Osnove Ekonomije Test 1 Flashcards
Definisati (vlastitim riječima) ekonomiju i objasniti osnovne elemente definicije?
Ekonomija je naučno proučavanje kako društva koriste oskudne, tj. rijetke resurse da bi proizvela korisne robe i raspodjelila ih različitim ljudima i grupama u društvu.
Vlastitim riječima objasniti pojam ograničenosti u ekonomiji?
Ograničenost je zapravo limit nekog resursa kojim raspolazemo.
Objasniti suštinsku razliku između merkantilista i fiziokratista?
Merkantilisti u središte svog učenja stavljaju trgovinu putem koje se dolazi do novca, a novac je prema njihovom shvatanju izvor bogatstva, dok Fiziokratisti u središte zanimanja stavljaju poljoprivrednu proizvodnju i smatraju da se bogatstvo i ekonomski razvoj nalaze u poloprivrednoj aktivnosti.
Koje su osnovne postavke kejnzijanske ekonomije?
Kejnsijanci se zalazu za intervenciju drzave u privrednom zivotu, odnosno da monetarna i politicka vlast trena utice na traznju kao agregatnu velicinu.
Objasniti učenje monetarizma kao pravca u ekonomskoj teoriji?
Oni se protive državnom intervencionizmu i vjeruju u samoregulirajuću snagu tržišta. Oni smatraju da poremećaji u monetarnom sistemu predstavljaju osnovne uzoroke privredne nestabilnosti, te se stoga zalažu za stabilnu i dugoročnu monetarnu politiku.
Šta je to mikroekonomija?
Mikroekonomija se bavi izučavanjem odluka pojedinačnih aktera u privrednim zbivanjima - pojedinaca, domaćinstava, preduzeća, privrednih udruženja, države i njenih institucija.
Šta je makroekonomija?
Makroekonomija se bavi proučavanjem agregatnih (zbirnih) veličina koje se odnose na ukupnu privrednu aktivnost.
Objasniti razliku između pozitivne i normativne ekonomije?
Pozitivna ekonomija se bavi naučnim objašnjenjima funkcionisanja ekonomije. Normativna ekonomija nudi recepte ili preporuke zasnovane na ličnim vrijednosnim sudovima.
Koja su tri temeljna ekonomska pitanja?
- Šta proizvoditi (Polazeći od oskudnosti resursa i cilja zadovoljenja potreba i želja potrošača, društvo donosi odluke koliko treba resursa izdvojiti za nacionlanu sigurnost, zdravstvo, obrazovanje ili na različite potrošačke proizvode.)
- Kako proizvoditi (Ovdje se radi više o tehničkom pitanju. Treba donijeti odluku koja će se kombinacija resursa ili faktora proizvodnje koristiti u proizvodnji određenih proizvoda i usluga.)
- Za koga proizvoditi (Ovo pitanje se odnosi na raspodjelu outputa. Kako će društvo odlučiti da distribuira ostvareni dohodak zavisi od jedinstvene kombinacije društvenih vrijednosti i ciljeva.)
Šta predstavlja ekonomski sistem?
Ekonomski sistem predstavlja skup ciljeva i pravila koji upravljaju ekonomskim odnosima između ljudi u društvu i predstavljaju okvir za odgovor na temeljna ekonomska pitanja.
Koji su najvažniji ekonomski ciljevi?
Najvažniji ekonomski ciljevi su:
-Ekonomska efikasnost
-Ekonomska sloboda
-Ekonomska sigurnost i predvidljivost
-Ekonomski rast
Nabrojati vrste ekonomskih sistema?
- Vrste ekonomsmih sistema su:
-Tradiconalna ekonomija
-Tržišna ekonomija
-Centalno-planska (komandna) ekonomija
-Mješovita ekonomija
Ukratko objasniti glavne karakteristike pojedinih vrsta ekonomskog sistema?
-Tradicionalna ekonomija Ona se oslanja na običaje i navike u odlučivanju šta i koliko će se proizvoditi, te kome će se distribuirati. Tradicionalno društvo nema potrebu za proizvodima koje viđamo svaki dan u prodavnicama. Tradicionalna ekonomija pripada prošlosti, ali je i dalje možemo naći u primitivnim zabačenim zajednicama
-Tržišna ekonomija Glavni ekonomski problemi u tržišnoj ekonomiji se rješavanju djelovanjem mehanizma ponude i potražnje koji određuje cijenu proizvoda i primorava proizvođače da nude dobra koja su društveno potrebna. Pojedinac donosi odluke na osnovu tržišnih signala i vlastitih preferencija.
-Centralno-planska (komandna) ekonomija Država donosi sve odluke vezano za proizvodnju i raspodjelu. U komandnim ekonomijama resursi su obično u državnom vlasništvu, ali to ne mora biti slučaj (predratna Njemačka), za komandnu ekonomiju je bitnija dominacija države u ekonomskim pitanjima. Ovdje može postojati razlika između želja potrošača i odluke države šta proizvoditi.
-Mješovita ekonomija Najveći dio savremenih privreda su mješovitog tipa, kombinacija predhotno navedenih. Mješovite privrede odgovore na osnovna ekonomska pitanja daju djelomično kroz tržišni mehanizam, djelomično kroz regulaciju države, ali manjim dijelom zasnovano na običajima.
Definisati i nabrojati faktore proizvodnje. Objasniti svaki faktor posebno?
-Faktori proizvodnje su resursi koji se koriste za proizvodnju proizvoda i usluga, a to su: prirodni resursi, rad i kapital.
-Prirodni resursi su materijali koje možemo naći u prirodi.
-Rad se može definisati kao svaki posao koji se plaća.
-Kapital je bilo koji resurs nastao ljudskim radom i koji se koristi da se proizvedu drugi proizvodi i usluge.
Definisati vlastitim riječima pojam poduzetnika?
-Poduzetnik je pojedinac koji je spreman da preuzme rizik u razvoju poslovanja na bazi originalnih ideja, čime se kreiraju nove industrije i generiše ekonomski rast.
Objasniti proizvodnu funkciju?
-Proizvodna funkcija pokazuje maksimalnu količinu proizvoda (outputa) koji se mogu proizvesti uz svaku zadanu kombinaciju inputa.
Šta je ukupni, marginalni i prosječan proizvod?
-Ukupan proizvod (eng. Total product) je ukupna proizvodnja nekog proizvoda izraženo u fizičkim jedinicama.
-Marginalni ili granični proizvod (eng. Marginal product) je dodatna jedinica proizvodnje nastala kao rezultat dodatnog inputa, uz uslov da su drugi inputi nepromjenjeni.
-Prosječan proizvod (eng. Average product) predstavlja količnik ukupnog outputa i inputa.
Objasniti produktivnost, ekonomičnost i rentabilnost?
-Produktivnost se može posmatrati kao odnos proizvodnje i rada uloženog u tu proizvodnju (Produktivnost= proizvodnja/rad (h rada)).
-Ekonomičnost se mjeri odnosom vrijednosti proizvodnje i troškova (NJ) (Ekonomičnost=proizvodnja/troškovi)
-Rentabilnost je uspješnost poslovanja. To je odnos uspjeha (profita) preduzeća prema uloženom kapitalu. (Rentabilnost=profit/kapital)
Vlastitim riječima definisati oportunitetni trošak?
-Oportunitetni trošak je vrijednost proizvoda od čije se proizvodnje treba odustati da bi se proizveli drugi proizvodi.
Šta je kriva proizvodnih mogućnosti?
-Kriva proizvodnih mogućnosti pokazuje alternativne načine upotrebe ekonomskih resursa.
Svaka tačka na krivoj prozvodnih mogućnosti predstavlja optimalnu kombinaciju dva proizvoda, odnosno maksimalnu kombinaciju proizvoda koji se mogu proizvesti fiksnim resursima.
Objasniti zakon rastućih troškova?
-Kretanjem duž krive proizvodnih mogućnosti troškovi za proizvodnju dodatne jedinice prozvoda, mjereno u jednicama prozvoda čija se proizvodnja napušta rastu. Taj se fenomen u ekonomiji naziva „zakon rastućih troškova”. S rastom proizvodnje nekog dobra nužno raste i njegov opotunitetni trošak.
Objasniti zakon opadajućih prinosa?
- Tokom vremena, sa svakom dodatno uloženom jedinicom nekog inputa (ako su ostali inputi konstatntni) nakon dostizanja određene tačke dolazi do smanjenja dodatnog outputa
