Slokdarm, Maag & Bulbus Flashcards
Odynofagie
Pijn in aansluiting met slikact
Dysfagie
Het gevoel dat voedsel blijft steken bij passage van farynx naar maag.
- organische: vernauwing lumen door organisch letsel; initieel enkel bij vast voedsel, impactio bij grote bolus, snelle progressie wijst op meer maligne oorzaak
- functionele: door contractietoestand zoals bij primaire motoriekstoornissen; van in begin voor vast en vloeibaar, pijn door spasmen, los van deglutitie en veelal ‘s nachts.
Impactiopijn
Doffe tot krampende pijn retrosternaal door hevige slokdarmcontractied proximaal van geimpacteerde bolus
NCCP
Retrosternale krampende of toesnoerende pijn, meestal spontaan zonder verband met voedsel
Pyrosis; zure regurgitaties
Branderig gevoel dat opstijgt achter sternum; zuur dat tot in de mond komt
Globusgevoel
Gevoel dat er een brok in de keel zit (nerveuze personen, oorzaak onbekend)
Technische onderzoeken slokdarm
Manometrisch odz pH meting Combi pH Impedantie Radiologisch Endoscopie en Biopsie
Motorische stoornissen vd slokdarm
-Primaire
Spectrum: achalasie, intermed, diffuse spasmen
Niet specifiek: notenkrakersslokdarm, presbyesophagus
-Secundaire
onderdeel ve meer gegeneraliserrde aandoening
Spierziekten (sclerdermie, myotonia dystrophica) Neurologische aandoeningen (CVA, Parkinson; alcoholische en diabetische neuropathie)
Achalasie
zz 1/100 000/ y
mannen, middelbare lft
Door degeneratie/verdwijnen van inhib NOproducerende neuronen in plexus v Auerbach.
Geeft functionele dysfagie, krampende retrosternale pijn, niet-zure regurgitaties (hoesten en evt aspiratie pneumonie), vermagering.
Pathognomonische manometrie met afwezigheid v postdeglutitieve relaxaties vd sfincter; simultane drukgolven.
Vogelbekbeeld
Diffuse spasmen
Behoort tot spectrum van primaire motoriekstoornissen.
Minder uitgesproken deficientie vh inhibitorische zs.
Retrosternale pijnaanvallen (NCCP) dr slokdarmspasmen, Functionele dysfagie
Eosinofiele oesofagitis
Eosinofiele infiltratie in slokdarmmucosa en fibrose. Leidt tot vernauwingen, organische dysfagie met impacties.
Mannen, 40y, allergisch
Pseudotrachealisatie, lineaire erosies (treinsporen)
Biopsie met toename eosinofilie
Oesofagale ring/diafragma
Ring Plummer-Vinson
Ring v Schatzki
Gastro-oesofagale refluxziekte GERD
Door inefficiente antirefluxbarriere, etsend refluxaat, deficientie vd mucosale defensie.
Geeft pyrosis en zure regurgitaties. Atypisch: thoracale pijn, astma, nko verschijnselen.
Verwikkelingen ulcus, peptische strictuur: organische dysfagie, odynofagie, anemie (bij ernstige erosies)
Los Angeles classificatie
Barrett-slokdarm
Endoscopisch waarneembare proximaalwaartse verplaatsing vd squamocolumnaire junctie waarbij op biopsie INTESTINALE metaplasie gevonden wordt.
Beschikt voor tot ontw v oesofagaal adenocarcinoom.
Short/Long
Slokdarmtumoren
- Spinocellulair epithelioom/squameus celcarcinoom
- Adenocarcinoom
Wereldwijd 3-4/1, wel stijging adeno
Geven organische dysfagie, odynofagie(geulcereerd), anorexie en vermagering, thoracale pijn, heesheid(invasie), hoesten bij afslikken(oesofagotracheale fistel, minder bij adenoca dr distalere ligging)
Snelle uitbreiding in lymfovaculair netwerk en vroegtijdige metastasering
Dysplasie, intra-epitheliale neoplasie
epitheel dat neoplastisch is (dus nt goedaardig, regeneratief) maar volledig omgeven blijft dr basale membraan, er is gn ingroei in onderliggende bindweefsel, kankercellen hebben nog gn toegang tot bloed- of lymfevaten
Verschillende graden
Candidiase slokdarm
Candida albicans: normale commensaal, kan overgroeien bij slechte algemene toestand, AB of syst corticost, immuungecompromiteerden, chronisch gebruik v topische steroiden…
Geeft soms acute ernstige odynofagie, soms continue retrosternale pijn, met meestal witgele plaques
Pseudohyfen
Acute gastritis
Door kortdurende nadelige invloed op maagmucosa. Kan belangrijke hoge gastrointestinale bloedingen veroorzaken. (Hemorraghische gastritis)
Chronische gastritis
Overwegend histologische diagnose
Auto immune gastritis, type A
Helicobacter puylori geassocieerde, type B
Reactieve gastritis, type C
Speciale vormen
Helicobacter pylori
p 36
Maag- en duodenumulcus
Scherp begrensde onderbreking vd mucosa, doorheen de muscularis mucosae (itt erosie)
Peptisch ulcus: waar mucosa in contact komt met zuur/pepsine
Vaker bij mannen, vaker bulbair (binnen 2 cm distaal v pyloor)
door:
Helicobacterke
Maagzuur
NSAIDs
Geeft knagende epig pijn na maaltijd, beterend met ingesta/alkalien, atypische anorexie, speekslevloed, nausea. Kan symptoomloos optreden
Pyloric channelsyndroom
Verwikkelingen peptisch ulcus
Perforatie
Bloeding
Stenose
Ziekte van Zollinger-Ellison
Door gastrineproducerende tumor/gastrinoom, meestal gelegen in pancreas, duodenumwand..
NET met trage groei, indolent, maligne
Gastrineproductie is verhoogt waardoor. parietaalcellen continu maximaal zuur secreteren
MEN (multiprle endocriene neoplasie) syndroom: gastrinoom, hyperparathyrodie, hypofyseadenoom
Acute diarree
d-wk
> 3/d, losse waterige groot volume stoelgangen, evt plus abd krampem of alarmsymptomen
Voedselvergiftiging
Gastroenteritis
Dysenterie
Reizigersdiarree
Congenitale hypertrofische pyloorstenose
Verdikking vd. circulaire spierlaag thv pylorus die gastricoutletsyndroom veroorzaakt bij de zuigeling.
Geeft postprandiaal projectiel voedselbraken vanaf 3-6wk, oveigens gezon baby
Gewichtsverlies, dhydratatie, elektrolytenstoornissen, zichtbare maagperistaltieken in het epigastrium, palpeerbsre olijfvormige massa
Congenitale duodenumatresie
Volledige of onvolledige, korte of langere stenose thv junctie van D2 en D3.
Vaak geassocieerde congenitale aandoeningen
Symp afh v lokalisatie: hydramnios prenat, braken vanaf geboorte, gewichtsverlies, dehydratatie en elektrolytenstoornissen
Divertikel van maag en duodenum
Van maag zeer zeldzaam, freq van duodenum
Meestal asymp en toevallige vondst bij Rx SMD of endoscopie.
Risico op perforatie bij endoscopische papillotomie
Metabole chirurgie
Verschuiving van open naar laparoscopische chirurgie
Meer fysiologische procedures
Multidiciplinair overleg
Technieken:
LAGB
RYGB
SG
Obesitas als ziekte. BMI> 35 en diabetes type 2 de indicatie bij uitstek. Patienten met bepaalde comorbiditeiten 55+ Na mislukte bariatrische operatie
Complicaties bariatrische chirurgie
Korte termijn: naadlekkage, bloeding, dvt, longembolie, pneumonie
Lange termijn: vitamine deficienties, maag- en slokdarmkanker, Dumping en hypoglycemie, interne herniatie, marginaal ulcus
Dumping
pg 71
Interne herniatie
pg 71
Maag- en duodenumtumoren
goedaardige 0.5%
kwaadaardige: adenoca(95%), GIST, lymfoom, sarcoom
Goedaardige maagtumoren
-Uitgaande van maagepitheel = poliepen
Hyperplastische poliepen
Hamartomateuze poliepen
Adenomateuze poliepen
FAP syndroom
Peutz Jeghers syndroom
-Uitgaande van niet-epitheliale bestanddelen, submucosaal of subserosaal gelegen Leiomyoom Sommige GIST Neurogene tumoren vb schwannoom Fibroom Lipoom Angioom
Adenocarcinoom vd maag
Vooral vanaf 50y
Etio:
Voeding
H pylori, chronische atrofische gastritis
Precancereuze aandoeningen
Variabel uitzicht:
Bourgeonerend, geulcereerd, infiltrerend, infiltrerend in naburige organen
Lauren classificatie (microscopische subtypes)
TNM classificatie (staging, correlatie met prognose)
GIST vd maag
Subepitheliale tumoren, ontstaan uit de ckit pos kleurende interstitiele cellen v Cajal (hele tractus mr freq thv maag)
Diagnose: endoscopie, endoscopische echografie, PET vr staging
Wigvormige maagresectie, Imatinin
Primair maaglymfoom
Gaat uit van MALT (mucosa associated lymphoid tissue) dat geactiveerd w dr H pylori. Na lymfoide hyperplasie ontstaat er een monoclonale proliferatie van Bcellen
Kan voorkomen als:
Polypoid, ulceratief, verdikte maagplooien, roodheid met erosies
Meestal grote geulcereerde letsels; jongere pt
Duodenum tumoren
Goedaardige ddtumoren
-adenomateuse poliepen, leiomyoom, gangliocytair paraganglioom, neurofibroom (Von Recklinghausen)
Adenocarcinoom vh dd
-zz, meestal in regio papil v Vater, FAP syndroom is gassocieerd met sterk verhoogd risico
