Pojęcia Flashcards

1
Q

____fragment chromosomu, chroni podczas kopiowania, sekwencja (n*)TAGGG

A

TELOMER

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
2
Q

cechy kodu genetycznego: Trójkowy

A

Trzy leżące obok siebie nukleotydy tworzą podstawową jednostkę informacyjną (triplet, inaczej kodon)

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
3
Q

cechy kodu genetycznego: Niezachodzący

A

kodony nie zachodzą na siebie. Każdy nukleotyd wchodzi w skład tylko jednego kodonu

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
4
Q

cechy kodu genetycznego: Bezprzecinkowy

A

każdy nukleotyd w obrębie sekwencji kodujących wchodzi w skład jakiegoś kodonu

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
5
Q

cechy kodu genetycznego: Zdegenerowany

A

różne kodony (różniące się na ogół tylko trzecim nukleotydem) mogą kodować ten sam aminokwas

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
6
Q

cechy kodu genetycznego: Jednoznaczny

A

(zdeterminowany), danej trójce nukleotydów w DNA lub RNA odpowiada zawsze tylko jeden aminokwas.

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
7
Q

cechy kodu genetycznego: Kolinearny

A

(współliniowy), kolejność ułożenia aminokwasów w białku jest wiernym odzwierciedleniem ułożenia odpowiednich kodonów na mRNA.

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
8
Q

cechy kodu genetycznego: Uniwersalny

A

powyższe zasady są przestrzegane dość dokładnie przez układy biosyntezy białek u wszystkich organizmów

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
9
Q

Ogólne czynniki transkrypcjne

A

Czynniki zaangażowane w tworzenie kompleksu preinicjacyjnego

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
10
Q

Wiodące czynniki transkrypcyjne

A

Nie regulowane białka wiążące do nici DNA wiodącej przed miejscem inicjacji, stymuluja/inhibitują proces transkrypcji

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
11
Q

Indukowane czynniki transkrypcyjne

A

Podobne do wiodących czynników transkrypcyjnych ale wymagają aktywacji bądź inhibicji.

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
12
Q

miRNA

A
  • RNA o dł 20-30 nukleotydów, niekodujace
  • f: regulują ekspresję genów post-transkrypcjnie,
  • łączą się z mRNA na stałe tworząc kompleksy
  • człowiek: miRNA => 30% genów, choroby(miR124 =>cukrzyca, insulina na wysepkach Langerhausa)
How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
13
Q

______ jest małym syntetycznym RNA, który doskonale uzupełnia się ze specyficznym celem miRNA.

A

Antagomir

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
14
Q

Nutrigenomika

A

Działnauki zajmujący się badaniem wpływu składników żywności na regulację ekspresji genów

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
15
Q

Nutrigenetyka

A

dziedzina nauki zajmująca się wpływem dziedziczności na dietę i odżywianie człowieka

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
16
Q

Transkryptomika

A

Dziedzina nauk biologicznych. Zajmuje się określeniem miejsca i czasu aktywności genów poprzez badanietranskryptomu. Jest zaliczana – obok genomiki, metabolomiki i proteomiki – do biologii systemowej

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
17
Q

Proteomika

A

gałąź nauki zajmująca się badaniembiałek– ich struktury, sprawowanych przez nie funkcji i zależności między nimi. Jest zaliczana – obok genomiki, transkryptomiki i metabolomiki– do biologii systemowej

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
18
Q

Metabolomika

A

Dziedzina nauki zajmująca się analizą jakościową i ilościową niskocząsteczkowych produktów naturalnych endogennych metabolitów (pierwotnych i wtórnych inaczej dodatkowych), które tworzą metabolom. Jest zaliczana – obok genomiki, transkryptomiki i proteomiki – do biologii systemowej

19
Q

Genomika

A

dziedzinabiologii molekularneji biologii teoretycznej zajmująca się analizągenomuorganizmów. Jest zaliczana – obok metabolomiki, transkryptomiki i proteomiki – do biologii systemowej.
Celem genomiki jest:
+ poznanie sekwencji materiału genetycznego,
+ mapowanie genomu,
+ określenie zależności i interakcji wewnątrz genomu.

20
Q

epigenetyka

A

nauka zajmująca się badaniem zmian ekspresji genów, które nie są związane ze zmianami w sekwencji nukleotydów w DNA. Ekspresja ta może być modyfikowana przez czynniki zewnętrzne i podlegać dziedziczenia.

21
Q

metylacja DNA

A
\+ Gen jest mocno zacisnięty => brak miejsca na czynnik transkrypcyjny
\+ Deaktywacja genu (wyciszenie)
Donory group metylowych:
- kw foliowy
- betaina
- cholina
- genisteina
22
Q

fragmenty Okazaki

A

krótkie fragmenty nici DNA, składające się z 100–2000 nukleotydów, dobudowywane przez polimerazę DNA do startera w procesie replikacji DNA podczas syntezy nici opóźnionej. Po usunięciu starterów przez endonukleazy fragmenty Okazaki są łączone przez ligazę w jedną całość.

23
Q

helikaza

A

enzym, którego zadaniem jest rozplątywanie dwuniciowego DNA. Dokonuje tego poprzez przesuwanie się wzdłuż podwójnej helisy (sunie po nici wiodącej). Ułatwia to rozkręcanie obu nici. Wymaga ATP, z którego powstaje ADP+Pi.

24
Q

Polimeraza DNA

A

enzym katalizujący syntezę DNA w czasie replikacji lub naprawy DNA.

25
Q

Egzonukleaza

A

enzymy należące do klasy hydrolaz, które, działając na jedno- lub dwuniciowe DNA i RNA, powodują odłączenie nukleotydów od końców ich łańcuchów

26
Q

Ligaza DNA

A

enzym łączący wolne końce cząsteczek DNA.

27
Q

Primaza

A

enzym, odmiana polimerazy RNA zależnej od DNA. Aktywowana przez helikazę DNA. Syntezuje na obu niciach DNA krótkie (11 +/-1 zasad) komplementarne odcinki (primery) starterowego RNA wykorzystywane przez polimerazę DNA do rozpoczęcia syntezy nowych nici DNA.

28
Q

profaza I - mejoza

A
  1. leptoten,
  2. zygoten,
  3. pachyten,
  4. diploten,
  5. diakineza,
29
Q

Splicing

A

składanie genu, wycinanie intronów - jest to:
1. usunięcie intronów (sekwencji niekodujących) 2. połączenie eksonów (sekwencji kodujących) prekursorowego mRNA organizmów eukariotycznych.

30
Q

Fazy translacji

A
  1. aktywacja
  2. inicjacja
  3. elongacja
  4. terminacja
31
Q

Gen

A
Fragment DNA zawierający zakodowaną informacje o budowie jednego peptydu 
jak?, 
kiedy?,
jak dużo? 
gdzie wysłać? 
w jakiej tkance ma powstać?
32
Q

Locus

A

miejsce na chromosomie gdzie zlokalizowany jest gen

33
Q

Allel

A
  • wersja genu w określonym miejscu (locus) na danym chromosomie homologicznym
  • więcej niż jednej wersji genu - polimorfizm
34
Q

AKTYWACJA TRANSLACJI

A

Właściwy aminokwas jest dołączany do właściwego tRNA [COO (aminoacylo – tRNA) = COOH(aa) + OH(3’ tRNA)]

35
Q

Crossing-over

A

proces wymiany materiału genetycznego między chromosomami homologicznymi, w wyniku którego zwiększa się zmienność genetyczną.

36
Q

Nukleotydy

A

organiczne związki chemiczne z grupy estrów fosforanowych; są estrami nukleozydów i kwasu fosforowego (5’-fosforany nukleozydów).

37
Q

Nukleozydy

A

organiczne związki chemiczne, glikozoaminy zbudowane z zasady azotowej połączonej wiązaniem β-N-glikozydowym z pentozami (rybozą, deoksyrybozą lub rybitolem).

38
Q

Choróby dziedziczone autosomalnie dominująco

A
  • Pląsawica Huntingtona,
  • Achondroplazja,
  • Nerwiakowłókniaknowatość,
  • Siatkówczak,
  • Zespół Marfana,
  • Choroba von Recklinghausena,
  • choroby spowodowane mutacjami genów kodujących białka strukturalne.
39
Q

Choróby dziedziczone autosomalnie recesywnie

A
  • Fenyloketonuria
  • Albinizm
  • Alkaptonuria
  • Anemia sierpowata
  • Galaktozemia
  • Mukowiscydoza
  • Płód arlekin
  • Skóra pergaminowa
40
Q

• Mutacje chromosomowe strukturalne

A
  • Inwersja - odwrócenie fragmentu chromosomu o 180
  • Translokacja - przemieszczenie fragmentu chromosomu w obrębie tego samego lub innego chromosomu
  • Duplikacja - podwojenie tych samych odcinków chromosomów
  • Delecja - utrata odcinka chromosomu
  • Chromosom kolisty - powstaje na skutek pęknięcia, następnie połączenia końców chromosomu
  • Izochromosom - powstaje w wyniku nieprawidłowego, poprzecznego podziału centromeru chromosomu
41
Q

Aneuploidy

A

organizmy posiadające zmienioną liczbę pojedynczych chromosomów

  • Monosomik
  • Trisomik
42
Q

Euploidy

A

organizmy, które mają zmienioną liczbę genomów/ kompletów chromosomów.

  • autopoliploidy - posiadają zwiększoną liczbę identycznych genomów
  • Allopoliploidy -posiadają genomy, które pochodzą od różnych gatunków
43
Q

Mutacje punktowe

A
- substytucja:
\+ tranzycja (A<=>T; G<=>C)
\+ transwersja (A,T<=>C,G)
- delecja (aatcttgtt → aat  tgtt)
- insercja (aatcttgtt → aatcacttgtt)
44
Q

Mutacje indukowane – czynniki mutagenne

A
  • Fizyczne:
    + promieniowanie jonizujące X, alfa, beta, gamma, protony i neutrony + promieniowanie niejonizujące – ultrafioletowe
  • Biologiczne:
    + niektóre wirusy (różyczki ,opryszczki).
    + pierwotniaki wywołujące toksoplazmozę.
  • mykotoksyny - grzyby pleśniowe ( gł. aflatoksyny).
    • Chemiczne
  • kwas azotowy, hydroksylamina, barwniki akrydynowe, nadtlenki, niektóre leki (cytostatyki), środki konserwujące (azotyn sodowy).