Rośliny Flashcards
Cechy roślin pierwotnie wodnych właściwe tylko roślinom
- Ściana komórkowa zbudowana z celulozy
- chloroplasty mające dwie błony białkowo-lipidowe
- materiał zapasowy w postaci skrobii
- Wakuole odpowiadające za utrzymanie turgoru komórki
Dlaczego krasnorosty i zielenice nie są zaliczane do roślin
Ze względu na środowisko ich życia
Jakie są formy organizacji roślin pierwotnie wodnych?
Mogą być jednokomórkowe, wielokomórkowe lub kolonijne.
Jak jest zbudowane ciało ‘roślin’ o formie wielokomórkowej
Ma postać plechy (nitkowata lub nibytkankowa), wyróżnia się niekiedy część łodyugo- liściokształtną oraz chwytnik.
Jakie jest znaczenie roślin pierwotnie wodnych?
Tworzą fitoplankton, produkują tlen, są pokarmem dla różnych gatunków zwierząt. Ponadto liczne zielenice współtworzą porosty.
Co wskazuje na pokrewieństwo roślin lądowych i ramienicowych?
- Występowanie chlorofili a i b jako podstawowych barwników fotosyntetycznych
- obecność skrobii jako materiału zapasowego
- Przebieg cytokinezy i powstawanie ścian komórkowych z udziałem wrzeciona cytokinetycznego
Jakie są cechy środowiska wodnego?
- Nieograniczona dostępność wody i rozpuszczonych w niej soli mineralnych -> pobierają całą powierzchnią ciała
- zmienna ilość tlenu (uzależniona od temperatury i obecności innych organizmów)
- Ograniczona ilość światła
- Niewielkie wahania dobowe temperatury
- Duża gęstość -> nie potrzebują mechanicznego wzmocnienia
Jak dzielimy organy roślinne
Na generatywne: kwiaty i owoce odpowiedzialne za procesy rozmnażania, oraz wegetatywne: łodygi, korzenie i liście zapewniające wzrost i rozwój
Jak rośliny przystosowały się do niedoboru wody i soli mineralnych na lądzie?
- Wykształciły system korzeniowy - umożliwia pobieranie wody i soli mineralnych z podłoża
- Wykształciły tkanki przewodzące - sprawny transport wody i soli mineralnych w obrębie rośliny
- Wykształciły tkanki okrywające (pokryte kutykulą) nadziemne części rośliny - ograniczenie utraty wody
Jak rośliny przystosowały się do niskiej zawartości CO2 w powietrzu?
- Wytworzyły aparaty szparkowe, które mogą się zamykać bądź otwierać - sprawna wymiana gazowa
- Wytworzyły dużą liczbę liści - zwiększenie powierzchni asymilacyjnej
- Powstanie przestworów międzykomórkowych tworzących sieć kanałów wewnątrz rośliny - usprawnienie transportu tlenu i dwutlenku węgla w roślinie
Jak rośliny przystosowały się do małej gęstości powietrza i działania wiatru?
- Posiadają dobrze rozwinięty system korzeniowy - stabilizowanie rośliny w podłożu
- Wykształciły tkanki wzmacniające, często o zdrewniałych ścianach komórkowych - wzmocnienie i usztywnienie pędów
Jak rośliny przystosowały się do wahań temperatury na lądzie?
Wykształcił tkanki okrywające - izolowanie wnętrza rośliny od wpływu niskich i wysokich temperatur
U których organizmów występują lęgnie, a u których rodnie?
Lęgnie u protistów, a rodnie u roślin
Funkcja sporopoleniny
Zapewnia zarodnikom odporność na wysuszanie.
Jak dzielimy rośliny ze względu na sposób rozmnażania się?
Na zarodnikowe (mszaki, paprotniki) oraz nasienne (nago i okrytonasienne)
Cechy sporofitu mszaków
Pokolenie krótkotrwałe, uzależnione od gametofitu, Pobiera od niego wodę z solami mineralnymi, a niekiedy produkty fotosyntezy. Składa się ze stopy, sety i zarodni
Cechy mszaków jako plechowców
- Rozmnażanie płciowe uzależnione od wody
- Brak organów typowych dla roślin naczyniowych, ich odpowiednikami są łodyżki, listki i chwytniki
- Brak typowej tkanki przewodzącej - jej funkcję mogą pełnić hydroidy i leptoidy
- Niezdrewniałe ściany komórkowe
Cechy mszaków jako organowców
- Wielokomórkowe gametangia
- Tkanki, np. okrywające, miękiszowe budujące gametofit wielu z nich
- Skórka pokryta kutykulą
- Zarodniki zabezpieczone przed wysychaniem sporopoleniną
Rodzaje przemiany pokoleń
Heteromorficzna, izomorficzna
Jak może przebiegać bezpłciowe rozmnażanie mszaków?
Wegetatywnie przez fragmentację lub rozmnóżki
Czym jest splątek?
młodocianym stadium gametofitu mszaków
Ile wici ma plemnik mszaków?
2
Znaczenie mszaków
Tworzą torfowiska - ostoje rzadkich roślin; torf jest stosowany do produkcji nawozów; Mają zdolność do retencji wody, dzięki czemu regulują bilans wodny biocenoz leśnych (w suszy zapobiegają wysychaniu gleby, a podczas obfitych opadów gromadzą nadmiar wody)
Wspólne cechy pozwalające na używanie nazwy ‘paprotniki’?
Możliwość wyodrębnienia w budowie organów wegetatywnych,
sporofit będący pokoleniem dominującym
Jak funkcjonuje gametofit paprotników
Przedrośle istnieje do momentu usamodzielnienia się sporofitu. Może być samożywne lub cudzożywne (symbioza z grzybami mikoryzowymi).
Rodzaje liści paprotników
Sporofile (liście zarodnionośne) oraz trofofile (liście asymilacyjne, określane też jako płonne). Pełniące obei funkcje sporotrofofile.
Czy paprotniki przyrastają na grubość?
Nie, z wyjątkiem poryblinów.
Osiągnięcie ewolucyjne paprotników
Wytworzenie tkanek przewodzących
Cechy charakterystyczne paprociowych
Liście pierzastozłożone z kupkami zarodni, korzenie przybyszowe wyrastające z węzłów podziemnej łodygi
Cechy charakterystyczne widłakowych
Widlaste rozgałęzienia korzeni i pędu, kłos zarodnionośny (sporofilostan) - skupienie liści zarodnionośnych, rozwój gametofitu widłakowych wymaga obecności grzyba mikoryzowego
Cechy charakterystyczne skrzypowych
Członowana budowa łodyg (jednorocznych nadziemnych i wieloletnich podziemnych - kłączy), korzenie przybyszowe wyrastające z węzłów podziemnej łodygi, łodyga przejmująca całkowicie funkcje asymilacyjne (w liściach nie zachodzi fotosynteza)
Pęd zarodnionośny/Pęd płonny
Płonny gromadzi substancje zapasowe w kłączu, zarodnionośny wyrasta z kłącza dzięki nagromadzonym substancjom
Jak rozróżnić paprotniki jednakozarodnikowe od różnozarodnikowych?
W kłosie zarodnionośnym znajdują się makrosporofile i mikrosporofile, dające odpowiednio makrospory i mikrospory (zarodniki), które kiełkują wytwarzając przedrośla męskie i żeńskie.
U jednakozarodnikowych jest jeden typ zarodnika kiełkującego w przedrośle
Znaczenie paprotników
Ze szczątków karbońskich paprotników powstały złoża węgla kamiennego, stanowią środowisko życia wielu zwierząt i są dla niektórych pożywieniem, niektóre wykazują właściwości lecznicze
Jak zbudowana jest epiderma?
Jej komórki zazwyczaj nie mają chloroplastów, ich ściany zewnętrzne są grubsze i poryte kutyną. Kutyna tworzy kutykulę.
Cechy roślin nasiennych
- Wytwarzanie nasion
- Wykształcanie kwiatu
- Wytwarzanie zalążka
- Uniezależnienie procesu zapłodnienia od wody
Jaka jest funkcja nasion?
Są to organy przetrwalne rośliny, które biorą udział w rozprzestrzenianiu się gatunku
Czemu służy kwiat?
Jest to organ generatywny służący do rozmnażania płciowego
Czym z morfologicznego punktu widzenia jest kwiat?
Jest to skrócony i przekształcony pęd o ograniczonym wzroście, stanowiący skupienie liści zarodnionośnych i płonnych.
Czego odpowiednikiem u paprotników jest kwiat?
Kłosa zarodnionośnego (sporofilostanu)
Czym jest zalążek?
Przekształconym makrosporangium, żeńskim organem rozmnażania
Co przekształca się w nasienie?
zalążek
Skąd bierze się nazwa nagozalążkowe?
Stąd, że zalążki tych roślin, ani nasiona, nie są okryte żadnymi dodatkowymi osłonkami
Jaki typ kwiatów, ze względu na płciowość wytwarzają nagonasienne?
Jednopłciowe kwiaty
Charakterystyka kwiatu żeńskiego sosny
Składa się z łuski wspierającej i łuski nasiennej (owocolistka). U jego podstawy znajdują się dwa nagie zalążki zbudowane z ośrodka i jednej osłonki. W jego szczytowej części znajduje się otwór - okienko.
Jak powstaje gametofit żeński?
Komórka macierzysta makrospor dzieli się mejotycznie, w wyniku podziału powstają 4 makrospory (zarodniki), z czego trzy zamierają. A czwarta daje początek gametofitowi żeńskiemu - dzieli się mitotycznie
Jakie jest położenie rodni nagonasiennych względem okienka?
Znajdują się tuż przy nim
Jak zbudowany jest kwiat męski sosny?
Składa się z pręcików (mikrosporofili). U podstawy pręcika znajdują się dwa woreczki pyłkowe (mikrosporangia), w których w wyniku mejozy powstają ziarna pyłku (mikrospory).
Jaka jest różnica między makrosporami a mikrosporami?
Mikro są otoczone sporopoleniną chroniącą je przed wysychaniem w środowisku zewnętrznym
Jak powstaje gametofit męski?
W wyniku podziałów mitotycznych ziarna pyłku. Jest zbudowany z komórek przedroślowych (jednej lub dwóch): dużej wegetatywnej i mniejszej generatywnej. Z generatywnej powstają dwie nieruchome komórki plemnikowe, a z wegetatywnej łagiewka pyłkowa. Gametofit męski = dojrzałe ziarno pyłku
Znaczenie nagozalążkowych
Pożywienie i schronienie dla zwierząt, rośliny ozdobne, produkcja materiałów meblarskich i budowlanych
Jaka jest cecha charakterystyczna kwiatu okrytonasiennych?
Słupek
Jak powstaje słupek?
Tworzy się w wyniku zrośnięcia owocolistków.
Czym jest owocolistek?
Makrosporofilem
Czym przejawia się jednopłciowowść (rozdzielnopłciowość) okrytonasiennych?
Kwiaty męski zawierają wyłącznie pręciki, a kwiaty żeńskie wyłącznie słupek lub słupki
Jaka jest funkcja okwiatu?
Chroni pręciki i słupki
Jakie są części okwiatu?
Płatki korony i działki kielicha
Jaka jest różnica między pręcikiem nago- a okrytonasiennych?
Nago- ma u swojej podstawy dwa woreczki pyłkowe, a okryto- ma główkę, w której można wyróżnić dwa pylniki z których każdy zawiera dwa woreczki pyłkowe
Jak określimy pręciki i woreczki pyłkowe?
Mikrosporofile/mikrosporangia
Charakterystyka gametofitu męskiego okrytonasiennych
Rozwija się z ziarna pyłku (mikrospory), składa się z komórki wegetatywnej i k. generatywnej = dojrzałe ziarno pyłku
Krótka charakterystyka gametofitu żeńskiego
Jest to woreczek zalążkowy (przedrośle żeńskie), rozwijające się z jednej z czterech makrospor
Z jakich komórek składa się gametofit żeński?
Z antypodów (trzy jądra), komórki centralnej (dwa jądra) i aparatu jajowego (trzy jądra) od strony okienka.
Dlaczego samozapylenie jest niekorzystne?
Ponieważ ogranicza możliwość rekombinacji genów.
Na czym polega obcopylność?
In. zapylenie krzyżowe, polega na przeniesieniu ziaren pyłku z pręcików kwiatu jednej rośliny na słupek kwiatu innej rośliny tego samego gatunku.
Wymień cztery sposoby ochrony przed samozapyleniem
Samosterylność, przedsłupność, przedprątność, heterostylia
Na czym polega samosterylność?
Zapylenie własnym pyłkiem nie prowadzi do wytworzenia nasion, np. ze względu na zahamowanie rozwoju łagiewki pyłkowej
Na czym polega zróżnicowanie czasu dojrzewania słupków i pręcików?
W przedsłupności słupki dojrzewają wcześniej niż pręciki, w przedprątności na odwrót
Na czym polega heterostylia?
Powstają dwa rodzaje słupków: u jednych osobników krótkie (wysoko położone pręciki), a u innych długie (nisko położone pręciki)
Z czego składa się nasienie? [nasiono??]
Z tkanki odżywczej, łupiny nasiennej i zarodka
Z czego powstaje owocnia?
ze ściany zalążni
Z czego powstaje łupina nasienna?
z osłonek zalążka
Czym jest obielmo?
Jest to zachowany ośrodek zalążka
Z czego korzystają nasiona bezbielmowe
Funkcję bielma przejmują liścienie
Jak podzielimy owoce?
Na mięsiste/suche/zbiorowe/owocostany
Cecha owoców mięsistych
Mają mięsistą i soczystą owocnię
Cecha owoców suchych
Mają skórzastą lub zdrewniałą owocnię
Jak powstają owoce zbiorowe + przykład
Truskawka. Owoce te powstają z wielu zalążni jednego wielosłupkowego kwiatu
Jak powstają owocostany
z przekształcenia całych kwiatostanów
Przystosowanie do zoochorii
Wyrostki, haczyki i kolce umożliwiające przyczepianie się do sierści i piór zwierząt
Przystosowanie do anemochorii
Drobne, lekkie lub zaopatrzone w aparaty lotne umożliwiające im przebywanie w powietrzu i przemieszczanie się na znaczne odległości.
Przystosowanie do hydrochorii
Nie nasiąkają wodą i mają zwykle stwardniałą owocnię oraz tkankę powietrzną
Znaczenie okrytozalążkowych
Producent materii organicznej, produkcja tlenu, pokarm i schronienie dla zwierząt