Osmanlıca Kelimeler Flashcards

1
Q

Zımnında

A

Dolayısıyla, için

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
2
Q

Kurbünde

A

Yakınında

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
3
Q

Esbak

A

Geçenki, evvelki, önceki

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
4
Q

Tabaka-i Aliye

A

En üst kat

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
5
Q

Taraf-ı Erbaa

A

Dört tarafı genellikle kapı numarası olmadığı için ev satışında dört tarafı da anlatılır

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
6
Q

Makud-ı Aleyh

A

Hakkı olan (Boşanma davalarında hep çıkar.)

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
7
Q

Hüsn-ü Muaşeret

A

Güzel geçim (boşanma davalarında) ya bu çıkar ya da ta’lak

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
8
Q

Ta’lak

A

Erkek evi terk ederse boşanma sebebi.

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
9
Q

Hul’

A

Hul` kocaya verilmek üzere bedel mukabilinde koca ile karı arasındaki evlilik hayatına son vermektir.

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
10
Q

Zevc-i gayri dahilim

A

Karı koca cinsel ilişkiye girmemiş demek. Mihri düşürür.

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
11
Q

Esseyyid El Hac

A

Hacca gidip gelmiş zengin kimselere denir.

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
12
Q

İkrar-ı tam ve takrir-i kelam

A

Şahitler söylenenleri onaylıyor.

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
13
Q

Tasdike vekili

A

Onaylayan vekil

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
14
Q

Mahmiye-i İstanbul
Mahruse-i Bursa
Medine-i Halep

A

Şehirlerden önce gelir. Sicilde.

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
15
Q

Zimmi

A

Osmanlı tebaasından Yahudi ve Hristiyanlara denir.

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
16
Q

Husus-u ati’ül beyan

A

Aşağıda geçeceği üzere

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
17
Q

Baisetü’l vesika

Baisü’l vesika

A

Adı geçen şahıs kadınsa ilki erkekse ikincisi.

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
18
Q

Bint-i

İbn-i

A

Kadınlarda isimlerin arasında olur

Erkeklerde isimlerin arasında olur baba adı gelir ardından.

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
19
Q

Menzil

A

Ev

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
20
Q

Ferağ

A

Satış

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
21
Q

Güzeşte

A

Faiz

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
22
Q

Sehim

A

Pay, hisse

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
23
Q

Hınta

A

Buğday

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
24
Q

Şair

A

Arpa

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
25
Şehadetleriyle
Şahitlikleriyle
26
Mevad
Maddeler
27
Bidayet İstinaf Temyiz Divan-ı Temyiz
Nizamiye Mahkemeleri
28
Mahzarında
Huzurunda
29
Bilvekale
Vekil yapılan
30
Bil Muarefetü’l Şeriye-i Arifan
Şer-i Mahkemece Bilindiği Üzere
31
Meclis-i Şeri Şerife-i Enverde | Meclis-i Şer-i Hatiru’l Lazimu-t Tevkirde
Şeri Mahkeme Meclisi Huzurunda
32
Tarik-i Am’ Mahdud
Bunlarla Sınırlı
33
Tabaka-i Aliye
En üst kat
34
Tabaka-i Vasata
Orta Kat
35
Tabaka-i Sufla
En alt kat
36
Biri Ma’
Su kuyusu
37
Amme-i Havi ve Kaffe-i Mutalebattan
Tümünü Vermiş Oluyor
38
Muvahede-i Ari Bey’ Bat-ı Sahih-i Şeri
Hukuka Uygun Satış
39
Akd-i Ati’ul Zikrin Suduruna Değin
Sicilde geçer
40
Ba Hüccet-i Şeri
Bir davayı ispata yarayan hukuki delil, 2- Kadı huzurunda, taraflardan birinin ikrarını, diğer tarafın bu ikrarı tasdiki- ni içeren ve bir hükmü ihtiva etmeyen hususlara dâir düzenlenmiş belge.
41
Bey’ ve Temlik
Satış
42
Temellik ve Tesellüm
Altında y harfi yoksa böyle söylenir.
43
Yedimde
Kudretimde, zimmetimde
44
Meb’i Tarir
Sicilde geçer.
45
Gıbbetine müteallika amme-i deavi ve kaffe-i mütelabettan
Hepsini vermiş oluyor.
46
Şuhut
Şahitler, tanıklar.
47
Her birimiz aherin zimmetine
Sicilde çıkar
48
İbra-i Am’ ve Sahih-i Şer’i İle
Mahkeme Huzurunda
49
İbra ve İskat
Bir kimsenin diğer bir kimsedeki hakkını, tamamen veya kısmen terketmesi.
50
Minv ber minval-i muharrer
Sicilde geçer
51
Hülasa
Özetle, sonuç olarak
52
Badelyevm | Badezin
Bugünden sonra
53
Kezalik
Bundan böyle
54
Asla ve ve kat’a benim medhalim kalmamıştır
Benim hiç hakkım kalmamıştır.
55
Gıbbet tasdikü’s şeri ma vakaa bit-talep ketb olundu.
Siciller böyle bitirilir.
56
Muarife
Bilinen
57
Zat-ı tarif
Tarif edilen kişi.
58
Muhalla
Boşanmak.
59
Mihr-i Müeccele
Peşin olarak verilir. Nikah sonrasında.
60
Mihr-i Muaccel
Nikah öncesinde verilir.
61
Beyninde
Arasında
62
Mucibince
Gereğince
63
İ’ta
Vermek
64
Nafaka-i İddet
Kadına 3 regli dönemi ödenen para. Hamile kalmadan.
65
Mesnet-i Sukna
İkamet edilen yer
66
Hukuk-ı Zevciyet
Karo koca hukuku
67
Mütekarrir
Kararlaşan.
68
Ecr-i Misil
Aynı işi yapanların aldığı standart ücret. Örneğin evde besmeleyse onun gibilerin aldığı ücret.
69
Aher
Başkaca.
70
Sabık
Eski
71
Tarih-i vesikadan .... sene mukaddem
Günümüzünden ..... sene önce
72
Tarih-i kitaba gelince
Günümüze, bu tarihe gelince.
73
Ücret kavlinde
Sözle verilen ücret
74
Sebkat
Önceden, geçmiş olmak, ilerlemek.
75
İktiza
İhtiyaç, gereksinim.
76
Çit
Çift
77
Mak’ad
Popo, minder.
78
Fevkani
Üst kat. Tek kattan fazla yerleri ifade eder.
79
Sagir
Küçük
80
Kebir
Büyük
81
Bahr-i Sefid
Akdeniz
82
Bahr-i Ahmer
Kızıldeniz
83
Adalar Denizi
Ege Denizi
84
Venedik Denizi
Adriyatik Denizi
85
Cünha
Küçük
86
Şekavet
Haydutluk
87
Cenûb
Güney
88
Şimal
Kuzey
89
Garb
Batı
90
Şark
Doğu
91
Ayasoluğu
Efes
92
Nevahi
Bölge
93
Li eclil
İçin, meram ve maksadıyla
94
Misüllü
Benzer
95
Muhtelif
Çeşitli
96
Nevi
Türlü, çeşitli
97
Muvaffak
Başarılı
98
Zaferyab
Zafer kazanan
99
İstida etmek
Haber vermek
100
Muharrer
Yazılı
101
Müstakil
Bağımsızlık
102
Mahluk
Boş
103
Mezru
Ekili
104
Mezra
Boş arazi
105
Derece-i hararet
Sıcaklık
106
Tesviye
Ödeme, verme
107
Zeyalid
Tanıklar
108
Tebeyyün | Tayin
Atama
109
Tashih
Düzeltilmesi
110
Tanzim
Düzenlenmesi
111
Münazaafi
Ağız kavgası, anlaşmazlık
112
Ehl-i Hibre
Bilirkişi
113
Musaddık
Tasdik eden kimse
114
İfadat
Anlatmalar
115
İhkar eyleyen
Açıkça söyleyen
116
Gıyabında
Yokluğunda
117
Mahkeme tefhimi
Mahkemenin son duruşmasında verilen nihai kararın duruşma sırasına hazır bulunan tarafa sözlü olarak bildirilmesi demektir. ... Mahkeme kararının tebliği ise son duruşmada verilen nihai kararın duruşma sırasına hazır bulunmayan tarafa sonradan yazılı olarak bildirilmesi demektir.
118
İhdas
Ortaya çıkarma
119
İsticvap
İsticvap, bir tarafın kendi aleyhine olan belli bir veya birkaç vakıa hakkında mahkeme tarafından sorguya çekilmesi (dinlenmesi) demektir.
120
Mundecarat
İçerisinde
121
Bendegan
Kullar, köleler. Padişaha bağlı olanlar.
122
Rayiclü
Değerli
123
Vüs’at
Genişlik
124
Kesrad
Bolluk
125
Ta’lik
Erteleme
126
Muvazene Defteri
Bütçe defteri
127
Taalluk | Taallukat
İlgisi olan | İlgililer, akrabalar
128
Mümeyyiz
Katip
129
Kıt’a
Bölüm, parça
130
Tevkil
Birini kendine vekil etme
131
Esbab
Sebepler
132
Müteallik
İlgili
133
Münavebe
Nöbetleşe iş görmek
134
Temin
Sağlama
135
İkmal
Tamamlama
136
Emval
Mallar
137
Safka ve uhde
Tokalaşarak alacak vereceğin kalmadığını söylemek.
138
Fi’l asıl
Aslen buralı
139
Li ebeveyn
Ebeveyninden. Li eb diye de geçer.
140
Ati’ül beyan
Burada geçecek beyan
141
Tahtani
En alt kat
142
Cümletü’l tevabi vel levahık ve kaffetü’l hukuk vel murafık
Hepsi artık benim hakkım ev ve evin dışındaki ağaçlara kadar
143
Enbiya-yı malume
İçindeki eşyalar da satışa dahil olsaydı bunu da yazardı sicile. Enbiya eşya demek.
144
Eşcar-i Müşmire
Meyveli ağaç
145
Şurut-ı müsbite
Sicilde geçer.
146
Müvekkilatan-ı mezburatan
Adı geçenler, mivekkiller
147
Temellük ve tasallud
Satış
148
Semeni olan
Değerli
149
Marü’l zikr
Sicilde geçer
150
İştiraken ve şayan mülk müsteaları
Sicilde geçer.
151
Şurut-u müsfide ve muvazaada ari’ bey’ -bat-ı sahih-i şeri ile-
İşaretli yer şu demek: iki taraftan bir bu satışı bozmak isterse bu mümkün olmaz. Bu işlemden dönülemez. İki tarafın da rızası olması satışın iptali ve feshiçin.
152
Mütemakkin
Gayrimüslim sakin yani ikamet eden.
153
Nazraniye
Hristiyan kadın.
154
Zevci mersum
Adı geçen karım gayeimüslimlerde böyle deniyor herhalde.
155
Meclis-i şer-i hatırü’l lazım’üt tevkirdeü
Meclis-i şer-i şerife kadar yaygın aynı anlamda.
156
Zevcan-ı mersuman
Adı geçen zevceler. Çoğul.
157
Sebkat
Önceden geçmiş. İlerlemiş.
158
El halet’ül hazihi
henüz, şimdi, hâlâ, bugün,
159
Baya-i baha
Bunların fiyatı
160
Hasılat
Kazanç
161
Verese
Varisler, mirasçılar
162
İttihaz olmak
Edinmek, kabul edilmek
163
İrsal
Gönderilmek, yollanmak.
164
Mebde
Başlangıç noktası
165
Deyn
Borç
166
Hasr
Tahsis etme, ayırma.
167
Vaz’
Konma
168
Tebeyyün
Ortaya çıkma
169
İttihaz
Almak, kabul etmek.
170
Koçan
Makbuzun kopyası.
171
Tezahür
Ortaya çıkan.
172
Ledelhace
İhtiyaç görüldüğü an
173
Füruht
Satış
174
Ziyade
Fazla
175
Esman
Bedeller, değerler, kıymetler
176
İstifa
Alacağını, borçludan tamam olarak almak.
177
İzhar
Göstermek
178
Muvakkaf
Başarılı
179
Matlub
İstenilen, aranan.
180
Sair
Diğer
181
Bedel-i icar
Kiralama bedeli
182
Taayyüş
Geçim, geçinme.
183
Firaz
Üst
184
Maada
Başka, dışında, -den başka.
185
Duyun-u Mümtaze
Devlete borç
186
Dade
Vermek
187
Ledel müzayede
Açık arttırma
188
Eyyam-ı Güzeşte
Günlerin Faizi
189
Baliğ
Tutan, varan, erişkin
190
Ahz
Alma
191
Tefviz
Birine bırakma.
192
Hin
Zaman
193
Kifayet ettirmek
Yeterli olmak
194
Mesağ
İzin, ruhsat.
195
Sal
Yıl
196
Mahsuben
Alacaktan düşülmek üzere
197
Müstecir
Kiracılar
198
Teraküm eylemek
Birikmek
199
İstirdad
Geri istemek
200
Kuyud
Kayıtlar
201
Terkin etmek
Yazılı bir şeyin üstünü çizerek silme
202
Mücavebe
Birbirine cevap verme, cevaplaşma.
203
İmtina
Kaçınma
204
İstid’a
Dilekçe, yalvararak isteme.
205
Mülabese
Birbirine benzer iki nesnesin ya da kişin karıştırılması ayırt edilemem. Yakınlık, ilgi, münasebet.
206
Ber minval-i meşruh ya da muharrer
Açıklandığı şekilde, Yazıldığı şekilde.
207
Mutazammın
İçeren
208
Adem-i kabul
Hükümsüzlük, isbatı onaylamamak.
209
Rü’yet
Bakmak, genelde davaya bakmakla çıkar.
210
Müstenif
Bir şeye dayanan.
211
Müstenif
Davasını istinafa taşıyan.
212
Mukaddema
Önce, evvelce.
213
Tasaddi etmek
Girişme, başlama.
214
İstima’
Dinleme
215
Ama
Emeller
216
Kaziyye
Mesele
217
Salahiye
Yetki
218
Mezun
İzinli
219
Fasıl
Bölüm, kısım
220
Tagazzi
Beslenme
221
Menafi
Yararlar, menfaatler, çıkarlar
222
Nazaran
Göre
223
İltika
Rast gelmek, karşılaşmak
224
Bittabi
Doğal olarak, doğallıkla.
225
Mütaalat
Bir şeyin etraflıca incelenmesi.
226
Mebni
Dayanan.
227
Lahık
Eklenen, katılan.
228
Sami
Yüce
229
Sarahat
Açıklık
230
Mütedair
İlişkin
231
Sem’
İşitme.
232
İstidlal
Delil ile hüküm çıkarma
233
Medar
Vasıta
234
İbtal
Geçersiz kılma
235
Badi
Sebep olan
236
Mamafih
Bununla birlikte
237
Derc
İçine alma
238
Menkul
Nakledilen, anlatılan.
239
Mukabele
Karşılık, karşılaşmak.
240
Mukabil
Karşılığında
241
Şümûl
Kapsam
242
Bedihi
Kuşkusuz
243
Fahiş
Aşırı
244
Kıyam
Kalkma, ayaklanma.
245
İktisab
Kazanma
246
Naşi
İleri gelen
247
Delail
Kanıtlar
248
İkame
Kaldırma, oturma, yerine koyma.
249
Muhtevi
İçeren
250
Tafsilat
Ayrıntılı açıklama
251
Mütefehhim
Anlayan, kavrayan.
252
Hatem
Mühür
253
Dermeyan olan
Ortaya konulan
254
Lahık olan
Yetişen, ulaşan
255
İsal
Kavuşturma, ulaştırma.
256
İbtina
Bina etme, dayanma.
257
Mütalaa
Okuma, görüş, inceleme
258
Tefrik
Ayırma, ayırt etme
259
Muvacehe
Yüz yüze
260
Muktedir
Güçlü, iktidarlı
261
Akar
Kazanç sağlayan mülk
262
Mecaz olduğu
Gerçek olmadığı
263
Müteferri
Dağınık
264
Mülabesesiyle
-den dolayı, dolayısıyla
265
Madud olması
Sayılı olması
266
Cevaz
İzin
267
Mutabakat
Uygunluk
268
İka’
Ortaya çıkan
269
Rücu’
Ger dönme
270
Müteveffa
Ölmüş
271
İstikraz
Borçlanma
272
Terhin
Rehin bırakma
273
İkraz
Borç verme, borçlandırma
274
Ma
Birlikte
275
İstifa’
Tamamıyla alma, ödeme.
276
İstirdad
Geri isteme
277
Münhedim
Yıkılmış
278
Irae
Gösterilmiş
279
Muahharen
Sonradan
280
Meş’ur
Bilinçli, şuurlu
281
Müverrah
Tarihli
282
Sekene
Oturanlar
283
Akd-i ati’ül zikrin suduruna müstakilen yedimde
Sicilde geçer
284
Şamil olmak
Kapsayan
285
İstişhad
Kanıt gösterme
286
Ledel istifsar
İfade isteme, sorma.
287
İstiğlal
İpotek, rehine koyma
288
Müste’ciran
Kiralayarak, kiracı
289
İkrar
Dile getirme
290
Rabt
Bağlanma
291
Lafz
Söz
292
Itlak
Bırakma
293
Muhterik
Yanmış
294
Tenakuz
Çelişki
295
Mürtefi
Yüksek
296
Münderecat
Anlatılan, içeren.
297
Felahat
Çiftçilik
298
Sevahil
Sahiller
299
Havali
Yöre
300
Vasati
Ortalama
301
Şita
Kış
302
Mestur
Örtülü
303
Muhat
Çevrili
304
Şibh-i cezire
Yarımada
305
Mürtefi
Yüksek
306
Cezire
Ada
307
Şedid
Şiddetli
308
Husul
Ortaya çıkma
309
Suud etmek
Yükselir. Derece derece artar.
310
Tenezzül etmek
Alçalmak
311
Hicri 1261- 1845’in Özelliği Nedir?
Temettuat defterleri çıkarılmaya başlandı.
312
Sicil
Osmanlı devletinde kaza kadılarının her türlü davalarda verdikleri kararları ve merkezden gelen emirleri kaydettirdikleri mahkeme kayıtlarıdır.
313
Mühimme Defteri
Divan kararlarının kaydedildiği defterler. Bu defterdeki kayıtlar fermanların suretleridir.
314
Ayniyat Defteri
Osmanlı’da 19. yüzyılda sadaretten nezaretlere, çeşitli dairelere ve vilayetlere yazılan tezkirelerin suretlerinin kaydedildiği defterler.
315
Hatt-ı Hümayun
Osmanlı padişahlarının önemli konularda bizzat yazdıkları ya da notlar düştükleri fermanlara verilen addır.
316
Ahkam
Hükümler. Padişah buyruğu. Bunların bir suretlerinin toplandıpı defterlere defatir-i unur-ı mühimme, ahkam-ı mühimme veya kısaca mühimme adı verilir. Defterdarlıktan çıkan ahkamın toplandığı defterlere ise ahkam-ı maliye denir.
317
Tahrir Defteri
Osmanlı’nın 15. 16. yüzyılda tımar sistemini uyguladıkları bölgelerde vergi mükelleflerine ait çeşitli bilgilerini içeren belgelerdir.
318
Telhis
Osmanlı’da sadrazamın padişaha gönderdiği arz ve raporları ifade eden belge türü.
319
Kaime
Osmanlı’da kağıt para
320
Şukka
Parça, kağıt parçası. Tezkire
321
Arz Tezkiresi, İrade-i Seniyye
Padişah ve sadrazam arası yazışmalar 1830’larda telhis ve hattı hümayun sisteminden arz tezkiresi, irade-i seniyye sistemine gecmistir. Artik padisahin emir, onay ve gorusleri kendisinin degil mabeyn-i humayun baskatibu yazisiyla sadrazama bildirilmistir. Yani padisah ve sadrazam arasinda dogruda dogruya haberlesmeler kaldirilip yerine mabeyn-i humayun baskatibi vasitasiyla dolayli haberlesme usulu kurulmustur.
322
Muamelat
Bürokrasi
323
Bürokraside Zirve
20. Yüzyılın başına götürebiliriz. 18. Yüzyıl sonuna
324
Tevarus
Bir kimseden miras kalan.
325
Ketebe
Katipler
326
19. Yüzyılda seyfiye kalktı.
Mülkiye ve askeriye olmak üzere iki ayrı sınıfa ayrıldı.
327
Kalemiye
Bürokrasi bütün muamelatı yürüten kesim.
328
Derkenar
Katipler divanda gündemi belirten kağıdı divan üyelerinin önüne koyuyor. Toplantıya başlamadan. Tek kağıtta.
329
Sultanım diyorsa devletlü mürüvvetli saadetlü efendim derse kime hitap eder
Şeyhülislam olabilir. Sadrazam olabilir. Ama padişah olamaz. Padişaha tek padişah denir.
330
Mahal-i Görüle diyor divana gidecek bir şikayet.
Eski kayıtlar çıkarılsın. | 15 kaleme uğruyor.
331
En son sadrazam mucibince amel olundu deyip
Buyruldusunu verir.
332
Siyakat
Maliye yazısı.
333
Lef Usulü
19. Yüzyılda derkenar usulü bırakılıp Batı tarzı bürokrasi alınıyor. Bir kaleme dilekçe veriyorsun bir ofise yollanıyor. Her birisi ayrı bir kağıda yazılıyor. Her bir kağıdın altına bir yenisini koymak.
334
Hürriyet
Namık Kemal, Ziya Paşa’nın Londra’da çıkardığı gazete.
335
Arzuhal
Dilekce. Osmanli’da arzuhalci katipleri var. Her yerde bu isi yapiyor.
336
Celalzade ile Nevbaharzade arasindaki konusma
Kanuni donemi. Celalzade Osmanli’da nisanci. Celalzade uslubunu gelistirmis. Uzun bir sure gidiyor. Nevbaharzade Celalzade’nin ciragi sakirdi. Bir gun divana defterdar olarak ataniyor. Divan protokolune gore defterdar nisancidan once oturuyor. Fakar Nevbaharzade diyor ben dune kadar el pence divan durdugum ustadimin onunde oturmam. Azl pahasina oturmam diyor. Orta yolu buluyorlar bundan sonra defterdar ile nisancidan hangisi daha kidemliyse o uste otursun.
337
Katipler
Katip anlamina gelen belki 25 tane kelime var. Her birisi bir seviyeyi gosterir. katip, telhisci,musevvit, ruznameci, kesedar, ilamci, mubeyyiz tezkireci, musahhis, halife, ser halife...
338
Ferman ve berat
Divan’dan ciktiktan sonra sahiplerine veriliyor. Sahipleri bir problem olunca elindeki bir beratla devlete geliyor.
339
Osmanli arsivindeki malzeme iki grupta yer aliyor.
``` 1) Defatir (Defterler) 2 Vesayik (Vesikalar): Belgeler ```
340
Sadece divani humayunda 30’dan fazla defter var.
Dis gorunus ve icerik olarak farkli. Deftere itibar edilir. Beratin orjinaline degil. Belge sahtekarligi var. defterdeki surete itibar edilir. Cunku defter arsivde. Devlet buna ceza olarak sag bileginde eli kesmek. Ama bu örfi ceza. Eli kesilen katipler var.
341
``` Muhimme Defteri Ahkam Defterleri Sikayet Defterleri Cesitli ulkelerin defterleri Kilise defterleri Arsivde 30’un uzerinde defter var. ```
muhimme en onemlisi. 265 tane var su an arsivde. Ingiltere defterleri var diplomasiyle ilgili.
342
Padisaha ait belge turleri
``` Ferman Berat Name-i Humayun Ahidname Bu 4 belge yapi itibariyle ayni) (Temlikname Burkname Irade-i Seniyye Hatti Humayun (Padisahin eliyle yazdigi belge. II. Mahmud’un 30 bin tane var.) I Abdulhamit, III. Ahmet, III. Selim) ```
343
Sadrazama Ait Belge Turleri
``` Arz Telhis Buyruldu Tezkire Temessub Kurumlar arasi yazismalar (Mektup tabiri cok yaygin) tasrayla merkez ```
344
Kadilarin Tutmus Oldugu Belge Turleri
Huccet Ilam Vakfiye
345
Halkin Yazdigi Belge Turleri | 30 cesit var.
Arzuhal Mahzar Istida’
346
Yurtdisina ogrenci ne zamandan itibaren gonderiliyor.
II. Mahmud dönemi
347
Osmanlı’da Onlarca Eser Cevriliyor
II Murat zamanında
348
Islahatnameler
Devlet yönetimdeki aksaklıklar. Asil amaclari devletin isleyisindeki aksakliklari anlatinca burokratik anlamda genellikle Lutfi Pasa’dan baslamak uzere burokraside ciddi aksakliklar baslamis. Rusvet, liyakatsizlikler, bugun git yarin gel basliyor. Onceki donemlerde iyi olan seyler anlatiliyor.
349
Ekabir
Devlet, ileri gelenleri. Yuksek makamdaki kisiler.
350
Kalemitede gayrimuslimler var miydi?
Vardi. Ozellikle son donemlerde hariciye nazirliginda. Ama divanda yok.
351
Kadastro katipleri
Tahrir katipleri. Kimin elinde ferman berat hüccet varsa getirsin. Tahrir yapilacak derdi. 5-20 sene surer bu. 1000’e yakin olcu aleti kullaniyorlar. Her yerın ölçü aleti farklı. Fılıstındeki arsının ölçüsü farklı. İstanbul’da olka diyoruz.
352
Seriyye Mahkeme Katipleri
Yetismeleri, kullandiklari tabirler farkli.
353
Katipler
``` Divan-ı Hümayun Katipleri Maliye Katipleri Hazine Katipleri Arazi Katipleri (Gayrimüslimler var.) Tahrir Kadastro Katipleri Şeriye Mahkemeleri Katibi ```
354
Mukabele
Karşılık
355
Malamal
Dopdolu
356
Şems
Güneş
357
Kesret
Çokluk
358
Latif
Yumuşak
359
Tebdil ve tağyir etmek
Değiştirmek
360
Tebdil ve tağyir etmek
Değiştirmek
361
Aksam
Kısımlar
362
Müteaddid
Birçok
363
Menba
Kaynak
364
Neşv ü Nema
Büyüme, serpilme.
365
Meluf
Alışık
366
Burudet
Soğukluk
367
Avdet
Geri dönmek
368
Gamir
Ekilmemiş, terkedilmiş ıssız yer.
369
Felahat
Çiftçilik
370
Anasır
Unsurlar
371
İnbatiye
Tohumu toprağa koyup yeşillenmesini sağlama
372
Zımnen
Dolayısıyla, üstü kapalı olarak.
373
Tevcihat
Atama
374
Aşikar
Açık, apaçık.
375
Cibilliyet
Yaradılış
376
Cürum
Suç
377
Debdebe
Görkem
378
Delalet
Kılavuzluk, iz, işaret
379
Mübayaa
Satın alma
380
Gayet
Çok pek çok anlamı da vardır. Tarihlerin sonuna geliyorsa. Hicri aylarda sonunda demek. Son 10 günü ifade eder.
381
Istaki değil staki
Gayrimüslim isimlerde s harfi ile başlayan isimlerin başına rahat okumak için elif harfi koyarlar ancak onu okumamalısın.
382
Ezmine
Zamanlar
383
Mutavassıt
Ortada vasıtalık eden
384
Ari
Çıplak, uzak, uzakta
385
Hudud
İslam hukukundaki ceza sistemi
386
Ahidname
Uluslararası devletlerle Osmanlı arasındaki ilişkileri ifade eder. Diplomatik bir atılım. Kapitülasyonlar da bir ahidnamedir. Tek taraflı verilir Osmanlı’dan diğerlerine. Yalnızca dost devletlere verilir. Osmanlılar ahidnamelerle Akdeniz’e bir deniz hukuku getirmiştir. 15. yüzyıldan itibaren. Ahidnameler yeni bir hadise üzerinden ve padişah tahta geçtikçe yenilenir. Birbirinin devamı demek yanlış olur. Korsanlığı da içine alır, devlet donanmalarının hukukunu da içine alır.
387
Akdeniz
Piri Reis’in tarifine göre boğazlara kadar içine alan bir coğrafya. Ege de Marmara’da içinde.
388
Zükur
Erkekler
389
Tesettür
Örtünme
390
İd
Bayram
391
Sulbi | Sulbiye
Oğlan büyümüş oğul | Kız
392
Zevc-i metruke
Kocası tarafından terkedilmiş boşanmış kadın.
393
Baisü’l hazel vesika
Adı geçen
394
Vüs’at
Genişlik
395
Küşad
Oluşturma
396
Lede-ş Şeri’ül Enver-i Zahire ve Mütehakkik Oldukları
Yani bunlar şeri olarak bu adamın veraseti bunlar onun doğal hakkı
397
Beşe
Ünvan. 17. yüzyıla gelindiğinde beşe unvanının sadece yeniçeriler tarafından kullanılmadığı anlaşılmıştır.
398
Tesviye-i Umur
İşlerin görülüp neticelendirilmesi.
399
Nukud
Nakit paralar
400
Huruf
Harfler
401
Ledel ahali malumel hudud
Ahali tarafından sınırlarını bilinen yani dört tarafını anlatmaya gerek yok.
402
Kalil ve keşir
Hepsi
403
Muhasamat
İki taraf arasında düşmanlık olmadan. Kavgasız.
404
Kati’ül niza
Bozuşma, çekişme olmadan
405
Er karındaş
Erkek kardeş
406
Veraset
Mirasta hak sahibi olmak mirasçılık
407
Sabit
Aynı yerde oturan
408
Zahir
Belli, görünür
409
Seham
Sehimler
410
Mütesellim
Herhangi bir beylerbeyi ve sancakbeyinin görevi nedeniyle eyalet veya sancağında bulunmadığı sırada kendisine vekalet etmek üzere yerine bıraktığı ya da gönderdiği vekildir. Mütesellimlik, 17. yüzyılın sonlarından Tanzimat dönemine kadar devam etmiştir.
411
Muhassıl
Tanzimat’tan önce vergi tahsildarına verilen isim.
412
Deruhdereci
Mali sorumluluğu yüklenen (ayan)
413
Çelebi
Bektaşi ve Mevlevilerin ulu pirlerine verilen san. Memlüklüler katip, zamanla beyzade anlamı da almış bir ünvan
414
Debbağlık
Derici
415
Derbentçi
Geçit yerlerini muhafaza eden.
416
Kocabaşı
Hristiyan Ayan Balkanlarda
417
Mutasarrıf
Sancak yöneticisi
418
Darü’l Harp
Gayrimüslim Ülkeler
419
Mütegallibe
Zorba
420
Muhayyerlik
Özellikle satım sözleşmesinde taraflardan birinin veya ikisinin akdi onama ya da feshetme hakkına sahip olması, iki taraf arasında akd bağlayıcı olmaktan çıkar.
421
Kaziyye
Mesele
422
Arapça’daki bil eki
İle anlamına gelir.
423
Zail
Yok olmak
424
Hıyar
Seçme hakkı
425
İsti’mal
Kullanma
426
Kablel
Önce
427
Kablel nikah
Nikah öncesi
428
Uyub
Kusurlar
429
Badel
Sonra
430
Vukuf
Bilgi, bir konu hakkında haberi olan.
431
Kavlen
Sözlü olaraj, sözle
432
Sakt olmak
Düsmek, gecerliligini yitirmek.
433
Hadis
Meydana gelen
434
Sübût
Gerceklesme
435
Müctehid
Ictihad eden kimse
436
ilel
Hastaliklar
437
Tatlik
Bosama
438
Tavzih
Açiklama
439
Ketb
Yazmak
440
Deavi ve Niza Yoktur
Kavga şikayet yok.
441
Kuruş ne zaman kullanılmaya başladı?
Bundan önce akçe kullanıyor. Osmanlı III. Ahmed döneminden 1703-1730 itibaren kuruş darbediyor.
442
Raconquista
İsponyolca yeniden fetih demek. Endülüs döneminde Hristiyanların Müslümanları İber yarımdasından çıkarma ve ortadan kaldırma amacına verilen addır.
443
Kapudan Paşa
Kaptan-ı Derya. Kaptan Paşa. Donanma Komutanı. Barbaros Hayrettin Paşa 1534’te Cezayir Beylerbeyi tayin edilmesinden sonra beylerbeyi rütbesinde mirimiran-ı derya veya mirimiran-i cezayir ve kapudan adi verilmis. 1867’de Bahriye Nezareti kurulunca bu makam kaldirildi.
444
Voyvoda
Mali bir terim olarak vergi gelirine sahip kimselerden aldığı yetkiyle lendi namına veya bir başkası adına vekaleten vergi tahsil eden görevlilere verilen unvandır. Voyvodalar muhassıl ve mütesellimlerden farklı olarak sadece, tımar, zeamet ve yüksek askeri zümreye ait hasların değil aynı zamanda merkezi hazineye ait vergilerin ve vakıf gelirlerinin de tahsilini üstlenebilmektedir.
445
Aman
Geçiş izni, Osmanlı tebaası olmayanların Osmanlı’dan geçmek ve burada ikamet için aldıkları geçiş izni.
446
Ahidname
Anlaşma, taahhüt.
447
Müste’min
Amandan yararlanan kişi. Amanlar 1 hicri yılla sınırlı. Süresi dolan ya ülkeyi terk edecek ya da zımmi statüsünü kabul edecek.
448
Saraç
Koşum ya da eyer takımları yapan ya da satan kimse.
449
Kazaz
17. Yüzyılda Bursa’nin ipek imalati Kazzaz denilen tuccarlar tarafindan yapiliyor.
450
Bani
Kurucu
451
Semen
Satım akdinde satış bedeli ve tedavüldeki para.
452
Pare
Parça, parça parça
453
Dergah-ı Ali Kapıcıbaşısı
Bazı İslâm-Türk devletlerinde ve özellikle Osmanlılar’da hükümdar sarayının kapılarını bekleyen görevlinin unvanı. Böylece rikâb-ı hümâyun ve dergâh-ı âlî unvanlarıyla kapıcıbaşılık ikiye ayrılmıştır. Daha imtiyazlı olan rikâb hizmetindekiler nöbetleşe olarak cuma ve bayram selâmlıkları ile diğer resmî günlerde istihdam edilmiştir.
454
Muhassıl
Tanzimat’tan önceki dönemde vergi tahsildarı.
455
Muhallefat Defteri
Muhallefat memuru veya kadı tarafından geride mirasçı olarak küçük bir çocuk bırakan veya kimsesi olmayan bir ölünün sahipsiz kalan mallarının kaydedildiği defter, tereke defteri.