Staatshervormingen

Question 1

Wat gebeurde er voor de staatshervormingen ?

Answer 1

Wet Coremans (1873) : eerste taalwet
->rechtspraak in Vlaanderen

Gelijkheidswet (1898)
-> Rechtsgeldigheid van Vlaamse wetten

Nederlandse grondwet (1959)

Splitsing NIR in BRT en RTB (1960)
-> Nationaal instituut radio omroep
->Belgische radio en tv
->Radio TV belgique

Burgerlijk Wetboek in het Nederlands rechtsgeldig (1961)
-> ook strafwetboek in 1963

Schrappen van de talentelling (1961)

Eerste wet van Gilson (1962)
->Taalgrens definitief vastleggen

Tweede wet van Gilson (1963)
-> 4 taalgebieden

Splitsing universiteit Leuven
->Studenten doen regering van het land vallen (communautaire kwestie zorgt voor de val van een regering)
->KUL opgesplitst (Waalse studenten naar Louvan-la-Neuve)
->Staatshervorming ingepland en belangrijk gemaakt bij politici door studenten (stroomversnelling van zaken)

Question 2

Eerste staatshervorming

Answer 2

1970

Culturele autonomie : oprichten 3 cultuurgemeenschappen

Voorlopige gewestvorming : oprichten gewesten (Bevoegdheden waren louter adviserend)

Question 3

Tweede staatshervorming

Answer 3

1980

Autonome deelstaten : gemeenschappen en gewesten (nemen cultuurgemeenschappen over)

Ontstaan Vlaamse raad met Vlaamse regering
-> government-making power : zelf regering maken
->vergroting van regionale bevoegdheden
->onrechtstreeks verkozen parlement (dubbelmandaat)

Question 4

Derde staatshervorming

Answer 4

1988

Krijtlijnen nieuwe belgische staatsstructuur uitgetekend

3 fases :
-> uitbreiding van de bevoegdheden van de gemeenschappen en gewesten

->herziening van het financieringsstelsel
->oprichting Brussels hoofdstedelijk gewest
->hervorming van het arbitragehof

->afschaffing dubbelmandaat
->omvorming van de senaat tot een senaat van gemeenschappen
->regeling van het verdragsrecht voor de gewesten en gemeenschappen
->overdracht van de residuaire bevoegdheden : niet expliciet toegewezen bevoegdheden

Question 5

Vierde staatshervorming

Answer 5

1993

Jeon-Luc Dehaene bracht de derde fase van de vorige staatshervorming tot een goed einde
-> op basis van het Sint-Michielsakkoord

Meest ingrijpende ooit
->bevoegdheden deelstaten uitbreiden
->rechtstreekse verkiezingen (afschaffen dubbelmandaat)
->splitsen provincie Brabant
->Waalse kant mocht in de Franse gemeenschap opgaan

=> Belgie is een federale staat, samengesteld uit de gmeenschappen en de gewsten

Vlaams parlement is een legislatuurparlement : vervroegde verkiezingen ervoor uitschrijven is onmogelijk

Question 6

Vijfde staatshervorming

Answer 6

2001

De Lambermont-akkoorden

Synthese van de uiteenlopende wensen van de Vlamingen en de Franstaligen

Vlamingen
->Meer bevoegdheden deelstaten

Franstaligen
->ruimere financiele midellen (franstalig onderwijs in ademnood)

=> fiscale autonomie : krijgen de gewestelijke belastingen : kijk-en luistergeld
=>Bevoegdheden over landbouw, buitenlandse handel naar de deelstaten overgeheveld
-> toezicht over de ondergeschikte besturen

Question 7

Zesde staatshervorming

Answer 7

2012 - 2014

Vlinderakkoord : verdere overheveling bevoegdheden naar gewesten en gemeenschappen

splitsing van de kieskring en het gerechtelijk arrondissement Brussel-Halle-Vilvoorde en hervorming van Brusselse instellingen
justitiebeleid
landbouwbeleid
mobiliteit en verkeersveiligheid
woonbeleid
energiebeleid
arbeidsmarktbeleid
gezondheidsbeleid

regelgeving en uitvoering

Question 8

Wat zijn neveneffecten van de staatshervormingen

Answer 8

Sommige bevoegdheden zijn versnipperd
->gezondheid, fiscale autonomie

Question 9

Wat zijn de visies over de toekomst van Belgie

Answer 9

Unitaristen

Federalisten : meer staatshervormingen, federatie of unie

Separatisten : Vlaanderen en Wallonie apart

Confederalisten : Geen bevoegdheden maar een geheel

Rattachisten : Walen terug bij Frankrijk