psychotische stoornissen

Question 1

clasificatie dsm psychotische stoornissen

Answer 1

• Schitzofrenie
• Schizofeniforme stoornis
• Schizoaffectieve stoornis
• Waanstoornis
• Kortdurende psychotische stoornis
• gedeelde psychotische stoornis
• psychotische stoornis door een somatische aandoening
• psychotische stoornis door een middel

Question 2

Schizofrenie Criteria

Answer 2

A een Maand lang ten minste twee can de volgende symptomen:

• Wanen
• Hallucinaties (voornamelijk akoestische hallucinaties)
• onsamenhangende spraak
• ernstig chaotisch of datatoon gedrag
• negatieve symptomen

B Vanaf het begin van een stoornis is er voor het grootste deel van de tijd sprake van belangrijke beperkingen in het functioneren op een of meer gebieden (bijvoorbeeld werk, intermenselijke relaties) en ligt het functioneren duidelijk onder het niveau van voor het begin van de stoornis.

C Duur ten minste zes maanden

Question 3

Positieve symptomen

Answer 3

Wanen
Hallucinaties
onsamenhangende spraak
chaotisch/katatoon gedrag

Question 4

Wanen (def.)

Answer 4

hoogst individueel denkbeeld, niet passend in de (sub)cultuur van de patient, waaraan met overtuiging word vastgehouden ondanks bewijzen van het tegendeel.

Question 5

Hallucinaties

Answer 5

Zintuigelijke ervaringen met een werkelijkheidskarakter zonder externe bron.

Question 6

Onsamenhangende spraak

Answer 6

Formele denkstoornis: stoornissen in de organisatie van het denken. draad van het verhaal kwijtraken.

Question 7

incoherentie

Answer 7

gedachtengang van de patient is niet te volgen

Question 8

Chaotisch of katatoon gedrag

Answer 8

Katatoon:
stupor -> vrijwel complete bewegingsloosheid.
mutisme -> ontbreken van gesproken taal.
Motorische negativisme -> tegengesteld/of niet de handeling die gevraagd word.
Motorische oppositie -> even sterke weerstand als onderzoeker die arm/been probeert te bewegen.
Katalepsie -> langdurig ongewone lichaamshouding houden
Echolalie -> herhalen laatste woord/zin
Echopraxie -> beweging herhalen
echomimie -> mimiek onderzoeker nabootsen

Chaotisch: volledig ongericht handelen, Doelloos en bizar (marcheren op een plaats), overmatige motorische activiteit.

Question 9

Negatieve symptomen

Answer 9

Affectieve vervlakking
apathie
spraakarmoede
sociaal terugtrekgedrag
gelaatsuitdrukking mist expressie
minder initiatief en spontaniteit, laag energie niveau en zelfverzorging

Question 10

Subtypen Schizofrenie

Answer 10

Paranoide type
Gedesorganiseerde type
Katatone type
Ongedifferentieerde type
Resttype

Question 11

Paranoide type

Answer 11

Preoccupation met wane en/of hallucinaties

Question 12

Gedesorganiseerde type

Answer 12

Aanwezigheid van onsamenhangende spraak, chaotisch gedrag en vlak of inadequaat effect

Question 13

Katatone type

Answer 13

Aanwezig van motorische onbeweeglijkheid, overmatige motorische activiteit, extreem negativisme, mutisme, vreemde willekeurige bewegingen echolalie of echopraxie

Question 14

Ongedifferentieerde type

Answer 14

een combinatie van enkele symptomen van de voorafgaande tyen

Question 15

Resttype

Answer 15

Er is sprake geweest van een volledige psychotische episode, maar momenteel zijn en geen wanen, hallucinaties, onsamenhangende spraak of chaotisch gedrag, alleen vreemde overtuigingen of ongewone zintuigelijke ervaringen

Question 16

Schizofreniforme stoornis

Answer 16

A Voldoet aan criterium A voor schizofrenie
een Maand lang ten minste twee can de volgende symptomen:
- Wanen
- Hallucinaties (voornamelijk akoestische hallucinaties)
- onsamenhangende spraak
- ernstig chaotisch of datatoon gedrag
- negatieve symptomen

B duurt minstens een maand maar minder dan zes maanden

Question 17

Schizoaffectieve stoornis

Answer 17

A Een ziekteperiode waarin een stemmingsepisode tegelijkertijd optreedt met de symptomen uit de actieve fase van schizofrenie.
een Maand lang ten minste twee can de volgende symptomen:
- Wanen
- Hallucinaties (voornamelijk akoestische hallucinaties)
- onsamenhangende spraak
- ernstig chaotisch of datatoon gedrag
- negatieve symptomen

B De periode van stemmingssymptomen en psychotische symptomen wordt onmiddellijk voorafgegaan of gevolgd door ten minste twee weken met wanen of hallucinaties (in afwezigheid van opvallende stemmingssymptomen)

C De stemmingsstoornis maakt een belangrijk deel uit van de totale stoornis

Question 18

Waanstoornis

Answer 18

A Ten minste gedurende een maand niet bizarre wanen, dat wil zeggen, betrekking hebbend op situaties die in het echte leven kunnen voorkomen ( zoals achtervolgd worden, vergiftigd worden, besmet worden of bedrogen worden door een geliefde)

B Er is nooit voldaan aan criterium A voor schizofrenie (hoogstens zeer kortdurend) gevoelens- of reukhallucinaties zijn toegestaan mits passend bij de waan.

C Afgezien van de invloed van de wanen is het functioneren niet duidelijk beperkt en is het gedrag niet onmiskenbaar vreemd of bizar

Question 19

Kortdurende psychotische stoornis

Answer 19

A ten minste een van de volgende symptomen

• Wanen
• Hallucinaties
• Onsamenhangende spraak
• ernstig chaotisch of datatoon gedrag

B de stoornis duurt minstens een dag en niet langer dan een maand

Question 20

Gedeelde psychotische stoornis

Answer 20

Personen in nauw contact met dominant persoon met waan nemen de overtuiging over. nadat het contact met psychotische patient verbroken wordt, verdwijnt de waan waar degene van beïnvloed was geraakt.

Question 21

Psychotische stoornis door een somatische aandoening

Answer 21

A Opvallende hallucinates of wane veroorzaken klinisch belangrijk lijden of beperkingen in het functioneren.

B Er zijn aanwijzingen vanuit anamnese, lichamelijk onderzoek of laboratoriumonderzoek dat de stoornis wordt veroorzaakt door de directe fysiologische effecten van een somatische aandoening

Question 22

Psychotische stoornis door een middel

Answer 22

A Opvallende hallucinaties of wane veroorzaken klinisch belangrijk lijden of beperkingen in het functioneren

B De symptomen zijn ontstaan binnen een maand na het gebruik of onthouding van een middel.

C er zijn aanwijzingen vanuit anamnese, lichamelijk onderzoek of laboratoriumonderzoek dat de stoornis wordt veroorzaakt door de directe fysiologische effecten van het middel.

Question 23

middelen die psychotische stoornis kunnen veroorzaken.

Answer 23

Drugs: Alcohol, Amfetaminen, cocaine, cannabis, fencyclidine, LSD

Geneesmiddelen: Analgetica, Anticholinergica, Antidepressiva, Antihypertensiva, antiparkinsonmiddelen, antipsychotica, Cytostatica
Corticosteroiden

Toxische stoffen: Zenuwgassen, Koolmonoxide en kooldioxide, Vluchtige stoffen als benzine en verf

Onthouding: Alcohol, Benzodiazepinen

Question 24

Somatische aandoeningen die psychotische stoornis kunnen veroorzaken.

Answer 24

Centrale zenuwstelsel: CVAen, dementie/delier, doofheid; beschadiging gehoorzenuw, epilepsie, infectie, Migraine, Neoplasmata van de hesenen, trauma capitis, M. Huntington.

Hormonale aandoeningen: Hypoadrenocorticisme, Hyper- en hypothereoidie / Parathereoidie.

Tractus digestivus: Leverziekten

Tractus uropoeticus: Nierziekten

Auto-immuunziekten: Lupus Erythematodes

Question 25

Farmacologische behandeling schizofrenie

Answer 25

Haloperidol, 2-6 mg/d
perfenazine,  10-40 mg/d
pimozide, 2-6 mg/d
zuclopentixol,  10-40 mg/d
clozapine,  100-600 mg/d (gewichtstoename)
olanzapine, 5-20 mg/d
quetiapine,  150-750 mg/d
risperidon, 2-6 mg/d

Question 26

Anticholinergice

Answer 26

Middelen die effectief zijn tegen extrapirimidale bijwerkingen.

Question 27

Behandeling schizofrenie

Answer 27

Cognitieve Therapie + antipsychotica.

Question 28

Beloop Schizofrenie

Answer 28

Negatief beloop door:
Een sluipend begin van de aandoening
Afwezigheid van uitlokkende factoren
Begin op jonge leeftijd
Slecht premorbide functioneren
negatieve symptomen
afwezigheid van depressieve symptomen
schizofrenie in de familie

Question 29

Uitlokkende factoren (risico’s)

Answer 29

Omgeving: 
Leeftijd vader bij conceptie (3-4 odds ratio)
Geboorte in de winter ( 1.04 odds ratio)
eerste trimester hongerwinter
Infecties
stress tijdens zwangerschap
obstetrische complicaties
opgroeien in de grote stad
Cannabis
Migratie 
Trauma
Lagere sociaal economische klasse
Lager premorbide IQ

Question 30

Geschiedenis schizofrenie 2 namen plus wat gedaan

Answer 30

Emil Kraepelin: „Dementia praecox“ [1893]
Onstaat in adolescentie
Bergafwaarts beloop
Blijvende en ernstige beperkingen
Lijkt op dementie
Maar zonder vindbare hersenpatholgie

Eugen Bleuler: schizofrenie [1908]
Hernoemde Kraepelin’s dementia praecox als schizofrenie op grond van cognitive stoornissen:
„splitting“ of mind.
Fundamentele symptomen [4 A’s]:
– Affectieve vervlakking
– Associatie zwakte (gefragmenteerd denken)
– Autisme
– Ambivalentie (gefragmenteerde emotionele respons)

Kurt Schneider [1959]
Benadrukte de betekenis van psychotische symptomen „the first rank symptoms”
wanen o.a.
gedachten
- inbrenging
- ontrekking 
- uitzending

Question 31

Verschillende typen wanen

Answer 31

Paranoïde waan
Grootheidswaan
Religieuze waan
Beinvloedingswaan

Question 32

Incidentie schizofrenie

Prevalentie

Answer 32

Jaarlijkse incidentie: 8-50/100.000

Prevalentie: Schizofrenie 0,7% , Psychose 3,3% , psychotische verschijnselen zonder problemen 3.0%