psychotische stoornissen Flashcards
clasificatie dsm psychotische stoornissen
- Schitzofrenie
- Schizofeniforme stoornis
- Schizoaffectieve stoornis
- Waanstoornis
- Kortdurende psychotische stoornis
- gedeelde psychotische stoornis
- psychotische stoornis door een somatische aandoening
- psychotische stoornis door een middel
Schizofrenie Criteria
A een Maand lang ten minste twee can de volgende symptomen:
- Wanen
- Hallucinaties (voornamelijk akoestische hallucinaties)
- onsamenhangende spraak
- ernstig chaotisch of datatoon gedrag
- negatieve symptomen
B Vanaf het begin van een stoornis is er voor het grootste deel van de tijd sprake van belangrijke beperkingen in het functioneren op een of meer gebieden (bijvoorbeeld werk, intermenselijke relaties) en ligt het functioneren duidelijk onder het niveau van voor het begin van de stoornis.
C Duur ten minste zes maanden
Positieve symptomen
Wanen
Hallucinaties
onsamenhangende spraak
chaotisch/katatoon gedrag
Wanen (def.)
hoogst individueel denkbeeld, niet passend in de (sub)cultuur van de patient, waaraan met overtuiging word vastgehouden ondanks bewijzen van het tegendeel.
Hallucinaties
Zintuigelijke ervaringen met een werkelijkheidskarakter zonder externe bron.
Onsamenhangende spraak
Formele denkstoornis: stoornissen in de organisatie van het denken. draad van het verhaal kwijtraken.
incoherentie
gedachtengang van de patient is niet te volgen
Chaotisch of katatoon gedrag
Katatoon:
stupor -> vrijwel complete bewegingsloosheid.
mutisme -> ontbreken van gesproken taal.
Motorische negativisme -> tegengesteld/of niet de handeling die gevraagd word.
Motorische oppositie -> even sterke weerstand als onderzoeker die arm/been probeert te bewegen.
Katalepsie -> langdurig ongewone lichaamshouding houden
Echolalie -> herhalen laatste woord/zin
Echopraxie -> beweging herhalen
echomimie -> mimiek onderzoeker nabootsen
Chaotisch: volledig ongericht handelen, Doelloos en bizar (marcheren op een plaats), overmatige motorische activiteit.
Negatieve symptomen
Affectieve vervlakking apathie spraakarmoede sociaal terugtrekgedrag gelaatsuitdrukking mist expressie minder initiatief en spontaniteit, laag energie niveau en zelfverzorging
Subtypen Schizofrenie
Paranoide type Gedesorganiseerde type Katatone type Ongedifferentieerde type Resttype
Paranoide type
Preoccupation met wane en/of hallucinaties
Gedesorganiseerde type
Aanwezigheid van onsamenhangende spraak, chaotisch gedrag en vlak of inadequaat effect
Katatone type
Aanwezig van motorische onbeweeglijkheid, overmatige motorische activiteit, extreem negativisme, mutisme, vreemde willekeurige bewegingen echolalie of echopraxie
Ongedifferentieerde type
een combinatie van enkele symptomen van de voorafgaande tyen
Resttype
Er is sprake geweest van een volledige psychotische episode, maar momenteel zijn en geen wanen, hallucinaties, onsamenhangende spraak of chaotisch gedrag, alleen vreemde overtuigingen of ongewone zintuigelijke ervaringen
Schizofreniforme stoornis
A Voldoet aan criterium A voor schizofrenie
een Maand lang ten minste twee can de volgende symptomen:
- Wanen
- Hallucinaties (voornamelijk akoestische hallucinaties)
- onsamenhangende spraak
- ernstig chaotisch of datatoon gedrag
- negatieve symptomen
B duurt minstens een maand maar minder dan zes maanden
Schizoaffectieve stoornis
A Een ziekteperiode waarin een stemmingsepisode tegelijkertijd optreedt met de symptomen uit de actieve fase van schizofrenie.
een Maand lang ten minste twee can de volgende symptomen:
- Wanen
- Hallucinaties (voornamelijk akoestische hallucinaties)
- onsamenhangende spraak
- ernstig chaotisch of datatoon gedrag
- negatieve symptomen
B De periode van stemmingssymptomen en psychotische symptomen wordt onmiddellijk voorafgegaan of gevolgd door ten minste twee weken met wanen of hallucinaties (in afwezigheid van opvallende stemmingssymptomen)
C De stemmingsstoornis maakt een belangrijk deel uit van de totale stoornis
Waanstoornis
A Ten minste gedurende een maand niet bizarre wanen, dat wil zeggen, betrekking hebbend op situaties die in het echte leven kunnen voorkomen ( zoals achtervolgd worden, vergiftigd worden, besmet worden of bedrogen worden door een geliefde)
B Er is nooit voldaan aan criterium A voor schizofrenie (hoogstens zeer kortdurend) gevoelens- of reukhallucinaties zijn toegestaan mits passend bij de waan.
C Afgezien van de invloed van de wanen is het functioneren niet duidelijk beperkt en is het gedrag niet onmiskenbaar vreemd of bizar
Kortdurende psychotische stoornis
A ten minste een van de volgende symptomen
- Wanen
- Hallucinaties
- Onsamenhangende spraak
- ernstig chaotisch of datatoon gedrag
B de stoornis duurt minstens een dag en niet langer dan een maand
Gedeelde psychotische stoornis
Personen in nauw contact met dominant persoon met waan nemen de overtuiging over. nadat het contact met psychotische patient verbroken wordt, verdwijnt de waan waar degene van beïnvloed was geraakt.
Psychotische stoornis door een somatische aandoening
A Opvallende hallucinates of wane veroorzaken klinisch belangrijk lijden of beperkingen in het functioneren.
B Er zijn aanwijzingen vanuit anamnese, lichamelijk onderzoek of laboratoriumonderzoek dat de stoornis wordt veroorzaakt door de directe fysiologische effecten van een somatische aandoening
Psychotische stoornis door een middel
A Opvallende hallucinaties of wane veroorzaken klinisch belangrijk lijden of beperkingen in het functioneren
B De symptomen zijn ontstaan binnen een maand na het gebruik of onthouding van een middel.
C er zijn aanwijzingen vanuit anamnese, lichamelijk onderzoek of laboratoriumonderzoek dat de stoornis wordt veroorzaakt door de directe fysiologische effecten van het middel.
middelen die psychotische stoornis kunnen veroorzaken.
Drugs: Alcohol, Amfetaminen, cocaine, cannabis, fencyclidine, LSD
Geneesmiddelen: Analgetica, Anticholinergica, Antidepressiva, Antihypertensiva, antiparkinsonmiddelen, antipsychotica, Cytostatica
Corticosteroiden
Toxische stoffen: Zenuwgassen, Koolmonoxide en kooldioxide, Vluchtige stoffen als benzine en verf
Onthouding: Alcohol, Benzodiazepinen
Somatische aandoeningen die psychotische stoornis kunnen veroorzaken.
Centrale zenuwstelsel: CVAen, dementie/delier, doofheid; beschadiging gehoorzenuw, epilepsie, infectie, Migraine, Neoplasmata van de hesenen, trauma capitis, M. Huntington.
Hormonale aandoeningen: Hypoadrenocorticisme, Hyper- en hypothereoidie / Parathereoidie.
Tractus digestivus: Leverziekten
Tractus uropoeticus: Nierziekten
Auto-immuunziekten: Lupus Erythematodes
