Socio

Question 1

Развојот и промените во општествениот систем се резултат на нееднаквоста, спротиставеноста на класите во општеството според преставникот на конфликтната теорија во социологијата:

Answer 1

Карл Маркс

Question 2

Функционализмот како теорија ја нагласува улогата на деловите во системот, една од теориите кои се набројани според социолозите претставува варијанта на функционализмот. За која теорија станува збор?

Answer 2

структурализам

Question 3

Херберт Спенсер ги класифицира општествата според два критериуми, односно според степенот на општествената комплексност и стапката на развој на системот на внатрешна контрола. Во поглед на стапката на развој на системот на внатрешна контрола кои два типа на општества ги разликува Спенсер?

Answer 3

војнички и индустриски општества

Question 4

Како ја нарекува Емил Диркем состојбата во општеството кога попушта системот на норми за регулирање на општествениот живот, односно општеството се наоѓа во состојба на релативно беззаконие кое го зафаќа целото општество или негови одредени делови?

Answer 4

аномија

Question 5

Радикалните промени во општеството се предмет на проучување на следнава ориентација во социологијата:

Answer 5

марксизам

Question 6

Кои се двата основни механизми преку кои се одржува општествената рамнотежа според функционализмот како ориентација во социологијата?

Answer 6

Општествена контрола и социјализација

Question 7

Функционализмот е ориентација во социологијата која е продолжение на биологизмот, на неговата:

Answer 7

органистичка варијанта

Question 8

Според современото психологистичко сфаќање општественото однесување зависи од:

Answer 8

општествениот систем и психо-социјалните карактеристики на поединецот

Question 9

Според Маркс Вебер, социологијата е наука што треба да го разбере и протолкува ____ и на тој начин да ги објасни неговиот тек и неговите последици.

Answer 9

човековото дејство

Question 10

Преставници на ориентацијата која не е во состојба да ги објасни општествените конфликти и големите општествени пресврти (револуции) се:

Answer 10

Талкот Парсонс и Џорџ Мид

Question 11

Според Карл Маркс најважните промени во општеството се поврзани со
развитокот на капитализмот како општествен систем во кој моќта на владеачката класа е резултат на?

Answer 11

сопственост на капиталот

Question 12

Кој е првиот социолог емпирист што го истакнува ставот дека за општествените појави треба да се бараат единствено во појавите?

Answer 12

Емил Диркем

Question 13

Кој основач на социологијата смета дека поделбата на трудот е основна движечка сила на развојот на општеството?

Answer 13

Карл Маркс

Question 14

Со кој метод се изведува квантитативното набљудување на општествените појави и нивните својства?

Answer 14

мерење

Question 15

Методолошката постапка која се применува во социологијата за да се дојде до емпириски податоци преку вербална комуникација меѓу испитувачот и испитаникот е позната како?

Answer 15

Интервју

Question 16

Тим од социолози истражувачи има за цел да ги истражи и открие социопсихолошките односи помеѓу поединците во едена мала производна работна организација во која се вработени вкупно 20 работници. Имено истражувачите сакаат да откријат како работниците избираат свој претставник кој преговара во нивно име со менаџерскиот тим, како меѓусебно комуницираат за време на паузите во текот на работниот ден, колку меѓусебно си помагаат во текот на производниот процес и слично. Која техника ќе ја употребат истражувачите со цел да ги откријат социопсихолошките односи помеѓу поединците во рамки на оваа работна организација?

Answer 16

Техниката на социометрија

Question 17

Според Веберовата типологизација за видовите на човеково однесување, како ќе се нарекува однесувањето на еден поединец (пример: верник кој редовно ги посетува службите во црква и практикува однапред утврдени ритуали) кој реагира во одредени ситуации во согласност со веќе воспоставени начини на однесување и воспоставени навики во заедницата (општеството)?

Answer 17

Традиционално однесување

Question 18

Огист Конт е преставник на граѓанската социологија кој се залага за мирни реформи и истакнува дека капиталистичкото општество не треба радикално да се менува туку постепено да се усовршува преку промени во составот (структурата) на општеството и функционирањето на институциите.Според него социологијата треба да биде поегзактна наука според примерот на природните науки.Физиката ја сметал за најразвиена „позитивна“ наука која треба да послужи за пример на социологијата.Кој правец во општествените науки настојува општествените науки да се градат според примерот на природните, егзактни науки?

Answer 18

Позитивизам

Question 19

Како се нарекува системот на елементи во рамки на културата (јазик, гестови, идеи, свети предмети и слично) со чија помош се остварува комуникацијата помеѓу луѓето и воедно им се дава значење на појавите и процесите во рамки на едно општество?

Answer 19

систем на симболи

Question 20

Секоја култура гради систем на различни вредности преку кои станува единствена и неповторлива. Но, културите се подложни на промени како резултат на нивните меѓусебни контакти (допири помеѓу културите). Во рамки на социологијата ваквото влијание помеѓу културите се означува со поимот:

Answer 20

транскултурација

Question 21

Во рамки на секоја култура постои јазик како систем од симболи, некаква форма на брак и семејство, поим за убавото, религија, поглед на светот, вредности, институции и слично. Како се нарекува во рамки на социологијата постоењето на вакви елементи кои се заеднички за различните култури?

Answer 21

културни сличности

Question 22

Процес на интеракција во кој новиот член на заедницата усвојува знаења, вештини, навики, вредности, норми на однесување и други сознанија за успешно интегрирање во општествените групи и во општеството во целина се нарекува

Answer 22

социјализација

Question 23

Како се нарекува поединецот кој како припадник на една култура во секоја ситуација се однесува на пригоден начин без критички став и безусловно ги прифаќа важечките норми на однесување во општеството?

Answer 23

конформист

Question 24

Збир на културни карактеристики кои поединецот ги поседува и му овозможуваат да се почуствува поинаков од припадниците на другите култури претставува:

Answer 24

културен идентитет

Question 25

Која од наведените групи на норми во рамки на едно општество претставуваат пропишани и строго санкционирани норми (правила) за однесување на луѓето во едно општество, а се донесени од страна на одредени државни институции како на пример Собранието?

Answer 25

правните норми

Question 26

Сфаќањето според кое сите култури иако се различни се еднакво вредни, и за вредностите на други култури не може да се носи вредносен суд од аспект на сопствената култура бидејќи истиот би бил необјективен се нарекува:

Answer 26

културен релативизам

Question 27

Појавата на криминални активности во која се вклучени претставници на високите владејачки гругови (функционери) кои ја злоупотребуваат својата општествена положба и функција со што вршат кривични дела преку кои се стекнуваат со голема противправна материјална корист е познат како криминал на државата. Во американската социологија и криминолгија ваквиот вид на криминал е познат како?

Answer 27

„криминал на белите јаки“

Question 28

Група на луѓе која се разликува од поширокото според посебни културни особености кои не се неприфатливи за доминантната култура во општеството, велиме дека се припадници на одредена:

Answer 28

подкултура (субкултура)

Question 29

Кога поединецот не се подведува на ирационалните елементи на културата, туку успева да изнајде свој простор во постоечките вредности и норми, и творечки се вклопува во колективниот живот на заедницата постанувајќи автономна и делотворна личност, за него велиме дека има:

Answer 29

неконформистичко однесување

Question 30

Кој од наведените фактори на социјализација ја има најголемата и најзначајната улога во поглед на пренесување на основните знаења, вредности и норми во општеството во периодот на детството?

Answer 30

семејство

Question 31

Претворањето на поткултурата во контракултура се случува тогаш кога одредени поединци преку своите обрасци на однесување ќе влезат во отворен судир со ______ и со нејзините основни вредности

Answer 31

доминантната култура

Question 32

Општествено неприфатливо однесување на младите, кое најчесто се манифестира со прекршување на морални и обичајни норми, но и со прекршување на законски (правни) норми – извршување на злодела се именува со поимот:

Answer 32

малолетничка деликвенција

Question 33

Секое однесување на поединецот што отстапува во значителна мера, односно ги прекршува општествените норми на една заедница и предизвикува реакција на неодобрување во општеството е познато какo?

Answer 33

Девијантно однесување

Question 34

Девијантното однесување претставува секое човечко однесување кое

Answer 34

Ги прекршува општествените норми на една заедница и предизвикува општествена реакција на неодобрување

Question 35

Културата е “умствена програма” (софтвер на умот) и ако ја познаваме програмата на мислење на луѓето во една средина ќе можеме да ги предвидиме нивните реакции во одредени ситуации е став на

Answer 35

Георг Хофстеде

Question 36

Да јас ги прифаќам и почитувам веќе воспоставените норми и вредности во моето општество, но како естраден уметник секако дека промовирам и се залагам за нови трендови кои во рамки на нашата култура и ноќниот живот буквално ќе претставуваат едно „освежување“ за новите генерации на млади луѓе. Токму поради тоа и ги пишувам последните колумни кои се однесуваат на новите трендови во културата односно музиката и ноќниот живот на младите иако за напишаното сум многу често критикуван.Од аспект на прилагодувањето на поединците во општеството во согласност со воспоставените правила и норми ваквото однесување на поединцот кога тој се јавува во улога на личност која придонесува за промовирање на нови вредности или начини на живеење, но и промени во општеството во рамки на социологијата е познато како:

Answer 36

Агент на промена

Question 37

Материјаното богатство, општествената моќ како и општествениот углед се елементи преку кои се оппределува:

Answer 37

општествената положба на поединцот

Question 38

Како се нарекува во рамки на социологијата поимот со кој се објаснуваат односите меѓу поединците и групите во општеството?

Answer 38

општествена интеракција

Question 39

Нормата на реципроцитет која означува да се даде,да се земе и да се возврати е карактеристична за следниот интеракциски процес

Answer 39

размена

Question 40

Под кое име е позната формата на интеракција во која поединците или општествените групи настојуваат да постигнат една иста цел, но подобро од друг поединец или група во општеството?

Answer 40

натпревар

Question 41

Можноста на поединецот да влијае врз однесувањето на другите личности кои живеат во општеството, како и врз одредени процеси во рамки на заедницата или општеството во социологијата се именува со поимот:

Answer 41

општествена моќ

Question 42

Вид на дејствување и однесување на поединецот кој се одвива на очекуван начин според однапред усвоен културен образец се нарекува

Answer 42

општествена улога

Question 43

Како се нарекуваат улогите кои поединецот реално не ги поседува но,ги извршува во одредени околности во кои се нашол – (помош на повредени во сообраќајна незгода, учествува во гасењето на пожар и слично)?

Answer 43

ситуациски очекувања

Question 44

Публика е група на луѓе собрана на едно место од која се очекува да реагира во согласност со ситуацијата. Овој тип на колективно однесување е познат и под името _______.

Answer 44

конвенционална толпа

Question 45

Најширокото граѓанство кое е свесно за актуелните општествени прашања и за политичките настани во една држава, кое чита весници, гледа телевизија, следи медиумски информации, односно севкупно јавно комуницира се нарекува:

Answer 45

Јавност

Question 46

За која од наведените видови на толпа се карактеристични демонстрациите или штрајковите кои во суштина се израз на незадоволство од одредена политичка одлука, повреда на некое човеково право, неисполнување на одредени колективни договори и слично?

Answer 46

протестна толпа

Question 47

Кој од наведените социолози најмногу се занимавал со проучување на колективното однесување и при тоа утврдил дека постои колективна свест која се разликува од индивидуалната односно има своја посебна самостојна појавност?

Answer 47

Емил Диркем

Question 48

Под кое име се познати очекувањата на општествената заедница кои се однесуваат на тоа како поединците треба да ја извршуваат својата улога која подразбира и постоење на одредени правни прописи (на пример: улога на доктор, професор, полициски службеник и слично)?

Answer 48

нормативни очекувања

Question 49

Ивана по завршувањето на средното образование, ги започна студиите на Институтот за социологија. Ивана има за цел да постигне висок успех како стдентка. Два месеци подоцна се вработи и во една фирма која има потреба од маркетинг агенти за продажба. Исто така редовно и активно ги посетува тренинзите за одбојка во нејзиниот спортски клуб. По завршувањето на првиот семестар од студиите Ивана дека е навистина тешко секоја од улогите да ги извршува подеднакво успешно, не успеа да ги положи во целост предвидените испити, а во маркетинг агенцијата во која работи како агент имаше поголем број на пропусти кои ги направи при потпишувањето на договорите со клиентите. Од аспект на извршување на улогите наведениот пример ни покажува ситуација на:

Answer 49

Конфликтна улога

Question 50

Кога луѓето ги регрупираме според одредени карактеристики како што се полот, возраста, професијата и слично, без да комуницираат за некој заеднички интерес тогаш говориме за

Answer 50

латентни групи

Question 51

Општествените групи во кои се одвиваат сите општествени процеси и дејности, а кои по својата природа се долготрајни општествени групи се познати како:

Answer 51

глобални групи

Question 52

Која од набројаните општествени групи (во согласност со класификацијата во рамки на социологијата) припаѓа на примарните групи во општеството?

Answer 52

Семејството

Question 53

Групите кои им служат на поединците за споредба и притоа да се проценат и себе си, се нарекуваат

Answer 53

референтни групи

Question 54

Формалните групи се организираат околу претходно утврдени принципи. Карактеристиките на групата не зависат од личните особини на членовите, туку од ______.

Answer 54

нормите

Question 55

Семејството претставува примарна пштествена група што ја сочинуваат лица поврзани со ____ и ____, односно група која се заснова на биолошки, биосоцијални, социјални и економски основи.

Answer 55

брак и сродство

Question 56

Според кој критериум е направена поделбата на општествените групи на семејно-роднински, економски, воспитно-образовни, политички, културни и религиозни:

Answer 56

според функцијата што ја извршуваат поединците во групата

Question 57

Биолошката функција на семејството се состои во:

Answer 57

задоволување на половиот нагон и продолжување на човечкиот род односно создавање потомство

Question 58

Социјализаторската функција на семејството се состои во:

Answer 58

интеграција на поединецот во општествена заедница

Question 59

Во одредени култури (односно региони на држави во кои владеат традиционални врски и односи) е „дозволен“ тип на брачна заедница во која мажот има право да има поголем број на жени, што е пример за полигамен брак, а во наведената форма претставува:

Answer 59

полигинија

Question 60

Под кое име се познати активностите во рамки на една религија кои ги преземаат свештените лица како и верниците, а се во насока на остварување на одреден однос со светот на светото (молитвени песни, одредени движења, зборови и слично)?

Answer 60

ритуали

Question 61

Облик на групен брак кој е карактеристичен за првобитните заедници во кој една група на мажи стапуваат во брак со една група на жени, а потомството се одредува според мајката а децата припаѓаат на целата група се нарекува

Answer 61

семејство пуналуа

Question 62

Семејството кое било сочинето од неколку парови на мажи и жени кои заеднички ги одгледуваат децата и живеат во исто домаќинство,а децата се одредувале во однос на мајчината линија. Ова семејство кое е преоден олик кон моногамно семејство се нарекува

Answer 62

синдијазмичко семејство

Question 63

Семејството во кое најстариот член на семејството е „глава на семејството“ и има доминантна улога при донесување на одлуките,а наследството се пренесува по хиерархија на најстариот син во класификацијата на семејствата е познато како

Answer 63

патријархално семејство

Question 64

Религијата во рамки на општественото живеење има поголем број на функции, кои се однесуваат како на индивидуата така и на општеството. Под кое име е позната функцијата на религијата чие значење доаѓа до израз особено во тешките моменти од животот на индивидуата (надминување на страв од непознатото, неизвесното, стравот од смртта и слично) ?

Answer 64

компензациска функција на религијата

Question 65

Религијата e цврсто поврзан систем на верувања и практики кои се однесуваат на светите нешта, и кои своите приврзаници ги обединуваат во единствена морална заедница Оваа определба на религијата ја дал

Answer 65

Емил Диркем

Question 66

Организацијата која е израз на рационалност и планирање и преставува структура или поредок кој им се наметнува на поединците е позната како?

Answer 66

Бирократија

Question 67

Според Макс Вебер религиозните идеали имаат голема улога во менувањето на општествениот поредок. Протестантската етика (протестантизмот) тој ја наведува како типичен пример кој има одиграно централна улога при настанувањето на:

Answer 67

капитализмот

Question 68

Со кој поим се означува процесот преку кој се намалува влијанието на религијата во поголем број на сфери од општественото живеење односно процес во кој се разграничуваат функциите и дејностите на религијата наспроти функциите и дејностите на државата и институциите?

Answer 68

секуларизација

Question 69

Религијата ги учи верниците да почитуваат одредени начела и правила во нивниот живот. Во христијанството тоа се постигнува преку Десетте Божји заповеди, во исламот преку познатите Пет столбови на исламот. Како се именува оваа функција на религијата која ги упатува верниците кон почитување на одредени начела и правила во нивното живеење?

Answer 69

етичка функција на религијата

Question 70

По втората светска војна, во повеќе европски држави, народноослободиелната армија воспоставила нов политички поредок. Новата власт им ги одземала имотите на земјопоседниците и ги прогласила за колективни, а за граѓаните градела истa големина на станoви, опремени со сличен мебел и покуќнина. Им го ограничувала движењето. Во странство можеле да патуваат само службено. Мал број луѓе имале ТВ и радио приемници на кои се емитувале исклучиво емисии со марксистичка содржина. Верските објекти ги претворила во работилници, штали, магацини, културни објекти, а луѓето ги прогласувала за атеисти. Полицијата ги следела, апсела и прогонувала сите оние кои не се сложувале со одлуките на власта. За каков облик на власт станува збор?

Answer 70

диктатура

Question 71

Според Веберовата класификација за видовите на власт, кога во една држава владеењето подразбира дека луѓето се третираат како поданици кои се покоруваат на обичајот на пренесување на власта од „колено на колено“ односно го почитуваат наследувањето на круната постои:

Answer 71

традиционална власт

Question 72

Според која од наведените теории државата претставува класна творба која е насочена кон заштита на интересите на владејачката класа?

Answer 72

конфликтната теорија

Question 73

Според познатиот социолог Ентони Гиденс, државите на современата цивилизација ги карактеризираат три основни карактеристики. Тоа се:

Answer 73

ссуверенитетот, државјанството и национализмот

Question 74

Политиката со која на државата и се даваат надлежности во доменот на економијата се нарекува:

Answer 74

политика на социјална регулација

Question 75

Едно од основните начела на демократијата и демократските држави е поделбата на власта на законодавна, извршна и судска власт. Во согласност со начелото на поделба на власта во нашата држава која од наведените институции ја претставува законодавната власт?

Answer 75

собранието

Question 76

Кога во рамки на едно општество едни покрај други живеат припадници на различни етнички групи кои меѓусебно соработуваат, се почитуваат, кога на секоја од етничките групи им е дозволено да ги негуваат своите културни особености, но и да ги почитуваат културните особености на другите велиме дека станува збор за:

Answer 76

Мултиетничко општество или мултикултурализам

Question 77

Следнава определба „ Трајни и повеќе функционални општествени групи кои историски настануваат со заедничко живеење на културно – историски сродни групи на некоја територија“ се однесува на определувањето на поимот:

Answer 77

етнички групи

Question 78

Кога врз основа на ограничени искуства и сознанија се гради негативна слика за цел еден народ, за сите негови припадници, независно од нивните индивидуални особини, велиме дека станува збор за:

Answer 78

етнички предрасуди

Question 79

Многу современи општества интеграцијата на малцинските етнички групи ја спроведуваат по пат на асимилација, а тоа значи:

Answer 79

малцинските етнички групи ја напуштаат својата култура и традиција и ја прифаќаат доминантната култура како своја.

Question 80

Транспортот на производите од местот на производство до местото на продажба, самата продажба, давањето на образовни услуги, дејноста на адвокатите, работата на здравствените работници или пак работата во хотелиерството и туризмот припаѓаат во:

Answer 80

терцијален сектор

Question 81

Од кого извира и кому му припаѓа политичката власт во демократскиот политички систем?

Answer 81

на граѓаните.

Question 82

Според Емил Диркем со појавувањето на индустриското општество започнува да се појавува еден нов вид на солидарност во општествата која се темели на меѓусебна зависност која произлегува од специјализацијата на поединците за извршување на одредени задачи (поделбата на трудот), но и на свеста дека општеството како целина мора да се одржи. За кој вид на солидарност станува збор?

Answer 82

органска солидарност

Question 83

Во кој период од човековата и општествената историја се појавуваат првите класни општества во кои постоела строга поделба на трудот на физички (производен) и умствен (управувачки)?

Answer 83

период на робовладетелство

Question 84

Анализата на содржината се однесува на користење _____ документи (записници, реферати, весници, книги и др), кои содржат податоци и информации за одделни страни на ______ живот и се предмет на нашето истражување.

Answer 84

пишани

од општествениот

Question 85

Емил Диркем во својата класификацијата на општествата поаѓа од законите на еволуцијата т.е. од развојот на поедноставни кон посложени општества.Според него основниот механизам што ги создава општествата преставува поделбата на трудот и според истата разликува два вида на општества – општества со механичка солидарност и општества со органска солидарнот.

1. Објасни ги карактеристиките на општествата со механичка солидарност?
2. Објасни ги карактеристиките на општествата со органска солидарност?

Answer 85

1. Индивидите се поврзани и се обидуваат да живеат според заеднички норми и вредности, прости и традиционални облици на рамнотежа и контрола, каде што прекршувањето на нормите може да биде санкционирано со казни или изгонување од заедницата, Односите меѓу индивидите се базираат на сличностите и заедничките интереси, висок степен на социјална кохезија и интеграција, каде што членовите се идентификуваат со заедницата и ги прифаќаат нормите и вредностите кои ги споделуваат.
2. Индивидите се поврзани преку функционална зависност, каде што различните делови и улоги во општеството имаат специфични функции и задачи.
   Зависноста меѓу индивидите е базирана на комплементарност и разнообразност, каде што секој дел од системот допринесува со својот специфичен принос.
   Индивидите се специјализирани во различни професии и улоги, и тие се меѓусебно зависни едни од други.
   Односите се посредувани со закони, управување и институции кои ги регулираат односите.

Question 86

Кога поединецот отстапува од општоприфатените стандарди на однесување, а не предизвикува неодобрување или негативна реакција од заедницата туку напротив е познато како позитивно поведение или _______________

Answer 86

конформистичко однесување од повисок ред

Question 87

Прочитај го и анализирај го текстот, а потоа одговори на поставените прашања.
„….се смета за поглед на нештата во кои сопствената група е центар на сé, а сите останати се скалирани и рангирани според неа…Секоја група негува своја сопствена гордост и суета, се фали како супериорна, воздигнува свои божества и гледа со презир на надворешните. Секоја група мисли дека нејзините обичаи се единствено исправни и, ако забележи дека другите групи имаат други обичаи, тие ги презираат… овој поглед ги води луѓето кон зголемување и кон интензивирање на сето она што во нивните обичаи е посебно и што ги изделува од останатите.” (Вилијам Грахам Самнер- американски социолог)

1. Зошто хеленските племиња се етноцентрични?
2. Кое сфаќање е сосема спротивно на етноцентризмот?
3. Зошто за другите култури не треба да се носат вредносни судови ?

Answer 87

1. Хеленските племиња се етноцентрични поради тоа што се фокусираат и почитуваат само својата култура и ги сметаат своите обичаи и вредности за супериорни во споредба со другите култури. Тие презираат и скалираат други култури според нивната мерка, со што ги истакнуваат и почитуваат себеси како центар на светот.
2. Спротивно на етноцентризмот, сфаќањето на културен релативизам е сосема различно. Културниот релативизам се однесува на разбирањето и прифаќањето на различните култури како рамни и вредни, без да ги осудува или привлекува вредносни судови. Тоа значи дека нема супериорна култура и секоја култура се разликува во своите особености и вредности, што треба да биде почитувано.
3. За другите култури не треба да се носат вредносни судови бидејќи сите култури имаат свои специфичности и значења. Секоја култура развива свои обичаи, вредности и норми во контекстот на своите историја, географија, верска верувања и други фактори. Одбивањето на вредносни судови им овозможува на другите култури да бидат различни и да се почитуваат во својата различност.

Question 88

Анализирајќи ја сликата како и текстот кој се однесува на разговрот со жител од селото Галичник одговорете на прашањата:

Галичка свадба или позната како Петровденска галичка свадба е манифестација која се одржува секоја година на 12 јули – Петровден во селото Галичник на планината Бистра. Во разговор со еден од жителите на селото меѓу другото тој истакна „Секоја година звукот на зурлите и тапаните не потсетува на нашата вековна традиција…младите не потсетуваат на една вековна традиција која изобилува со голем број на свадбарски обичаи, ние по потекло од Галичник ја почитуваме нашата традиција, со генерации и векови било и ќе остане дел од нашето културно и историско наследство… свадбата е дел од ткивото на нашата традиција пренесувана од колено на колено…“

1. Каков тип на норми подразбира организацијата и реализацијата на Галичката свдба?
2. На кој начин настанале овој вид на норми?
3. Каков вид на санкции подразбира непочитувањето на овие норми?

Answer 88

1. Тоа се норми на поведение кои ги регулираат различните аспекти на свадбарската манифестација, вклучувајќи ја облеката, музиката, танцот, обредите, храната и други.
2. Овој вид на норми настанале преку долгогодишно пренесување на културното и традиционалното наследство од една генерација на друга.
3. Тоа може да вклучува дискриминација и неприфаќање од страна на заедnicата, загуба на почитување и доверба, изолација од социјалната група, негативни коментари и осудувања

Question 89

Откако го прочита извадокот од говорот на Мартин Лутер Кинг одговори на следните барања:
„Денес сакам да им кажам на сите Американци и на сите луѓе на светот … Нашето движење нема да го запре никаков бран на расизам…Ние црните граѓани на Монтгомери одлучивме со ненасилни протести да ја спречиме неправдата која ја доживуваме во автобусите многу години … Сонувам како моите деца еден ден ќе живеат во земја во која нема да бидат вреднувани според бојата на кожата, туку според индивидуалните вредности“ – (дел од говорот на Мартин Лутер Кинг – иницијатор и водач на движењето за човекови права на американските Црнци).

1. Која е целта на движењето основано од страна на Мартин Лутер Кинг?
2. Движењето влијаело американскиот Конгрес да го забрза донесувањето на

Answer 89

1. Целта на движењето основано од страна на Мартин Лутер Кинг е да престане расната дискриминација и неправдата спроти црните граѓани во САД. Тоа вклучува борба против расната сегрегација, осигурување на рамни права и достоинство за црните луѓе, и промовирање на равенство базирано на индивидуалните вредности, а не на бојата на кожата.
2. Законот за гласањето за граѓаните (Voting Rights Act) во 1965 година.

Question 90

Внимателно анализирај ја сликата. Истата се однесува на пречекот на нашата машка ракометна репрезентација односно ракометарите на РК „Вардар“ по повод постигнатиот успех на првенството. Во еуфорична атмосфера на плоштадот беше собрана голема толпа на граѓани кои го прославуваа успехот на нашата репрезентација. Според Блумеровата класификација на толпите а врз основа на мотивот поради кој се собрале граѓаните одговри на следните барања:

1. Каков вид на толпа е прикажан на сликата?
2. Која е основната карактеристика на ваквиот вид толпи?

Answer 90

1. Според Блумеровата класификација, толпата која е прикажана на сликата може да се опише како “еуфорична толпа” или “толпа на прослава”
2. Основната карактеристика на ваквиот вид толпи е дека се собираат луѓе кои го прославуваат или изразуваат своето задоволство и радост поради постигнат успех, достигнување или победа на одреден тим, репрезентација или индивидуалец.

Question 91

Бракот претставува регулирана (или непризната) ____ врска, по правила од трајна природа, меѓу лица од _____ пол, кој во зависност од историските и социјалните услови може да има различни облици и содржини.

Answer 91

био-социјална

различен

Question 92

Кој вид на моногамно семејство е опишан во примерот?

Така живевеме во селото … дедо Никола кој веќе има наполнето 85 години се наврати на времето кога како дете живеел заедно со неговите родители братучеди, чичковци и неговите баба и дедо во една куќа, односно како што вели тој делевме и добро и лошо заедно покрај огништето. Во куќата живеевме вкупно 15 луѓе , дедо ми Ристо беше „главата“ на семејството тој секогаш кажуваше кој што ќе работи, кој какви задачи ќе има…се сеќавам татко ми и моите двајца чичковци секоја вечер седнати покрај огништето и виткајќи тутун му кажуваа за денот поминат на нива и работата во бакалницата…

Answer 92

Екстензивно моногамно семејство

Question 93

Внимателно погледнете ја сликата! На истата е прикажан еден тип на организација во која постојат строго пропишани правила на однесување, во неа работат службеници кои се вработени од страна на Министерството во Сектор за издавање на дозволи (лиценци) за хотелско-туристичко работење. Врз основа на сликата и дадениот опис на организацијата одговорете на следните барња:

1. Со кој термин ги определува ваквите организации Макс Вебер?
2. Кои се основните карактеристики на овој вид организации според Макс Вебер?

Answer 93

1. Бирократски организации
2. Јасно определени правила и процедури, јасна хиреархија, оделени професионални од лични односи, стабилност и континуитет

Question 94

Со кој термин се именува следната појава:

„На припадници на одредена етничка група во општеството имаат забрана да пристапат кон одредени места во градот или државата кои се третираат како места кои се достапни само за припадниците на мнозинската група во општеството, припадниците на огласите за вработување се одбиени како кандидати за вработување без посебна причина, отворено им се забранува да имаат пријатели и да избираат брачни другари кои се припадници на мнозинската етничка група и слично“?

Answer 94

етничка сегрегација

Question 95

Една од функциите на религијата била особено доминантна во периодот на просветителството, период во кој практично се барало религијата да го објасни светот во кој луѓето живеат, луѓето преку религијата да ја пронајдат смислата на животот како и да си ги објасната страдањата, злото и неправдите. За која функција на религијата станува збор?

Answer 95

космолошка или метафизичка функција.

Question 96

Сликата упатува на една револуција која предизвикува редица на промени во доменот на економијата односно начинот на производство, нова поделба на трудот и организацијата на општественото живеење, кои се евидентни и видливи кон крајот на XVIII век и почетокот на XIX век претежно во држави од Западна Европа. Анализирајќи ја сликата и податоците поврзани за временскиот период во кој се случува оваа револуција одговорете на следните барања:

1. Кон кој сектор на производство започнува интензивно да се ангажира работната сила?
2. Кои фактори придонесуваат за ангажирањето односно вработувањето на луѓето во овој сектор на производство?

Answer 96

1. Секундарен
2. Нови енергетски извори во индустријата како пареа, електрика, нови машински погони, нови алати и иновации

Question 97

Кој познат француски социолог тврди дека класната припадност на поединците може да се определи и според културниот капитал кој поединците го носат во себе – (како го минуваат слободното време, колку се грижат за сопственото здравје и животната средина, колку спортуваат, читаат книги, одат во посета на музеи, културни институции и слично)?

Answer 97

Пјер Бурдие

Question 98

Еден од набројаните системи на стратификација (социјална нееднаквост) се темели на строга и јасно определена социјална припадност на поединцот уште од самото раѓање. Животот во рамки на овие социјални групи се засновал на строги правила кои се определени од страна на религијата. За кој систем на стратификација станува збор?

Answer 98

кастински систем

Question 99

Припадноста на кастата се остварува со:

Answer 99

раѓањето

Question 100

Сите промени кои ни ги прикажуваат промените во текот на животниот век на поединцот од аспект на неговата социјална припадност (промената на социјалната припадност) во суштина ни укажуваат на :

Answer 100

интрагенерациска општествена подвижност

Question 101

Кога една индивидуа го менува своето занимање / работното место но, со промената сепак не настанува промена (придвижување) кон друга класа/слој туку поединцот со оглед на приходите и понатаму припаѓа на слојот/класта на која на која и претходно припаѓал тогаш велиме дека станува збор за:

Answer 101

Хоризонтална општествена подвижност

Question 102

Кога еден поединец нема можност да учествува во клучните области на општественото живеење – нема пристап до образование, нема или му се намалени можностите за вработување, нема можности да се вклучи во донесување на одлуки во потесната или пошироката заедница велиме дека станува збор за:

Answer 102

општествено исклучување

Question 103

Кога поединецинецот ја менува својата општествена положба – односно преминува во повисок општествен слој/класа во системот на стратификација велиме дека настанала:

Answer 103

вертикална општествена подвижност

Question 104

Сѐ до периодот на индустриската револуција,диференцијата на општеството на класи се одвивала врз основа на:

Answer 104

сопственоста на средствата за производство

Question 105

Општествата во кои причините за нееднаквостите се претставуваат како природен поредок во кој пединецот не може да ја промени својата положба во општествената хиреархија се нарекуваат

Answer 105

Катастрофски општества

Question 106

Кој тип на општество не припаѓа на долу наведената класификација на општествата според технолошкиот развој?

Answer 106

капиталистичко

Question 107

Општествената стратификација претставува таков облик на општествена ____ на поединците и општествените групи при што тие се распоредуваат во посебни социјални ______.

Answer 107

нееднаквост

слоеви/класи.

Question 108

Каква општествена мобилност/подвижност остварува поединец кој после 25 години работно искуство како правник во локалната самоуправа, се вработува како правник во Уставниот суд на Р. М

Answer 108

вертикална нагорна подвижност.

Question 109

Кој од набројаните системи на стратификација е карактеристичен за современите индустриски општества во кои постои развиена поделба на трудот?

Answer 109

класите

Question 110

1. Во која социолошка теорија се тврди дека стратификацијата е оправдана, неизбежна и дека придонесува за рамнотежа во општеството?

Answer 110

1. функционалистичката теорија.

Question 111

За каков вид на општествена подвижност станува во наведениот пример?

Мојот дедо имаше 2 хектари ниви (земјиште) на кои редовно беше засадувана пченица и пченка, одгледуваше и други житни култури колку да има да за негои семејството како што тој велеше за живеачка. Тој целот свој живот го посвети на земјоделието. Мојот татко напуштајќи го родното село и доселувајќи се тука во Скопје се запишал на студии на Правен факултет. По завршувањето на студиите па се до неговото пензионирање работеше како правен советник во една фирма. Животот го помина во чесна заработувачка на својата плата. Јас се запишав на студии на факултетот за Информатички науки, по дипломирањето започнав да работам во една позната маркетинг фирма, татко ми често споменуваше дека сум успеал да заработам во животот за кратко време колку што не успеал за целиот негов работен век. Сега отворив и моја сопствена маркетинг агенција…

Answer 111

Апсолутна општествена подвижност

Question 112

Сликата симболизира/упатува на една социолошка теорија/ориентација која со својот историски и дијалектичко-материјалистички пристап ги утврди законите за развојот и движечките сили на општеството, ја откри класната структура на општеството, изврши историска класификација на глобалните видови општества.

1. За која социолошка теорија/ориентација станува збор?
2. Наведи еден од основачите на оваа теорија.
3. За какво општество се залагаат основачите на оваа теорија?
4. Кој е начинот/патот да се дојде до тоа општество?
5. Кое општество го критикуваат?
6. Кои се двете доминантни класи во општеството кое го критикуваат основачите на оваа теорија?

Answer 112

1. марксизам
2. Карл Маркс
3. Комунистичко
4. Преку револуција на пролетаријатот, односно, преку превземање на средствата за производство од буржоазијата и создавање на класно слободно општество.
5. Капиталистичкото
6. Пролетаријат и буржоазија

Question 113

Според која структура е направена следната класификација на општествата: првобитни, робовладетелски, феудални и граѓански (капиталистички) општества?

Answer 113

социо – економска структура на општествата

Question 114

Поделбата на општествата на: собирачко – ловечки, традиционални (земјоделски), индустриски и постиндустриски општества е направена според критериумот кој го покажува нивниот:

Answer 114

технолошки развој

Question 115

Според германскиот социолог Фердинанд Тениц постојат два типа на општества, а тоа се:

Answer 115

заеднички и друштво.

Question 116

Според Емил Диркем заедништвото во примитивните општества го одржувала религијата, додека во современите општества според него таквата улога ја има:

Answer 116

поделбата на работата

Question 117

Познатиот социолог Талкот Парсонс разликува три етапи во еволуцијата на општеството тоа се:

Answer 117

традиционално, современо и постиндустриско.

Question 118

Според егзогената теорија за општествена промена,една промена која вообичаено доаѓа однадвор автоматски иницира редица од други _____.

Answer 118

промени

Question 119

Процесот на доближување на културите при што доаѓа до мешање на глобалното и локалното го предизвикува процесот кој од страна на Робертсон е наречен:

Answer 119

глобализација

Question 120

Во основата на организирање на постиндустриското општество како главна производна сила и извор на моќ се наоѓа:

Answer 120

знаењето

Question 121

Во многу држави во светот, при демонстрациите кои ги организираат антиглобалистите, револтот е насочен кон големите транснационални компании. Која е причината за тоа?

Answer 121

Тие поседуваат најголема економска и политичка моќ и се главни двигатели на глобализацијата.

Question 122

Кога едно општество велиме дека има праволиниски развој во насока на се поголемо усложнување и приспособување на општеството – односно социолозите велат дека тоа е состојба на мирно движење на општеството проследена со континуирани промени и постојан развиток тогаш тоа општество доживува развој кој е познат под терминот:

Answer 122

еволуциски промени во општеството

Question 123

За Карл Маркс, општествените промени се случуваат поради:

Answer 123

противречностите помеѓу двете доминантни општествени класи.

Question 124

Поимот модернизација значи внесување се повеќе _____________ моменти во животот на луѓето, а намалување на _____________ што се базирале на религијата, обичаите, верувањата и сл.

Answer 124

рационални

традиционалните

Question 125

Што од наведеното според познатиот социолог Имануел Валерштајн претставува основна движечка сила на глобализацијата?

Answer 125

капиталистичката економија

Question 126

Кога во едно општество доаѓа до намалено влијание на традицијата базирана на религијата, ритуалите, обичаите, а во животот на луѓето се повеќе се внесуваат рационални моменти, индустријализацијата, урбанизацијата и сл. велиме дека тоа општество е зафатено со процес на:

Answer 126

модернизација.

Question 127

Ентони Гиденс наведува дека е евидентен еден процес на интензивирање на општествените односи на светски план. Овој процес ги поврзува одалечените места на тој начин што локалните случувања (она што се случува во државите) се често обликувани од настани кои понекогаш се случиле на стотици или илјадници километри одалеченост и обратно. Со кој термин го означуваме овој процес?

Answer 127

глобализација

Question 128

Формирана е по Втората светска војна. Задолжена е за зачувување на мирот во светот, за решавање на конфликтите по мирен пат, за создавање на услови за почитување на правата и слободите на луѓето. За која организација станува збор?

Answer 128

Организација на Обединети Нации.

Question 129

НАТО (Северно атлантската алијанса) која е формирана како меѓународна организација со потпишувањето на Северноатлантскиот договор и е со седиште во Брисел (Кралство Белгија) е задолжена:

Answer 129

да го обезбеди мирот, стабилноста и безбедноста во светот преку колективна одбрана и соработка помеѓу членските држави.

Question 130

Која од набројаните организации е меѓународна организација која е одговорна за обезбедување на финансии (кредити) и давање на совети на земјите кои се во насока на зголемување на економскиот развој и намалување на сиромаштијата?

Answer 130

Светска банка

Question 131

Кога промените во едно општество ги зафаќаат сите сегменти на општественото живеење односно настанува промена на целокупниот општествен систем тогаш велиме дека настанале промени кои се означени со поимот:

Answer 131

макроопштествени промени

Question 132

Еволуцијата е бавен процес кој предизвикува квантитативни промени во општествената структура, додека револуција е брза и предизвикува

Answer 132

целосна промена на општеството.

Question 133

Промените кои настануваат во едно општество, но не се однесуваат на сите аспекти на оппштественото живеење и организација на општеството туку само на одредени негови делови на пример: промени во организацијата на претпријатијата, промени во семејствата и слично се означени со поимот:

Answer 133

општествени промени на микро ниво

Question 134

Со кој термин го именуваме процесот на преминување од еден кон друг друг тип на организација на општеството кој предизвикува промени на ниво на целото општество, односно промени во културата, економијата, политичката организација на општеството и слично (на пример: премин од командно стопанство какво што има во периодот на социјализмот кон пазарна економија во капитализмот)?

Answer 134

транзиција

Question 135

Во која од наведените индустрии започнува првото успешно остварување на планот за обединување на Европа кој е генерално фокусиран на економската интеграција?

Answer 135

индустрија за јаглен и челик

Question 136

Која од наведените институции во рамки на Европската унија ја има главната улога во доменот на економијата и монетарната политика?

Answer 136

Европска централна банка

Question 137

Која од наведените институции на Европската унија е институција која ги претставува владите на земјите членки на унијата и заедно со Европскиот парламент ја има улогата на законодавец во унијата?

Answer 137

Советот на Европската унија

Question 138

Првиот чекор кон европска интеграција беше направен во 1951 година, кога вкупно шест земји создадоа заеднички Пазар за јаглен и челик. Тогаш се роди Малата Европа во која беа опфатени: Франција, Германија (Западниод дел на Германија), Италија, Белгија, Холандија и:

Answer 138

Луксембург

Question 139

Која од наведените земји стана земја членка на Европската Унија при нејзиното проширување од 01.05.2004?

Answer 139

Словенија

Question 140

Европското движење за обединета Европа на кое присуствувале различни национални европски здруженија, но и познати политичари како Роберт Шуман, Алкид де Гаспари, Пол Анри Спак и Конрад Аденауер е создадено на Европскиот конгрес одржан:

Answer 140

во Хаг (Кралството Холандија),1948 година

Question 141

Која од наброените држави кои се дел од Европскиот континент НЕ Е ЧЛЕНКА на Европската унија?

Answer 141

Норвешка

Question 142

Која од набројаните институции на Европската унија е институција за која граѓаните на државите членки на унијата директно по пат на избри одлучуваат кој ќе учествува во нејзиното работење?

Answer 142

Европски парламент

Question 143

Нашата држава има поднесено барање за членство во Европската унија со кое се потврдувија стратешките и политичките определби на државата а истото се случи на свечена церемонија:

Answer 143

во Хаг на 22 март 2004 година

Question 144

Една од институциите на Европската унија ја има улогата на главно извршно тело во рамки на Унијата, односно тоа е институција која е единствен предлагач на законите и е формирана како тело кое ќе го претставува европскиот интерес кој е заеднички за сите земји членки на Унијата. Потоа предлог законските решенија ги усвојува и донесува Европскиот парламент и Советот на Европската унија. За која институција на Европската унија станува збор?

Answer 144

Европската комисија

Question 145

Една меѓународна организација има за цел да ги надгледува трговскте договори кои меѓусебно ги склучуват нејзините држави – членки, поточно проверува дали при нивното склучување се почитуваат трговските правила. Тоа го прави преку своите органи и има двојна улога. Првата улога е да ги засили правилата кои важат во меѓународната трговија, а втората улога е да ја овозможи либерализацијата на трговијата што подразбира укинување на ограничувањата во меѓународната трговија и можност за развој на земјите кои имаат послаб развој и економски раст. За која меѓународна институција станува збор?

Answer 145

Светска трговска организација

Question 146

„Да се отворат широко вратите и да се исклучи секоја помисла на националните влади дека можат во услови на глобализација да водат сопствена автономна економска политика… На овој услов треба да му се потчини соодветната држава ако сака да добие финансиска помош од страна на Светската банка и помош од монетарните (паричните) фондови. Постоењето на слаби држави е токму она врз што се темели новиот светски поредок“ – (размислувања дадени во едно интервју со познатиот современ социолог Зигмунт Бауман). Размислувањето на социологот Бауман укажува за одредени ефекти од процесот на глобализација кои може да ги именуваме како:

Answer 146

Губење на автономија на националните влади, Доминанција на моќните институции, Различен светски поредок

Question 147

Внимателно анализирајте ја сликата! Сликата упатува на одредени промени во рамки на општеството кои се во целост спротивни и различни од спонтаните и постепени (еволутивни) промени во општеството. На сликата е прикажан настан кој предизвикува брзи промени во рамки на Француското општество во XVIII век. Врз основа на приказот (сликата) и даденото образложение одговорете на следните барања:

1. Со кој термин се именуваат ваквиот вид на општествени промени?
2. Од социолошка гледна точка поради која причина во општеството настануваат ваквите промени?
3. Која е целта на ваквиот вид на општествени промени?

Answer 147

1. Револуции
2. Социоекономска нееднаквост, Политичка несигурност и корупција, Идеолошки и културни фактори
3. Целта на ваквите видови на општествени промени, односно револуциите, може да биде различна и зависи од контекстот и целите на учесниците во револуцијата. Некои од можните цели вклучуваат: Промена на политичкиот систем или Социоекономска промена

Question 148

Анализирајте ја сликата која е поврзана со две димензии на процесот на глобализација! Истата означуваат одредено доминантно влијание на економски развиените држави, како и доминација на истите држави во поглед на наметнување на одредени културни обрасци на живеење кон земјите во развој и неразвиените земји. Врз основа на анализата и дадените насоки одговорете на следните барања:

1. Кои клучни промени ги опфаќа економската глобализација?
2. Какви последици предизвикува културната глобализација?
3. Поимот за културна глобализација е познат и под едно друго име кое многу често е употребувано од поголем број на социолози? Под кое друго име е позната културната глобализација? Која е причината за тоа?

Answer 148

1. Либерализација на трговијата: Земјите отвораат своите пазари и ги сведуваат тарифните бариери и ограничувањата за трговија, што овозможува поширока размена на стоки и услуги меѓу земјите.
   Раст на меѓународните инвестиции: Компаниите и инвеститорите од различни земји се активни во инвестирањето во странство, што доведува до приток на капитал, технологија и знаење меѓу земјите.
   Развој на меѓународни корпорации: Меѓународните корпорации имаат значаен влијание во глобалната економија и нивната активност и присуство се зголемуваат преку прекуграничните операции и претприемништво.
2. Хомогенизација на културата: Поради доминантното влијание на економски развиените држави, културните обрасци на живеење, мода, јазик и медиумите се шират во цел свет, што може да доведе до губење на уникатноста и различноста на локалните култури.
   Културна зависност: Неразвиените земји можат да бидат зависни од културните продукти и стиловите на развиените држави, што може да има негативен влијание врз нивната идентитет и местото на локалната култура.
   Културен империјализам: Доминантните културни моќи можат да имаат претензии за универзалност на своите вредности и норми, што може да води до наметнување на нивната култура и угроза за различните културни идентитети.
3. „мека моќ”. Причината за тоа е што културната глобализација се однесува на ширењето на културните влијанија, идеи и стилови преку комуникација, медиуми и културни институции, што не е примарно базирано на силата и насилствените промени, туку на влијанието и прифаќањето на културниот контент.