slokdarm, maag, duodenum Flashcards
dysfagie =
het GEVOEL dat het voedsel blijft steken tijdens de passage vd farynx nr maag
orofaryngeale dysfagie =
bolus k niet vanuit de orofarynx in de slokdarm w gebracht (slikstoornis)
2 vormen van dysfagie
Organische dysfagie
Functionele dysfagie
Organische dysfagie =
vernauwing van het slokdarmlumen dr organisch letsel (strictuur of tumor)
Functionele dysfagie =
afsluiten lumen door contractie van de wand (vb. spasme)
Van welke dysfagie z deze kenmerken?
- Dadelijk zowel voor vast als vloeibaar
- pijnaanvallen los van de de voedselbolus, ‘s nachts (diffuse SD spasmen)
Functionele dysfagie
Van welke dysfagie z deze kenmerken?
- initieel enkel voor vast voedsel
- voedselimpactie bij grote en taaie bolus
- progressief ontstaan.
Organische dysfagie
Odynofagie =
pijn in aansluiting met de slikact
oorzaak van globusgevoel?
onbekend
geen duidelijk verband met de slikbeweging + de klachten verdwijnen meestal tijdens het eten
= kenmerken van?
globusgevoel
- geen duidelijk verband met de slikbeweging
- de klachten verdwijnen meestal tijdens het eten
- vooral bij nerveuze personen
- onzekere oorzaak
= kenmerken van?
globusgevoel
snelle of trage progressie ikv organische dysfagie wijst op?
Snellere progressie -> maligne tumor/oorzaak
Tragere/geen progressie -> goedaardig letsel
functionele dysfagie komt bv voor bij primaire motoriekstoornissen zoals …?
(2 voorbeelden)
- achalasie
- diffuse spasmen
functionele dysfagie komt bv voor bij primaire motoriekstoornissen zoals …?
(2 voorbeelden)
- achalasie
- diffuse spasmen
odynofagie duidt meestal op?
ontstekingsletsels
impactiepijn =
doffe tot krampende pijn restrosternaal -> veroorzaakt door contracties boven een geimpacteerde bolus
NCCP =
non-cardiac chest pain
wat voor pijn is NCCP?
Retrosternale krampende of toesnoerende pijn
zonder verband met boluspassage
Dysfagie en/of odynofagie is een alarmteken -> wat is nodig?
esofagogastroscopie
Pyrosis/zuurbranden =
branderig gevoel dat opstijgt achter het sternum
pyrosis is typisch voor?
gastro-oesofagale reflux
Regurgitatie =
zuur, bitter of niet-zuur vocht dat tot in de mond komt
zure regurgitaties komen vooral voor bij?
bij neerliggen, vooroverbukken, ….
Esofagogastroduodenoscopie -> doeleinden? (2)
Diagnostisch (visualisatie, mogelijkheid tot nemen v biopsies)
Therapeutisch (behandeling; bv ligaturen, clips, prothese, …)
wnr echoendoscopie doen?
bij vermoeden v maligne letsels
vermoeden slokdarmlijden -> het eerste diagnostisch onderzoek is vaak …?
video-endoscopie van slokdarm-maag-duodenum
Technische onderzoeken bij vermoeden slokdarmlijden?
4
- endoscopie (+ biopsie)
- pH meting
- manometrie
- radiologische onderzoeken
manometrisch onderzoek slokdarm =
het meten v intraluminele drukken in de slokdarm
- in rust & na deglutitie
onderzoek als evaluatie vd slokdarmmotoriek?
manometrisch onderzoek
welke structuren w geëvalueerd bij manometrisch onderzoek ?
- gastro-oesofagale sfincter
- faryngo-oesofagale sfincter
- slokdarmlichaam
manometrie = diagnostisch voor / essentieel bij vermoeden van?
motorische stoornissen (zoals achalasie en slokdarmspasmen)
wrm w de drukken bij manometrie simultaan gemeten op vss niveaus in de slokdarm?
om de peristaltiek (contracties) & de relaxatie vd sfincter na een slikbeweging te ku volgen
pH meting -> meestal registratie over ? uur
24
waar w de dunne sonde (via de neus) bij pH meting gepositioneerd?
vlak boven de onderste sfincter
Soms tweede sensor in de proximale slokdarm of maagfundus.
registratie van ‘events’ dr patiënt bij pH meting (event-marker) -> wat k hierdoor onderzocht w?
de associatie tss de refluxepisodes en de klachten
wat w geregistreerd bij gecombineerde pH-impendatiemeting
- pH
- intraluminele geleidingsveranderingen (tss gepaarde electroden)
welke reflux w waargenomen bij pH meting?
ALLE reflux
ook bv niet-zure galreflux of lucht
radiologisch onderzoek ikv slokdarmaandoeningen z vooral nuttig om?
bepaalde organische letsels aan te tonen
- > meerwaarde bij:
- divertikels (pulsie-, tractie-, intramuraal)
- fistels naar trachea
- ring van Schatzki
CT-thorax ikv slokdarmaandoeningen: essentieel om/voor …?
- extramurale letsels (bv fistels, tumoren) ih licht te stellen
- de stadiëring van tumoren
RX-slikact ikv slokdarmaandoeningen: performantste onderz voor evaluatie van …?
slikstoornissen
RX-video ikv slokdarmaandoeningen: voor verder beoordelen van …?
motorische of functionele stoornissen vd slokdarm
bv. achalasie of SD spasmen
RX-slokdarm met barium en slikact: voor evaluatie van …?
stenosen, fistels
welke informatie levert RX-slikact?
zowel functionele als morfologische info over de faryngo-oesofagale overgangszone
RX-video vd slokdarm gebeurt klassiek met? (2)
- vloeibaar contrast
- vaste bolus
gastro-oesofagale refluxziekte =
als er symptomen of complicaties zijn die je kan toeschrijven aan terugvloei van maaginhoud tot in de slokdarm
typische symptomen van reflux?
- pyrosis
- zure regurgitaties
ikv refluxziekte:
PPW en sensitiviteit als pyrosis en zure regurgitaties aanw z als dominante klacht?
positief predictieve waarde: zeer hoog
sens: laag
atypische klachten van reflux?
- thoracale pijn
- astma
- neus-keel-oor verschijnselen
symptomen suggestief voor complicaties van reflux?
- organische dysfagie
(bij: peptische strictuur, tumor) - odynofagiepijn
(bij: ernstige oesofagititsletsels) - ferriprieve anemie
(bij: belangrijke erosieve oesoagitisletsels met ulcera)
risicofactoren reflux
- levensstijl (overgewicht, roken, koffie, …)
- vertraagde maagwerking
- breuk/hernia
(gasto-oesofagale sfincter nt meer binnen diafragmapijlers) - medicatie
- leeftijd (reflux stijgt met leeftijd)
druk in UOS
100-130 mmHg
druk in slokdarmlichaam
- 5 mmHg
druk in LOS
15-45 mmHg
druk in maag
5-10 mmHg
ontstaansmechanisme refluxziekte (dubbel)
- inefficiente abtirefluxbarrière (LOS)
- deficiënte zuurklaring uit onderste deel slokdarm (etsend)
oorzaken vd deficiente sfincterfunctie ikv refluxziekte? (2)
-Anatomisch (continu lage sfincter druk):
sliding hernia, …
-Functioneel:
toegenomen transiente relaxaties….
TLESR’s
transient lower esophageal sphincter relaxations
2 onderdelen vd normale zuurklaring (slokdarm)
- volumeklaring (zwaartekracht & peristaltiek)
- chemische klaring (bicarbonaat in speeksel)
elementen vh refluxaat etsend vr het malpigiaans epitheel slokdarm?
- zuur, pepsine
- mogelijk galzouten
zouden vooral bel ku z bij het ° van Barret-mucosa
hoe galzouten in refluxaat meten?
te meten met lichtabsorptie-Bilitec monitoring
mucusale defensie vd slokdarm: vermindert de irritatie v etsende stoffen -> deze defensie berust op?
aanwezigh ve glycoproteïne (als cement tss de cellen + op tight junctions)
gevolgen v reflux?
ontsteking
erosies vh slijmvlies
activatie afferente zenuwen
…
Fysiologische reflux
(bij iedereen aanwezig)
vooral postprandiaal,
geen klachten, geen letsels
Pathologische reflux
Reflux die klachten en/of letsels veroorzaakt
–> pH meting
Niet-erosieve GERD
- refluxklachten aanwezig
- geen endoscopische letsels
- pH metrie afwijkend
erosieve GERD:
- met endoscopische letsels
endoscopische letsels ikv erosieve refluxziekte -> classificatie voor graden van oesofagitis
Los Angeles classificatie
Los Angeles classificatie graad A
solitaire erosies < 5 mm
Los Angeles classificatie graad B
solitaire erosies > 5 mm
Los Angeles classificatie graad C
confluerende erosies < 75% vd omtrek
Los Angeles classificatie graad D
circulaire confluerende erosies > 75% vd omtrek