psychologia międzykulturowa Flashcards

1
Q

Typy wyjaśniania zjawisk w psychologii

A

idiograficzne i nomoetyczne

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
2
Q

dwudzielny model psychologii

A

psychologia historyczno-kulturowa + psychologia eksperymentalna

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
3
Q

psychologia behawiorystyczna

A

skupiała się na badaniach eksperymentalnych nad zwierzętami
przedmiot badań: uczenie się, nagrody i kary,
badała zachowania, które dało się zaobserwować, nie inne stany psychiczne
tzw. druga siła psychologii

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
4
Q

psychoanaliza

A

nurt w psychologii, który uznaje, że na obserwowane zachowania bezpośrednio wpływają nieobserwowane (nieuświadomione) procesy i odwrotnie,
podstawa dla ujęć psychodynamicznych
tzw. pierwsza siła psychologi

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
5
Q

psychologia humanistyczna

A

była odpowiedzią na ograniczającą psychoanalizę Freuda i behawioryzmu,
tematem badawczym są: ludzkie zdolności i możliwości, twórczość, autonomia, tożsamość, uznawała, że człowiek jest z natury dobry lub neutralny i dąży do samoaktualizacji / samorealizacji,
tzw. trzecia siła psychologii

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
6
Q

rewolucja poznawcza

A

ruch intelektualny, w psychologii rozwój psychologii poznawczej, wiedza przedstawiana jest jako struktury, umysł ma przetwarzać informacje jak komputer, tworzenie modeli funkcji poznawczych oraz umiejscowienie ich w mózgu (neuronauka poznawcza)

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
7
Q

przykłady psychologii stosowanych

A

psychologia sądowa / psychologia szkolna / psychologia pracy / psychologia kliniczna / psychoterapia

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
8
Q

psychologia interkulturowa

A

bada to co na styku interakcji kultur

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
9
Q

piramida potrzeb Maslowa

A

potrzeba samorealizacji
potrzeba uznania
potrzeba społeczna (przynależności)
potrzeba bezpieczeństwa
potrzeby fizjologiczne

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
10
Q

kwestia tematu kultury w psychologii

A

kultura była lekceważonym tematem w psychologii, zajęli się nim dopiero Amerykanie, wynikiem zdominowania przez nic tej dziedziny jest indywidualizm i niska kontrastowość

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
11
Q

kultura jest:

A

systemem zintegrowanym, współdzielona, przekazywana pokoleniowo, oparta na symbolach, dynamiczna

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
12
Q

globalizacja jako odterytorialnienie kultury

A

artefakty kulturowe mogą funkcjonować poza pierwotnym terytorium

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
13
Q

pozytywne następstwa globalizacji dla kultur

A

sprzyja zrozumieniu i porozumieniu międzyludzkim

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
14
Q

negatywne następstwa globalizacji dla kultury

A

pogłębia nierówności, budowanie przewagi nad innymi kulturami, amerykanizacja

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
15
Q

przykłady układów syndromu kulturowego

A

wymiar kolektywizm - indywidualizm, surowość, złożoność kulturowa, kultury honoru

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
16
Q

cechy psychologii międzykulturowej

A
  • prowadzenie badań porównawczych w kilku grupach kulturowych
  • zachowanie reguł metodologicznych
  • cel: porównywanie kultur
  • obiekt zainteresowań: jednostka
How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
17
Q

pierwsza definicja kultury

A

kultura to złożona całość, która da się analitycznie rozłożyć na czynniki składowe np. wiedza, przekonania, sztuka, etyka

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
18
Q

psychologia międzykulturowa przyszłości

A

konieczność powołania psychologii globalnej społeczności i psychologii międzynarodowej

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
19
Q

psychologia globalnej społeczności

A

zajmowałaby się psychologicznymi konsekwencjami globalnych wydarzeń i sił

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
20
Q

psychologia międzynarodowa

A

polegałaby na współpracy między psychologami z różnych krajów i środowisk

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
21
Q

relacje między kulturą, a psychologią (3 podejścia):

A
  1. absolustyczne
  2. relatywistyczne
  3. uniwersalistyczne
How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
22
Q

podejście absolustyczne (kultura - psychologia)

A

właściwości człowieka i jego funkcjonowanie są takie same we wszystkich kulturach

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
23
Q

podejście relatywistyczne (kultura - psychologia)

A

ludzkie zachowania są nacechowane kulturowo, więc zrozumienie zachowań w danej kulturze będzie możliwe tylko z poziomu danej kultury

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
24
Q

podejście uniwersalistyczne (kultura - psychologia)

A

podstawowe procesy s psychologiczne są wspólne dla wszystkich ludzi, a kultura determinuje rozwój i manifestację tych procesów

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
25
Q

zmienna niezależna w psychologii kulturowej

A

kultura

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
26
Q

zmienne zależne w psychologii kulturowej

A

zachowania, przekonania, procesy psychiczne

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
27
Q

przykład rozpakowywania kultury w psychologii kulturowej: Chiny

A

aby zrozumieć społeczeństwo Chińskie musimy zrozumieć funkcjonowanie chińskiej rodziny i oddziaływanie cnót konfucjanizmu, cnota xiao odpowiada za posłuszeństwo, które było i jest bardzo cenione w Chinach

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
28
Q

problemy metodologiczne w badaniach międzykulturowych: przykład inteligencji i testu Matryc Ravena

A

wynik testu zależy od tego na jakiej grupie go przeprowadzimy (np. grupa piśmiennicza i niepiśmiennicza), ponadto test nie uwzględnia specyfik kulturowych czy warunków społeczno-ekonomicznych

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
29
Q

poziomy rozumienia tożsamości

A

poziom społeczno-kulturowy
poziom indywidualny

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
30
Q

wymiary tożsamości (co się składa na naszą tożsamość?)

A

tożsamość etniczna
tożsamość płciowa
tożsamość religijna

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
31
Q

tożsamość u osób z diaspory ofiar

A

postrzeganie siebie jako ofiary, mit powrotu / mit macho, przykład: żydzi, ormianie

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
32
Q

osobowość

A

uwarunkowana biologicznie i środowiskowo, reguluje zachowania w stosunku do otoczenia i wpływa na inne czynniki (np. potrzeby), względnie trwała w ciągu życia chodź może ulegać zmianom

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
33
Q

struktura osobowości (5 wymiarów)

A
  1. neurotyczność - stałość emocjonalna (przystosowanie emocjonalne lub nie)
  2. ekstrawersja - introwersja
  3. otwartość - jej brak (tolerancja na nowość, chęć poznania)
  4. ugodowość - antagonizm (nastawienie do ludzi)
  5. sumienność - nieukierunkowanie (zorganizowanie, wytrwałość, motywacja na cel)
How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
34
Q

uniwersalność modelu wielkiej piątki na świecie

A

model nie jest do końca uniwersalny, niektóre poziomy są wspólne, a inne różnią się w zależności od kraju czy języka, nie każdy wymiar jest tak samo ważny w każdej kulturze

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
35
Q

zależności wieku i poziomów wielkiej piątki

A

neurotyzm, ekstrawersja i otwartość maleją z wiekiem; ugodowość i sumienność rosną z wiekiem

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
36
Q

zależności płci i poziomów wielkiej piątki

A

kobiety są bardziej ugodowe i neurotyczne, a mężczyźni bardziej ekstrawertyczni i otwarci (zarzuty o stereotypizację)

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
37
Q

interpretowanie różnic międzykulturowych w osobowości powinno brać pod uwagę:

A

doświadczenie osób z innych kultur, specyfikę narzędzia i kulturową orientację badacza

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
38
Q

przykład różnic międzykulturowych w opisywaniu innych - kultury kolektywistyczne i indywidualistyczne

A

kolektywistyczne: ogólny opis, bardziej się liczy kontekst i czynniki, skupienie na dobru grupy
indywidualistyczne: skupianie się na cechach, przypisywanie jednostce za dużo cech, za dużej mocy sprawczej

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
39
Q

na czym skupiają się kultury (indywidualizm - kolektywizm)

A

kolektywistyczne: normy (np. normy społeczne)
indywidualistyczne: wewnętrzne dyspozycje, osobowość

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
40
Q

skłonności w ocenianiu (indywidualizm - kolektywizm)

A

indywidualistyczne: do zawyżania oceny
kolektywistyczne: do zaniżania oceny

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
41
Q

przykłady ubuntu jako przykład kultury kolektywistycznej

A

afrykańska ideologia skupia się na relacjach międzyludzkich i pomocy innym, najważniejsze wartości to: solidarność i współczucie

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
42
Q

koncepcja amae jako przykład kultury kolektywistycznej

A

twórca: Takeo Doi, koncepcja dotyczy wzajemnej zależności (miłości pasywnej), która ma swój początek w relacji między matką, a dzieckiem, oddziałuje ona dalej na relacje interpersonalne, konsekwencjami amae jest poszukiwanie zależności w relacjach i zatarcie granicy między osobą, a grupą społeczną

43
Q

wielka piątka (szóstka) Hofstedego

A
  1. dystans władzy (hierarchiczność)
  2. indywidualizm - kolektywizm
  3. męskość - kobiecość
  4. unikanie niepewności
  5. orientacja czasowa (bliska - odległa)
  6. wyrozumiałość - powściągliwość
44
Q

Wielka 5: dystans władzy

A

stopień hierarchizacji, asymetrie między poszczególnymi pozycjami

45
Q

czego wyrazem jest stosowanie w badaniach kulturowo obcych narzędzi?

A

strategią narzuconego etic(s)

46
Q

z czym może być związany wysoki dystans władzy?

A

obawą przed szefostwem u podwładnych

47
Q

z czym jest skorelowany kulturowy wymiar władzy?

A

negatywnie skorelowany z krajowym dochodem narodowym, a pozytywnie z rozwarstwieniem ekonomicznym i brakiem poczucia sprawiedliwości społecznej

48
Q

z czym związany jest wysoki dystans władzy w kulturze?

A

gerontokracja, osoby starsze utrzymują pozycję władzy, a kategorie wiekowe są wyraźnie zaznaczone w społeczeństwie

49
Q

przykład gerontokracji

A

awans w kulturze Japonii związany jest z wiekiem pracownika, nie z jego kwalifikacjami

50
Q

dystans władzy w języku i zwrotach honoryficznych

A

używanie zwrotów honoryficznych świadczy o dystansie władzy, w niektórych kulturach są dwie odmiany języka: niska i wysoka (służba między sobą używa języka ubogiego, a do przełożonych bogatym słownictwem)

51
Q

konsekwencje wysokiego dystansu władzy

A

niezadowolenie społeczne, rewolucja

52
Q

z czym skorelowany jest wysoki dystans władzy?

A

z przemocą polityczną ( rozruchy, tortury, więźniowie polityczni)

53
Q

Predyktory dystansu władzy:

A

klimat, PKB, wielkość populacji kraju
(im bliżej równika, ludniejszy i uboższy kraj tym wyższy dystans władzy)

54
Q

wielka 5: indywidualizm - kolektywizm (charakterystyka)

A

indywidualizm: więzi między jednostkami są luźne
kolektywizm: silna integracja od urodzenia, spójne grupy, które w zamian za lojalność zapewniają ochronę

55
Q

różnice w kulturach indywidualistycznych, a kolektywistycznych - kwestia przywiązana do rodziny

A

indywidualistyczne: rozstanie się w pewnym momencie z rodziną, często to jest wyjazd na studia (np. Skandynawia)
kolektywistyczne: związanie z rodziną często do końca życia

56
Q

jakie funkcje pełnią małżeństwa aranżowane w kulturach kolektywistycznych?

A

podtrzymują system stratyfikacji społecznej, ułatwiają kontrolę rodziców nad członkami rodziny, podwyższają szansę na podtrzymanie rodu, wzmacniają grupę pokrewieństwa, umożliwiają rozbudowanie majątku rodziny, utrzymują zasadę endogamii (małżeństwa mają być wewnątrz własnej grupy)

57
Q

cele endogamii (małżeństw wewnątrz własnej grupy):

A

zabezpieczenie przed utratą członków, wzmocnienie izolacji, utrzymanie odrębności

58
Q

selekcja pracowników (indywidualizm - kolektywizm)

A

kultura indywidualistyczna: na podstawie precyzyjnych kryteriów
kultura kolektywistyczna: dzięki powiązaniom osobistym (brak zaufania do obcych)

59
Q

rozdzielenie życia prywatnego i publicznego (indywidualizm - kolektywizm)

A

kultura indywidualistyczna: silny podział, profesjonalne kontakty w pracy
kultura kolektywistyczna: brak rozdziału obu sfer (wynik rolniczego trybu życia(?), dom = gospodarstwo)

60
Q

dwie postaci indywidualizmu kulturowego

A

pracować aby żyć (rola pracy to tylko zapewnienie środków do życia) i żyć aby pracować (praca jest sensem i powołaniem, ale może prowadzić do pracoholizmu)

61
Q

polityka w państwach indywidualistycznych

A

liberalna demokracja, kraje te przyciągają imigrantów ze względu na lepsze warunki życia i budzą zagrożenie dla kolektywistycznych wartości

62
Q

rozróżnienie motywacji pracy

A

dla motywacji wewnętrznej i dla nagród zewnętrznych

63
Q

indywidualizm ponowoczesny

A

najważniejsza staje się jakość życia, nie dobrobyt, występuje w bogatych krajach indywidualistycznych

64
Q

męskość (do czego się odnosi?)

A

role społeczne są wyraźnie odrębne (w kulturach kobiecych role zazębiają się), szorstkie podejście do partnerów, seksualnie represyjne

65
Q

kultury kobiece

A

większe środki na pomoc społeczną, mniejsze na wojsko

66
Q

unikanie niepewności

A

mniejsze lub większe dążenie do zredukowania niepewności (jedne kultury dążą do tego bardziej, inne mniej)

67
Q

unikanie niepewności, trzy dziedziny:

A
  1. technologia
  2. prawo
  3. religia (ideologia)
68
Q

orientacja czasowa odległa

A

niskie wyniki: podtrzymywanie tradycji, zmiany społeczne z dozą niepewności
wysokie wyniki: społeczeństwo pragmatyczne

69
Q

zmiana kulturowa - dwa podejścia

A

ewolucja kulturowa (umożliwia zrozumienie jak)
ewolucja społeczna (umożliwia zrozumienie dlaczego)

70
Q

z czym powiązana jest zmiana kulturowa?

A

zmianą społeczną

71
Q

czy założenie o stabilności czasowej charakterystyk psychologicznych społeczeństw jest błędne

A

tak.

72
Q

co ulega zmianie kulturowej?

A

wymiar indywidualizm / kolektywizm
mniejsze znaczenie norm tradycjonalistycznych
wzrost inteligencji (efekt flynna)
kapitał społeczny
nierówności między płciami
mniejszy konformizm, wyższa samoocena i narcyzm

73
Q

efekt flynna

A

stopniowy wzrost ilorazu inteligencji w czasie; badacze przypisują ten postęp poprawie ogólnego stanu zdrowia ludzi i warunków życia, lepszemu żywieniu, dostępowi do edukacji i rozwojowi technologii.

74
Q

jak zachodzą zmiany kulturowe?

A

transmisja informacji (podstawa zmian kulturowych)

75
Q

dlaczego zachodzą zmiany kulturowe?

A

psychologiczna adaptacja (?) do czynników i uwarunkowań; (zmiana środowiska wysokoekonomicznego, wzrost indywidualizmu (oprócz Azji), decyzje państwa i instytucji)

76
Q

Dynamika zmian kulturowych

A

charakter mikro - makro, powstawanie kulturowo nowych informacji, społeczna transmisja informacji kulturowej

77
Q

płaszczyzny / sposoby transmisji informacji kulturowej

A

wertykalny (rodzice - dzieci)
pośredni (pokolenia)
horyzontalny (w obrębie tego samego pokolenia)

78
Q

co wpływa na dystrybucję informacji?

A

jak użyteczna jest dana informacja (im bardziej użyteczna dla grupy, tym większa szansa na jej wykorzystanie)

79
Q

ujęcia psychologicznych wymiarów kulturowych:

A

Wielka piątka Hofstedego
Projekt GLOBE
Siedem wymiarów w ujęciu Fonsa Trompenaarsa

80
Q

projekt GLOBE

A

dziewięć podwójnych wymiarów
pierwsza triada: jakość wykonania, orientacja przyszłościowa
druga triada: dystans władzy, kolektywizm rodzinny / instytucjonalny
trzecia triada: równość płci, asertywność

81
Q

Siedem wymiarów Fons Trompenaarsa

A

uniwersalizm - partykularyzm
indywidualizm - kolektywizm
powściągliwość - emocjonalność
wynikowość - całościowość
status osiągnięty - status przypisany
wewnątrz / zewnątrz sterowność
orientacja czasowa

82
Q

Schwartz Value Survey

A

1988-2000, badanie wartości (dalej są zbierane dane)

83
Q

10 wartości w modelu klasycznym

A
  1. kierowanie sobą (niezależność w działaniu)
  2. stymulacja (zmienność, nowość, podniecenie)
  3. hedonizm (przyjemności zmysłowe)
  4. osiągnięcia (osobisty sukces)
  5. władza (prestiż społeczny, kontrola nad ludźmi)
  6. bezpieczeństwo (harmonia, porządek, stabilizacja)
  7. przystosowanie (ograniczenie własnych impulsów)
  8. tradycja (akceptacja i podtrzymanie zwyczajów)
  9. życzliwość (dbanie o dobro bliskich)
  10. uniwersalizm (zrozumienie, szacunek, dobro)
84
Q

założenia psychologii indygenicznej

A

unikalna kompozycja, historyczne źródła i ciągłość kulturowa, idealny i realny poziom funkcjonowania kultury, wspólny wzorzec tożsamościowy i sprzeczności wewnętrzne

85
Q

rola religii

A

bardzo ważna dla polskiej moralności, chrześcijaństwo - trzonowy element kultur europejskich, katolicyzm - element podziałów społecznych

86
Q

kult maryjny w Polsce

A

kult matki, Matka Boska Częstochowska, miłosierność Maryi, wsparcie

87
Q

profil psychologiczny polskiego katolicyzmu

A

wsparcie człowieka w trudnych chwilach

88
Q

antymaterializm neutralności katolickiej

A

polak = katolik, wcześniej praca tylko w rolnictwie, katolicyzm negatywnie nastawiony do postępu gospodarczego, społecznego,

89
Q

humanistyczny aspekt katolicyzmu

A

katolicyzm w Polsce nacechowany humanistycznie (paradoks: humanizm to światopogląd o charakterze laickim), miłość, miłosierdzie o katolickiej podbudowie, postawa zbliżona do partykularyzmu (dbałość o interesy własne z pominięciem interesów ogółu), nadaje relacjom międzyludzkim bardziej personalny charakter, ale ułatwia patologizację, nawet jeżeli nie wierzymy wciąż religia obecna w naszym życiu

90
Q

Rodzinno centryczny styl życia

A

wynika z przeszłości, wcześniej centrum życia był dom / dwór, była to odpowiedź na słabość miast, dawna sytuacja kobiet w Polsce wynikiem sarmatyzmu, dwór miejscem kulturalnych tradycji, koncentracja życia na rodzinie w dworkach, podniesienie roli kobiet w życiach (zarządzały dworem, większy szacunek do płci przeciwnej), sarmatyzm odnosi się do braku odpowiedzialności społecznej

91
Q

kulturowe polskie skrypty ekspresji uczuciowej

A

szczerość, serdeczność, spontaniczność

92
Q

kultura narzekania

A

nawyk narzekania nawet, gdy nie ma powodu do niezadowolenia, po narzekaniu powinno się czuć ulgę, badania pokazują, że jest odwrotnie

93
Q

humanizm

A

dominujący wzorzec wartości polskich, szczególnie ważne wybaczenie (należy go rozumieć jako bycie dobrym człowiekiem dla innych ludzi

94
Q

znaczenie teorii spiskowych

A

mają charakter irracjonalny, utrzymują się przez dłuższy czas, mają następstwa dla relacji międzykulturowych oraz nasilenia / osłabienia zaangażowania w sprawy społeczne

95
Q

kategorie migrantów (akulturacja)

A

migranci dobrowolni, uchodźcy, azylanci, (?)

96
Q

cztery strategie akulturacji

A

integracja, asymilacja, separacja, marginalizacja

97
Q

warianty polityki państwa dot. akulturacji

A
  1. segregacja (sprzeciw w utrzymywaniu relacji międzykulturowych)
  2. wyłączenie, czystki etniczne (fizyczne pozbycie się przedstawicieli)
  3. tygiel etniczny (złożone zasymilowanie się)
  4. wielokulturowość, akceptacja
98
Q

szok kulturowy

A

może być udziałem każdego, kto występuje na innym obszarze kultury, można go rozpatrywać w kategorii lęku

99
Q

ideologia pluralizmu

A

imigranci uznają wartości i prawa społeczeństwa przyjmującego w zakresie organizacji życia zbiorowego i funkcjonowania państwa, państwo respektuje i pomaga

100
Q

Ideologia obywatelska

A

tak jak ideologia pluralizmu, ale mniejszości same finansują sobie instytucję

101
Q

Ideologia asymilacyjna

A

migranci mają zaadaptować się do społeczeństwa, państwo może ingerować w ich życie

102
Q

Ideologia etniczna

A

migranci nie są uznawani za pełnoprawnych obywateli

103
Q

Salad bowl

A

wymieszanie grup etnicznych, ale widać ich poszczególnych członków

104
Q

Melting pot

A

zlanie się kultur w jedną całość