Presokratycy Flashcards
Presokratycy
-nazwa ta odnosi się do filozofii starożytnej przed wystąpieniem Sokratesa, obejmujący filozofów przyrody
-podstawowymi problemami były: problem podstawowej struktury czy zasady rzeczywistości oraz problem ruchu i zmiany
-odrzucali jednocześnie religijny czy mistyczne wyjaśnienia zjawisk fizycznych
-w przeciwieństwie, filozofia Sokratesa odeszła od problematyki przyrodniczej, zajmując etyką (moralnością) i antropologia (naturą człowieka)
-dociekanie pierwotnych przyczyn i zasad (następstwo po stosowaniu mitologii, czy autorytetu)
-nie negowali autorytetu, lecz zadawali inne pytania - jakie zasady funkcjonują - dociekanie pytań
-filozofia to badanie arche
-arche - z czego wszystko jest?
-pre zasada, pra przyczyna
Arche
-jedno z podstawowych pojęć filozofii greckiej, wprowadzone jeszcze przez presokratyków, odpowiednik terminu zasada
-początek, podstawa, osnowa, przyczyna i struktura, pierwsza zasada, prezasada
-jedna z najważniejszych i najistotniejszych pojęć filozoficznych, oznaczające element (grupę), zjawisko które zgodnie z etymologią słowa zasada znajduję się zarazem u początków wszystkiego co jest
Anaksymenes
-powietrze lub tchnienie (tak jak dusza-oddech jest podstawowym elementem ingerującym w przypadku człowieka)
-z niego poprzez rozrzedzanie i zagęszczanie powstaje różnorodność rzeczy i zjawisk w świecie - rzadkie powietrze jest ogniem, w miarę gęstnienie przekształca się kolejno w wiatr, chmury, wodę, ziemię, kamienie itd.
Anaksymander
-tzw. apeiron, czynnik nieskończony i nieokreślony, zawierający w sobie wszelkie przeciwieństwa, które wyłaniając się zeń, rozdzielając i ścierając, utworzyć miały świat przyrody; przyczyną tego procesu był odwieczny wirowy ruch prazasady
Tales
-twierdził, że arche to żywioł wody, wszystko z niej pochodzi i do niej prawda - wniosek wyciągnął nie odwołując się do mitów, lecz do obserwacji
Heraklit
-za podstawę i zasadę istnienia Wszechświata uważał ogień i jego przemiany
-był przekonany o zmienności świata. Twierdził “Pantha Rhei” (wszystko płynie), “nie można dwa razy wstąpić do tej samej rzeki, jej wody bowiem się zmieniają, ciągle płyną”
-filozofia jest sztuką rozumienia zmienności świata, uchwycenia jej sensu
Empedokles
żywioły (arche - zasada funkcjonowania, miłość (przyciągają) (powstanie nowej jedności) i nienawiść (odciągają)
(żywioły)
-twórca koncepcji czterech żywiołów
Anaksagoras
-uznał, że rzeczywsiiość jest zbudowana z materii składającej się z nieskończonych i niezmiennych “nasion” rzeczy oraz nieskończonego, wiecznego, jedynego, wszystkowiedzącego i samowładnego rozumu
-nasiona/zarodki wprawiającego w ruch elementy materii i powodującej ich łączenie i rozłączanie
(Homoiomerie)
Demokryt
-atomy/zarodki (Homoiomerie)
-współtwórca atomistycznej teorii budowy świata
-jego teoria głosiła, że świat składa się z materialnych, niepodzielnych cząstek, z których każda stanowi pełny, niezmienny i jednorodny byt (tj. atom) oraz z próżni, pojmowanej jako przestrzeń, w której poruszają się atomy
Pitagoras
-pitagoreizm
-matematyka - twierdzenie pitagoraza
-pitagorejczycy przyjmowali teorie, że ciała niebieskie pozostają we wzajemnych stosunkach liczbowych
-liczba –> badania liczbowe –> wynalazki ludzkości
-skupienie się na liczbie, a nie jakości
