Samenvatting Flashcards
Wat houdt kansengelijkheid in?
Mensen met minder mogelijkheden wordt meer aangeboden om toch gelijke kansen op gezondheidszorg te bieden.
Wat zijn de GIDS gemeenten?
155 gemeentes in NL met de laagste SES-scores. GIDS = Gezond In De Stad.
het kabinet is het erover eens dat preventie belangrijk is. Waarover is er onenigheid? Wat zijn de twee kanten?
Hoe dit te doen, is gepolariseerd. De helft zegt dat de overheid gezond leven moet promoten (zoals een tax op vlees & frisdrank), terwijl de andere kant zegt dat mensen zijn zelf verantwoordelijk en je moet ze niet betuttelen.
Wat zijn de ziekten in Nederland met de grootste gezondheidslast?
Psychische aandoeningen, hart- en vaatziekten, kanker.
Wat is de ziektelast? Wat maakt het grootste deel van de ziektelast in NL uit? Welke andere zijn er? Wie maakt het beleid hiervoor en waar moet dit op sturen?
De ziektelast bepaald waarop gestuurd moet worden. Het grootste deel van de ziektelast komt door roken. Ook een ongezond milieu, overgewicht en andere leefstijlfactoren (behalve arbeidsomstandigheden) moeten worden gestuurd door de overheid via beleid. Dit sturen moet dus vooral gebeuren op gedrag en leefstijl.
Waarom moet er meer aandacht komen voor preventie dan voor zorg van chronische problemen?
Doordat het aantal mensen, dat zorg nodig heeft, stijgt, moeten er later heel veel mensen in de zorg gaan werken om dit aan te kunnen. Ook gaat deze stijging geldproblemen opleveren. Deze stijging kan tegengegaan worden, door te focussen op preventie.
Wat is de Burden of Disease Analysis? Wat is de uitkomstmaat?
De Burden of Disease analysis van de WHO is een uitgebreide en vergelijkende assessment van mortaliteit en verlies van gezondheid door ziekten, ongelukken en risicofactoren. Uiteindelijk wordt dit bepaald in DALY’s (disability-adjusted life years).
Wat zijn DALY’s? Wat houdt dit in? Wat is een alternatieve manier?
Disability-adjusted life years. Dit omvat het aantal levensjaren dat verloren gaat door een vervroegde dood en door het niet hebben van een volledig gezonde staat. Gezonde mensen kunnen langer participeren in de samenleving. Daarom wil je sturen op dat mensen zo veel mogelijk gezonde levensjaren hebben en een zo kort mogelijke ziektebehandeling. Je zou ook economisch kunnen kijken. Dan zijn rokers bijvoorbeeld goed. Die roken namelijk veel jaren, dus betalen veel accijns, maar hebben een kort ziekbed (gaan snel dood).
Wat is de grootste kostenpost in de zorg?
Cure & care (mensen met chronische problemen) ==> 90%
Wat houdt de Health Gradient in? Waar ligt de verantwoordelijkheid van de overheid hierin?
De Health Gradient houdt in dat mensen met een lage SES een slechtere gezondheid hebben, doordat ze meer tegenslagen hebben. De overheid zou ervoor moeten zorgen dat de helling zo laag mogelijk is, en daarna kan je mensen aanspreken op hun verantwoordelijkheid.
Waarom moet je preventie vroeg beginnen (bij mensen op jonge leeftijd)?
Omdat gezondheidsproblemen en -verschillen ook allebei op jonge leeftijd zichtbaar worden.
Obesitas wordt vaak getriggerd door stress. Wat is het probleem hiermee wat betreft ons gezondheidsbeleid en ons eigen gedrag? Wat kun je als minister hieraan doen?
Het voorkomen van stress is niet opgenomen in gezondheidsbeleid. Ons eigen gedrag (pestgedrag) levert mensen met obesitas meer stress op. Er heerst een weight bias in de gezondheidszorg: dikke kinderen komen vaak uit gezinnen die dom zijn en hebben geen motivatie om af te vallen. Dit stigma klopt niet, maar draagt wel bij aan de stress en dus het probleem. Als minister kun je hier tegenin gaan d.m.v. wet- en regelgeving, geld geven aan bepaalde zaken en het sturen van middelen.
Welke twee vormen van preventie zijn er?
Collectieve en individuele preventie
Welke twee vormen van collectieve preventie zijn er?
Universele en selectieve preventie
Waar richt universele preventie zich op? Wat is het doel? Noem een voorbeeld. Waar wordt het door betaald?
Dit richt zich op de gezonde bevolking (of delen daarvan). Het bevordert en beschermt actief de gezondheid door bijvoorbeeld de kwaliteit van drinkwater te bewaken. Het wordt betaald door de overheid.
Waar richt selectieve preventie zich op? Wat is het doel? Noem een voorbeeld. Wie betaalt dit?
Dit richt zich op bevolkingsgroepen met een verhoogd risico op een ziekte. Het voorkomt dat mensen met één of meerdere risicofactoren daadwerkelijk de ziekte krijgen. Een voorbeeld is de griepprik voor ouderen. Ook dit wordt betaald door de overheid.
Welke twee soorten individuele preventie zijn er?
Geïndiceerde preventie en zorg-gerelateerde preventie
Waar richt geïndiceerde preventie zich op? Wat is het doel? Noem een voorbeeld. Wie betaalt dit?
Dit richt zich op een individu met beginnende klachten. Het voorkomt dat deze klachten verergeren tot een aandoening. Een voorbeeld is een beweegprogramma voor mensen met lage rugklachten. Het wordt betaald door de zorgverzekeraar of de gemeente.
Waar richt zorg-gerelateerde preventie zich op? Wat is het doel? Noem een voorbeeld. Wie betaalt dit?
Dit richt zich op een individu met gezondheidsproblemen. Het voorkomt dat een ziekte leidt tot complicaties, beperkingen, een lagere kwaliteit van leven of sterfte. Een voorbeeld is een stoppen-met-roken-programma voor een COPD-patiënt. Het wordt betaald door een zorgverzekeraar of zorgkantoor.
Wat zijn de vier hoofdrolspelers in de publieke gezondheidszorg?
Het Rijk, de gemeente, het RIVM, de GGD
Wat doet het Rijk in de gezondheidszorg? Noem vier subtaken.
Deze bevordert landelijk de kwaliteit en samenhang van de publieke gezondheidszorg. Het heeft vier subtaken:
- Het ontwikkelt landelijk beleid, ondersteunings- en kennisprogramma’s voor de volksgezondheid.
- Het heeft onder speciale omstandigheden de regie op infectieziektebestrijding, zoals bij de Mexicaanse griep.
- Het stelt de inhoud van het Rijksvaccinatieprogramma en het basistakenpakket jeugdgezondheidszorg vast.
- Het bepaalt voor welke risicofactoren of ziekten een bevolkingsonderzoek wordt aangeboden.
Wat doet de gemeente in de gezondheidszorg? Noem drie subtaken
Deze bevordert de gezondheid van haar inwoners. Er zijn drie subtaken:
- Het ontwikkelt beleid en voert programma’s uit om de gezondheid van inwoners te bevorderen.
- Het is verantwoordelijk voor onder meer jeugdgezondheidszorg en infectieziektebestrijding.
- Het houdt een GGD met publieke gezondheidsdeskundigen in stand.
Wat doet het RIVM? Noem drie subtaken.
Dit adviseert de rijksoverheid en gemeenten over volksgezondheid en coördineert landelijke programma’s. De drie subtaken zijn:
- Het adviseert het Rijk over volksgezondheidbeleid op basis van (internationaal) onderzoek.
- Het informeert gemeenten en zorgprofessionals over volksgezondheidsbeleid via Loket gezond leven.
- Het coördineert de landelijke vaccinatieprogramma’s en bevolkingsonderzoeken.
Wat doet de GGD? Noem drie subtaken
Deze adviseert gemeenten over volksgezondheid en voert publieke gezondheidszorgtaken uit. Drie subtaken:
- Het voert voor gemeenten wettelijke taken uit op basis van Wet publieke gezondheid.
- Het voert voor gemeenten niet-Wpg-taken uit zoals lijkschouw en toezicht op kinderopvang.
- Het doet onderzoek naar regionale volksgezondheid en deelt deze kennis met overheden en andere organisaties.
Wat zijn de vijf stelselwetten?
De Wet publieke gezondheidszorg (Wpg), Wet maatschappelijke ondersteuning (Wmo), de jeugdwet, de Zorgverzekeringswet en Wet langdurige zorg (Wlz)
Wat doet de Wet publieke gezondheidszorg? Welke vier dingen regelt deze wet?
Deze beschermt burgers tegen gezondheidsrisico’s waar ze zelf geen of onvoldoende invloed op hebben. Deze wet regelt:
- De organisatie van publieke gezondheidszorg.
- De bestrijding van infectieziekten.
- De opsporing van ziekten via bevolkingsonderzoek.
- Dat gemeenten verantwoordelijk zijn voor gezondheidsbevordering en jeugdgezondheidszorg.
Wie zijn er verantwoordelijk voor de publieke gezondheidszorg vanuit de Wpg? Welke rol speelt de tweede actor daarin o.a.?
Het Rijk en gemeenten zijn samen verantwoordelijk voor de publieke gezondheidszorg. Gemeenten zorgen voor afstemming met curatieve zorg en geneeskundige hulp bij ongevallen en rampen.
Voor wie is de Wet maatschappelijke ondersteuning? Hoe is de wet bedoelt? Welke vier dingen regelt deze wet?
Deze ondersteunt kwetsbare mensen. De wet geeft geen recht op zorg, maar is bedoeld als aanvulling op wat de burger en zijn netwerk zelf niet kunnen. De wet regelt:
- De gemeentelijke verantwoordelijkheid voor maatschappelijke ondersteuning. Een voorbeeld zijn de organisatie Veilig Thuis en opvang bij huiselijk geweld.
- Huishoudelijke hulp, dagbesteding, begeleiding en kortdurende verblijven in een zorginstelling.
- Beschermd wonen voor mensen met psychosociale problemen.
- Dat gemeenten mantelzorg en vrijwilligerswerk ondersteunen.
Welke hulp regelt de jeugdwet? Wie heeft de verantwoordelijkheid voor deze hulp vanuit de wet? Welke hulp omvat de wet? Hoe is de wet bedoeld?
Deze regelt hulp aan kinderen, jongeren en hun ouders. Deze wet:
- Regelt de gemeentelijke verantwoordelijkheid voor deze hulp.
- Omvat hulp bij opgroei-, opvoedings-, psychosociale en psychiatrische problemen.
- Geeft geen recht op zorg. Hij is bedoeld als aanvulling op wat het gezin zelf niet kan.
Hoe regelen gemeenten de hulp vanuit de Jeugdwet? Wat mag een jeugdarts doen?
Gemeenten kopen zorg in voor jeugdigen en hun ouders in aanvulling op het basispakket jeugdgezondheidszorg. De jeugdarts mag kinderen rechtstreeks verwijzen naar de jeugd-ggz, die onder de Jeugdwet valt.
Waar is de zorgverzekeringswet voor? Welke drie dingen worden er vanuit de wet geregeld?
Deze is voor genezing gerichte zorg voor jong en oud (curatieve zorg). Hij verplicht burgers tot het afsluiten van een basiszorgverzekering. Hij regelt:
- De basisaanspraken op zorg.
- Dat een zorgverzekeraar iedereen moeten toelaten tot de basiszorgverzekering.
- De financiering van de basiszorgverzekering.
Wat wordt er geregeld door de Wet langdurige zorg? Wat wordt er door de wet verplicht? Welke drie dingen worden er geregeld door de wet?
Deze regelt de meest zware en intensieve zorg voor mensen die 24 uur per dag zorg en toezicht nodig hebben. De wet verplicht zorgkantoren om regionaal voldoende zorg in te kopen of pgb’s te verstrekken. De wet regelt:
- De zorg voor burgers die blijvend 24 uurszorg en permanent toezicht nodig hebben.
- Dat burgers met een indicatie van het Centrum Indicatiestelling Zorg recht hebben op zorg.
- Dat burgers recht hebben op zorg aan huis of in een instelling.
Waarbij is de interventieladder van belang?
Bij het maken van beleid
Welke stappen omvat de interventieladder? Leg de stappen uit.
- Informatie verschaffen (mensen informeren en onderwijzen)
- Keuze faciliteren (mensen in staat stellen hun gedrag te veranderen)
- Keuze sturen d.m.v. uitgangssituatie (maak gezondere keuzes via deze uitgangssituatie)
- Keuze sturen d.m.v. positieve prikkel (gebruik financiële en andere prikkels om tot bepaald gedrag aan te zetten)
- Keuze sturen d.m.v. negatieve prikkel (gebruik financiële of andere prikkel om bepaald gedrag te ontmoedigen)
- Keuze beperken (reguleren om de beschikbare keuzemogelijkheden te beperken
- Keuze elimineren (reguleren om keuzes onmogelijk te maken)
D.m.v. welke cyclus komt gezondheidszorgbeleid tot stand? Wat maakt het een cyclus?
D.m.v. de preventiecyclus komt gezondheidszorgbeleid tot stand. Het is een cyclus, want het gebeurt elke 4 jaar in dezelfde volgorde.
Welke stappen zijn er in de preventiecyclus?
- Landelijke Volksgezondheid Toekomst Verkenning (VTV)
- Landelijke beleidsnota Volksgezondheid
- Gemeentelijke beleidsnota Volksgezondheid
Wat beschrijft de landelijke Volksgezondheid Toekomst Verkenning (VTV)? Hoe vaak verschijnt deze? Van welke organisatie is dit een product en in opdracht van wie?
De VTV verschijnt elke 4 jaar. Het beschrijft de huidige en de te verwachten volksgezondheidssituatie en maatschappelijke opgaven. Het is een product van het RIVM, in opdracht van de minister van VWS.
Hoe vaak verschijnt de landelijke beleidsnota Volksgezondheid? Wat beschrijft deze? Wat bevat deze (incl. voorbeeld)?
Het verschijnt elke vier jaar. Het beschrijft de prioriteit van de minister van VWS. Het bevat landelijke speerpunten, zoals het voorkomen van depressie en overgewicht.
Wanneer verschijnt de gemeentelijke beleidsnota Volksgezondheid? Waar is deze op gebaseerd? Wat beschrijft deze? Wat bevat het?
Het verschijnt binnen twee jaar na de landelijke nota. Het is gebaseerd op de VTV en de lokale gegevens van de GGD. Het beschrijft thema’s die de gemeente van belang vindt voor de gezondheid van zijn inwoners. Het bevat de speerpunten uit de landelijke nota.
Wanneer verscheen de eerste VTV?
In 1993.
In de preventiecyclus is er eigenlijk nog een vierde stap. Welke? Wie voert deze stap uit en wat doet deze?
Dit is de evaluatie van de nota’s. Dit wordt gedaan door de Inspectie Gezondheidszorg en Jeugd (IGZ). Deze houdt toezicht op de vormgeving van het gezondheidsbeleid en publiceert de staat van de gezondheidszorg.
Uit welke zes stappen bestaat het beleidsvormingsproces?
Agenda setting, formulering, adoptie, implementatie, evaluatie en support/onderhoud.
Wat gebeurt er bij agendasetting van een probleem? Wat wordt er geïnduceerd door een focusing event en wat is hierbij belangrijk? Noem een voorbeeld.
Bij agendasetting krijgt een gezondheidsprobleem politieke en publieke interesse en moet het op de agenda komen. Het is een complex proces, waarbij betrokkenheid van de overheid legitiem is. Het is moeilijk van tevoren te bepalen wat er op de agenda komt. Overheidsingrijpen wordt geaccepteerd door publiek en politieke ideologie. De urgentie wordt gevoeld en dit wordt geïnduceerd door een ‘focusing event’. Framing is hierbij belangrijk (hoe een agendapunt weergegeven wordt). Een voorbeeld is de suikertaks. In Nederland is meer dan de helft van de bevolking voor een suikertaks als het geld dat het opbreng ook daadwerkelijk voor gezondheidsinitiatieven wordt gebruikt. Er is alleen nog geen suikertaks, want het lobbyen van stakeholders die voor de suikertaks zijn, is lastig. Er is niet een sterke boodschap vanuit gezondheidsprofessionals. Er is wel een sterke lobby van de industrie. Daarom is de suikertaks erg controversieel.
Wat bepalen beleidsformuleringen in de formuleringsstap in bij het beleidsvormingsproces? Waar gaat het over en wat volgt eruit?
Beleidsformuleringen bepalen de beleidsdomeinen (welzijn, zorg, onderwijs, etc.). Het gaat over probleemanalyses vanuit verschillende perspectieven (zoals de economie of SES verschillen). Er worden globale doelen opgesteld en er is een selectie van beleidsmaatregelen. Het gaat over de implementatie van een plan, waarin de kosten, voordelen en het beschikbare budget worden bepaald. Uiteindelijk volgt er een definitief voorstel.
Wat gebeurt er tijdens de adoptie-stap in het beleidsvormingsproces? Wanneer is er sprake van parlementaire goedkeuring?
Bij goedkeuring kan beleid worden aangenomen. Dit is de adoptie-stap in het beleidsvormingsproces. Er is sprake van een parlementaire goedkeuring bij een wetswijziging.
Waar gaat de implementatiestap van het beleidsvormingsproces over? Wat gebeurt er daarnaast nog?
Bij de implementatie gaat het om het structureel inbedden van beleid in de organisatiestructuur van (preventieve) gezondheidszorg. Het beleid gaat van regelgeving naar de uitvoerende branche. Hierbij wordt het beleid ook gemonitord.
Waar gaat het om bij de evaluatie van beleid in het beleidsvormingsproces? Noem vier dingen.
Bij de evaluatie van beleid gaat het om de effecten op de gezondheid (AKA een health impact assessment), de legitimiteit (kosten VS baten, publieke zichtbaarheid), neveneffecten (zoals gezondheidsverschillen) en de haalbaarheid.
