Praca z rodziną w kryzysie Flashcards
Funkcje i strategie radzenia sobie z diagnozą u dorosłych
Funkcje:
- instrumentalna - zmiana sytuacji przez swoje działanie;
- regulacyjna - kierowanie somatyczne, subiektywny skład emocji.
Strategie radzenia sobie:
- wsparcie społeczne;
- znaczenie zdarzenia;
- nowe kategorie oceny zachowania.
Diagnoza zaburzeń u dziecka jako sytuacja kryzysowa i procesy radzenia sobie z nią
Proces radzenia sobie związany jest z przeżywanymi emocjami, kontrolą, postrzeganiem świata, wewnętrznymi i zewnętrznymi przeżyciami.
Wymaga przeorganizowania wewnętrznej struktury psychicznej oraz uaktywnienia zasobów.
Dotyczy konkretnej osoby i sytuacji, może zmieniać lub modyfikować pod wpływem nowych warunków.
Modele funkcjonowania rodziny
- strukturalny
- funkcjonalny
- inkluzywny
- uniwersalny
Model strukturalny
w którym zwraca się uwagę na skład i członkostwo w rodzinie wynikające z biologicznego powiązania, i których łączy wspólne zamieszkanie
Model funkcjonalny
wskazujący na cele, funkcje, które rodzinna powinna wypełniać względem swoich członków, a także całego społeczeństwa
Model inkluzywny
tzw. otwarty podkreślający znaczenie relacji między członkami grupy rodzinnej. W tym podejściu rodzina jest definiowana jako grupa dorosłych i dzieci zaangażowanych we wzajemne osobiste relacje prowadzące do powstania uczuć i więzi rodzinnych, które przywiązują je do rodziny. W tym znaczeniu za rodzinę uznaje się również wspólnie zamieszkujące związki kohabitujące czy homoseksualne;
Model uniwersalny
zakłada normatywnie określone pokrewieństwo w grupie rodzinnej i podkreśla główne zadania rodziny: prokreację i socjalizację
Teoria systemowa rodziny
- bezpośrednie i pośrednie wzajemnych relacji „pomiędzy wszystkimi członkami rodziny
- Zachowanie jednej osoby w rodzinie w nieunikniony sposób wpływa na wszystkich pozostałych jej członków.
- Zatem rodzina jako system tworzy koherentną całość, a jakakolwiek zmiana któregoś z elementów tego systemu wpływa na pozostałe jego części.
Cechy i właściwości systemowego ujęcia rodziny
- całościowość oznaczającą, że system rodzinny stanowi integralną strukturę, dlatego też na członków rodziny należy patrzeć holistycznie, przez pryzmat wzajemnych powiązań miedzy nimi i skutków tych powiązań;
- cyrkularność zakładającą przyczynowość, która jest traktowana jako proces kołowy, a poszczególni członkowie rodziny oddziałują na siebie za pomocą sprzężeń zwrotnych i wynikających z nich konsekwencji. Afekty osób wchodzących w skład systemu rodzinnego wzmacniają się wzajemnie. Zatem trudno jest ustalić, które zachowanie było przyczyną, a które skutkiem;
- hierarchiczną strukturę określającą system władzy wśród poszczególnych jej członków, a także granice interakcji. Hierarchiczna struktura systemu rodzinnego jest niezbędna dla prawidłowego rozwoju dziecka i funkcjonowania całej rodziny;
- adaptacyjną samoorganizację umożliwiającą rodzinie funkcjonowanie w kontekście pojawiających się nowych okoliczności, np. radzenia sobie w sytuacjach konfliktowych Podobnie jak i inne systemy, rodzina nieustannie dąży do utrzymywania homeostazy wśród różnych doświadczeń i zdarzeń życiowych.
Przemiany współczesnej rodziny
Wśród przyczyn przemian współczesnej rodziny wymienia się:
- procesy industrializacji i urbanizacji;
- wzrost ruchliwości przestrzennej i społecznej;
- rozwój medycyny;
- rozwój nauki i techniki;
- upowszechnienie się oświaty;
- rozwój nowych instytucji społecznych;
- upowszechnienie się nowego stylu życia.
Procesy zachodzące we współczesnej rodzinie:
- znaczny wzrost zatrudnienia kobiet (z pobudek ekonomicznych i chęci samorealizacji);
- egalitaryzacja w małżeństwie i rodzinie;
- dyferencjacja norm i wartości w rodzinie;
- wypieranie przez cywilizację wartości tradycyjnych, w tym także
wartości rodzinnych; - indywidualizacja form aktywności w rodzinie i zainteresowań;
- autonomizacja członków rodziny;
- osłabienie spójności i dezintegracja znacznej części rodzin;
- wzrost liczby konfliktów małżeńskich i wzrost liczby rozwodów;
Zagrożenia współczesnej rodziny
- wzrastającą pauperyzację rodzin;
- wyjazdy rodziców za granicę w celach zarobkowych;
- dezintegrację wewnątrzrodzinnej socjalizacji;
- osłabienie więzi emocjonalnych w rodzinie;
- wzrost atomizacji społecznej;
- wzrost anonimowości jednostek;
- upadek autorytetów rodzinnych;
- przesunięcia i zmiany w pozycjach i rolach w rodzinie;
- ograniczenie dzietności;
- dezintegracja rodziny i wzrost rozwodów;
- pluralizm w świecie wartości;
- wzrost rodzin problemowych i patologicznych;
- niska kultura pedagogiczna rodziców.
Rodzina dysfunkcyjna definicja
to taka która nie wypełnia prawidłowo swoich funkcji, która nie potrafi sprostać swoim obowiązkom względem dzieci i innych członków oraz nie posiada wystarczających zasobów, by skutecznie pokonywać pojawiające się kryzysy. Niejednokrotnie w takich rodzinach przyjmowane normy i pełnione role nie zostały wyraźnie określone oraz zaakceptowane. Ponadto pojawiają się problemy w kontaktach z otoczeniem.
Rodzina dysfunkcyjna definicja Izdebskiej
dysfunkcje rodziny „można rozpatrywać w aspekcie trudności w wypełnianiu jej funkcji na rzecz społeczeństwa oraz na rzecz członków rodziny. Rodzina dysfunkcyjna nie wywiązuje się w pełni z obowiązków wobec własnych dzieci, zaniedbuje realizację funkcji lub też stwarza zagrożenie występowania tego stanu”.
Rodzina dysfunkcyjna definicja Kawula
Rodzina dysfunkcyjna nie spełnia oczekiwań ani własnej grupy ani społeczeństwa, gdyż nie realizuje społecznie określonej roli rodzicielskiej, bądź redefiniuje tę rolę w sposób nieakceptowany społecznie. Nie wypełnia więc zadań socjalizacyjnych w swej działalności opiekuńczo-wychowawczej w stosunku do swych dzieci.
Dysfunkcja rodziny w ujęciu systemowym
- zaburzenia komunikacji w rodzinie (brak akceptacji na wyrażanie emocji, porozumiewanie nie wprost);
- zaburzenia strukturalne w rodzinie (zamiana ról, rodzic będący źródłem dysfunkcji jako postać centralna);
- zaburzenie własnych granic (brak zaufania, brak sprzeciwu);
- zaburzenie granic pomiędzy poszczególnymi osobami w rodzinie (brak poszanowania dla cudzej intymności, poglądów);
- stosowanie destruktywnych mechanizmów obronnych (wchodzenie w role).
