proteoglikanlar ve ekstrasellüler matriksiin diğer proteinleri

Question 1

ekstrasellüler matriks (ecm)

Answer 1

interstitiuma sekrete edilen makromoleküllerin oluşturduğu asellüler yapı bağ, kıkırdak ve kemik dokuda geniş yer tutar

Question 2

ecm bileşenleri

Answer 2

lifsel yapılar: kollajen ve elastin yapıya güç ve esneklik sağlar
yapıştırıcı glikoproteinler: fibronektin laminin ecm ve hücreleri birbirine bağlar
proteoglikanlar: hacimki bir matriks sağlarlar

Question 3

yapıştırıcı glikoproteinler (fibronektin, laminin)

Answer 3

hücre yüzeyindeki reseptörlere (integrinlere) bağlanırlar proteoglikan ve kollajenlere de bağlanırlar

Question 4

fibronektin

Answer 4

disülfid bağlarıyla 2 zinciri vardır üzerinde heparin fbirin kollajen ve diğer hüzrelerin bağladnığı domainler vardır
hücrelerarası etkileşimde rol yonar
hücre adezyonu ve göçü embroyonik gelişim hücre iskeleti ve ecm organizasyonunu etkiler tümör hücrelerinin yüzeyindeki fibronektin kaybı metastazı tetikleyebilir

Question 5

laminin

Answer 5

heterotrimetriktir disülfid bağlı α- β- γ- zincirlerinden oluşur haç şeklindedir integrinlerle veya bazal laminayı hücrelere tutturacak laminin ile etkileşir

Question 5

İntegrinler

Answer 5

ecm’deki hücresel yapışmayı düzenler
kollajen fibronektin ve laminine bağlanırlar ecm’den gelen uyarıların hücre içine iletiminde sorumludur

Question 6

glikozaminoglikanlar

Answer 6

vücutta en fazla bulunan heteropolisakkaridlerdir
büyük moleküller uzun dallanmamış polisakkaridler olup tekrarlayan disakkarid birimleri içerirler
bu ds birimlerinde 2 modifiye şekerden biri n-asetilgalaktozamin(GalNAc) veya n-asetilglukozamin (GlcNAc) ve bir üronik asid (glukoronat veya iduronat) bulunur

Question 6

proteoglikanlar

Answer 6

%95 karbonhidrat %5 protein
kovalent olarak bağlanmış glikozaminoglikan(gag) içeren proteinlerdir yapı olarak şişe fırçasına benzer
yapının eksenini oluşturan hyaluronata core proteinler bağlanmıştır
polar ve hidrofililik yapıları ve içerdikleri negatif yükler nedeniyle su ve katyonlara bağlanırlar bu sayede ecm bileşenleri arasındaki boşluğu dolduran kayganlaştırıcı bir jel özelliği kazanırlar

Question 7

hyalüronik asit

Answer 7

özellikle embriyonik yapılarda yüksek konsantrasyonda bulunurlar morfogenez ve yara onarımı sırasında hücre göçünün gerçekleşmesinde önemli rol oynar
kıkırdağın da sıkıştırılabilme yeteneğine katkıda bulunur

Question 8

kondroitin sülfatlar

Answer 8

endokondral kemikteki kalsifikasyon bölgelerinde ve kıkırdakta bulunur
ve nöronların iç iskeletinde rol oynarlar

Question 9

keratan sülfat ve dermatan sülfat

Answer 9

korneanın kolljen lifler arasında yer alırlar korneanın saydamlığı için önemlidir
ayrıca dermatan sülfat sklerada bulunarak gözün şeklini korur
keratan sülfat kıkırdakta da bulunur

Question 10

heparin

Answer 10

öenmli bir anitkoagulandır faktör 9 ve 11’e bağlanır en önemli etkileşimini plazma antitrombonini ile yapar ayrıca kapiller duvarlarda bulunarak lipoprotein lipaza bağlanıp dolaşıma katılmasını sağlar

Question 11

heparan sülfat

Answer 11

hücre büyümesinde ve hücreler arası iletişimde rol oynar ayrıca böbrek bazal membranında bulunarak glomerüler filtrasyonun yük seçiciliğinde önemli rol üstlenir