Brainscape's Knowledge GenomeTM

Browse over 1 million classes created by top students, professors, publishers, and experts.


See full index

nauka o bibliotece > spr > Flashcards

spr Flashcards

1
Q

Bibliotekarstwo a bibliotekoznawstwo

A

Bibliotekoznawstwo ukształtowało się w obrębie zawodu bibliotekarza, przez stworzenie dla jego pracy i zawodu podstaw teoretycznych, pisywania zaleceń i wskazówek służących do wykonywania konkretnych czynności bibliotecznych. Bibliotekarstwo to praktyka, bibliotekoznawstwo teoria.

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
2
Q

Poziomy współpracy bibliotek

A

lokalny, regionalny, międzynarodowy

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
3
Q

Typologia współpracy bibliotek

A
  • Wymiana (użytkownicy, materiały, informacje, personel)
  • Koalicja (obsługa użytkowników, badania, obsługa techniczna)
  • Kooptacja (wymiana informacji, dalsza współpraca)
How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
4
Q

Rodzaje współpracy bibliotek

A

zaplanowana i niezaplanowana; prosta i złożona

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
5
Q

Przykłady współpracy bibliotek

A

sieci, systemy, konsorcja, projekty

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
6
Q

Czynniki pobudzające współpracę bibliotek.

A
  • Technologia
  • Sytuacja finansowa – zbliżony poziom rozwoju i statusu ekonomicznego
  • Łatwość dostępu użytkowników do zasobów, jakość zasobów
  • Żądania organizacji międzynarodowych
  • Dotacje UE
  • Wspólna wizja i filozofia, cele
  • Dobra organizacja – personel, usługi, adaptacja
How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
7
Q

Czynniki hamujące współpracę bibliotek.

A
  • Instytucjonalna niezależność
  • Różnorodność systemów
  • Instytucjonalna rywalizacja
  • Opór wobec zmian
How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
8
Q

Norma definicja

A

ustalona, obowiązująca odgórnie przyjęta zasada, schemat

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
9
Q

Rodzaje norm

A

przedmiotowe, czynnościowe, znaczeniowe
Biblioteczne, bibliograficzne, dokumentacyjne, reprograficzne, wydawnicze, informatyczne, jakościowe

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
10
Q

Normy ustala

A

Polski Komitet Normalizacyjny

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
11
Q

co to jest standard

A

Standard - jakość towarów, świadczeń, usług, odpowiadająca określonym normom lub podstawowym wymogom; jakościowe, ilościowe

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
12
Q

Standardy ustalają:

A

ISO, IFLA, UNESCO, krajowe stowarzyszenia bibliotekarzy, biblioteki narodowe

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
13
Q

Zasięg standardów:

A

międzynarodowy, narodowy, regionalny

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
14
Q

Zakres standardów:

A

ogólne, dla typów bibliotek, dot. Zbiorów, lokalu, kadry, budżetu, wyposażenia, osiągnięć informacyjnych

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
15
Q

Ograniczenia standardów

A
  • nie można ustalić jednolitych standardów ze względu na odmienną organizację, finansowanie, funkcjonowanie bibliotek
  • Charakter zaleceń a nie obligatoryjny
  • Wymagają dużego nakładu pracy; muszą być często aktualizowane
How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
16
Q

wytyczne co to

A

wskazówki, dyrektywy dotyczące przeprowadzenia czegoś

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
17
Q

Dwa stanowiska bibliotekoznawsta:

A
  • bibliotekoznawstwo jest częścią nauki o książce
  • bibliotekoznawstwo jest samodzielną dyscypliną naukową – to przekonanie utwierdziło się.
How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
18
Q

Informacja naukowa i/a bibliotekoznawstwo.

A
  • obie dyscypliny wyrosły z praktyki bibliotecznej i informacyjnej
  • działalność informacyjna w bibliotekach
  • często nauczane razem
  • wspólny obiekt badań: infrastruktura biblioteczno-informacyjna oraz procesy biblioteczno- informacyjne zarówno w skali makro jak i mikro konkretnej biblioteki
  • pragmatyczny charakter badań obu nauk
  • wspólne pole badawcze: zagadnienia klasyfikacji piśmiennictwa i systemów informacyjno wyszukiwawczych
How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
19
Q

Bibliotekarstwo porównawcze.

A

Porównuje teorię i praktykę biblioteczną większej liczby bibliotek z różnych krajów świata, ma na celu wychwycenie elementów wspólnych i dojście do prawideł i rozwiązań modelowych

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
20
Q

Techniki badawcze:

A
  • bezpośrednie (obserwacja, rozmowa, wywiad, ankieta, dziennik, dyskusja)
  • pośrednie: (analiza dokumentacji, danych statystycznych, publikacji dot. Problemu)
  • mieszane np. analiza systemowa, opis graficzny, wykorzystanie baz danych
How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
21
Q

Metoda badawcza

A

– spojrzenie na problem badawczy z pewnego punktu widzenia

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
22
Q

Metody księgoznawcze:

A
  • typograficzna,
  • bibliograficzna,
  • funkcjonalna,
  • cytowań bibliograficznych
How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
23
Q

M. badań prasoznawczych

A

– analiza zawartości prasy

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
24
Q

M. historyczna

A

badania historii bibliotek i bibliotekoznawstwa

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
25
Q

M. socjologiczna

A

– związki b. z człowiekiem, badania czytelnictwa i użytkowników

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
26
Q

M. eksperymentalna

A

przeprowadzanie eksperymentów, badania empiryczne

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
27
Q

M. analizy i krytyki piśmiennictwa

A

analiza stanu wiedzy, dotychczasowych rozwiązań, prace normalizacyjne

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
28
Q

M. badań organizacyjnych

A
  • analiza systemowa
  • badania operacyjne
  • teoria obsługi masowej
  • pomiar jakości i efektowności pracy
How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
29
Q

M. porównawncze

A

porównywanie bibliotek, rozwiązań w celu poprawy pracy

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
30
Q

M. statystyczne

A

ocena ilościowa zjawisk

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
31
Q

M. bibliometryczna

A

liczbowa analiza danych o książkach

32
Q

Przedmiot badań bbzn

A

powstawanie, rozwój, prowadzenie i działalność bibliotek

33
Q

Trzy warstwy systemowe bibliotekoznawstwa

A
  • teoria
  • warstwa opisowa
  • warstwa pragmatyczna (o kierunku prakseologicznym) gromadzi doświadczenia praktyki bibliotekarskiej → bibliotekarstwo
34
Q

Pola badawcze nauki o bibliotece

A
  • Zarządzanie biblioteką i procesami bibliotecznymi
    o Ekonomia, organizacja, zarządzanie, prawo autorskie
  • Kompetencje informacyjne
    o Szkolenia biblioteczne
  • Użytkownik i użytkowanie bibliotek
    o Zachowania informacyjne, potrzeby, opinie o bibliotekach, wykorzystanie zasobów
  • Pracownicy
    o Demografia, kompetencje, nowe role bibliotekarzy
  • Jakość bibliotek
    o Wpływ, jakość usług, jakość zasobów cyfrowych
  • Nowe technologie,
    o repozytoria i b. cyfrowe, strony www, nowe technologie w procesach bb. E-book, Urządzenia mobilne
  • metodologia bibliotekoznawsrwa
    o metody badawcze, wpływ technologii na badania
  • cytowania
35
Q

Kiedy powstawały pierwsze prawidła opisu gromadzonych zbiorów

A

XVI w.

36
Q

pierwsze samodzielne prace na temat biblioteki. kiedy? co wniosły?

A
  1. XVI -poł. XVIII w. Pojawiły się uogólnione zalecenia i wskazówki.
37
Q

początki rozwoju samodzielnej nauki o bibliotece. kiedy, co wniosły? co wchodziło w zakres bbzn?

A

XVIII/XIX w , pierwsze podręczniki
W zakres wczesnego bibliotekoznawstwa wchodziły: historia książki, pisma, rękopisoznawstwo, inkunabulistyka
Początki kształtowania się dyscypliny w Polsce – bibliotekoznawstwo było częścią bibliografii

38
Q

Joachim Lelewel, podejście, osiągnięcia

A

pragmatyczne podejście wiedza bibliograficzna miała być podstawą do wykonywania zawodu bibliotekarza Bibliograficznych ksiąg dwoje

39
Q

Karol Estreicher, podejście, osiągnięcia

A

bibliotekarstwo dzielił na dwie samodzielne części: naukę o bibliotekarstwie i znajomość bibliotek. Kierownik katedry bibliografii Szkoły głównej w WWA 1865-68

40
Q

kiedy bbzn staje się przedmiotem studiów? co wchodzi w jego zakres

A

Karol Dziatzko – założył w Getyndze pierwszą katedrę bibliotekoznawstwa w 1886

elementy wiedzy o człowieku i społeczeństwie
przenikanie do bibliotekoznawstwa teorii informacyjnych i komunikacyjnych

41
Q

bbzn w XIX-XX w

A

precyzowanie się zakresu badań współczesnego bibliotekoznawstwa

Wyodrębnianie bibliologii

Skupienie na sprawach współczesnych

Prawie wszystkie encyklopedie zamieszczały hasła poświęcone bibliotekarstwu.

42
Q

Pierwsza katedra bbzn w pl

A

W 1916 w Warszawie utworzono Katedrę Bibliotekarstwa i Bibliografii

43
Q

rozwój bbzn w polsce w XIX - XX w.

A

Bibliotekoznawstwo w PL rozwijało się w XIX w. w obrębie dużych książnic o profilu humanistycznym i ich potrzebom służyło.

Założenie Związku Bibliotekarzy Polskich w 1917 r.

Powstawanie ośrodków kształcenia bibliotekarzy na poziomie wyższym

44
Q

Kiedy powstawały i gdzie pierwsze ośrodki kształcenia bibliotekarzy na poziomie wyższym

A

Łódź 1945, Warszawa 1952, Wrocław 1956

45
Q

Bibliotekoznawstwo uznawane jest za dyscyplinę ponieważ:

A
  • Uznana terminologia i nazwa dyscypliny
  • Powstanie i rozwój ośrodków naukowych
  • Powstanie specjalistycznych czasopism naukowych
  • Kształcenie kadr na poziomie wyższym
  • Towarzystwa naukowe i organizacje międzynarodowe
  • Międzynarodowa współpraca ośrodków i naukowców
  • Oddziaływanie na inne nauki
46
Q

Umiejętności zawodowe bibliotekarza:

A
  • Organizacja i zarządzanie bb.
  • Opracowywanie i przechowywanie zbiorów
  • Tworzenie kolekcji (megaspecjalność)
  • Udostępnianie informacji, kształcenie, doradztwo
  • Udostępnianie zbiorów (megaspecjalność)
47
Q

Funkcje szczególne zawodu bibliotekarza:

A
  • Wspieranie działalności naukowej i dydaktycznej, prowadzenie badań i prac dokumentacyjnych
  • Przechowywanie dziedzictwa kulturowego (BN)
48
Q

Bibliotekarze powinni:

A
  • Ciągle się doskonalić
  • Promować rozwój innych jednostek
  • Dążyć do profesjonalizmu, samodzielności
  • Znać i stosować instrumenty marketingu i promocji bibliotek
  • Szybko adaptować się do zmian, być kreatywni
  • Być wielofunkcyjni
49
Q

Charakterystyka zawodu:

A
  • Brak jednolitej pragmatyki służbowej
  • Zróżnicowana kondycja bibliotek
  • Sfeminizowanie zawodu
  • Niska ranga społeczna
50
Q

Etyka zawodu:

A
  • Przeciwstawianie się cenzurze, ograniczaniu dostępu do informacji
  • Dbałość o dobro publiczne, świadczenie wysokiej jakości usług
  • Poszanowanie prawa do wolności intelektualnej, praw do równych szans
  • Przestrzeganie prawa do prywatności
  • Respektowanie prawa autorskiego
  • Stawianie interesu publicznego ponad własny
51
Q

organizacje skupiające bibliotekarzy

A

IFLA – Międzynarodowa Federacja Stowarzyszeń Bibliotekarskich zał. W 1927

FID – Międzynarodowa Federacja Dokumentacji zał. W 1895

Stowarzyszenie Bibliotekarzy polskich zał. W 1917
52
Q

Organizacje wspomagające działalność bibliotek

A

UNESCO – Organizacja do spraw Oświaty Nauki i Kultury zał. 1945

ISO – Międzynarodowa Organizacja Normalizacyjna zał. 1946
53
Q

pierwsze szkoły zawodowe kiedy gdzie

A
  1. Pierwsze szkoły zawodowe dla bibliotekarzy powstały w Francji, Anglii, Niemczech w II pł. XIX wieku. Wprowadzenie oficjalnych egzaminów bibliotekarskich
54
Q

normalizacja cele

A

poprawa jakości i efektywności
ułatwienie zarządzania
zapewnienie spójności
ułatwienie współpracy

55
Q

standaryzacja cele

A

gwarantowanie odpowiedniej jakości usług
ułatwienie użytkownikom korzystanie z systemu
podnoszenie efektywności
zapewnienie odpowiednich warunków do pracy personelu i użytkowników.

56
Q

Pierwsze w kraju szkoły bibliotekarskie:

A

1929 – Biblioteka publiczna Warszawy
1928 – Polska Macierz Szkolna
1925 – Wydział Pedagogiczny Wolnej Wszechnicy Polskiej

57
Q

wykłady na uniwersytetach w międzywojniu

A

we Lwowie, Poznaniu, Krakowie

58
Q

trójstopniowy model kształcenia bibliotekarzy kiedy i co to znaczy

A

po II wś

Funkcje techniczne – licea
Funkcje kierownicze – jednoroczne szkoły policealne
Funkcje naukowe – czteroletnie uniwersyteckie studia – katedry bibliotekoznawstwa w Łodzi i Wrocławiu,

59
Q

współczesne miejsce bbzn w podziale dyscyplin naukowych

A

2012 r. nauki o bibliotekach częścią podlegały pod nauki Filologicnze, po 2018 pod nauki społeczne (NOKSIM)

60
Q

czasopisma bibliotekoznawcze

A

„Przegląd Biblioteczny”
„Roczniki Biblioteczne”

61
Q

stanowisko naukowego badania biblioteki jako instytucji (kto sformułował)

A

1807 Martin Schrettinger

62
Q

stanowisko naukowego badania biblioteki jako instytucji w polsce

A

Krótki rys zasad bibliotekoznawstwa – Włodzimierz Górski 1862

63
Q

czynniki wspierające rozwój bbzn

A

Wzrost społecznej świadomości znaczenia bibliotek
Wzrost zapotrzebowań użytkowników bibliotek i ich zróżnicowanie
Udoskonalanie bazy materialno-technicznej bb.

64
Q

Kierunek rozwoju dyscypliny

A
  • Rozwój technologiczny, zastosowanie najnowszych technologii
  • Wzrost znaczenia bibliotek dla badawczych i dydaktycznych zadań uczelni
  • Utrzymanie wysokiej jakości usług
  • Wielozadaniowość bibliotek, zróżnicowanie usług
  • przekształcanie bibliotek w centra informacji i wsparcia w zakresie komunikacji naukowej i zarządzania informacją
  • rola centrów kompetencji i wsparcia w zakresie otwartego dostępu do zasobów nauki, praw autorskich i własności intelektualnej
  • Zagrożenie dla bibliotek: zmniejszanie środków finansowych przeznaczanych na ich działalność
65
Q

związek bibliotekoznawstwa z teorią kultury

A

biblioteki, czytelnictwo jako część kultury

66
Q

związek bibliotekoznawstwa z nauką o komunikacji

A

książka i biblioteka w procesie komunikacji

67
Q

związek bibliotekoznawstwa zn naukoznawstwem

A

klasyfikacja nauk jako wiedza niezbędna bibliotekarzowi, znaczenie bbz. W innych naukach

68
Q

związek bibliotekoznawstwa z socjologią (6)

A

bb jako system społeczny,
- społeczne funkcje bb,
- wpływ społeczeństwa na bb,
- prestiż społeczny pracowników bb.
- grupy społeczne w bb
- doskonalenie pracy bb pod kątem środowiska społecznego

69
Q

związek bibliotekoznawstwa z pedagogiką

A

formy pracy z użytkownikiem, praca z najmłodszymi, samokształcenie użytkowników,

70
Q

związek bibliotekoznawstwa z psychologią

A

oddziaływanie książki na czytelnika, zachowania ludzi biblioteki, badania preferencji użytkowników

71
Q

związek bibliotekoznawstwa z nauką o organizacji i zarządzaniu

A

metody zarządzania biblioteką

72
Q

związek bibliotekoznawstwa z prakseologią

A

sprawne i efektywne działanie w bibliotece

73
Q

związek bibliotekoznawstwa z ekonomią

A

marketing, prognozowanie potrzeb środowiska, pozyskiwanie finansów

74
Q

związek bibliotekoznawstwa z etyką

A

kodeksy zawodowe, moralne zachowania w kontaktach z użytkownikami, eliminowanie patologii bibliotecznych

75
Q

związek bibliotekoznawstwa z biologią i chemią

A

ochrona zbiorów

nauka o bibliotece (1 decks)

Brainscape helps you reach your goals faster, through stronger study habits.
© 2024 Bold Learning Solutions. Terms and Conditions