Plinius tot van Mander Flashcards
Aisthesis
Verwijst naar alle zintuiglijke ervaringen/ gevoel
Consequenties bij filosofie oudheid
- Veel romeinse auteurs nemen ideeën over
- Neo-platonisme
- Cruciaal in de renaissance kunsttheorie => tot postmodernisme
Retorica
= Kunst van het goed spreken
1. Argumentatie
2. Taalbeheersing
Decorum
Gebruik van juiste toepasselijke motieven volgens de traditie die er al is
Ekphrasis
Stijloefening uit de retorica voor het omschrijven van objecten
Allegorie
Metafoor
Ut pictura poesis
“Zoals de dichtkunst is de schilderkunst”, poging van de renaissance denkers om de beeldende kunsten tot een hoger niveau te brengen
Plinius de oude
- Schreef belangrijk werk voor de kunstgeschiedenis
- Oudste overgeleverde kunstgeschiedenis/ theorie die we nog hebben
- Actief als militair/ auteur
- Wereldgeschiedenis
- Hoogtepunt van de schilderkunst was in de 4de eeuw vr. Chr.
Historia Naturalis
- Boekdelen 33-36: metalen en gesteenten
- Opbouw van het boek: Materiaal -> kunstwerk -> kunstenaar
- Biografische insteek: Kunstwerk in relatie tot kunstenaar
- Beschrijving kunstwerken, ook verdwenen werken
- Stijl en kwaliteitsoordeel
- Citeert zijn bronnen
- Veel anekdotes en topoi (=gemeenplaatsen)
=> Informatie over locatie, context en appreciatie
=> Ook bron voor verdwenen kunstwerken - Eerste bron die het begrip “canon” noemt
- Vele kunstenaars geïnspireerd door beschrijvingen van schilderijen door Plinius
Belangrijkste probleem in ME & oplossingen
Was er nu wel of niet een verbod op de christelijke kunst?
Oplossingen
- Het gaat niet om het beeld, maar om de boodschap als een soort geschrift voor ongeletterde
- Kunst als geestverheffing
Francisco Petrarca
- Vader van het humanisme
- Leest Historia naturalis
=> Cyclische beschavingsbeeld - Schrijft zelf een boek
=> Biografische insteek
Leon Battista Alberti
- De vader van de renaissance kunst-theorie
- Della Pittura 1435 -> Eerste kunst-theoretische werk over kunsten
- Retorische en wetenschappelijke benadering van kunst
- Gaf een model voor de kunst
- Er moeten wiskundige theoretische regels komen
- Disegno & idea
- Eerste die belang van compositie in schilderkunst beschreef
- Schilderkunst en de zeven vrije kunsten
- Historia
- Imitatio & emulatio
Leonardo da Vinci
- Heeft veel geschreven
-> Trattato della Pittura
-> Manuscript - Heel geïnteresseerd in hoe je de werkelijkheid ziet
- Het zien is de basis voor alle goede kunst, en de basis voor goede wetenschap
=> Kunst = Wetenschap en wetenschap = kunst - Hoogste kunst is schilderkunst => Paragone
Lucas de Heere
- Schilder, rederijker, schrijver
- Protestant
- Vlucht naar Engeland
=> Den hof en boomgaard der Poësien - Rederijkerstraditie
- Humanisme & Italiaanse kunst-theorie
- Reformatie
=> Allegaartjes van geschriften over kunst
=> Basis van Nederlandse kunsttheorie
=> Verdediging van Nederlandse kunst
Lampsonius
- Brugge
- Humanist, schrijver, schilder
- Secretaris kardinaal Reginald Pole
- Correspondentie met o. a. Vasari en Guilio Clovio
- Schreef twee belangrijke boeken
- Leven van Lobard
- Pictorum aliquot Germanlae inferioris effigies