Panitikan Flashcards
Reviewer
Panitikan
anumang gawa ng tao na nagpapahayag ng damdamin, kaisipan, karanasan, ideya, opinion, kultura at ano pa man.
Uri ng Panitikan ayon sa Paghahalin
1.Pabigkas (Pasalin-Dila)
2. Pasulat (Pasalin-Sulat)
3. Paelektroniko (Pasalintroniko)
ANYO NG PANITIKAN SA PNGKALAHATANG PAGKILALA
1.PIKSYON (KATHANG-ISIP)
2.DI-PIKSYON (DI KATHANG-ISIP)
ANYO NG PANITIKAN AYON SA GENRE
1.PATULA
2. PATULUYAN
3. PATANGHAL
Matandang katawagan sa orasyon. Ginagamit bilang pangontra sa kulam, engkanto o masasamang espiritu.
BULONG
Gumigising sa isipan ng mga tao upang lutasin ang isang suliranin
PALAISIPAN
Pagpupuna sa isang gawi o kilos ng tao upang ito’y matuwid o mabigyang direksiyon.
KASABIHAN
Tinatawag ding kaalamang bayan. Nagiging daan upang maipahayag ang mga kaisipan na nakapaloob sa bawat kultura ng isang katutubo.
KARUNUNGANG BAYAN
Maikling salaysay na nagpapalipat-lipat isip sa salinlahi sa pamamagitan ng mga bibig.
KWENTONG-BAYAN
Kadalasang paksa ay tungkol sa mga diyos at diyosa at mga espiritu na siyang nagtatakda ng kapalaran ng isang tao.
MITOLOHIYA
tumatalakay sa kabayanihan at pakikipagtunggali ng isang tao. Nagtataglay ito ng kahiwagaan, kagila-gilalas, kababalaghan at mga di kapani-paniwalang pangyayari.
EPIKO
DALAWANG PANAHON NG PANITIKAN
- Panitikang Pamaksang Pananampalataya at Kabutihang-asal.
- Panitikang Rebolusyonaryo at Sedisyoso.
MGA IMPLUWENSIYA NG KASTILA SA PANITIKANG FILIPINO
- Ang alibata , kauna-unahang alpabeto ng mga Pilipino na nahalinan ng alpabetong Romano.
- Ang pagtuturo ng Doctrina Cristiana na kinasasaligan ng mga gawang makarelihiyon.
- Ang wikang Kastila na naging wika ng Panitikang Filipino noong panahon. Marami sa salitang ito ang naging bahagi ng wikang Filipino.
- Ang pagkakaroon ng makarelihiyong himig ng mga lathalain ng mga panahong yaon.
ILAN SA MGA AKDANG PANRELIHIYON
DOCTRINA CRISTIANA
NUESTRA SENORA DEL ROSARIO
BARLAAN AT JOSAPHAT
ito ang kauna-unahang aklat na nailimbag sa Pilipinas noong 1593. Aklat ito nina Padre Juan de Plasencia at Padre Dominggo Nieva.Nasusulat ang aklat sa Tagalog at Kastila. Naglalaman ito ng mga dasal, sampung utos, pitong sakramento, pitong kasalanang mortal, pangungumpisal, at katesismo. Mayroong itong 87 pahina lamang.
DOCTRINA CRISTIANA
ikalawang aklat na nailimbag sa Pilipinas. Akda nina Padre Blanco San Jose noong 1602; naglalaman ito ng talambuhay ng mga santo, nobena, at mga tanong at sagot sa relihiyon
NUESTRA SENORA DEL ROSARIO
Ikatlong aklat na nailimbag sa Pilipinas. Akda ito ni Padre Antonio de Borja. Orihinal na nasa wikang Griyego. Ipinalalagay na ito ang kauna-unahang nobelang nailimbag sa Pilipinas. Isinalin sa salitang Iloko at sa anyong patula ni Padre Agustin Mejia.
BARLAAN AT JOSAPHAT
GINTONG PANAHON NG PANITIKANG PILIPINO”- dahil higit na malaya ang mga Pilipino sa pagsulat ng panitikan at pagsanib ng kultura, kaugalian at mga paniniwalang Pilipino.
PANAHON NG MGA HAPONES (1942-1945)
NAGING AMBAG NG HAPONES SA ATING PANITIKAN
HAIKU 5-7-5
TANAGA 7-7-7-
Sa panahong ito ay namayani ang mga akdang “Romantisismo”.
Isang pangkat ng mga gurong Amerikano ang nagkaroon ng misyong magturo at magbigay ng bagong sistema ng edukasyon sa Pilipino
PANAHON NG MGA AMERIKANO
MGA KATANGIAN NG PANITIKAN SA PANAHON NG AMERIKANO
*1. May hangaring makamit ang Kalayaan
*2. Marubdob na pagmamahal sa bayan
*3.Pagtutol sa kolonyalismo at imperialismo
*D I W A
*1. Nasyonalismo
*2. Kalayaan sa Pagpapahayag
*3. Paglawak ng Karanasan
*4. Paghanap at Paggamit ng bagong pamamaraan
TEMA NG PANITIKAN SA PANAHON NG HAPON
*Nakasentro sa pamumuhay sa lalawigan. (pagsasaka/pangingisda)
*Ugali ng mga Hapon na masipag magtrabaho- nakasentro sa Pagka-makabayan, Pag-ibig, Kalikasan, Pananampalataya, Pagiging tapat sa Bayan, at Pagkakaroon ng dangal sa sarili at bansa.
*1. Pagpapatayo ng mga Paaralan
*2. Binago ang sistema ng Edukasyon
*3. Pinaunlad ang Kalusugan at Kalinisan
*4. Ipinagamit ang wikang Ingles
*5. Pagpapalahok sa mga Pilipino sa pamamalakad ng pamahalaan
*6. Kalayaan sa pagpapahayag
ILAN SA MGA KILALANG MANUNULAT
*JOSE MA. HERNANDEZ- “Panday Pira”
*FRANCISCO RODRIGO – “Sa Pula, Sa Puti”
*CLODUALDO DEL MUNDO – “Bulaga”
*NVM GONZALES – “Sino ba Kayo?”
PANITIKAN SA KASALUKUYAN (1986- kasalukuyan)
*Isinilang ng bagong uring Pilipino… ang mga Pilipinong marunong magmalasakit sa kapwa kalahi at marunong magmahal sa sariling bansa sa salita man o sa gawa. At para sa mga mamamayang Pilipino, ito pa lamang ang tunay na bagong Republika – “ang tunay na bagong Republikang Pilipinas”
ilang taon sinakop ang piipinas ng mga espanyol
333 taon, simula noong 1565-1598
unag Gobernador - Heneral ng kapuluan
Miguel Lopez de Legazpi
amerikanong ama ng maikling kwento
Edgar Allan Poe
balangkas ng sanaysay
paksa
tema
panimula
nilalaman
konklusyon
ama ng maikiling kwento
Deograscias A. Rosario
