Renesans Flashcards

1
Q

Renesans

A

Odrodzenie się myśli antycznej

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
2
Q

Kopernik (kiedy żył)

A

Renesans

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
3
Q

Antropocentryzm

A

Człowiek w centrum zainteresowania

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
4
Q

Człowiek Renesansu (przykład)

A

Leonardo Da Vinci

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
5
Q

Gatunki literackie renesansu

A

Satyra, Dramat, Pieśń, Mowa, Fraszka, Epigramat, Epitafium, Tren, Elegia, Sielanka

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
6
Q

Homomensura omnium

A

“Człowiek jest miarą wszechrzeczy”

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
7
Q

Ad fontes

A

“Odwołanie się”

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
8
Q

Renesansowy typ autora

A

Poeta Doctus (wszechwiedzący)

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
9
Q

Tematyka renesansu

A

Dworska, Polityczna, Filozoficzna, Wiejska

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
10
Q

Cele i cechy literatury renesansu

A

Refleksja, Rozrywka, Wzbogacenie kultury narodowej

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
11
Q

Typowy bohater renesansu

A

Patriota, Dworzanin, Błazen Frant (wiejski prostak), Szlachcic Ziemianin (postawa parenetyczna)

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
12
Q

Boccaccio

A

Autor Dekameronu

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
13
Q

Dekameron

A

Zbiór nowel (tematyka: miłość; idealna, fizyczna, erotyczna i zmysłowa)

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
14
Q

Sokół - Falcome (Nowela)

A

Idealnie skonstruowana nowela (spełnia wszystkie reguły gatunku)

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
15
Q

“Każda nowela musi mieć swojego sokoła”

A

Nawiązanie do noweli “Sokół” autor: Boccaccio)

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
16
Q

Nowela

A

Krótki utwór epicki, wyeliminowanie wszystkiego co nie jest niezbędne

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
17
Q

Aforyzm

A

Prawda filozoficzna

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
18
Q

Mikołaj Rej

A

Twórca postawy parenetycznej (szlachcic mieszczanin)

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
19
Q

Francesco Petrarka

A

Nazwał średniowiecze średniowieczem

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
20
Q

Mediewistyka

A

Nauka o Średniowieczu

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
21
Q

Sonet

A

Pięciostroficzny utwór, trzy pierwsze mają charakter opisowy, pozostałe dwie charakter refleksyjny

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
22
Q

Jan Kochanowski

A

Twórca m. in. trenów

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
23
Q

Czego chcesz od nas, panie…

A

Pieśń spoza cyklu, która ma charakter inwokacyjny, ma charakter hymnu

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
24
Q

Aurea mediocritas

A

Złoty Środek

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
25
Q

Pieśń IX

A

Pieśń biesiadna, nawiązuje do filozofii epikurejskiej, podmiot liryczny dokonuje próby sformułowania prawd

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
26
Q

Utwór stylistyczny

A

Nie ma przerw pomiędzy wersami

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
27
Q

Utwór stroficzny

A

Występują przerwy pomiędzy wersami

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
28
Q

Pieśń V

A

Pieśń patriotyczna, podmiot liryczny przedstawia sytuację w jakiej znaleźli się Polacy, po wojnie z Turkami (klęska)

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
29
Q

Tren

A

Utwór liryczny o tematyce żałobnej (wywodzi się ze starożytności), pisany z powodu czyjejś śmierci

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
30
Q

Heraklit z Efezu

A

“Łzy Heraklitowe”, rozważał marność i beznadzieje ludzkiego życia i losu

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
31
Q

Symonides z Keos

A

Twórca trenów i epigramatów

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
32
Q

Tren I

A

Poświęcony cierpieniu Jana Kochanowskiego, odwołuje się do greckich filozofów i ich sposobów przeżywania cierpienia

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
33
Q

Tren II

A

Przedstawia przyczyny smutku podmiotu lirycznego, autor wyraża ubolewanie nad swoim losem

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
34
Q

Tren III

A

Ojciec nie może pogodzić się ze śmiercią dziecka

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
35
Q

Tren IV

A

Poeta zwraca się do Śmierci, ma do niej pretensje, uważa, że śmierć dziecka godzi w porządek świata. Przywołuje mitologiczną postać Niobe

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
36
Q

Tren V

A

Zwraca się do Persefony, czyni jej wyrzuty, że pozwoliła by Urszulka zmarła

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
37
Q

Tren VI

A

Wspomina córkę i jej rozliczne talenty (przytacza pieśni weselne)

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
38
Q

Tren VII

A

Wspomina córkę patrząc na pozostałe po niej elementy odzieży

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
39
Q

Tren VIII

A

Apostrofa do Urszulki, wspomina o zmianach jakie nastały w domu rodzinnym po śmierci dziecka

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
40
Q

Tren IX

A

Kryzys filozoficzny poety

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
41
Q

Tren X

A

Poeta poszukuje dziecka w zaświatach, w różnych kręgach wierzeń, punkt zwrotny trenów

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
42
Q

Wątek komploracyjny

A

Cierpienie i żal idą w parze

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
43
Q

Utwór stychiczny

A

Utwór bez strof

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
44
Q

Tren XI

A

Kryzys etyczny podmiot liryczny buntuje się przeciwko wartościom

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
45
Q

Tren XII

A

Poeta pochwala swoje dziecko

46
Q

Epitafium

A

Napisy nagrobne

47
Q

Tren XIII

A

Akceptuje absurdalność śmierci

48
Q

Tren XIV

A

Podmiot liryczny wyraża marzenie o powtórzeniu wędrówki Orfeusza

49
Q

Tren XV

A

Podmiot liryczny szuka pocieszenia u muzy poezji lirycznej (Erato), mówiąc, że w twórczości będzie szukał pocieszenia

50
Q

Tren XVI

A

Porachunek ze stoicyzmem, z obojętnością do ludzkich uczuć, krytyka filozofii epikurejskiej i stoickiej

51
Q

Tren XVII

A

Podmiot liryczny przyjmuje pokorna postawę wobec Boga

52
Q

Tren XVIII

A

Pokorna modlitwa do Boga zanoszona w imieniu zbiorowości , przeprasza Boga za swą nieposłuszność
(Apostrofa do Boga)

53
Q

Tren XIX (Sen)

A

Zawiera syntezę ideałów humanistycznych i życiowej mądrości

54
Q

Cykl trenów Kochanowskiego

A

Oparty jest na schemacie klasycznego epicedium

55
Q

Epicedium

A

Pieśni żałobne, wyrażające żal z powodu śmierci zmarłego i głoszące pochwały jego zalet osobistych i obywatelskich

56
Q

Eksordium

A

Wstęp epicedium, prezentacja zmarłego

57
Q

Laudacja

A

Pochwały cnot i zalet zmarłego

58
Q

Komploracja

A

Opłakiwanie, pokazywanie jaką stratę odniesiono

59
Q

Konsolacja

A

Pocieszenie

60
Q

Ekschordacja

A

Napomnienie

61
Q

“Urszulka Kochanowska” - Bolesław Leśmian

A

Podmiotem lirycznym jest sama Urszulka, której Bóg stworzył w niebie warunki jakie miała na Ziemi

62
Q

William Szekspir

A

Autor m. in. Hamleta

63
Q

Famme Fatalle

A

Kobieta fatalna (np. Lady Makbet)

64
Q

Czas akcji “Makbeta”

A

XI wiek

65
Q

Główne postacie Makbeta

A

Makbet i Lady Makbet

66
Q

Makbet

A

Początkowo dowódca wojsk szkockich, Tan Glamis (stanowisko), po usłyszeniu przepowiedni czarownic, budzi się w nim żądza władzy i królobójstwa

67
Q

Lady Makbet

A

Zona Makbeta

68
Q

Makbet - Dramat

A

Genialna anatomia zbrodni i władzy oraz dowodem na nieobliczalność ludzkich reakcji

69
Q

Theatrum Mundi

A

Teatr świata

70
Q

Wiedzmy w Makbecie

A

Symbolizują one myśli i pragnienia bohatera

71
Q

Zasada trójjedności miejsca, akcji i czasu

A

Teatr klasyczny

72
Q

Obecność chóru

A

Teatr klasyczny

73
Q

Zasada decorum

A

Teatr klasyczny

74
Q

Zasada jedności estetyk

A

Teatr klasyczny

75
Q

Wstrząs uczuciowy

A

Teatr klasyczny

76
Q

Ograniczenie liczby aktorów do trzech

A

Teatr klasyczny

77
Q

Zasada powielania

A

Teatr klasyczny

78
Q

Akcję poszczególnych aktów oddziela czasem od kilku tygodni do nawet kilku lat

A

Teatr szekspirowski

79
Q

Brak chóru

A

Teatr szekspirowski

80
Q

Wprowadzenie słownictwa m. in. wulgarnego

A

Teatr szekspirowski

81
Q

Sceny tragiczne przeplatają się ze scenami komediowymi

A

Teatr szekspirowski

82
Q

Nie ma wstrząsu uczuciowego

A

Teatr szekspirowski

83
Q

Wprowadzenie scen zbiorowych i batalistycznych

A

Teatr szekspirowski

84
Q

Wprowadzenie postaci o niejasnym statusie ontologicznym

A

Teatr szekspirowski

85
Q

Status ontologiczny

A

“Nie wiadomo skąd”

86
Q

Zasada Decorum (co to)

A

Styl wysoki - pompatyczny, najczęściej jest jakaś śmierć

87
Q

Katharsis

A

Oczyszczenie

88
Q

Rodzaj motywacji Makbeta

A

Motywacja metafizyczna

89
Q

Fantastyka Hamleta

A

Duch zmarłego króla (ojciec Hamleta)

90
Q

Gzie odbywa się akcja Hamleta?

A

Dania

91
Q

Jaka jest miłość Romeo i Julii

A

Gwałtowna i wzajemna

92
Q

Jaki był ślub Romeo i Julii

A

Pośpieszny i potajemny

93
Q

Wobec czego Romeo i Julia są bezsilni

A

Wobec przypadków i zdarzeń

94
Q

Parafraza

A

Twórcza, swobodna zmiana pierwotnego tekstu

95
Q

Ironia

A

Zamierzona sprzeczność

96
Q

Wiersz sylabiczny

A

Stała liczba sylab w każdym wersie

97
Q

Pytanie retoryczne

A

Pytanie na które nie ma odpowiedzi lub jest jedna konkretna

98
Q

Gdzie i kiedy urodził się Jan Kochanowski

A

1530r., Sycynia

99
Q

Kiedy Jan Kochanowski osiada w Czarnolesie

A

po 1570r.

100
Q

Kiedy i gdzie była śmierć Jana Kochanowskiego

A

1584r., Lublin

101
Q

Zwierciadło

A

Gatunek literatury parenetycznej

102
Q

Piotr Skarga

A

Twórca kazań sejmowych i żywotów świętych, Polak

103
Q

François Rabelais

A

Twórca “Gargantua i Pantagruel”, pisarz francuski

104
Q

Tomasz Morus

A

Twórca “Utopii”

105
Q

Kontrreformacja

A

Katolicki ruch religijno-kulturowy (XVI i XVII)

106
Q

Michel de Montaigne

A

Twórca “Prób”

107
Q

Sceptycyzm

A

Postawa poznawcza zakładająca, że rozum ludzki ma swoje ograniczenia

108
Q

Esej

A

Gatunek, do którego należą szkice krytyczne, publicystyczne lub naukowe. Najczęściej są to swobodne komentarze dotyczące jakiegoś zjawiska lub problemu

109
Q

Neoekspresjonizm

A

Nurt w sztuce współczesnej (pod koniec lat 70, XXw.)

110
Q

Antyutopia

A

Utopia negatywna, nazywana też dystopią