Psychologia Flashcards

1
Q

Dystymia

A

Przedłużająca się depresja

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
2
Q

Sublimacja

A

Ujście pożądania

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
3
Q

Czym jest psychologia osobowości?

A

Dział psychologii zajmujący się wewnętrznymi właściwościami człowieka, które prowadzą do różnic indywidualnych we wzorcach zachowania

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
4
Q

Czym jest psychopatologia?

A

Nauką z pogranicza psychiatrii i psychologii o teoretycznych problemach zaburzeń psychicznych - ich etiologii, przebiegu, kwalifikacji oraz skutkach, opisująca ich zespoły i jednostki

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
5
Q

Jakie strefy ma osobowość?

A

Emocjonalną, poznawczą i behawioralną

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
6
Q

Jakie są modele normalności?

A

4: Biomedyczny, statystyczny, społeczno-kulturowy i teoretyczny

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
7
Q

Jakie są założenia biomedycznego modelu normalności?

A

Nienormalność jest chorobą, którą diagnozujemy i szukamy jej przyczyn.
Pomijamy psychikę

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
8
Q

Jakie są założenia statystycznego (ilościowego) modelu normalności?

A

Normalne jest to co statystycznie częste lub przeciętne w populacji

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
9
Q

Jakie są założenia społeczno-kulturowego (normatywnego) modelu normalności?

A

Norma wynika że zgodności zachowania ze wzorcami kulturowymi społeczności

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
10
Q

Jakie są założenia teoretycznego modelu normalności?

A

Norma wynika ze zgodności zachowania jednostki z idealnymi wzorcami teoretycznymi

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
11
Q

Na czym polega profilowanie kryminalne?

A

Na typowaniu cech przestępcy w oparciu o analizę danych z miejsca zdarzenia, cechy ew. ofiary i wiedzy na temat poprzednich przestępstw

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
12
Q

Kim był Thomas Bond?

A

Angielskim chirurgiem policyjnym, pierwszym profilerem.
Sporządził profil Kuby rozpruwacza

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
13
Q

Kim był James Brussel?

A

Amerykańskim psychiatrą i kryminologiem.
Ojcem profilowania, pisał podręczniki i sprofilował Metesky’ego, który podkładał bomby w NY.

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
14
Q

Czym jest antypsychiatria i jakie były jej postulaty?

A

Ruchem intelektualnym (60. USA) krytykującym ówczesny nurt psychiatryczny.

  • leczenie psychiatryczne częściej szkodzi niż pomaga
  • choroby psychiczne nie istnieją, bo umysł nie jest organem, który może zachorować
  • osoby postrzegane za chore psychicznie to aktywni gracze w dramacie życia
  • przymusowe leczenie jest przemocą społeczną
How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
15
Q

Kto był ojcem antypsychiatrii?

A

Thomas Szasz

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
16
Q

Na czym polegał eksperyment Rosenhana?

A

Wpuścił zdrowych ludzi do szpitali psychiatrycznych i nikt się nie zorientował

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
17
Q

Jakie cechy według Seligmana, Walkera i Rosenhana upoważniają do stwierdzenia nierormalności jednostki?

A

7:
- cierpienie (agresja/autoagresja)
- nieprzystosowanie
- irracjonalność myśli i zachowań
- nieprzewidywalność i brak kontroli
- rzadkość i niekonwencjonalność
- dyskomfort obserwatora
- naruszanie norm

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
18
Q

Co ma kustosz z powołania?

A

Syndrom Stendhala

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
19
Q

Jakie czynniki wpływają na to, że różne sytuacje wywołują różne zachowania u różnych osób?

A

2 grupy czynników:
- zewnętrzne - środowiskowe, np. socjalizacja rodzinna, rówieśnicza
- wewnętrzne - genetyczne

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
20
Q

Czym jest temperament?

A

Typowym dla jednostki zespołem względnie stałych cechy zachowania i procesów psychicznych uwarunkowanych głównie przez jej właściwości biologiczne. Przejawia się w formach działania.
- genetyczny aspekt osobowości
- wrodzony, ujawnia się w dzieciństwie
- też u zwierząt

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
21
Q

Czym jest osobowość?

A

Wewnętrznym systemem regulacji pozwalającym na adaptację i wewnętrzną integrację myśli, uczuć i zachowania w określonym środowisku w wymiarze czasowym.

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
22
Q

Jak kształtuje się osobowość?

A

W wyniku interakcji środowiska z cechami temperamentu

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
23
Q

Na czym opiera się typologia Hipokratesa-Galena?

A

Na podziale osobowości na 4 typy (choleryk, sangwinik, flegmatyk, melancholik) w zależności od przewagi konkretnego typu płynu ustrojowego (żółć, krew, flegma, czarna żółć)

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
24
Q

Czym charakteryzuje się choleryk?

A

Działa impulsywnie, niecierpliwi, szybkie efekty, działa potem myśli, niepowodzenia drażnią, spragniony mocnych wrażeń sprawdza się w akcji, szybkie konkretne decyzje, uczy się przez działanie, interesują go główne wątki

Typ układu nerwowego silny niezrównoważony

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
25
Q

Czym charakteryzuje się sangwinik?

A

Rzeczowy, racjonalny, planuje i realizuje, opanowanie i spokój, trudno odczytać prawdziwe emocje, wprowadza strukturę, negocjuje, denerwuje go dezorganizacja, predyspozycje do bycia liderem, uczy się dobrze gdy widzi sens, kontrola

Typ układu nerwowego silny zrównoważony ruchliwy

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
26
Q

Czym charakteryzuje się flegmatyk?

A

Powolny, zapobiegliwy, nie lubi presji, proste działania szybki efekt, precyzyjny, uczy się wolno ale skutecznie, szczegóły

Typ układu nerwowego silny zrównoważony powolny

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
27
Q

Czym charakteryzuje się melancholik?

A

Odklejony, intuicja, zaduma, wewnętrzna struktura złożonych zjawisk i modele teoretyczne, myślenie abstrakcyjne, wnioskowanie, strefa poznawcza, uczy się przez skojarzenia, zwraca uwagę na klimat emocjonalny informacji

Typ układu nerwowego słaby - podatny na bodźce

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
28
Q

Kim był Iwan Pawłow?

A

Rosyjskim neurologiem.
Stworzył biologiczną teorię temperamentu

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
29
Q

Na czym polega biologiczna teoria temperamentu?

A

Na określaniu typu układu nerwowego w oparciu o 4 cechy:
- siłę procesu pobudzenia (zdolności komórek do pracy, ich stymulacji)
- siłę procesu hamowania (hamowaniu pobudzenia, odcięciu od bodźców)
- równowagę procesów nerwowych (stosunek siły procesu pobudzenia do hamowania)
- ruchliwość procesów nerwowych (zdolność do szybkiej zmiany procesów pobudzenia i hamowania)

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
30
Q

Jakie są konstytucjonalne teorie temperamentu?

A
  • frenologia Galla
  • powiązanie wyglądu z temperamentem Kretschmera
How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
31
Q

Jakie są założenia frenologii Galla?

A

Ludzie cechy i propozycje można wyczytać z guzów na czaszce. Powiązał 27 cech psychicznych z obszarami kory mózgowej

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
32
Q

Jakie są założenia konstytucjonalnej teorii temperamentu Kretschmera?

A

Budowa ciała wpływa na skłonności do zachowań i chorób psychicznych.

4 typy budowy ciała:
- Leptosomatyczny - pan dr Kręgulec, często schizofrenicy
- Pykniczny - mały gruby, często maniakalno- depresyjni
- Atletyczny
- Dysplastyczny

3 typy temperamentalne:
- schizotymik - leptomatyk, zamknięty autystyczny, oschły, drażliwy
- cyklotymik - pykniczny, kontaktowy, realistyczny, radość i smutek
- iksotymik - atletyczny, spokojny, mało wrażliwy, umiarkowany, mało plastyczny umysł

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
33
Q

Kim był Cesare Lombroso?

A

Włoskim kryminologiem.
Stworzył antropologię kryminalną

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
34
Q

Jakie związki między wyglądem, a przestępczością wskazywał Lombroso?

A

Przestępca jest degeneracją podludzkiego typu. Mają anomalne cechy, które prowadzą do ich dewiacyjnych postaw. Da się ich poznać po kształcie czaski, długości rąk czy wyglądzie nosa

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
35
Q

Kim był Jan Strelau?

A

Polskim psychologiem.
Twórcą regulacyjnej teorii temperamentu

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
36
Q

Jakie są założenia regulacyjnej teorii temperamentu?

A

Ujmuje temperament w kategorii formalnych cech zachowania, jako regulator zachowania z otoczeniem.

Wyróżnia 6 cech:
- żwawość - jak szybko reagujemy na bodziec
- perserwatywność - długość i częstość występowania reakcji
- wrażliwość sensoryczna - jak mocne muszą być bodźce żeby mieć wpływ
- reaktywność emocjonalna - jak mocno reagujemy na bodźce
- wytrzymałość - reakcja przy długotrwałej/silnie stymulującej aktywności, lub przy mocnej stymulacji wewnętrznej
- aktywność - tendencja do podejmowania działań o dużej wartości stymulacyjnej

Temperament przejawia się w interakcjach społecznych, życiu zawodowym i sposobie spędzania wolnego czasu

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
37
Q

Jakie są składniki osobowości?

A

myśli, uczucia, zachowania

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
38
Q

Do kiedy rozwija się osobowość?

A

Do 21 roku życia

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
39
Q

Jakie są teorie osobowości i ich twórcy?

A

7:
- psychoanalityczna - Freud x2, Jung, Erikson, Adler
- neopsychoanalityczna - Horney, Fromm, Sullivan
- Teoria relacji z obiektem - Madeline Klein, Mahler, Kohut, Kernberg
- osobowość jako zespół cech - Wielka Piątka - Costa, McCrae
- społeczno-poznawcza - Bandura
- poznawcze - Lewin, Kozielecki, Obuchowski
- humanistyczna - Maslov, Rogers

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
40
Q

Kim był Zygmunt Freud?

A

Austriackim neurologiem i fanem hipnozy.
Stworzył koncepcję psychoanalityczną

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
41
Q

Czym jest psychoanaliza?

A

Teorią naukową opartą na modelach metapsychologii, która wyjaśnia funkcjonowanie jednostki, jej osobowość oraz choroby i zaburzenia psychiczne, odwołując się do nieświadomości i popędów człowieka

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
42
Q

Czym są i jakie wyróżniamy modele metapsychologii?

A

To modele funkcjonowania procesów psychicznych wyróżnione w ramach teorii psychoanalizy Freuda. Wyróżniamy modele:
- topograficzny
- dynamiczny
- ekonomiczny
- strukturalny
- rozwojowy

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
43
Q

Na czym polega topograficzny model metapsychologii?

A

psychika jako góra lodowa

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
44
Q

Na czym polega dynamiczny model metapsychologii?

A

zachowanie człowieka motywują popędy eros i tanatos (id) walczące z superego

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
45
Q

Na czym polega ekonomiczny model metapsychologii?

A

popędy dążą zawsze do rozładowania i w tym celu ulegają przemieszczeniom i przekształceniom, np. kiedy superego reguluje id

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
46
Q

Na czym polega strukturalny model metapsychologii?

A

jest id, które odpowiada z popędy, kieruje się zasadą przyjemności i działa poprzez procesy pierwotne, jest zorientowane na rzeczywistość ego, które ocenia, wykonuje i hamuje id, a kieruje się zasadą rzeczywistości pośrednicząc między wymaganiami impulsów popędowych, a rzeczywistością i jest superego, będące introjekcją standardów moralnych i wartości rodziców, kierujące się zasadą oceny moralnej, co pozwala mu karać i regulować id. Jego sposób działania to bycie sumieniem rozumianym jako źródło ocen morlanych i ego idealneym rozumianym jako obraz osoby, którą chciałoby być dziecko

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
47
Q

Na czym polega rozwojowy model metapsychologii?

A

dotyczy sposobu rozwoju psychoseksualnego dziecka. Stadia:
- oralne (0-2) - konflikt: między celami libidynalnymi i sadystycznymi - cel: relacja ufnej zależności - osobowość: oralno-inkorporująca (łatwowiernośc, zależność, hojność, wierność) lub oralno-sadystyczna (zachłanność, niecierpliwość, ciekawość, ambicja, zawiść)

  • analne (2-3) - konflikt: pomiędzy kontrolą, a jej brakiem - cel: niezależność - osobowość analno-retencyjna (systematyczność, upór, nieustępliwość, oszczędność) lub ekspulsywna (porywczość, destrukcyjność, okrucieństwo) lub produktywna (twórcza)
  • falliczne (4-5) - konflikt: lęk kastracyjny, zazdrość o penis, cel: identyfikacja seksualna, powstanie superego - ososbowość falliczna (zainteresowanie bez zakłopotania, inicjatywa bez poczucia winy) lub falliczno-narcystyczna (agresywność, zuchwałość)
How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
48
Q

Kim była Anna Freud?

A

austriacką terapeutką dziecięcą. Córką Zygmunta Freuda.
Sformułowała teorię mechanizmów obronnych

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
49
Q

Na czym polega teoria mechanizmów obronnych?

A

W celu radzenia sobie z negatywnymi czynnikami, które zagrażają ego i powodują narastanie lęków, człowiek stosuje mechanizmy obronne - uruchamiane przez superego mechanizy psychiczne, wspomagające proces tłumienia popędów i dążeń

id - dziecko
ego - dojrzały dorosły
superego - karzący rodzic

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
50
Q

Jakie mechanizmy obronne określiła Anna Freud?

A

10 (7): wyparcie, projekcja, regresja, sublimacja, zaprzeczenie, racjonalizacja, reakcja upozorowana

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
51
Q

Na czym polega mechanizm obronny wyparcia?

A

Wycofywanie się ze świadomości niechcianej idei, afektu lub pragnienia poprzez spychanie go do nieświadomej części umysłu, np. histeryczna amnezja

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
52
Q

Na czym polega mechanizm obronny projekcji?

A

Forma obrony, w której niechciane uczucia są przerzucane na inna osobę, gdzie nastęnie jawią się jako zagrożenie ze świata zewnętrznego

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
53
Q

Na czym polega mechanizm obronny sublimacji?

A

przekierowanie popędów instynktownych na kanały nieinstynktowne. Np. sadysta zostaje chirurgiem

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
54
Q

Na czym polega mechanizm obronny regresji?

A

powrót do wcześniejszych stadiów rozwoju i porzuconych form gratyfikacji
należących do nich, podyktowany niebezpieczeństwami lub konfliktami pojawiającymi się na jednym
z późniejszych etapów. Np. ktoś płacze przez głupoty, albo żona po kłótni chce wracać do domu rodzinnego

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
55
Q

Na czym polega mechanizm obronny zaprzeczenia?

A

świadoma odmowa dostrzeżenia, że istnieją bolesne fakty. Zaprzeczając
utajonemu uczuciu homoseksualizmu lub wrogości lub wadom psychicznym dziecka, jednostka
może uciec od nieznośnych myśli, uczuć lub wydarzeń.

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
56
Q

Na czym polega mechanizm obronny racjonalizacji?

A

znajdowanie pozornie racjonalnych uzasadnień bolesnych decyzji i zdarzeń

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
57
Q

Na czym polega mechanizm obronny reakcji upozorowanej?

A

wyrażanie uczuć lub zachowań przeciwnych niż rzeczywiście odczuwane, po to, by zostały wyparte

58
Q

Czym się różni wyparcie od zaprzeczenia?

A

Wyparcie to natychmiastowe usuwanie zagrażających myśli, wspomnień i uczuć, a zaprzeczenie jest odmową dostrzeżenia rzeczywistości

59
Q

Kim był Erik Erikson?

A

amerykańskim psychoanalitykiem. Uczniem Anny Freud.
Opracował psychospołeczną teorię stadiów rozwoju człowieka.
Napisał psychobiografię Hitlera

60
Q

Na czym polega psychospołeczna teoria stadiów rozwoju człowieka?

A

stadia życia człowieka – od
urodzenia do śmierci – przebiegają wg indywidualnego rytmu, są kształtowane przez warunki
społeczne oddziałujące na fizyczne i psychiczne procesy dojrzewającej jednostki

61
Q

Jakie stadia rozwoju psychospołecznego wyodrębnił Erik Erikson?

A
  • podstawowa ufność i podstawowa nieufność
  • autonomia vs wstyd i niepewność
  • inicjatywa vs poczucie winy
  • pracowitość vs poczucie niższości
  • tożsamość vs pomieszanie ról
  • bliskość vs izolacja
  • postawa twórcza vs stagnacja
  • integralność vs rozpacz
62
Q

Czym jest psychobiografia?

A

analiza psychologiczna osobowości na podstawie piśmiennictwa

63
Q

Czym jest charakter?

A

Psychoanalitycy utożsamiali go z osobowością i uznawali że jest kształtowany przez konflikt i kompromis. Był też definiowany jako stały wzorzec funkcjonowania, ściśle związany ze stylem obronnym jednostki.

64
Q

Kim był Carl Jung?

A

szwajcarskim psychiatrą.
Wprowadził pojęcie nieświadomości zbiorowej.
Opracował koncepcje psychologii analitycznej

65
Q

Czym jest psychologia analityczna?

A

To zbiór koncepcji Carla Junga zakładających, że zachowanie człowieka jest uwarunkowane przez cele i aspiracje jednostki oraz jego własną historię

66
Q

Czym są archetypy Junga?

A

Archetypy, bbędące elementami nieświadomości zbiorowej, to uniwersalne obrazy i symbole dotyczące tematów takich jak dobro i zło, śmierć, narodziny, płeć.

Np. Animus - męski archetyp w psychice kobiecej (asertywność, odwaga, siła, witalność, chęć osiągnięć)

Anima - kobica strona psychiki mężczyzny (wrażliwość, empatia, zdolność do kochających relacji, wyczucie natury)

67
Q

Jak Jung podzielił osobowości na typy?

A

Rozróżnił charaktery ze względu na stopień intr-ekst zależny od przemieszczenia libido (siły witalnej) z obiektu zewnętrznego na ego i na odwrót

68
Q

Jakie typy osobowości wyróżnił Jung?

A

Ekstrawertyk i introwertyk

69
Q

Czym wg Junga był kompleks?

A

Konstelacja silnie zabarwionych emocjonalnie idei, obrazów, wspomnień w strukturze psychicznej
skoncentrowanych wokół archetypowego jądra znaczeniowego

Emocjonalne rzeczy w psychice dotyczące archetypowego jądra znaczeniowego

70
Q

Kim był Gordon Allport?

A

amerykańskim psychologiem.
Próbował udowodnić, że osobowość składa się z zespołu unikalnego dla
jednostki cech

71
Q

Na czym polega koncepcja cech Gordona Allporta?

A

wyróżnił cechy - predyspozycje do danej reakcji wspólne dla wszystkich i dyspozycje - indywidualne. Podzielił je na:
- dominujące (1 cecha wpływająca na całe zachowanie)
- centralne (łatwo rozpoznać, ujawniaja się w działaniu)
- wtórne (bodźce i reakcje)

72
Q

Kim był Reymond Cattell?

A

amerykańskim psychologiem.
Autorem teorii czynnikowej struktury osobowości

73
Q

Jakie są założenia teorii czynnikowej struktury osobowości Cattella?

A

Osobowość to wg niego konstrukt psychologiczny, który pozwala przewidzieć, jak człowiek zachowa się w określonej sytuacji. Wyróżnił 16 wymiarów osobowości.
Strukturę psychiczną osobowości tworzą cechy:
powierzchniowe - obserwowalne na podstawie zachowania
źródłowe - o charakterze biologicznym i środowiskowym

74
Q

Czym są ergi?

A

Wyróżnionym przez Cattella typem cech powierzchniowych dynamicznych. To wrodzone psychofizyczne tendencje - głód, bezpieczeństwo, seks

75
Q

Czym są sentymenty?

A

Wyróżnionym przez Cattella typem cech powierzchniowych dynamicznych. Kształtują się pod wpływem oddziaływań środowiskowych i doświadczeń jednostki,
mającharakter emocjonalny

76
Q

Kim był Hans Eysenck?

A

angileskim psychologiem.
Opracował trójczynnikową teorię osobowości.

77
Q

Jakie są założenia trójczynnikowej teorii osobowości Eysencka?

A

OSOBOWOŚĆ = CHARAKTER + INTELIGENCJA.
Struktura osobowości jest trójczynnikowa: - psychotyczność (agresywny, chłodny, egoentryczny, twórczy, gruboskórny),
- ekstrawersja (żywy, beztroski, towarzyski, dominujący)
- neurotyczność (lękliwy, depresyjny, spięty, niska samoocena)

78
Q

Jaki typ osobowości wg Eysencka jest najbardziej obciążony potencjałem przestępczym?

A

Neurotyczny ekstrawertyk

79
Q

Kim był Pospiszyl?

A

polskim psychologiem.
Badał osobowość sprawców przestępstw.
Przeciwko mieniu - intrawertycy, życiu i zdrowiu - ekstrawertycy

80
Q

Co opracowali Costa i McCrae?

A

Teorię pięcioczynnikowej struktury osobowości

81
Q

Jakie są założenia teorii pięcioczynnikowej struktury osobowości Costy i McCrae?

A

Wyodrębnienie 5 czynników, które istnieją realnie i pełnią ważną rolę w określaniu adaptacji jednostki do środowiska, są niezależne od płci, rasy i kultury oraz charakteryzuje je dość wysoki stopień
odziedziczalności.

Otwartość, sumienność, ekstrawersja, ugodowość, neurotyzm

82
Q

Kto jest autorem teorii mrocznej triady osobowości?

A

Paulhus i Williams

83
Q

Czym jest mroczna triada osobowości?

A

To określenie 3 cech osobowości, których nasilenie w wysokim stopniu sprzyja pojawieniu się zachowań, które
są społecznie niepożądane: Narcyzm, makiawelizm, psychopatia.

Wszystkie te cechy łączy brak ugodowości, bezwzględność, nieuczciwość, manipulacja, ograniczona samokontrola.

Psychopatia i makiawelizm to cechy adaptacyjne związane z środowiskiem

84
Q

Czym cechuje się makiawelizm?

A

Chłód emocjonalny, egocentryzm, brak nieufności, pragmatyzm, cynizm, kontrolowanie innych i manipulacje, niezainteresowanie dobrem partnera

85
Q

Czym cechuje się psychopatia?

A

Niski poziom lęku, brak empatii, poszukiwanie doznań, impulsywność, antyspołeczne zachowania

86
Q

Jakie są cechy jasnej triady?

A

Humanizm, wiara w ludzkość, kantazjanizm

87
Q

Jakie cechy postępowania przestępców wskazał Bromberg?

A

agresywność, niestabilność emocjonalna, niedojrzałość, egocentryczność, brak etyki lub zahamowania, bierność, sugestywność

88
Q

Jakie cechy osobowości kryminalnej wskazał Healy i Bronner?

A

niedojrzałość psychiczna, egocentryzm, złośliwość, agresywność, chłód emocjonalny

89
Q

Czym są zaburzenia osobowości?

A

Utrwalone wzorce myślenia, zachowania, przeżywanie emocji, które przynoszą danej osobie lub otoczeniu, cierpienie albo dysfunkcje społeczne.

90
Q

Na podstawie jakich systemów odbywa się klasyfikowanie zaburzeń osobowości?

A

DSM-5 i ICD-11

91
Q

Jakie są sfery nieprawidłowości w funkcjonowaniu osobowości w DSM-5?

A

1) intropsychiczna - ja (self) obejmująca tożsamość oraz kierowanie sobą
2) interpersonalnej obejmującej empatię oraz bliskość

92
Q

W jaki sposób kwalifikuje się zaburzenie zgodnie z DSM-5?

A

Weryfikuje się wystąpienie cech z katalogu 25 cech-aspektów zgrupowanych w ramach 5 cech-domen: negatywnego afektu, izolacji, antagonizmu, rozhamowania i psychotyzmu

93
Q

Jakie są grupy zaburzeń osobowości w DSM-5?

A

Grupa A - dziwaczno-ekscentryczne ()schizotypowa, schizoidalna, paranoidalna)
Grupa B - dramatyczno-niekonsekwentne (antyspołeczna, histrioniczna, borderline, narcystyczna)
Grupa C - lękowe (unikowa, zależna, obsesyjno-kompulsywna)

94
Q

Czym jest perserweratywność?

A

Uporczywością w powtarzaniu niefunkcjonalnych niekorzystnych zachowań

95
Q

Jak klasyfikuje się zaburzenia osobowości wg ICD-11?

A

Z nazwy wyróżnia tylko jedno zaburzenie osobowości - borderline.
Raczej oczenia głębokoć problemów osobowościowych (lekkie, umiarkowane, głębokie)

96
Q

Jakie są wskaźniki specyficznych obszarów zaburzeń osobowości wg ICD-11

A

5:
- negatywna emocjonalność (doświadczanie szerokiego zakresu negatywnych emocji z nieproporcjonalną intensywnością)
- dystans (interpersonalny i emocjonalny)
- dysocjacyjność (pogarda dla praw i uczuć innych)
- odhamowanie (impoulsywność)
- anankastyczność (wysokie standardy perfekcjonizmu i kontrola)

97
Q

Jak objawia się schizotypowe zaburzenie osobowości?

A

Trudności z nawiązywaniem bliskich więzi, zniekształcenia w percepcji, ekscentryczność. Może skutkować lękiem i depresją.
Jestem wadliwy, czuję się jak obcy w strasznym środowisku, świat jest niebezpieczny, moje uczucia są znakiem czegoś co się wydarzy

98
Q

Jakie są kryteria diagnostyczne schizotypowego zaburzenia osobowości w DSM-5?

A

4 z :
- Dysregulacja poznawcza i percepcyjna
* Nietypowe doświadczenia i przekonania
* Ekscentryczność
* Ograniczona emocjonalność
* Wycofanie
* podejrzliwość
Patologiczne cechy-domeny:
* Psychotyzm
* Izolacja
* (negatywny afekt)

99
Q

Jakie są grupy cech pacjentów ze schizotypowym zaburzeniem osobowości?

A

grupa 1 - cechy psychotyczne (magiczne myślenie, niezwykłe doświadczenia percepcyjne, paranoidalne ideacje, dziwne myśli i wypowiedzi)
grupa 2 - cechy emochonalne (podejrzliwość, ograniczony afekt, ekscentryczny wygląd, brak bliskich przyjaciół, nadmierny niepokój psychiczny)

100
Q

Jaka jest etiologia schizotypowego zaburzenia osobowości w koncepcji psychodynamicznej?

A

Deprywacja potrzeby dziecięcej zależności

101
Q

Czym jest schizotaksja?

A

Dziedziczny czynnik rozwoju schizotypowych zaburzeń osobowości

102
Q

Jak wygląda osobowość osoby ze schizotypowym zaburzeniem osobowości w koncepcji Wielkiej Piątki?

A

wysokie: neurotyzm, otwartość, sumienność
niskie: ekstrawersja, ugodowość

103
Q

Jak objawia się borderline?

A

Utrwalony wzorzec niestabilności relacji interpersonalnych, obrazu Ja, emocji oraz znacznej impulsywności.
Intensywne, ambiwalentne uczucia, samotność wzbudza lęk, model napędowy idealizacja-dewaluacja.

104
Q

Jakie są kryteria diagnostyczne borderline w DSM-5?

A

Łącznie przynajmniej 4, wymagane
przynajmniej 1 z:
* Impulsywność
* Skłonność do nadmiernego ryzyka
* Wrogość
Oraz pozostałe z:
* Labilność emocjonalna
* Niepokój
* Lęk separacyjny
* Depresyjność
Patologiczne cechy-domeny:
* Rozhamowanie
* Negatywny afekt
* (Antagonizm)
* (Izolacja)

105
Q

Jakie są typy borderline wg Millona?

A

zniechęcona, autodestrukcyjna, impulsywna, drażliwa

106
Q

Czym charakteryzuje sie zniechęcony typ borderline?

A

podporządkowanie, lojalność, zagrożenie, bezradność

107
Q

Czym charakteryzuje się autodestrukcyjny borderline?

A

negatywne emocje kieruje przeciw sobie, ponury i napięty, nie potrafi zjednac ludzi, tendencje samobójcze

108
Q

Czym charakteryzuje się impulsywny borderline?

A

lęk przed utratą bliskich, kapryśność, powierzchowność, zmienność nastroju, tendencje samobójcze przy ryzyku utraty osoby pełniącej funkcje opiekuńcze

109
Q

Czym charakteryzuje się drażliwy borderline?

A

niepokój, niecierpliwość, pesymizm, naburmuszenie, uraza

110
Q

Jakie są koncepcje etiologiczne borderline?

A

Psychoanalityczne: model opisowy i deficytowy, Biospołeczna

111
Q

Na czym polega model opisowy psychoanalitycznej koncepcji etiologicznej borderline?

A

Opisujemy ich cechy:
małe osiągnięcia pomimo zdolności, impulsywność do seksu i narkotyków, próby samobójcze o charakterze manipulacyjnym, łagodne epizody psychotyczne, nie lubią samotności, niestabilne związki intymne

112
Q

Na czym polega model deficytowy psychoanalitycznej koncepcji etiologicznej borderline?

A

Opisujemy czego im brakowało:
braki uwewnętrznionych podtrzymujących pozytywnych obiektów

113
Q

Na czym polega biospołeczna koncepcja etiologiczna borderline?

A

powstają wskutek oddziaływania czynników biologicznych (cechy temperamentu –
nadwrażliwość) i środowiskowych (dysfunkcjonalne środowisko rodzinne)

114
Q

Kim był Millon?

A

amerykańskim psychologiem.
Wyróżnił typy borderline i osobowości antyspołecznej. Wskazał cechy występujące przy unikowym zaburzeniu osobowości

115
Q

Czym charakteryzuje się unikowe zaburzenie osobowości?

A

nadmierną
wrażliwość na krytykę i odrzucenie, brak bliskich przyjaciół, silny lęk przed wchodzeniem w relacje w
sytuacji braku zapewnienia o bezkrytycznej akceptacji, unikanie kontaktów społecznych i pracy
zawodowej z powodu konieczności przebywania z innymi ludźmi, lęk przed okazaniem własnych
obaw związanych z kontaktami społecznymi, skłonność do wyolbrzymiania

116
Q

Jakie są kryteria diagnozy unikowego zaburzenia osobowości wg DSM-5?

A

Wymagany:
* Niepokój
Oraz przynajmniej 2 z:
* Wycofanie
* Anhedonia
* Unikanie bliskości
Patologiczne cechy-domeny:
* Negatywny afekt
* Izolacja

117
Q

Jakie są typy unikowego zaburzenia osobowości wg Kantora?

A

1) Nieśmiały ze skłonnością do fobii społecznej
2) mieszany - nawiązujący relacje ale dużym kosztem psychologicznym
3) niezdolny do utrzymywania długotrwałych relacji
4) zależny/współzależny

118
Q

Jakie są założenia poznawczo-behawioralnej koncepcji wyjaśniającej unikowego zaburzenia osobowości?

A

Doświadczenia wczesnodziecięce (przemoc, opuszczenie) -> Przekonania kluczowe (jestem bezsilny i podatny na zranienie) -> Przekonania warunkowe (jeśli się do kogoś znliżę, to mnie skrzywdzi) -> strategie kompensacyjne (nadmierna czujność, niedostateczna ufność)

119
Q

Jakie są założenia etiologii unikowego zaburzenia osobowości?

A

Niemowlęta mają kolkę i płaczą, rodzice mają ich dość i czują się opuszczone

120
Q

Czym charakteryzuje się antyspołeczne/dysocjacyjne zaburzenie osobowości?

A

Brak wyrzutów sumienia, brak społecznie akceptowalnych wzorców zachowania, głębokie zaburzenie odczuwania.
Skłonności do agresji, przemocy, manipulacji, wyzyskiwania, wyidealizowany obraz własnej osoby, prowadzą do zachowań szkodliwych społecznie

121
Q

Jakie są kryteria diagnozy antyspołecznego zaburzenia osobowości wg DSM-5?

A

Cechy-aspekty:
Przynajmniej 6 z:
* Skłonność do manipulacji
* Niewrażliwość
* Skłonność do oszukiwania
* Wrogość
* Skłonność do nadmiernego ryzyka
* Impulsywność
* nieodpowiedzialność
Cechy-domeny:
* Antagonizm: skłonność
do manipulacji,
kłamliwość, bezduszność
* Rozhamowanie:
nieodpowiedzialność,
impulsywność, skłonność
do ryzyka

122
Q

Jakie są typy osobowości antyspołecznej wg Millona?

A

5:
- zachłanna (czuje się odrzucona i pozbawiona możliwości zaspokojenia. Zachłanna i zawistna, woli brać niż dawać)
- broniąca własnej reputacji (wydaje się groźna, nietykalna, bezkompromisowa w sytuacjach zagrożenia. Potrzebuje potwierdzenia swojej doskonałości od innych)
- ryzykująca (nieustraszona, śmiała, odważna, lekkomyślna, impulsywna)
- nomadyczna (uważa się za pechowca, na marginesie społeczeństwa, impulsywnie złośliwa)
- wroga (zaczepna, zjadliwa, złośliwa, spodziew się zdrady, pozbawiona strachu, szuka zemsty, nie ma wyrzutów sumienia)

123
Q

Jaka jest etiologia antyspołecznych zaburzeń oosbowości?

A

negatywne reakcje ze strony rodziców - u mężczyzn częściej restrykcyjność ze strony matki i analogicznie.
Teorie neurologiczne zwracająuwagę na występujące uszkodzenia różnych struktur mózgu.
Paradygmat psychodynamiczny zakłada, że psychopatia jest funkcją słabego ego i słabego rozwoju superego - psychopaci są przekonani że świat jest wrogi, więc trzeba dbać o własne interesy, bycie agresorem jest lepsze niż ofiarą, słabi zasługują na bycie wykorzystywanym, lekceważą konsekwencje

124
Q

Kim jest psychopata w ujęciu Hare’a?

A

osobą impulsywną, nioedpowiedzialną, hedonistyczną,dwuwymiarową, której brak emocjonalnych składników interpersonalnego zachowania.
Posiada umiejętność mimicznego wyrażania emocji i symulowania uczuć, związki pozostają powierzchowne i interesowne, niezdolny do odraczania zaspokojenia potrzeb

125
Q

Jakie są czynniki psychopatii w ujęciu Hare’a?

A
  • Charakteryzujące inteligentnych psychopatów: łatwość wysławiania się, powierzchowny urok osobisty, przesadne poczucie wł. wart., potrzeba stymulacji, patologiczna kłamliwość, skłonnośc do oszustw i manipulacji, pasożytniczy styl życia
  • Charakteryzujące pospolitych przestępców: przypadkowe zachowania seksualne, wczesne problemy z zachowaniem, brak długotrwałych celów, impulsywność, nieodpowiedzialność, brak poczucia winy
126
Q

Czym się różni psychopatia od socjopatii?

A

Psychopatia ma podłoże biologiczne oraz genetyczne, a socjopatia środowiskowe

127
Q

Kto sformułował pojęcie społeczna epidemia narcyzmu i co ono oznacza?

A

Lasch, po II WŚ w USA hedonizm i samorealizacja stały się wszechobecne, podporządkowując styl życia społeczeństwa kapitalizmowi

128
Q

Jakie są kryteria diagnostyczne narcystycznego zaburzenia osobowości w DSM-5?

A

nadmierne odnoszenie się do innych w celu regulacji samooceny, cele wyznaczane dla aprobaty innych, spostrzeganie siebie jako kogoś wyjątkowego, zaburzenia funkcjonowania interpersonalnego - zaburzenie odczuwania empatii, powierzchowne relacje dla zaspokojenia własnych potrzeb, nadmierne próby skupiania uwagi innych,

129
Q

Czym się różni narcystyczny styl funkcjonowania od narcystycznego zaburzenia osobowości?

A

osoby o narcystycznych cechach osobowości moga mieć duże ambicje, być przekonane o własnej wyjątkowości i dbać o uznanie ze strony innych, ale w przeciwieństwie do osób z zaburzeniem, nie zaburza to ich zdolności adaptacyjnych, ani nie wpływa negatywnie na relacje interpersonalne.
Ci z zaburzeniem spełniają kryteria, czują dyskomfort i nie mają satysfakcjonujących relacji

130
Q

Czym się różni narcyzm jawny od ukrytego?

A

Jawny - ekstrawersja, pewność siebie, ekshibicjonizm, agresywność
Ukryty - introwersja, lęk, wstyd, niepewność, nadwrażliwość, podatność na zranienie, zmniejszona pewność siebie

131
Q

Jakimi przekonaniami objawia się narcystyczne zaburzenie osobowości?

A

jestem kimś szczególnym, żona mosi dobrze o mnie świadczyć, nie muszę przestrzegać zasad, które dotyczą innych, muszą odnieść sukces żeby udowodnić, że jestem lepszy, należy mi się szczególne traktowanie

132
Q

Jakie są założenia modelu deficytu - koncepcji narcyzmu Kohuta?

A
  • narcyzm należy do zaburzeń pierwotnych
  • bierze się z nieobecności empatycznych reakcji rodziców na dziecięce potrzeby
  • dziecko jako roślina, której rozwój został ograniczony przez brak podziwu i potwierdzenia ze strony rodziców
133
Q

Jakie są założenia modelu konfliktu - koncepcji narcyzmu Kernberga?

A

kluczowa jest faza integracji reprezentacji self i obiektu. Self, dobry i zły obiekt nie potrafią się zintegrować, co uniemożliwia pojawienie się stałości obiektu.
Dziecko to roślina, która przeszła mutację stając się hybrydą.
Podłożem jest ukryta intensywna agresja rodziców.
Każdy pacjent ma pewną wrodzoną cechę mogącą wzbudzać podziw

134
Q

Jakie modele relacji zaburzenie psychiczne-przestęstwo wyszczególniła Hiday?

A

a) ścieżka bezpośrednia - zaburzenia -> przestępstwo
b) ścieżka pośrednia - zaburzenia -> inne czynniki np. społeczne -> przest.
c) wspólne czynniki przyczynowe - zaburzenia <- inne czynniki -> przest.

135
Q

Czym w kontekście powiązania osobowości z przestępczością jest psychologia cech osobowości?

A

Pewne cechy lub supercechy w ramach
ustrukturyzowanego modelu osobowości mogąbyć powiązane z zachowaniami przestępczymi, np. antyspołecznymi

136
Q

Czym w kontekście powiązania osobowości z przestępczością jest psychologia typu osobowości?

A

Pewne dewiacyjne, nienormalne jednostki
posiadają osobowość przestępczą (skumulowane cechy osobowości), określaną jako psychopatyczną, socjopatyczną lub antyspołeczną

137
Q

Kto opracował model przyczynowy łączący ciężką chorobę psychiczną i przemoc?

A

Hiday

138
Q

Czy więźniowie mają statystycznie więcej zaburzeń psychicznych?

A

Tak, ryzyko wystąpienia poważnych zaburzeń psychicznych jest znacznie wyższe u więźniów niż w populacji ogólnej

139
Q

Wg badań Robertsa i Coida, wymień zaburzenia, które mają szczególne powiązanie z konkretnym rodzajem przestępstw

A

narcystyczne - oszustwo i fałszerstwo
unikowe - uszkodzenie własności
obsesyjno-kompulsywne - broń palna
zależna - broń palna i przemoc
paranoidalne - rabunek i szantaż
schizoidalne - włamania i kradzież
żadne konkretne - zabójstwa i seksualne

140
Q

Czyje badania doprowadziły do wniosku, że pedofile są bardziej narcystyczni niż gwałciciele?

A

Pospiszyla

141
Q

Czyje badania doprowadziły do wniosku, że gwałciciele mają najwyższy poziom cech antyspołecznych?

A

Francia, Coolidge, White

142
Q

Czyje badania doprowadziły do wniosków, że duży % stalkerów ma borderline?

A

Sansone & Sansone