Psychologia dzieci i młodzieży Flashcards
2 główne dziedziny badań nad przejawami, przyczynami i mechanizmami nieadaptacyjnych form zachowania w kontekście normalnych procesów wzrostu:
Psychologia rozwoju i psychopatologia rozwojowa
czym jest psychologia rozwoju?
szeroko pojęte zmiany psychiczne i behawioralne; w analinie ich przebiegu uwzględnia się znaczenie 3 podstawowych kategorii zmian następujących wraz z wiekiem:
- zmiany powszchne wspólne dla gatunku, związane z konkretnym okresem rozwojowym
- zmiany właściwe konkretnym podgrupom wyodrębnionym na podstawie jakiegoś kryterium
- zmiany indywidualne, związane z unikalnumi przeżyciami osobistymi
Psychopatologia rozwojowa to…
odróżnienie nienormatywnych od normatywnych zmian zachodzących w cyklu życia, zwłaszcza tych mających znaczenie kliniczne:
opracowywanie modeli wyjaśniających trajektorie i patomechanizmy zespołów i jednostek klinicznych występujących u dzieci, adolescentów, młodzieży i dorosłych
psychologia zdrowia dzieci i młodzieży
- jedna z najmłodszych subdyscyplin psychologii
- prekursor - Lightner Witmer - założyciel pierwszej kliniki psychologicznej dla dzieci przy Uniwersytecie Stanu Pensylwania w USA ( w roku 1896)
- pierwsza połowa XX wieku - podkreślanie związków psychologii i pediatrii (potrzebę włączania pomocy psychologicznej w procesie leczenia medycznego dzieci). J. Kagan i L. Wright
- 1967 rok - powstaje psychologia pediatryczna (subdyscyplina psychologii klinicznej): artykuł L. Wrighta
- dziedzina interdyscyplinarna, integrująca wiedzę z nauk społecznych, biologicznych i medycznych
Specyfika sytuacji dzieci i młodzieży:
- Ciało i psychika są w procesie dynamicznego rozwoju i decydują o stanie zdrowia. Stan zdrowia modyfikuje, opóźnia i optymalizuje tempo i rytm rozwoju. Im młodsze dziecko, tym silniejesze relacje - każda zmiana somatyczna przekształca się w psychiczną i odwrotnie !!!!
- Pracujemy głównie z rodzicami
- Przykład - choroba sieroca (brak opieki macierzyńskiej - zaburzenia rozwoju fizycznego); trauma wczesnodziecięca; częste infekcje dróg oddechowych w niemowlęctwie - zakłócona dynamika rozwoju psychoruchowego dziecka
dlaczego powstała psychologia zdrowia dzieci i młodzieży
Dziedzina, w której teoria i praktyka się przenikają. Praktyka była pierwsza. Postała w wyniku zapotrzebowania społecznego:
Nasilenie zapadalności dzieci i młodzieży na przewlekłe choroby somatyczne.
Przyczyny:
- Postęp w zakresie wczesniej diagnozy
- Intensywna terapia okołoporodowa
- Nowe choroby będące wynikiem nadużywania przez rodziców środków psychoaktywnych
jak na dzieci działa długotrwała choroba?
Długotrwała choroba jest stresorem obciążającym organizm i psychikę, który stawia przed dzieckiem nowe wymagania i ograniczenia. czynnik ryzyka wystąpienia zaburzeń emocjonalnych i zaburzeń zachowania.
Ryzyko nieprawidłowości w funkcjonowaniu psychospołecznym dzieci i młodzieży przewlekle chorych jest 2-4 razy wieksze niz u zdrowych rowiesnikow
Wpływ choroby na ogólny rozwój jest tym większy, im młodsze jest dziecko w momencie pojawienia sie zmian chorobowych
perspektywa ekologiczna - założenia PP i PZDiM
Dziecko (z przewlekłą chorobą somatyczną) wzrasta i rozwija się w rodzinie ze swoistym podziałem ról, wewnętrzną organizacją życia i systemem przekonań o zdrowiu, rozwoju i chorobie. Rodzina decyduje o znaczeniu przypisywanemi chorobie dziecka oraz o sposobie reagowania na jego problemy zdrowotne.
Dziecko jako członek rodziny przejmuje sposób rozumienia istoty swojej choroby, emocjonalnego ustosunkowania się do niej oraz radzenia sobie z jej somatycnzymi i psychospołecznymi konsekwencjami od najblizszego otoczenia to jak postrzega ból i radzi sobie z nim zalezy glownie od rodzinnych i kulturowych uwarunkowan
Założenia perspektywy ekologicznej pozwalają wyjasnic mechanizmy wzajemnych wplywow choroby indywidualnych cech dziecka i wlasciwosci jego bliższego i dalszego otoczenia, ten paradygmat psychologii probuje badac relacje miedzy rozwijajaca sie osoba jej srodowiskiem i aktualnym ukladem sytuacyjnymw. krorym poidejmuje ona akrywne dzialania
Rozwój dziecka jest wypadkową jego funkcjonowania w kontekscie środowiska.
Bronfenbrenner (1979) traktuje środowisko jako system złożony z 5 współdziałających ze sobą subsystemów:
- mikrosystemu
- mezosystemu
- egzosystemu
- makrosystemu
- chronosystemu
