Sion J

Question 1

Beth yw Cyfansoddiad?

Answer 1

Rheolau a Cyfreithiau, ffrawaith i’r system wleidyddol.

Question 2

Pam fod Cyfansoddiad mor bwysig?

Answer 2

-Amddiffyn rhyddid
-Darparu cyfreithliondeb
-Atal llywodraeth holl bwerus.

Question 3

Beth yw ffynhonellau’r cyfansoddiad?

Answer 3

-Cyfreithiau Statud
-Cyfreithiau Gwlad
-Confensiynau
-Gweithiau o Awdurdodau Cyfansoddiadol

Question 4

Beth yw Cyfraith Statud?

Answer 4

Cyfraith wediei chreu gan y Senedd, rhaid cael ei pashio gan yr HoC, HoL a’r Brenin. Hon yw ffynhonell bwysicaf Cyfansoddiad Prydain.

Question 5

Beth yw cyfraith Gwlad?

Answer 5

Corff o rheolau wedi datblygu dros amser hir, deillio o achosion llys.

Question 6

Beth yw Confensiynau?

Answer 6

Set o normau/rheolau sefydlog e.e Brenin yn apwyntio’r P.W.

Question 7

Beth yw Gweithiau o Awdurdodau Cyfansoddiadol?

Answer 7

Dogfennau/cytundebau Gwleidyddol, e.e Magna Carta 1215.

Question 8

Beth yw Cryfderau/Gwendidau Cyfasoddiad Prydain?

Answer 8

Cryfderau
-Hyblyg, caniatau newidiadau.
-Llywodraeth Gref, enillydd clir.
-Atebolrwydd, llywodraeth yn atebol i’r Senedd.
Gwendidau
-Hen, annemocrataidd.
-Canoli Pwer.
-Llywodraeth Arlywyddol.
-Aneglur, Dim un dogfen glir.

Question 9

Beth yw Sofraniaeth Seneddol?

Answer 9

Y Senedd yw’r pwer uchaf ym Mhrydain. “Supreme Law-making Body”

Question 10

Beth mae’r Senedd yn unig yn gallu ei wneud? (Sofraniaeth Seneddol)

Answer 10

-Creu, Addasu, Dadwneud Deddfau.
-Senedd yn gallu dadwneud rhywbeth mae Senedd flaenorol wedi ei wneud.

Question 11

Beth ddigwyddodd yn 1997 wnaeth lleihau pwer y Senedd?

Answer 11

Deddf Datgonoli 1997

Question 12

beth yw ‘Rheol y Gyfraith”?

Answer 12

-Neb yn uwch na’r gyfraith, heblaw y Brenin/Aelodau Seneddol (Braint Seneddol).
-Neb yn cael ei cosbi heb dreial, er hynnu mae rhai engreifftiau o derfysgwyr yn cael ei cosbi heb dreial.

Question 13

Beth mae “Llywodraeth Seneddol” yn ei olygu?

Answer 13

Mae’r llywodraeth yn gweithredu drwy’r senedd.

Question 14

Engreifftiau o Ddiwydiadau i’r Confensiwn.

Answer 14

-Deddf Hawliau Dynol 1998
-Deddf rhyddid Gwybodaeth 2000
-Bil ymadael a Ewrop 2018

Question 15

Rhesymau dros Ddiwydio’r Cyfansoddiad:

Answer 15

-Gwerth addysgiadol i gyfasoddiad cyfundrefnol, mae’n uwcholeuo egwyddorion y system wleidyddol.
-Annog Atebolrwydd. Gwleidyddion angen bod mwy gofalus, gwneud siwr eu bod yn actio tu fewn i’r cyfansoddiad.
-Cynnyddu ‘Seperation of Powers’