Postacie leków Flashcards
roztwór
-solutio, sol.
-jeden/kilka środków leczniczych+ rozpuszczalnik
-środek leczniczy musi być rozpuszczony
-PRZEJRZYSTY
-do użytku wewnętrznego lub zewnętrznego
-dawkowanie:
~łyżeczka- 5g
~łyżeczka deserowa- 10g
~łyżka stołowa- 15g
krople
-guttae, gtt.
-stężone roztwory, przepisywane w małych ilościach (5-30g)
-do użytku wewnętrznego lub zewnętrznego
-dozowanie- kroplomierz lub buteleczka z zakraplaczem (oczy)
-krople do oczu (guttae opthalamicae):
~jałowe
~postać roztworu lub zawiesiny
~ciśnienie osmotyczne i pH zbliżone do płynu łzowego
~OKO ZRANIONE/ PO ZABIEGU–> bez konserwantów
-krople do nosa (guttae rhinologicae):
~zwiększona lepkość- wydłuża kontakt ze śluzówką nosa
leki do wstrzyknięć
- injectiones, injectabilia, inj.
- podawane parenteralnie (pozajelitowo)
- jałowe- wolne od pirogenów i czynników zakaźnych
- ampułki- szklany zbiornik z lekiem do JEDNORAZOWEGO wstrzyknięcia (czym się skaleczyłam)
- ampułkostrzykawki- ampułki gotowe do użycia
- fiolki- szklany zbiornik zawierające lek do jednorazowego LUB wielokrotnego użytku w postaci: roztworu, zawiesiny lub suchego leku rozpuszczonego bezpośrednio przed wstrzyknięciem (to, co mi zawsze robiło fontannę)
rodzaje wstrzyknięć
-podskórne (injectiones subcutanae)- np. preparaty insuliny
-domięśniowe (injectiones intramusculares)- np. preparaty witaminy B12
-dożylne ( intravenosae)- NIGDY NIE PODAJEMY:
~roztworów oleistych i łatwo wytrącających się
~substancji kardiotoksycznych (chinidyna i sole potasowe)
~roztworów hemolizujących
~substancji mogących wywołać wstrząs
-doskórne (intradermica)- np. testy alergiczne
-dotętnicze (intraaerteriale)- TYLKO LEKARZ, podawanie cytostatyków możliwie jak najbliżej nowotworów
-dokanałowe (intraspinale)- np. leki narkozy
-dosercowe (intracardiale)
-dolędźwiowe (intralumbale)- np. leki znieczulające
-dootrzewnowe (intraperitonale)- np. szczepionki przeciw wściekliźnie
mieszanka
- mixtura, mixt.
- rozpuszczenie różnych płynów+ rozpuszczenie w płynach ciał stałych
- WYJĄTEK- mogą być mętne i zawierać corrigentia
- nie mogą zawierać osadu
- TYLKO do użytku zewnętrznego
- mało trwałe
- należy WSTRZĄSNĄĆ przed użyciem
Preparaty roślinne
- odwar
- napar
- macerat
- sok
- syrop
- nalewka
- wyciąg
SNOWMaNS
Odwar
- decoctum, dec.
- ZUPA
- surowiec roślinny zalewa się przepisaną ilością wody
- wodę ogrzewa na łaźni parowej przez 30 minut, temp. 90 stopni
Napar
- infusum, inf.
- surowiec roślinny zalewa się przepisaną ilością wody
- wodę podgrzewa się w INFUZORCE (specjalny przyrząd do robienia naparów) na łaźni wodnej przez 15 minut
- nie doprowadzamy do wrzenia
Macerat
- maceratum, mac.
- surowiec roślinny zalewa się przepisaną ilością wody
- woda TEMP. POKOJOWA
- zostawiamy na 30 minut
- często mieszamy
Sok
- succus, succ.
- efekt zmiażdżenia, wyciśnięcia w prasie i przesączenia świeżych surowców roślinnych
- często stosowane jako corrigentia
Syrop
- sirupus, sir.
- stężony roztwór cukru w wodzie
- często z dodatkiem soków lub środków leczniczych
Nalewka
-tinctura, tinct.
-otrzymywana przez wytrawienie ciał czynnych z suchych surowców roślinnych rozpuszczalnikiem (70% etanolem) w temp. POKOJOWEJ
-metody otrzymywania:
~maceracja
~perkolacja
-nalewka ze świeżych surowców roślinnych- alkoholatura
-z surowca roślinnego poddanego działaniu par etanolu pod ciśnieniem 1/2 atm. i wytrawionego gorącym etanolem w stosunku 1:1 powstaje- alkoholatura stabilizowana (intractum)
Metody otrzymywania nalewek
-maceracja:
~zalanie surowca o słabym działaniu farmakodynamicznym całą ilością rozpuszczalnika w proporcji 1:5
~pozostawienie w zamkniętym naczyniu na ok. 7 dni
~zlanie płynu po 7 dniach
~przesączenie surowca roślinnego
-perkolacja:
~stały, powolny przepływ świeżych porcji rozpuszczalnika przez surowiec
~wykorzystywana do produkcji nalewek z silniejszych surowców
~proporcja 1 część surowca na 10 części rozpuszczalnika
Wyciąg
-extractum, ext.
-efekt wytrawiania surowca roślinnego etanolem, eterem lub wodą i jego zagęszczenia
-możemy otrzymać:
~wyciąg suchy (extr. siccum)- do 5% wody
~wyciąg gęsty (extr. spissum)- do 30% wody
~wyciąg płynny (extr. fluidum)- w jednej części wyciągu zawiera tylec substancji czynnej, co 1 część surowca
Leki półpłynne
- zawiesiny
- emulsje
- mazidła
Zawiesiny
- suspensiones, susp.
- układy rozproszone- sproszkowany środek leczniczy rozproszony w cieczy
- stosowane enteralnie (drogą przewodu pokarmowego), parenteralnie i zewnętrznie
Emulsje
- emulsiones, emuls.
- układ dwóch niemieszających się ze sobą cieczy, z których jedna jest zawieszona w drugiej w postaci kropelek
- zwiększona powierzchnia zemulgowanego leku przyspiesza jego wchłanianie i maskuje nieprzyjemny smak–> dlatego często stosowane w pediatrii
Mazidła
- linimenta, linim.
- leki płynne lub półpłynna
- WYŁĄCZNIE na powierzchnię skóry stosowana
Leki stałe
- proszki
- tabletki
- maść
- kremy
- czopki
Proszki
-pulves, pulv.
-rozdrobione surowce roślinne, zwierzęce i związki chemiczne o średnicy NIE WIĘKSZEJ NIŻ 0,5mm
-proszki do użytku zewnętrznego- pudry, zasypki
-proszki do użytku wewnętrznego:
~dzielone- przyrządzony proszek na x porcji; dawki zamknięte w oddzielnych kapsułkach
~niedzielone- leki o słabszym działaniu; dawkowane łyżeczką lub miarką
Tabletki
-tabulettae, tabl.
-przygotowane ze sprasowanych proszków
-masa od 0,1-1,2g
-rodzaje:
^powlekane- abductae- polimerowa otoczka, dzięki której ulegają rozpuszczeniu i wchłonięciu w odpowiedniej części układu pokarmowego
^drażetki- dragettae- z cukrową powłoczką zwiększającą trwałość i maskującą smak leku
^kapsułki- capsulae- sproszkowany lek zawarty w otoczce Z ŻELATYNY I GLICEROLU, której skład decyduje o tym, w którym miejscu przewodu pokarmowego kapsułka się rozpuszcza
Maść
- unguentum
- lek półstały
- stosowany na skórę i błony śluzowe
- środki lecznicze są rozprowadzone w podłożu obojętnym- np. w tłuszczach mineralnych (Wazelina) lub zwierzęcych (lanolina)
Kremy
- cremores
- silnie uwodnione maści- emulsje
- natłuszczają, nawadniają i odżywiają skórę
Czopki
-suppositoria
-wprowadzanie do jam ciała
-środek leczniczy+ podłoże (rozpuszcza się w T zbliżonej do T ciała; nie drażni błony śluzowej)
-rodzaje czopków:
~doodbytnicze
~dopochwowe
~do cewki moczowej
Czopki doodbytnicze
- suppositoria analia
- zawierają leki o działaniu miejscowym lub ogólnym- np. przeciwbólowym
Czopki dopochwowe
- globuli vaginales
- działanie miejscowe
- przeciwzapalne, przeciwbakteryjne
Czopki do cewki moczowej
- suppositoria urethralia
- działanie przeciwbakteryjne
- rzadko stosowane
