Średniowiecze Flashcards
1
Q
Jakie były ramy czasowe średniowiecza?
A
początek: V wiek n.e (polska - X wiek)
koniec: XV wiek n.e
2
Q
Co oznacza teocentryzm?
A
- bóg w centrum świata
- bóg jest najwyższą wartością
- memento mori - przypominało że życie ziemskie jest wstępem do wieczności
- Religijność przenikała każdą dziedzinę życia
3
Q
Co oznacza termin Dualizm?
A
- Pogląd według którego świat jest podzielony na dwie przeciwstawne sfery - sacrum (to co święte) i profanum (to co doczesne, ludzkie, przyziemne)
- Dotyczyło także człowieka który składa się ze śmiertelnego ciała i nieśmiertelnej duszy.
- Hierarchia wartości oparta na antynomiach BÓG=/=SZATAN, NIEBO=/= PIEKŁO, DOBRO=/=ZŁO itd.
4
Q
Co oznaczał termin uniwersalizm?
A
- powszechność - wszędzie tam gdzie docierało chrześcijaństwo, kultura była ujednolicona
- Jednolity system szkolnictwa, scholastyka
5
Q
Czym był Feudalizm?
A
- System społeczno-polityczny w którym społeczeństwo było podzielone na stany.
- Rycerze i duchowni
- rzemieślnicy
- chłopi
6
Q
Na czym polegał Augustynizm?
A
- opierał się na dualizmie
- życie jest walką doskonałej duszy z grzesznym ciałem
- szansą na zbawienie jest asceza
7
Q
Na czym polegał Tomizm?
A
- ład i hierarchia drabiną bytów
- człowiek zajmuje w świecie stałe miejsce wyznaczone przez Boga
- Naruszenie harmonii i porządku świata to grzech
8
Q
Na czym polegał Franciszkanizm?
A
- Wiara radosna
- ubóstwo, miłosierdzie, pokora, umiłowanie każdego stworzenia
- człowiek stworzony na podobieństwo Boga więc jest dobry z natury
9
Q
Jaka była literatura średniowiecza?
A
- religijna
- dydaktyczna - pouczała jak żyć
- parenetyczna - ukazywała wzorce osobowe godne naśladowania
- anonimowa - autorzy tworzyli na chwałę boga i nie podpisywali się.
- uniwersalna - większość tekstów była po łacinie
- alegoryczna - ukryte przesłania.
10
Q
Jakie były średniowieczne wzorce osobowe?
A
- Święty asceta (np. św. Aleksy)
- Rycerz (np. Roland)
- Władca (np. Władysław Chrobry, Karol Wielki)
- Dama serca (np. Izolda)
11
Q
Jakie były główne motywy literatury średniowiecznej?
A
- Danse macabre
- Taniec śmierci - śmierć jednocześnie straszna i jednocześnie śmieszna, w tanecznym korowodzie prowadzi przedstawicieli różnych stanów i zawodów - Ars bene moriendi (sztuka dobrego umierania
- jak godnie przygotować się na nadejście śmierci - Stabat mater dolorota
- cierpienie Matki Bożej stojącej pod krzyżem i rozpaczającej na widok umierającego syna. - Deesis - modlitwa wstawiennicza
- pośrednictwo świętych w kontakcie Boga z ludźmi
- 3 postacie - Chrystus, Maryja i Jan Chrzciciel jako pośrednicy.
