reljef Flashcards
kako dolazi do padinskih procesa
prilikom narusavanja prirodnih antropogenih procesa, padinski proces se najcesce odvija u intervalima, na ogranicenim povrsinama kao sto su planinske padine
kakvi prirodni procesi mogu biti
mogu biti egzogeni (mehanicka i hemijska erozija) i endogeni (zemljotresi)
egzogeni procesi
mehanicka i hemijska erozija, glavni pokretac je Sunce . Pod njegovim uticajem voda kruzi u prirodi
kretanje vodenih i vazdusnih masa
tu veliku ulogu imaju geografska sirina, nadmorska visina i nagib terena
spoljasnje sile koje menjaju oblike reljefa, tj. morfostrukturu
padavine, tekuce vode, more, led i vetar
sta proucava geomorfologija
proucava izmene u reljefu do kojih dolazi zbog uticaja erozije stenovitih masa i akumulacije sedimenata
osnovni procesi koji uticu na morfostrukturu
raspadanje stena, denudacija, rad reka, morskih talasa, lednika i vetra
cge aje razultat morfostruktura
rezultat endogenih i egzogenih procesa
sta su genetski oblici
su oblici u reljefu koji su nastali delovanjem egzogenih i endogenih sila
raspadanje stena moze biti
-insolaciono
- mrazno
- denudaciono
insolaciono raspadanje stena
pod uticajem Sunca se u pustinjama stene danju greju i sire se, a nocu hlade i skupljaju i nakon nekog vremena dolazi do pukotina i nakon toga komadanja stena
- nastaju pustinjske hamade
mrazno raspadanje stena
na prostorima gde se u pukotinama zadrzava voda i smrzava i pukotine se sire i dolazi do pucanja stena
- nastaju tocila i sipari
tocila
brazde kroz koje se kotrljaju raspadnuti komadi stena (drobinski materijal)
sipari
kupe od drobinskog materijala tj raspadnutih stena ispod tocila, spajanjem vise sipara nastaje plaz. Tocila i sipari su karakteristicni ta visoke planine gradjene od krecnjaka i dolomita
denudaciono raspadanje stena
predstavlja sve procese ogoljavanja padina i odnosenja rastresitih materijala sa njih
- glavni faktori za denudaciono raspadanje stena su nagib padina, sastav podloge, izlucivanje padina i odsustvo vegetacije
spiranje zemljista prilikom denudacionog raspadanja stena
obrazuju se brazde, vododerine i jaruge, krajnji rezultat spiranja zemljista je stvaranje razorenih i neplodnih povrsina ili rdjave zemlje
antropogena erozija
nastaju klizista, a ona nastaju klizenjem zemljista do kod dolazi kada se rastresiti sloj sedimenana optereti vodom, nastaju posle velikih kisa ili topljenja snega
erozija
odnosenje i izravnjavanje
akumulacija
talozenje
odroni
nastaju kada se delovi stena spustaju ili kotrljaju niz padinu, imaju veliku destruktivnu moc, pojavljuju se nakon kisa, topljenja snega i zemljotresa
sta je fluvijalni proces
oblikovanje reljefa delovanjem reka, najrasprostranjeniji je na zemlji
kako radi fluvijalni proces
zapocinje povrsinskim oticanjem vode i fizickom erozijom, spiranjem, tokom vremene nastaje potok i recica , i nakon toga reke
kakvu eroziju vrse vode u rekama
mehanicku
kakav moze biti recni nanos
rastvoreni, lebdeci i vuceni
rastvoren nanos
rastvoren nanos potice od hemijske erozije vode na stene preko kojih se reka krece
lebdeci nanos
lebdeci nanos su najsitnije cestice ili prasina koju reka nanosi
vuceni nanos
krupni delovi stena koje reka kotrlja po njenom dnu
sta su reke i kako deluju
reke su najveci nivelatori na zemljinoj povrsini, deluju erozivno i akumulativno
sta sve nastaje mehanickom erozijom reke
recno korito, recna dolina, recna terasa, fluvijalna povrs, meandri, kanjoni, klisure
recno korito
udubljene u povrsini ispunjeno vodom, proteze se od izvora do usca, moze da bude razlicitog izgleda, oblik recnog korita zavisi od nagiba terena, kolicine vode i vrste stena u koje reka useca
korita planinskih i ravnicarskih
planinske reke- duboka i uska korita
ravnicarska- siroka i plitka korita
meandri
krivudava recna korita u vidu latinicnog slova S
- cesto se odvajaju od korita
- Drina, Uvac
hodovi
mesta gde su recna korita produbljena mehanickom erozijom
sprudovi
mesto gde se talozi odneseni materijal
- suprotna strana korita gde jacina reke slabi
vodopadi, brzaci, slapovi
odseci gde se voda preliva
- najveci vodopad je Iguasu u Juznoj Americi
- nastaje produbljivanjem dela korita koji je napravljen od meksih stena
postoje: tektonski (andjeoski vodopad), erozivni vodopad (spustanje zemljista, nijagarini vodopadi), akumulativni (talozenjem nastaju bedemi, plitvicki vodopadi)
recna dolina
udubljenje u reljefu sa obe strane recnog korita
- ima dolinsko dno (vertikalna erozija) i strane (bocna erozija)
- nastaje vertikalnim i bocnim usecanjem korita
- na delovima gde preovladava vertikalna erozija nastaju doline strmih strana
kanjoni
nastali delovanjem vertikalne erozija, strane saglasene sa sirinom recnog korita
- dolina reke Tare
- kanjon Kolorado
klisure
strane pod velikim nagibom u obliku slova V
- djerdapska klisura
normalne recne doline
blago izrazene strane i relativno prostrano dno