanderschap>
Vrije toegang tot Nederland en mogen hier vrij verblijven.
Nederlandse Wetboek van Strafrecht is ook van toepassing
indien een Nederlander zich in het buitenland bevindt(exterritoriale werking)
Bij gevangenschap in het buitenland is er diplomatieke bescherming (behandeling en overlevering aan Nederland)
Geen uitlevering indien het net zeker is dat de straf in Nederland uitgezeten mag worden
Actief en passief kiesrecht
Vervullen van openbare functies (burgemeester en rechter)
Aanspraak maken op voorzieningen of uitkeringen (bijstaand, kinderbijslag, huurtoeslag
hoe verkrijg je de Nederlandse nationaliteit?
Een Nederlandse ouder hebben.
Derde generatie (niet-Nederlandse ouders wel in Nederland geboren
Minderjarigen die worden geadopteerd door een Nederlander
Vreemdelingen die voldoen aan de voorwaarden uit art. 6 RWN
mogelijkheden om een Nederlandste nationaliteit te aanvragen?
🪙optieeverklaring bij gemeentehuis
🪙naturalisatie bij Immigratie- en Naturalisatiedienst
Deze mensen dienen afstand te doen van hun eigen nationaliteit. Indien dit niet mag, krijgt men een dubbele nationaliteit. (Marokkanen)
Kunnen nederlanders hun nationaliteit verliezen?
Men kan het Nederlanderschap verliezen door een misdrijf dat de belangen van het Koninkrijk schaadt of vreemde krijgsdienst.
wat is het identificatieplicht? art.2 Wid
Iedereen vanaf 14 jaar, nederlanders als niet nederlanders, moeten een identiteitsbewijs laten zien bij politiecontroles.
Hoe lang is een visum geldig voor een non-europese vreemdeling?
maximaal 3 maanden, voor een langer verblijf bijv. werk, studie of gezinshereniging, moet de vreemdeling op een Nederlandse ambassade een regulier-verblijfsvergunning aanvragen.
Volgens art. 13 Vw wordt een verblijfsvergunning alleen verleend?
Nederland verplicht is door een verdrag voorbeeld> vluchtelingenverdrag,
Redenen van humanitaire aard.> zoals ziekte of hereniging met een kind of partner.
Als er een wezenlijk Nederlands belang is gediend> Prinses Maxima kreeg vrijwel meteen een verblijfsvergunning om in huwelijk in te treden met Prins Willem.
wat zijn grondrechten?
zijn fundamentele mensenrechten die de invloed van de overheid begrensd.
De overheid moet deze rechten respecteren en mag hierop alleen inbreuk maken als dit wettelijk bepaald is.
wat regelt de grondwet?
regelt de inrichting en het functioneren van de Nederlandse staat en de staatsorganen en de verdeling van de staatsmacht.
wanneer ontstaat het eerste confederatie der Nederlanden
1579
Eerste statenbond/ confederatie van Nederland
7 zelfstandige provinciën richtte verdrag op de Unie van Utrecht en verbonden zich tot de Republiek der Zeven Verenigde Nederlanden
=-Provinciën waren soevereine staatjes-Elke provincie eigen bestuur, eigen wetgeving en stadhouder-Stadhouder + kleine groep rijke burgers, de regenten, invloed en verdeelden de gezaghebbende baantjes onder elkaar
wat gebeurde er in 1575 in leiden?
stadhouder Willem I richtte de eerste Nederlandse Universiteit op in Leiden.
Leger en vloot waren gemeenschappelijk en men werkte samen op het gebied van defensie en buitenlandbeleid.
(er ontbrak wel een central gezag)
Er was een wel een algemene vergadering, namelijk de Staten-Generaal, bestaande uit afgevaardigden van de zeven provinciën, die besluiten nam over gezamenlijke aangelegenheden. Elke afgevaardigden bezat een mandaat of last (dit is een opdracht) van zijn generaal. Als het mandaat niet duidelijk genoeg was dan moest hij ruggen spraak houden, dat wil zeggen overleg voeren, met zijn provincie
wat gebuerde er in 1789 in Frankrijk en ook in Europa?
In Frankrijk had Koning Lodewijk het absolute macht hierdoor onstaat er grote verzet in het volk die leidde tot het franse revolutie.
In Nederland: Willem IV had het stadhouderschap tot erfelijke functie gemaakt in Republiek der Zeven Verenigde Nederlanden en in alle delen van de republiek staathouder geworden – ook verzet in NL door de patriotten. Bracht geen verandering.
wat gebuerde er in 1789 in Frankrijk en ook in Europa?
In Frankrijk had Koning Lodewijk het absolute macht hierdoor onstaat er grote verzet in het volk die leidde tot het franse revolutie.
In Nederland: Willem IV had het stadhouderschap tot erfelijke functie gemaakt in Republiek der Zeven Verenigde Nederlanden en in alle delen van de republiek staathouder geworden – ook verzet in NL door de patriotten. Bracht geen verandering.
wat gebeurde er in 1795
De fransen veroverden de Verenigde NederlandenLaatste stadhouder, Willem V van Oranje-Nassau, vluchtte naar England.Statenbond werd Bataafse Republiek (Vooruitgang, Verlichting en Opmars der burgerij)-Dus de soevereiniteit van de provincies eindigd
1798
Staat werd vastgelegd in staatsregeling als eenheidsstaat met een centraal gezag en onzelfstandige departementen.-Hoogste gezag Nationale Vergadering-Bestond uit volk gekozen afgevaardigden uit 126 kiesdistrictenAlleen mannen 20+, vast salaris, vaste woonplaats en onder ede verklaarden tegen stadhouderschap waren.
1806
Franse Keizer Napoleon veranderde de Bataafse Republiek in het Koninkrijk Holland en stelde zijn broer aan als koning
(om meer grijp te krijgen)
Statenbond/confederatie-
Verzameling zelfstandige staten (vrijwillig)-
Bron: staatsregeling of constitutie-
Voorbeeld: Staat van het Koninkrijk der Nederlanden Geregeld in een statuut= verdrag
Bondsstaat/federatie-
Bestaat uit deelstaten
-Deelstaten hebben deel van hun soevereiniteit overgedragen aan…-
Centraal gezag: federale regering/bestuur-
Bron: Grondwet-Voorbeelden: Verenigde Staten van Amerika, Bondsrepubliek Duitsland en Belgi
eenheidsstaat
Onzelfstandige delen (dus niet staten)
Hoogste gezag alleen bij centraal gezag
Bron: constitutie
Voorbeeld: Republiek Frankrijk
Gedecentraliseerde eenheidsstaat
zelfstandige delen-Centrale overheid draagt deel van bevoegdheden over aan lagere overheidsorganen
Bron: Grondwet
Voorbeeld: Nederland
Hoogste gezag alleen bij centraal gezag-
Lager overheidsorganen: provincie, gemeenten, waterschappen, openbare lichamen (artikel 123, 133 en 134 Grondwet)-Provincies, gemeenten en waterschappen vormen het openbaar Bestuur voor het decentrale grondgebied of taakgebied waarvoor zij zijn ingesteld
Verschil tussen een statenbond en een bondsstaat/ federatie:
- Bij een bondsstaat de deelstaten hun zelfstandigheid en daarmee ook hun staatsmacht grotendeels afgestaan hebben aan een centraal gezag, de federale regering.
2.De onderlinge bevoegdheidsverdeling
De verdeling van bevoegdheden tussen de deelstaten en het federaal gezag in een bondsstaat wordt niet in een verdrag vastgelegd, maar in een grondwet
nachtwakerstaat
De overheid mocht de vrije ontplooiing van burgers niet belemmeren. De staat moest zich als een nachtwaker opstellen. Alleen zorgen voor veiligheid, rust en orde.
sociale verzorgingsstaat
Na de jaren van economische crisis 1930 en na tweede wereldoorlog 1940-1945 werd het een sociale verzorgingsstaat. Taak overheid: zodanig in grijpen in het sociaal economische leven, dat vooralle burgers een menswaardig bestaan was gegarandeerd.
democratische rechtsstaat
in een democratische rechtsstaat hebben burgers invloed op de overheid en is ook de overheid aan regels gebonden.
kenmerken van een democratische staat?
legaliteitsbeginsel
De overheid mag alleen optreden als de regels dat bepalen
Moet zich aan de regels houden
De regels zijn democratisch tot stand gekomen>
Democratisch:Regels zijn (mede) tot stand gekomen door de Volksvertegenwoordiging.
kenmerk van van een democratische staat.
Trias politica.
de macht van de overheid is verdeeld> Trias Politica.
Wetgevende macht> volksvertegenwoordiging en de regering
Uitvoerende macht>Regering
Rechtsprekende macht> Rechters.
kenmerk van een democratische staat.
onafhankelijke rechter en burgers hebben fundamentele rechten/ mensenrechten/grondrechten
Onafhankelijke rechter -Rechter bepaalt zelf welk recht hij spreekt-Rechter kan niet ter verantwoording worden geroepen
Burgers hebben fundamentele rechten -Ofwel grondrechten ofwel mensenrechten>
Bijvoorbeeld: Artikel 1 Grondwet-Allen die zich in Nederland bevinden, worden in gelijke gevallen gelijk behandeld. Discriminatie wegens godsdienst, levensovertuiging, politieke gezindheid, ras, geslacht of op welke grond dan ook , is niet toegestaan.
wat is een constitutionele monarchie?
is een koninkrijk die is vastgelegd in een staatsregeling.
De positie van de koning is vastgelegd in de Grondwet en in het Statuut voor het Koninkrijk