Powstawanie prawa Flashcards
Formy powstawania prawa
- Stanowienie prawa
- Tworzenie prawa w drodze umów
- Precedensy prawotwórcze
- Kształtowanie się norm prawa zwyczajowego
Kiedy mowa o ukształtowaniu się normy prawa zwyczajowego?
- Powszechna praktyka postępowania w określony sposób
- Towarzyszy przekonanie, że tak należy postępować
Norma prawa zwyczajowego a zwyczaj
Zwyczaj jest tylko powszechną praktyką postępowania w określony sposób
Przyczyny rozwoju prawa stanowionego
- Migracje ludności
- Rozrost ludnościowy społeczeństw
Cechy prawa stanowionego (4)
- Ogólność
- Prospektywność
- Sformalizowanie
- dziś także pisemność
Szczególne formy stanowienia prawa (3)
- Inkorporacja
- Kodyfikacja
- Recepcja
Na czym polega formalizacja procesu tworzenia prawa?
Prawo określa:
- kto je tworzy
- rodzaje aktów
- zakres spraw, które można regulować danym aktem
- przebieg procesu tworzenia prawa
- sposób ogłoszenia
Umowa prawotwórcza
Czynność poprzez, którą dwie lub więcej stron (uczestników umowy), ustalają wiążące je normy generalne i abstrakcyjne. Twórcy norm są zarazem adresatam
Jakie są umowy prawotwórcze?
generalne i abstrakcyjne
Jakie są umowy cywilnoprawne?
indywidualne i konkretne
Obszary, w których zawiera się umowy pierwotwórcze?
- Stosunki międzynarodowe
- Stosunki pracy
- Pacta conventa
Precedensy prawotwórcze
Jednorazowe rozstrzygnięcie konkretnych spraw, które stają się wzorem dla rozstrzygnięcia spraw podobnych
Autorytarny proces prawodawczy (władczy)
- Zmienne i nieprzestrzegane reguły tworzenia prawa
- Bez dialogu ze społeczeństwem i jego reprezentacjami
- Szybkość tworzenia przepisów i zaskoczenie przepisami
- Brak kontroli procesu tworzenia prawa
- Narzucanie wartości (władza wie co dobre)
Demokratyczny proces prawotwórczy (negocjacyjny)
- Stabilne i przestrzegane reguły tworzenia prawa
- Mediacje, pozyskiwanie opinii, a nawet zgody zainteresowanych podmiotów
- Tworzenie prawa wymaga czasu
- Kontrola procesu (niezależny sąd konstytucyjny)
- Poszukiwanie i uzgadnianie wartości
Procedura ustawodawcza w Polsce
Inicjatywa ustawodawcza (np. grupa posłów, rada ministrów) → Sejm → Senat → Prezydent → Trybunał Konstytucyjny → Dziennik Ustaw