Pathologie thema 2 Flashcards
Welke definitie van gezondheid heeft het WHO? Uit welk jaartal komt deze definitie?
“Een toestand van volledig lichamelijk, geestelijk en maatschappelijk welzijn en niet slechts de afwezigheid van ziekte of ander lichamelijke gebreken.”
Het jaar: 1948
waarvan is de kijk op ziekte afhankelijk?
- cultuur
- godsdienst
- beleving
Wat zijn de verschillende betekenissen van ziekte? (3 dingen)
- Je hebt een ziekte: de diagnose is door een arts gesteld het is duidelijk wat je hebt.
- Je voelt je ziek: de beleving van ziekte, een ziek gevoel hebben.
- Je bent ziek: de toestand waarin je je bevindt, je meld je ziek, je gaat niet naar een feestje omdat je ziek bent.
Wat is de definitie van ziekte? Wat is ziekteleer/weer heeft het betrekking op?
“Een lichamelijke of geestelijke stoornis in het functioneren van een organisme, niet veroorzaakt door letsel”
Heeft betrekking op ziektes die objectief vast te stellen zijn. (homoseksualiteit dus niet, wat in sommige landen wel als ziekte wordt gezien)
Wat is de definitie van letsel?
Schade aan of in lichaam door geweld van buiten. (Geweld is heel ruim. DE schade hoef niet alleen lichamelijk te zijn, maar kan ook psychisch)
Hoe kun je ziekten indelen?
- lichamelijk en geestelijk
- medisch specialisme
- doelgroep
- kortdurend en langduren (chronisch)
- besmettelijk en niet-besmettelijk
(De eerste 3 zeggen iets over hoed ze zorg is ingedeeld).
*Hoe noem je een lichamelijke ziekte?
*Hoe noem je een psychische ziekte?
*Hoe noem je een combinatie van beiden? *Hoe heet de wetenschap die zich met psychische wetenschappen bezighoud?
somatisch
psychisch
psychosomatische
psychopathologie
Wat is een morbiditeitsgraad?
Een belangrijk kengetal voor ziekte. Het geeft aan hoe vaak een bepaalde ziekte bij een bepaald deel van de bevolking is voorgekomen in een bepaalde periode. (kan uitgebreid worden tot een verdeling in leeftijdscategorieën en regio’s)
In welke drie hoofdstromen kun je de visies op ziekte indelen?
- Traditionele/reguliere benadering -> sterk gericht op het lichaam en de ziekte zelf. Veel laboratoriumonderzoeken, zoveel mogelijk moet wetenschappelijk bewezen worden.
- Min of meer aanvaarde alternatieve benadering -> niet of nauwelijks wetenschappelijk bewezen. Wel blijken ze soms te werken. Ze worden steeds meer aanvaard en vergoed door verzekeraars () homeopathie & acupunctuur)
- Andere alternatieve benadering -> wordt niet als vervanging maar als aanvulling gezien op traditionele geneeskunde. Wordt soms vergoed door zorgverzekeraars. (natuurgeneeskunde, gebedsgenezing, aurahealing, hypnotherapie, voetreflexiologie,)
Wat is het holistisch mensbeeld en welke 4 stromingen zijn hier van afgeleid (wat houden deze stromingen in)?
De lichamelijke, geestelijke en sociale aspecten zijn volgens dit beeld bij een individu sterk met elkaar verbonden. Wanneer één aspect niet goed functioneert heeft dat gevolgen voor de andere aspecten. Hierdoor kan ziekte ontstaan/genezing vertragen.
- Somatogenie
Processen in het lichaam zelf zijn oorzaak van ziekte - Psychogenie
Geestelijke factoren spelen (mede) een rol bij het ontstaan van ziekte - Sociogenie
Maatschappelijke en culturele factoren zijn doorslaggevend bij ziekte - Stress
belangrijkste ziekteveroorzaker
Wat is homeopathie?
Gebaseerd op het holistisch mensbeeld en het zelf herstellend vermogen van de mens. Ziekte moet genezen worden door dezelfde stof die het veroorzaakt, zodat het zelf herstellend vermogen van het lichaam wordt versterkt -> behandeling met sterk verdunde oplossing van ziekmakende stof (plantaardig/dierlijk). Vaak een universitair opgeleide arts, een homeopaat hoeft niet per se een arts te zijn maar moet minimaal hbo opleiding hebben gevolgd.
Wat is acupunctuur?
Onderdeel van Chinese geneeskunde. Gebaseerd op holistisch mensbeeld, waarbij energieën door het lichaam stromen. Door twaalf meridianen, die vertakkingen hebben naar alle lichaamsdelen en organen. Verspreid door het lichaam zitten acupunctuurpunten, die corresponderen met organen. Ingebrachte naalden kunnen de energiestroom beïnvloeden. Kan gedaan worden door universitair opgeleide arts of iemand met een hbo opleiding tot acupuncturist.
Welke 3 fasen heeft elke ziekte?
- begin
- behandeling
- eind/afloop
kenmerken begin van het ziekteproces
- Acuut: alle verschijnselen zijn meteen in volle omvang aanwezig. Vaak ernstig wanneer er geen snelle behandeling is.
Of: - Sluimerend: Eerst wat ongemakjes en pijntjes die soms snel weer over gaan, maar soms ook niet. Het kan dagen/maanden duren voordat duidelijk wordt dat het om een ziekte gaat.
- Je kunt de ziekte herkennen aan de ziekteverschijnselen (symptomen).
- Een aantal symptomen die bij elkaar horen heet een syndroom.
Kenmerken van de behandeling
Arts stelt diagnose ()duidelijk om welke ziekte het gaat). Hoe lang een behandeling duurt hangt af van de ziekte, conditie, leeftijd, effectiviteit en eventuele andere ziekten. Na de diagnose kan de arts een prognose geven (voorspelling over duur behandeling en herstel, of ziekte te genezen is en eventuele restverschijnselen)
Kenmerken van het eind en de afloop
Manieren waarop het laatste stadium van de ziekte kan eindigen:
* Ziekte verdwijnt volledig op korte of lange termijn.
* Ziekte verdwijnt, maar restverschijnselen blijven achter. (beperking door beroerte)
* Ziekte verdwijnt (gedeeltelijk) niet en is chronisch.
* Ziekte verdwijnt niet, is chronisch en progressief (verergerd bijv: Alzheimer).
* Ziekte is niet te genezen en eindigt binnen bepaalde tijd in overlijden.
Recidieven: ziekte die voorbijgaat maar ook steeds weer terugkomt. (infectie & reuma)
Bij oorzaken van ziekten kun je onderscheid maken in:
- endogene factoren
- exogene factoren
Endogene factor:
Factor in lichaam zelf:
* aangeboren oorzaak.
* erfelijkheid.
* steriele ontsteking. (ontsteking zonder bacterie van buitenaf)
* Ziekte van het auto-immuunsysteem. (lichaam vernietigt normale, goedaardige cellen die belangrijk zijn voor het functioneren)
* Ongezond leven waardoor lichaam in slechte conditie is met weinig weerstand.
Exogene factor
Factor buiten lichaam:
* micro-organismen: bacteriën, virussen, schimmels
* slechte hygiënische omstandigheden
* straling die cellen beschadigd/vernietigd (radioactieve straling)
* inslikken of inademen van giftige stoffen
* slechte voeding: tekort aan noodzakelijke voedingstoffen
* schadelijke producten gebruiken: te veel alcohol, drugs, sigaretten.
Welke vier manieren worden gebruikt om een diagnose te stellen?
- Observatie (kijken/luisteren naar ziekte)
- Lichamelijk onderzoek
- Laboratoriumonderzoek (bloed, weefsel, urine, ontlasting)
- Medisch onderzoek (scan, röntgenfoto, echo, inwendig onderzoek.)
Wat is een dubbeldiagnose en waar wordt deze term gebruikt?
-> Iemand die bijvoorbeeld een psychiatrische ziekte heeft en tegelijk een verslavingsprobleem.
-> Geestelijke gezondheidszorg
Wat is multipathologie/multipele pathologie?
Het hebben van twee of meer ziekte tegelijk.
Wat zijn classificatiesystemen? Door wie worden ze gemaakt? Waarom worden ze gebruikt?
-> verzameling van diagnoses met symptomen
-> WHO
-> 1. Om te bereiken dat onderzoekers en artsen dezelfde taal spreken. (Griep is in alle landen dezelfde ziekte en symptomen)
2. Om alle ziekten wereldwijd in kaart te brengen, zodat vergelijking tussen landen mogelijk wordt en ziekte/gezondheid gemonitord kunnen worden.
3. Ondersteuning te bieden aan artsen bij het stellen van diagnose
Wat zijn de drie classificatiesystemen die wereldwijd gebruikt worden voor ziekte?
-> ICD-10. International Classification of Diseases, versie 10
Ziekten met hun symptomen & letsels
->ICF. International Classification of functioning, disability and health.
Aanvulling op ICD-10, beschrijft hoe mensen in het algemeen omgaan met gezondheid. Betrekt sociale omstandigheden.
->DSM-5. The Diagnostic and statical Manual of mental Disorders, versie 5.
Betrekking op ziekten en symptomen in geestelijke gezondheidszorg. Was eerst Amerikaans handboek voor psychiaters. Wordt nu wereldwijd gebruikt om afstemming te houden met ICD-10, waarin ook psychopathologie is geclassificeerd.
Welke twee methodes zijn er om zeker te weten of een behandeling effectief is en niet schadelijk?
- evidence based practice (EBP)
- practice based evidence (BPE)
EBP: Van theorie naar praktijk.
Welke theorie wordt gebruikt?
- onderzoeksresultaten (niet altijd wetenschappelijk)
- publicaties in vaktijdschriften
- kennis en ervaring van de beroepsoefenaar
- feedback van cliënten op behandeling en begeleiding
Nadeel; innovatie wordt bemoeilijkt. belemmering in het zoeken naar nieuwe methoden en technieken.
PBE: van praktijk naar theorie.
Kan oplossingen bieden voor nieuwe, onbekende problematiek. Mogelijk om vanuit de praktijk te kijken of bestaande inzichten ander bekeken kunnen worden.
Wat zijn oorzaken waardoor ouderen vaker vallen?
- slechte motoriek, stijve spieren
- trage reflex: de val wordt niet goed gebroken
- slecht zien, risico bij drempels stoepranden, medicijngebruik
Hoe voorkomen dat ouderen vallen volgens het NICE in Engeland?
- ouder dan 65? neem een val - anamnese af
- maak voor de oudere een risicoanalyse op vallen
- neem maatregelen op basis van de anamnese en risico analyse
Wat is een val anamnese?
inventarisatie van hoe vaak iemand in een bepaalde periode is gevallen, oorzaak en omstandigheden.
Stoornis
Afwijking in je lichaam of geest of het functioneren ervan. (Bijvoorbeeld een geheugenstoornis).
Beperking
Verminderd functioneren door gevolgen van een ziekte of aandoening.
Acute ziekte
- Ontstaat plotseling en onverwachts.
- Kan snel weer verdwijnen.
- Wanneer de klachten lang blijven aanhouden kan het veranderen in een chronische ziekte.
Chronische ziekte
Ontstaat geleidelijk en kan langdurige klachten veroorzaken
Verkoudheid
- Veel voorkomende acute ziekte.
- Klachten: hoofdpijn, zere keel en hoesten, lichaam verzwakt, infecties in luchtwegen, ogen en keel.
- Oorzaak: verschillende besmettelijke virussen .
- Verdwijnt meestal binnen 7 dagen. Als dit niet zo is heb je waarschijnlijk griep of een allergische reactie. Het is goed om dan naar de huisarts te gaan.