Panitikan (Uri at Kahulugan) Flashcards

1
Q

Ilaw na walang kamatayang tumatanglaw sa kabihasnan ng tao; nagsasabog ng pag-ibig at kaligayahan na nagpapayaman sa kaisipan at karanasan, nagpapalalim ng pagkaunawa, lumilinang ng kamalayang pansarili, panlipunan at pambansa, at nagpapahalaga sa mga karanasang nagiging timbulan sa oras ng pangangailangan.

A

Panitikan

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
2
Q

Ang panitikan ay pagpapahayag ng damdamin ng tao ukol sa lipunan, pamahalaan, kapaligiran, kapwa at Dakilang
Lumikha

A

Bro. Honorio Azarias at Jose Villa Panganiban

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
3
Q

Ang panitikan ay kasaysayan ng kaluluwa ng mga mamamayan sapagkat dito masasalamin ang mga layunin,
damdamin, panaginip, pag-asa, hinaing at guniguni ng mga tao na nasusulat o binabanggit sa maganda, makahulugan,
matalinghaga at masining na mga pahayag.

A

Maria Ramos

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
4
Q

Ang panitikan ay isang talaan ng buhay ang panitikan kung saan nagsisiwalat ang isang tao ng mga bagay na kaugnay
ng napupuna niyang kulay ng buhay at buhay sa kanyang daigdig na kinabibilangan. Ginagawa ito ng isang tao sa
pamamagitan ng malikhaing pamamaraan

A

Arrogante

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
5
Q

Ang panitikan ay yaong walang kamatayan, yaong nagpapahayag ng damdamin ng tao bilang ganti niya sa reaksyon
sa kanilang pang-araw-araw na pagsusumikap upang mabuhay at lumigaya sa kanilang kapaligiran, gayundin sa
kanilang pagsusumikap na makita ang Maykapal.

A

Atienza, Ramos, Zalazar, Nozal

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
6
Q

Ang panitikan ay nagsasalaysay ng buhay, pamumuhay, lipunan, pamahalaan, pananampalataya, at mga karanasang
kaugnay ng iba’t ibang uri ng damdamin tulad ng pag-ibig, kaligayahan, kalungkutan, pag-asa pagkapoot, paghihiganti,
pagkasuklam, sindak at pangamba.

A

C. Sauco, et.al.(2004)

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
7
Q

Ang tawag natin sa lahat ng uri ng pahayag nakasulat man ito, binibigkas o kahit ipinahihiwatig lang ng aksiyon ngunit
may takdang anyo o porma katulad ng ng tula, maikling kuwento , dula, nobela, at sanaysay.

A

L. Santiago 1993

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
8
Q
  • Isinusulat nang pasaknong, binibigkas nang may indayog, matalinhaga, may sukat at tugma. Maaari rin
    itong malaya na wala ang sukat o ano mang tugmaan.
A

Patula

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
9
Q

Isinusulat nang patalata, karaniwan ang mga salita at tuloy-tuloy ang pagpapahayag.

A

Tuluyan

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
10
Q

-Kung ang panitikan ay itinatanghal sa entablado. Pa-iskrip ang pagkakasulat nito at binubuo ng mga
tagpo at yugto. Dati itong nasasaklaw ng anyong patula noon sapagkat ang mga dula noon ay itinatanghal nang
patula.

A

Patanghal

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
11
Q
  • Isang kaisipang naglalarawan ng kagandahan, ng kariktan, ng kadakilaan na makikita sa silong ng alinmang
    langit.
A

Tula

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
12
Q

Isang tulang nagsasaad ng kabayanihan at kakaibang kapangyarihan ng pangunahing tauhan,

A

Epiko

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
13
Q
  • Isang uri ng tulang lalabindalawahing pantig at binibigkas nang mabagal. Ang mga kaganapan ay nagmula
    sa danas ng isang indibidwal. Hal. Florante at Laura
A

Awit

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
14
Q

Isang uri ng tula na wawaluhing pantig at binibigkas nang mabilis. Pantasya at kababalaghan ang
karaniwang nilalaman nito.

A

Korido

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
15
Q

Ito’y may himig awit sa dahilang ito’y inaawit habang may nagsasayaw

A

Balad

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
16
Q

Isang debateng sayaw tungkol sa pagmamahalan ng isang babae at lalake

A

Balitao

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
17
Q

Binubuo ng labing-apat na taludtod at naghahatid ng aral sa mga mambabasa.

A

Soneto

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
18
Q

Isang uri ng tulang liriko na karaniwang inaawit na may kaalinsabay na
gawain. Oral na pagpapahayag ng damdamin ng mga katutubo. May iba’t ibang uri ang mga ito batay sa okasyong
paggagamitan.

A

Kantahing Bayan o Awiting Bayan

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
19
Q

awitin sa pamamangka

A

Talindaw

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
20
Q

awitin sa mga kasal at panliligaw

A

Diona

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
21
Q

awit pampatulog sa mga musmos na anak.

A

Oyayi

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
22
Q

awit ng pagpupuri at pagpaparangal sa Diyos o Maykapal

A

Dalit

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
23
Q

tumatalakay sa damdamin, panaghoy o panangis para sa alaala ng yumao.

A

Elehiya

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
24
Q
  • tumutukoy sa papuri o masiglang damdamin. Ito’y walang bilang ng pantig at saknong.
A

Oda

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
25
Q

awit ng pakikidigma at pakikibaka

A

Kumintang

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
26
Q

awitin matapos ang maghapong pagtratrabaho sa bukid, o dili kaya’y awit sa pasasalamat sa
masaganang ani.

A

Kalusan

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
27
Q

awit ng tagumpay

A

Sambotani

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
28
Q

awit tungkol sa pag-ibig

A

Kundiman

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
29
Q

Pagpapalitan ng katwiran sa anyong patula.

A

Balagtasan

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
30
Q

Mga sinaunang tula na maikli lamang.

A

Karunungang Bayan

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
31
Q

Mga butil ng karunungan na hango sa karanasan ng mga matatanda, nagbibigay ng mabuting
payo tungkol sa kagandahang-asal at mga paalala ng mga kaugalian at karaniwang patalinghaga.

A

Salawikain

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
32
Q
  • Gumagamit ng pamumuna ng kilos o gawi ng isang tao. Hindi ito gaanong matalinghaga tulad
    ng salawikain.
A

Kasabihan

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
33
Q
  • Paglalarawan ng bagay na pinahuhulaan. Ito’y nangangailangan ng mabilisang pag-iisip.
A

Bugtong

34
Q

Ginagamit ng ating mga ninuno bilang pagbibigay respeto sa mga nilalang na hindi nakikita.

A

Bulong

35
Q

Pahayag na nagmula sa Banal na Kasulatan.

A

Kawikaan

36
Q

Tagisan ng husay sa pagtula upang makuha ang singsing ng prinsesang nahulog sa dagat.
Pinangungunahan ang larong ito ng isang nakatatanda at sinisimulan ang pagpapagalingan sa pagtula sa
pamamagitan ng isang lumbo.

A

Karagatan

37
Q

Uri ng tulang patnigan na ginagamit sa mga lamay. Tagisan ng talino at husay sa pagtula. Ang mga
pangangatwiran ay hango sa Banal na Kasulatan, mga salawikain at kasabihan.

A

Duplo

38
Q
  • Mga tula/awit na ginagamit ng mga bata sa kanilang paglalaro
A

Tugmaang Pambata

39
Q
  • Tulang sumikat noong panahon ng hapon na binubuo ng tatlong taludtod. May tigpipitong pantig sa bawat
    taludtod.
A

Haiku

40
Q

Maikling tula na binubuo ng apat na taludtod na may pipituhing pantig.

A

Tanaga

41
Q

Binubuo ng limang saknong. Ang una ay isang pangalan. Ikalawa ay dalawang pang-uri, ikatlo naman
ay pandiwa, ikaapat ay dalawang parirala at panghuli naman ay tungkol muli sa pangalang nasa unahan.

A

Singkian

42
Q

Ito ay maaaring tagurian bilang pinakabunsong pormang pampanitikan sa
bansa. Ito’y ipinakilala at natutunang isulat sa pampublikong sistemang edukasyon itinaguyod sa maagang yugto
pa lamang ng Panahon ng Amerikano.

A

Maikling Kwento

43
Q

4 na perspektibo na inilalahad sa pag-aaral ng kwento ayon kay Rolando B. Tolentino

A

Pormalismo
Historikal at Sosyolohikal
Kultural
Estetika at Pagkatao

44
Q

ang pag-aaral ng mga sangkap na
bumubuo sa kwento

A

Pormalismo

45
Q

ang pag-aaral ng mga salik ng uri, lahi at etnisidad, kasarian at sexualidad sa maikling kwento

A

Kulltural

46
Q

ang pag-unlad ng konsepto ng estetika at pagkatao sa maikling kwento.-

A

Estetika at Pagkatao

47
Q

ang pag-aaral ng lipunan at kasaysayan sa loob at labas ng
kwento

A

Historikal at Sosyolohikal

48
Q

Ayon kay _________ noon lamang ______ lumitaw sa bokabularyong tagalog ang terminong “sanaysay”.
Galing ang salita sa “sanay” at “salaysay” na pinagsanib nito upang magamit sa pagtukoy sa anyong
pampanitikan na tinatawag sa Ingles na “essay”.

A

Abadilla 1938

49
Q

Ang pangalang kinilala ni Abadilla bilang awtor ng sanaysay sa
Kanluran ay kinabibilangan nina

A

Montaigne, Bacon, Addison, Macaulay, Emerson, Mencken at Spingarn.

50
Q

Ayon sa kaniya “ang sanaysay ay naglalaman ng obserbasyon at kuro-kuro, pati na ang estilo ay tigmak sa personalidad ng may-akda”

A

Michael De Montaigne

51
Q

“Walang iisang tunguhin na dapat sundin sa pagtalakay ng nilalaman at estilo ng sanaysay.Maituturing
na ang akda ay isang bintanang bumubukas, nagsasaboy ng liwanag, at nag-aanyaya sa mambabasa na
magmasid sa kanyang paligid at kilalanin kahit bahagya ang buhay at karanasan ng ibang tao, sa pag-asang ang
pira-pirasong dilim sa danas ng tao ay mahahalinhan ng kamunting tanglaw na maglalapit sa atin sa ating
kapwa.”

A

B. Lumbera

52
Q

Mahabang makathang pampanitikan na naglalahad ng mga pangyayari na pinaghahabi sa isang mahusay
na pagbabalangkas na ang pinakapangunahing sangkap ay ang pagkakalabas ng hangarin ng bayani sa dako at ng
hangarin ng katunggali sa kabila.

A

Nobela

53
Q

Maikling salaysay ng mga kawili-wili o katangi-tanging karanasang nagtatampok sa ugali o pagkatao
ng isang indibidwal na kapupulutan ng aral sa buhay.

A

Anekdota

54
Q

Salaysaying hubad sa katotohanan sapagkat mga hayop ang pangunahing tauhan dito. Layunin nitong
imulat ang kaisipan ng mga bata sa mga pangyayaring huhubog sa kanilang asal at kilos.

A

Pabula

55
Q

Salaysay na mula sa Banal na Kasulatan na kapupulutan ng mga gintong aral.

A

Parabula

56
Q

Kwentong naglalarawan ng mga tradisyong tulad ng kaugalian, pananampalataya, karanasan at suliraning panlipunan. Isa itong magaang pagpuna sa ugaling Pilipino sa paraang kakatwa.

A

Kwentong Bayan

57
Q

Salaysay tungkol sa pinagmulan ng bagay, lugar o pangyayari ang mga paksa nito.

A

Alamat

58
Q

Isang paglalahad ng mga pang-araw-araw na mga pangyayari sa lipunan, pamahalaan, industriya at agham,
mga sakuna o maging trahedya na naganap sa loob o labas man ng bansa.

A

Balita

59
Q

Ito ay imitasyon o panggagagad ng buhay. Kaya nga inaangkin
ng ____ ang lahat ng katangiang umiiral sa buhay gaya ng mga tao at mga suliranin. -Aritstotle

A

Dula

60
Q

Pagsasadula ng paghahanap ng Banal na mag-asawa ng lugar na pagsisilangan ni Kristo Hesus.

A

Panuluyan

61
Q

Pagtatanghal ng buhay at pagpapakasakit ni Hesukristo.

A

Senakulo

62
Q

Pagsasadula ng paghahanap nina Sta. Elena at Prinsipe Constantino sa krus na pinagpakuan kay Hesus.
Ginagawa ito tuwing panahon ng mayo.

A

Tibag

63
Q

Dula ng mga paroko ng Katoliko at Aglipay. Ito ang pagsasadula ng pagsasalubong ng muling nabuhay
na Kristo at Birheng Maria sa umaga ng Linggo ng Muling Pagkabuhay.

A

Salubong

64
Q

Pagtatanghal gamit ang mga karton bilang tauhan. Mga anino lamang ang nakikita na pinapatingkad ng
mga gamit na ilaw.

A

Karilyo

65
Q

Pagsasadula ng walang anumang dayalogo at puro kilos at galaw lamang ng tauhan ang makikita.

A

Pantomina

66
Q

Pagtatanghal na nagpapakita ng labanan ng mga Kristiyano at mga Moro o Muslim.

A

Moro-moro

67
Q

Isang anyo ng dulang musikal. Binubuo ito ng mga pagsasalaysay ng nakasaliw sa mga tugtugin na
nilangkapan ng sayaw.

A

Sarsuwela

68
Q

Sa umpisa ay malungkot ngunit sa katapusan ay nagiging masaya.

A

Melodrama

69
Q

May layuning pasayahin ang mga manonood.

A

Komedya

70
Q

Layuning magpasaya sa pamamagitan ng pagkukuwento ng mga pangyayaring nakakatawa.

A

Parsa

71
Q

Binubuo ito ng tunggalian na nagwawakas sa pagkamatay ng pangunahing tauhan.

A

Trahedya

72
Q

Ito ay pagsasadula ng pitong sagradong sakramento ng mga Katoliko

A

Desposario

73
Q

Ito ay ginaganap tuwing hatinggabi bilang salubong sa may kaarawan na hinahandugan. Sa ibang
bahagi ng lalawigan ng Bulacan, ang manyanita ay para sa isang yumao. Ginaganap ito sa huling gabi ng lamay ng
namayapa na napupuno ng awitan at paggunita sa yumao.

A

Manyanita

74
Q

Ito ang tradisyunal na panghaharana subalit ito ay hindi simpleng harana sapagkat ito ay isinasagawa tuwing alas-sais ng gabi ng buong pamilya ng lalaking mamanhikan sa pamilya ng kanyang
kasintahan upang hingin ang kamay nito upang maging katipan ng puso.

A

Harana de Pamanhik

75
Q

Ito ay kuwento ng isang partikular na paniniwala o may kinalaman sa pagsamba ng tao sa kanilang mga
anito. Karaniwang tinatalakay nito ang mga diyos-dyosan o bathala at nagbibigay ng paliwanag tungkol sa likas
na kaganapan.

A

Mito

76
Q

ang kauna-unahang aklat na panrelihiyon na nalimbag sa Pilipinas. Ito ay isinulat
nina Padre Juan De Plasencia at Padre Domingo De Nieva. Nakalimbag sa wikang Tagalog at Kastila.

A

Doctrina Christiana (1953)

77
Q

ang Ikalawang aklat na nalimbag sa Pilipinas. Sa panahong iyon, ang typographic method ang ginamit sa paglilimbag, ito ay isang bagong paraan ng paglilimbag na ipinasok sa ating bansa ng mga dayuhan.

A

Nuestra Senora Del Rosario

78
Q

ito ay isang salaysay sa Biblia na isinalin sa tagalog ni Padre Antonio De Borja mula
sa Griyego

A

Barlaan at Josaphat

79
Q

Ito ay isinulat ni Padre Modesto De Castro ay tinaguriang “Ama ng Tuluyang Klasika sa Tagalog” dahil sa pagsulat nito. Ang akdang ito ay binubuo ng palitan ng liham ng magkapatid na Urbana at
Feliza. Ang isa ay nasa lalawigan at isa ay nag-aaral sa isang kolehiyo sa Maynila.

A

URBANA AT FELIZA

80
Q

Dalawang panahon na nahati sa Panahon ng Pagbabagong Isip.

A

Panahon ng Propaganda at Himagsikan

81
Q

Tatlong paring martir na pinatay noong Ika 17-ng Pebrero 1872 sa pamamagitan ng garote kahit walang naging matibay na katibayan sa kanilang pagkakasala.

A

Padre Burgos, Gomez at Zamora