Powtórki Egzamin Flashcards
W cytozalu zachodzą następujące procesy
- Glikoliza
- Szlak pentozofosforanowy
- Synteza kwasów tłuszczowych, cholesterolu
W matrix mitochondrialny zachodzą następujące procesy
- Cykl Krebsa
- Fosforylacja oksydacyjna
- Beta oksydacja kwasów tłuszczowych
- Ketogeneza
Procesy zachodzące po części w cytozolu, po części w mitochondrium
- Glukoneogeneza
- Cykl mocznikowy
- Synteza hemu
Enzymy szlakow katabolicznych są aktywowane przez
Fosforylację
Defosforylacja hamuje
Enzymy szlakow anabolicznych są aktywowane przez
Defosforylacje
Fosforylacja hamuje
Glukozo-6-fosforan może być przekształcony w
- Glukozę
- Glukozo-1-fosforan użyty do syntezy glikogenu (syntaza glikogenowa)
- Fruktozo-6-fosforan -> pirogronian (fosfofruktokinaza i kinaza pirogronianowa)
- Fosfoglukonian-> rybozo-5-fosforan (dehydrogenaza glukozo-6-fosforanu)
Pirogronian może zostać przekształcony
- W mleczan w tk.miesniowej przez dehydrogenazę mleczanowa
- W alaninę w procesie transaminacji
- W acetylo-CoA (dehydrogenaza pirogronianowa)
- W szczawiooctan (karboksylaza pirogronianowa)
acetylo-CoA może zostać
- Utleniony do dwutlenku węgla w cyklu Krebsa
- Zużyty w syntezie kwasów tłuszczowych (karboksylaza acetylo-CoA)
- Przekształcony w 3- hydroksy-3-metyloglutarylo-CoA (HMG-CoA) który jest prekursorem ciał ketonowych i cholesterolu (reduktaza HMG-CoA)
Hydroliza glicerofosfolilidów przez specyficzne fosfolipazy
- Fosfolipaza A1- hydrolizuje wiązanie estrowe przy pierwszorzędowym at. węgla
- Fosfolipaza A2- hydrolizuje wiaznaia estrowe przy drugorzędowych at. węgla, uwalnia lizofosfolilid, który działa szkodliwie i powoduje hemolizę erytrocytów oraz kw. arachidonowy = prekursor prostaglandyn, leuktrienow i tromboksanow
- Fosfolipaza C - uwalnia wtórne przekaźniki: diacyloglicerol (DAG) i trifosforan inozytolu (IP3) poprzez hydrolizę fosfatydyloinozytolo-4,5-difosforanu
- Fosfolipaza D - uwalnia kwas fosfatydowy
1,2- diacyloglicerol (DAG)
- powstaje w wyniku hydrolizy fosfatyfyloinozytolo-4,5-difosforanu przez fosfolipaze C
- aktywuje kinazę białkowa C, która fosforyluje swoiste białka i uruchamia właściwy szlak dla komórki efektorowej, np. wymiana H+ na Na+ co powoduje wzrost pH cytoplazmy
- DAG jest metabolizowany z udziałem fosfolipazy A2 albo ulega fosforylacji do kwasu fosfatydowego, z którego odtwarzany jest fosfatyfyloinozytol
1,4,5- trifosforan inozytolu (IP3)
- uwolniony z błony przez fosfolipazę C trafia do cytoplazmy, gdzie otwiera wewnątrzkomórkowe kanały wapniowe w siateczce śródplazmatycznej i uwalania jony Ca++ do cytoplazmy
- może być fosforylowany do IP4, oprócz tego,, że otwiera kanały wapniowe to umożliwa napływ pozakomorkowych Ca++ do wnętrza komórki
- degradacja przez defosforylacje; redukcja fosforanu inozytolu do inozytolu hamowana przez jony litu
Etapy B-oksydacji
1) Odwodornienie - dehydrogenaza acylo-CoA
2) Hydratacja- hydrataza ∆2-enoilo-CoA
3) Odwodornienie - dehydrogenaza L(+)-3hydroksyacylo-CoA
4) Tiolityczne rozerwanie wiązania z udziałem z udziałem drugiej cząsteczki CoASH - 3-ketoacylotiolaza
Malonylo-CoA
1) powstaje w reakcji
2) jest inhibitorem
1) karboksylacji acetylo-CoA ( karboksylaza acetylo-CoA +biotyna) podczas syntezy kw. tłuszczowych
2) acylotransferazy karnitynowej
Jakie enzymy występują w domenach syntazy kwasów tłuszczowych? Za jakie etapy odpowiadają?
- acetylotransferaza i malonylotransferaza
- Syntaza 3-ketoacylowa: kondensacja acetylo-ACP i malonylo-ACP
- Reduktaza B-ketoacylo-ACP: redukcja acetoacetylo-ACP do D-3-hydroksybutarylo-ACP
- Dehydrataza 3-hydroksyacylo-ACP: odwodnienie D-3-hydroksybutarylo-ACP do korotonylo-ACP
- Reduktaza enoilo-ACP: redukcja korotonylo-ACP do butyrylo-ACP
- Tioesteraza: hydroliza palmitoilo-ACP do palmiyunoanu i ACP
Wydłużanie kwasów tłuszczowych zachodzi w:
- mitochondriach, donorem grup acylowych jest kw. tłuszczowy związany z CoA
- siateczce śródplazmatycznej, z udziałem malonylo-CoA jako donora grup acetylowych i NADPH
Synteza nienasyconych kw. tłuszczowych
Nasycony acylo-CoA + NADH + H+ + O2 -> jednonienasycony acetylo-CoA + NAD+ + 2H2O
Wymagany jest tlen cząsteczkowy orax NADH
- reduktaza cytochromu b5 (FAD-FADH2)
- cytochrom b5 (Fe2+ -> Fe3+)
- destaruraza (Fe3+ -> Fe2+)
Sposoby powstawania glicerolo-3-fosforanu
1) w obecności insuliny komórki tłuszczowe pobierają i przetwarzają glukozę. Dzięki glikoliza otrzymują fosfodihydroksyaceton i przeksztalcaja go w reakcji katalizowanej przez dehydrogenazę glicerolo-3-fosforanowa zależna od NADH
2) Jedynie w wątrobie glicerol może zostać ufosforylowany do glicerolo-3-fosforanu przy udziale kinazy glicerolowej z udziałem ATP (proces niezależny od insuliny)
Strategie syntezy glicerolofosfolipidów
- Cholina i etanoloamina fosforylowane przy udziale ATP. Następnie z udziałem CTP fosfocholina i fosfoetanoloamina przekształcają się w CDP- cholinę i CDP-etanoloamine. W reakcji z diacyloglicerolem (z kw.fosfatydowego) powstaje fosfatydylocholina i fosfatydyloetanoloamina, CMP zostaje odlaczone. Fosfatydyloseryna powstaje w reakcji wymiany z powyższymi.
- Kwas fosfatydowy reaguje z CTP, powstaje CDP-diacyloglicerol. Reaguje z inozytolem bądź glicerolen tworząc fosfatydyloinozytol, fosfatydyloglicerol lub kardiolipine (difosfatydyloglicerol)
Powstawanie fosfatydylocholiny
1) Fosfocholina +CTP -> CDP-cholina
CDP-cholina + diacyloglicerol -> fosfatydylocholina + CMP
2) metylacja fosfatydyloetanoloaminy z udziałem 3 moli S-adenozylometioniny: stopniowe przenoszenie grup metylowych. Powstaje fosfatydyloglicerol oraz 3-mole S-adenozylohomocysteiny
Ceramid
a) powstaje w reakcji
b) bierze udział w syntezie
a) sfingozyny (otrzymywanej z pamitylo-CoA i seryny) z acylo-CoA
b) - reagując z fosfatydylocholina tworzy sfingomieline (odłącza się diacyloglicerol)
- reagując z UDP-galaktoza/glukoza tworzy galakto-/glukocerebrozyd; przyłączenie kolejnych reszt cukrowych prowadzi do powstania gangliozydu
Choroba Tay-Sachsa
Choroba związana z degradacja sfingolipidów w lizosomach.
Enzym w niedoborze: heksozoaminidaza A
GM2Gangliozydoza = Akumulacja gangliozydu GM2 w mózgu, skutkuje niedorozwojem umysłowym, ślepota i osłabieniem mięśni
Choroba Niemanna-Picka
Sfingolipidoza- choroba związana z zaburzeniami spichrzenia lipidów
Niedobór enzymu: sfingomielinazy
Akumulowany lipid: sfingomielina
objawy: powiększona wątroba i śledziona, niedorozwój umysłowy, wczesny zgon
Allopurinol
Hamuje oksydazę ksantynowa, blokuje wytwarzanie kwasu moczowego. Stężenie hipoksantyny wzrasta
Metotreksat
Hamuje przejścia kwasu foliowego do tetrahydrofolianu
