Renesans Flashcards
Renesans
Odrodzenie się myśli antycznej
Kopernik (kiedy żył)
Renesans
Antropocentryzm
Człowiek w centrum zainteresowania
Człowiek Renesansu (przykład)
Leonardo Da Vinci
Gatunki literackie renesansu
Satyra, Dramat, Pieśń, Mowa, Fraszka, Epigramat, Epitafium, Tren, Elegia, Sielanka
Homomensura omnium
“Człowiek jest miarą wszechrzeczy”
Ad fontes
“Odwołanie się”
Renesansowy typ autora
Poeta Doctus (wszechwiedzący)
Tematyka renesansu
Dworska, Polityczna, Filozoficzna, Wiejska
Cele i cechy literatury renesansu
Refleksja, Rozrywka, Wzbogacenie kultury narodowej
Typowy bohater renesansu
Patriota, Dworzanin, Błazen Frant (wiejski prostak), Szlachcic Ziemianin (postawa parenetyczna)
Boccaccio
Autor Dekameronu
Dekameron
Zbiór nowel (tematyka: miłość; idealna, fizyczna, erotyczna i zmysłowa)
Sokół - Falcome (Nowela)
Idealnie skonstruowana nowela (spełnia wszystkie reguły gatunku)
“Każda nowela musi mieć swojego sokoła”
Nawiązanie do noweli “Sokół” autor: Boccaccio)
Nowela
Krótki utwór epicki, wyeliminowanie wszystkiego co nie jest niezbędne
Aforyzm
Prawda filozoficzna
Mikołaj Rej
Twórca postawy parenetycznej (szlachcic mieszczanin)
Francesco Petrarka
Nazwał średniowiecze średniowieczem
Mediewistyka
Nauka o Średniowieczu
Sonet
Pięciostroficzny utwór, trzy pierwsze mają charakter opisowy, pozostałe dwie charakter refleksyjny
Jan Kochanowski
Twórca m. in. trenów
Czego chcesz od nas, panie…
Pieśń spoza cyklu, która ma charakter inwokacyjny, ma charakter hymnu
Aurea mediocritas
Złoty Środek
Pieśń IX
Pieśń biesiadna, nawiązuje do filozofii epikurejskiej, podmiot liryczny dokonuje próby sformułowania prawd
Utwór stylistyczny
Nie ma przerw pomiędzy wersami
Utwór stroficzny
Występują przerwy pomiędzy wersami
Pieśń V
Pieśń patriotyczna, podmiot liryczny przedstawia sytuację w jakiej znaleźli się Polacy, po wojnie z Turkami (klęska)
Tren
Utwór liryczny o tematyce żałobnej (wywodzi się ze starożytności), pisany z powodu czyjejś śmierci
Heraklit z Efezu
“Łzy Heraklitowe”, rozważał marność i beznadzieje ludzkiego życia i losu
Symonides z Keos
Twórca trenów i epigramatów
Tren I
Poświęcony cierpieniu Jana Kochanowskiego, odwołuje się do greckich filozofów i ich sposobów przeżywania cierpienia
Tren II
Przedstawia przyczyny smutku podmiotu lirycznego, autor wyraża ubolewanie nad swoim losem
Tren III
Ojciec nie może pogodzić się ze śmiercią dziecka
Tren IV
Poeta zwraca się do Śmierci, ma do niej pretensje, uważa, że śmierć dziecka godzi w porządek świata. Przywołuje mitologiczną postać Niobe
Tren V
Zwraca się do Persefony, czyni jej wyrzuty, że pozwoliła by Urszulka zmarła
Tren VI
Wspomina córkę i jej rozliczne talenty (przytacza pieśni weselne)
Tren VII
Wspomina córkę patrząc na pozostałe po niej elementy odzieży
Tren VIII
Apostrofa do Urszulki, wspomina o zmianach jakie nastały w domu rodzinnym po śmierci dziecka
Tren IX
Kryzys filozoficzny poety
Tren X
Poeta poszukuje dziecka w zaświatach, w różnych kręgach wierzeń, punkt zwrotny trenów
Wątek komploracyjny
Cierpienie i żal idą w parze
Utwór stychiczny
Utwór bez strof
Tren XI
Kryzys etyczny podmiot liryczny buntuje się przeciwko wartościom