psychologia międzykulturowa Flashcards
Typy wyjaśniania zjawisk w psychologii
idiograficzne i nomoetyczne
dwudzielny model psychologii
psychologia historyczno-kulturowa + psychologia eksperymentalna
psychologia behawiorystyczna
skupiała się na badaniach eksperymentalnych nad zwierzętami
przedmiot badań: uczenie się, nagrody i kary,
badała zachowania, które dało się zaobserwować, nie inne stany psychiczne
tzw. druga siła psychologii
psychoanaliza
nurt w psychologii, który uznaje, że na obserwowane zachowania bezpośrednio wpływają nieobserwowane (nieuświadomione) procesy i odwrotnie,
podstawa dla ujęć psychodynamicznych
tzw. pierwsza siła psychologi
psychologia humanistyczna
była odpowiedzią na ograniczającą psychoanalizę Freuda i behawioryzmu,
tematem badawczym są: ludzkie zdolności i możliwości, twórczość, autonomia, tożsamość, uznawała, że człowiek jest z natury dobry lub neutralny i dąży do samoaktualizacji / samorealizacji,
tzw. trzecia siła psychologii
rewolucja poznawcza
ruch intelektualny, w psychologii rozwój psychologii poznawczej, wiedza przedstawiana jest jako struktury, umysł ma przetwarzać informacje jak komputer, tworzenie modeli funkcji poznawczych oraz umiejscowienie ich w mózgu (neuronauka poznawcza)
przykłady psychologii stosowanych
psychologia sądowa / psychologia szkolna / psychologia pracy / psychologia kliniczna / psychoterapia
psychologia interkulturowa
bada to co na styku interakcji kultur
piramida potrzeb Maslowa
potrzeba samorealizacji
potrzeba uznania
potrzeba społeczna (przynależności)
potrzeba bezpieczeństwa
potrzeby fizjologiczne
kwestia tematu kultury w psychologii
kultura była lekceważonym tematem w psychologii, zajęli się nim dopiero Amerykanie, wynikiem zdominowania przez nic tej dziedziny jest indywidualizm i niska kontrastowość
kultura jest:
systemem zintegrowanym, współdzielona, przekazywana pokoleniowo, oparta na symbolach, dynamiczna
globalizacja jako odterytorialnienie kultury
artefakty kulturowe mogą funkcjonować poza pierwotnym terytorium
pozytywne następstwa globalizacji dla kultur
sprzyja zrozumieniu i porozumieniu międzyludzkim
negatywne następstwa globalizacji dla kultury
pogłębia nierówności, budowanie przewagi nad innymi kulturami, amerykanizacja
przykłady układów syndromu kulturowego
wymiar kolektywizm - indywidualizm, surowość, złożoność kulturowa, kultury honoru
cechy psychologii międzykulturowej
- prowadzenie badań porównawczych w kilku grupach kulturowych
- zachowanie reguł metodologicznych
- cel: porównywanie kultur
- obiekt zainteresowań: jednostka
pierwsza definicja kultury
kultura to złożona całość, która da się analitycznie rozłożyć na czynniki składowe np. wiedza, przekonania, sztuka, etyka
psychologia międzykulturowa przyszłości
konieczność powołania psychologii globalnej społeczności i psychologii międzynarodowej
psychologia globalnej społeczności
zajmowałaby się psychologicznymi konsekwencjami globalnych wydarzeń i sił
psychologia międzynarodowa
polegałaby na współpracy między psychologami z różnych krajów i środowisk
relacje między kulturą, a psychologią (3 podejścia):
- absolustyczne
- relatywistyczne
- uniwersalistyczne
podejście absolustyczne (kultura - psychologia)
właściwości człowieka i jego funkcjonowanie są takie same we wszystkich kulturach
podejście relatywistyczne (kultura - psychologia)
ludzkie zachowania są nacechowane kulturowo, więc zrozumienie zachowań w danej kulturze będzie możliwe tylko z poziomu danej kultury
podejście uniwersalistyczne (kultura - psychologia)
podstawowe procesy s psychologiczne są wspólne dla wszystkich ludzi, a kultura determinuje rozwój i manifestację tych procesów
zmienna niezależna w psychologii kulturowej
kultura
zmienne zależne w psychologii kulturowej
zachowania, przekonania, procesy psychiczne
przykład rozpakowywania kultury w psychologii kulturowej: Chiny
aby zrozumieć społeczeństwo Chińskie musimy zrozumieć funkcjonowanie chińskiej rodziny i oddziaływanie cnót konfucjanizmu, cnota xiao odpowiada za posłuszeństwo, które było i jest bardzo cenione w Chinach
problemy metodologiczne w badaniach międzykulturowych: przykład inteligencji i testu Matryc Ravena
wynik testu zależy od tego na jakiej grupie go przeprowadzimy (np. grupa piśmiennicza i niepiśmiennicza), ponadto test nie uwzględnia specyfik kulturowych czy warunków społeczno-ekonomicznych
poziomy rozumienia tożsamości
poziom społeczno-kulturowy
poziom indywidualny
wymiary tożsamości (co się składa na naszą tożsamość?)
tożsamość etniczna
tożsamość płciowa
tożsamość religijna
tożsamość u osób z diaspory ofiar
postrzeganie siebie jako ofiary, mit powrotu / mit macho, przykład: żydzi, ormianie
osobowość
uwarunkowana biologicznie i środowiskowo, reguluje zachowania w stosunku do otoczenia i wpływa na inne czynniki (np. potrzeby), względnie trwała w ciągu życia chodź może ulegać zmianom
struktura osobowości (5 wymiarów)
- neurotyczność - stałość emocjonalna (przystosowanie emocjonalne lub nie)
- ekstrawersja - introwersja
- otwartość - jej brak (tolerancja na nowość, chęć poznania)
- ugodowość - antagonizm (nastawienie do ludzi)
- sumienność - nieukierunkowanie (zorganizowanie, wytrwałość, motywacja na cel)
uniwersalność modelu wielkiej piątki na świecie
model nie jest do końca uniwersalny, niektóre poziomy są wspólne, a inne różnią się w zależności od kraju czy języka, nie każdy wymiar jest tak samo ważny w każdej kulturze
zależności wieku i poziomów wielkiej piątki
neurotyzm, ekstrawersja i otwartość maleją z wiekiem; ugodowość i sumienność rosną z wiekiem
zależności płci i poziomów wielkiej piątki
kobiety są bardziej ugodowe i neurotyczne, a mężczyźni bardziej ekstrawertyczni i otwarci (zarzuty o stereotypizację)
interpretowanie różnic międzykulturowych w osobowości powinno brać pod uwagę:
doświadczenie osób z innych kultur, specyfikę narzędzia i kulturową orientację badacza
przykład różnic międzykulturowych w opisywaniu innych - kultury kolektywistyczne i indywidualistyczne
kolektywistyczne: ogólny opis, bardziej się liczy kontekst i czynniki, skupienie na dobru grupy
indywidualistyczne: skupianie się na cechach, przypisywanie jednostce za dużo cech, za dużej mocy sprawczej
na czym skupiają się kultury (indywidualizm - kolektywizm)
kolektywistyczne: normy (np. normy społeczne)
indywidualistyczne: wewnętrzne dyspozycje, osobowość
skłonności w ocenianiu (indywidualizm - kolektywizm)
indywidualistyczne: do zawyżania oceny
kolektywistyczne: do zaniżania oceny
przykłady ubuntu jako przykład kultury kolektywistycznej
afrykańska ideologia skupia się na relacjach międzyludzkich i pomocy innym, najważniejsze wartości to: solidarność i współczucie