Osmanlıca Kelimeler Flashcards
Zımnında
Dolayısıyla, için
Kurbünde
Yakınında
Esbak
Geçenki, evvelki, önceki
Tabaka-i Aliye
En üst kat
Taraf-ı Erbaa
Dört tarafı genellikle kapı numarası olmadığı için ev satışında dört tarafı da anlatılır
Makud-ı Aleyh
Hakkı olan (Boşanma davalarında hep çıkar.)
Hüsn-ü Muaşeret
Güzel geçim (boşanma davalarında) ya bu çıkar ya da ta’lak
Ta’lak
Erkek evi terk ederse boşanma sebebi.
Hul’
Hul` kocaya verilmek üzere bedel mukabilinde koca ile karı arasındaki evlilik hayatına son vermektir.
Zevc-i gayri dahilim
Karı koca cinsel ilişkiye girmemiş demek. Mihri düşürür.
Esseyyid El Hac
Hacca gidip gelmiş zengin kimselere denir.
İkrar-ı tam ve takrir-i kelam
Şahitler söylenenleri onaylıyor.
Tasdike vekili
Onaylayan vekil
Mahmiye-i İstanbul
Mahruse-i Bursa
Medine-i Halep
Şehirlerden önce gelir. Sicilde.
Zimmi
Osmanlı tebaasından Yahudi ve Hristiyanlara denir.
Husus-u ati’ül beyan
Aşağıda geçeceği üzere
Baisetü’l vesika
Baisü’l vesika
Adı geçen şahıs kadınsa ilki erkekse ikincisi.
Bint-i
İbn-i
Kadınlarda isimlerin arasında olur
Erkeklerde isimlerin arasında olur baba adı gelir ardından.
Menzil
Ev
Ferağ
Satış
Güzeşte
Faiz
Sehim
Pay, hisse
Hınta
Buğday
Şair
Arpa
Şehadetleriyle
Şahitlikleriyle
Mevad
Maddeler
Bidayet
İstinaf
Temyiz
Divan-ı Temyiz
Nizamiye Mahkemeleri
Mahzarında
Huzurunda
Bilvekale
Vekil yapılan
Bil Muarefetü’l Şeriye-i Arifan
Şer-i Mahkemece Bilindiği Üzere
Meclis-i Şeri Şerife-i Enverde
Meclis-i Şer-i Hatiru’l Lazimu-t Tevkirde
Şeri Mahkeme Meclisi Huzurunda
Tarik-i Am’ Mahdud
Bunlarla Sınırlı
Tabaka-i Aliye
En üst kat
Tabaka-i Vasata
Orta Kat
Tabaka-i Sufla
En alt kat
Biri Ma’
Su kuyusu
Amme-i Havi ve Kaffe-i Mutalebattan
Tümünü Vermiş Oluyor
Muvahede-i Ari Bey’ Bat-ı Sahih-i Şeri
Hukuka Uygun Satış
Akd-i Ati’ul Zikrin Suduruna Değin
Sicilde geçer
Ba Hüccet-i Şeri
Bir davayı ispata yarayan hukuki delil, 2- Kadı huzurunda, taraflardan birinin ikrarını, diğer tarafın bu ikrarı tasdiki- ni içeren ve bir hükmü ihtiva etmeyen hususlara dâir düzenlenmiş belge.
Bey’ ve Temlik
Satış
Temellik ve Tesellüm
Altında y harfi yoksa böyle söylenir.
Yedimde
Kudretimde, zimmetimde
Meb’i Tarir
Sicilde geçer.
Gıbbetine müteallika amme-i deavi ve kaffe-i mütelabettan
Hepsini vermiş oluyor.
Şuhut
Şahitler, tanıklar.
Her birimiz aherin zimmetine
Sicilde çıkar
İbra-i Am’ ve Sahih-i Şer’i İle
Mahkeme Huzurunda
İbra ve İskat
Bir kimsenin diğer bir kimsedeki hakkını, tamamen veya kısmen terketmesi.
Minv ber minval-i muharrer
Sicilde geçer
Hülasa
Özetle, sonuç olarak
Badelyevm
Badezin
Bugünden sonra
Kezalik
Bundan böyle
Asla ve ve kat’a benim medhalim kalmamıştır
Benim hiç hakkım kalmamıştır.
Gıbbet tasdikü’s şeri ma vakaa bit-talep ketb olundu.
Siciller böyle bitirilir.
Muarife
Bilinen
Zat-ı tarif
Tarif edilen kişi.
Muhalla
Boşanmak.
Mihr-i Müeccele
Peşin olarak verilir. Nikah sonrasında.
Mihr-i Muaccel
Nikah öncesinde verilir.
Beyninde
Arasında
Mucibince
Gereğince
İ’ta
Vermek
Nafaka-i İddet
Kadına 3 regli dönemi ödenen para. Hamile kalmadan.
Mesnet-i Sukna
İkamet edilen yer
Hukuk-ı Zevciyet
Karo koca hukuku
Mütekarrir
Kararlaşan.
Ecr-i Misil
Aynı işi yapanların aldığı standart ücret. Örneğin evde besmeleyse onun gibilerin aldığı ücret.
Aher
Başkaca.
Sabık
Eski
Tarih-i vesikadan …. sene mukaddem
Günümüzünden ….. sene önce
Tarih-i kitaba gelince
Günümüze, bu tarihe gelince.
Ücret kavlinde
Sözle verilen ücret
Sebkat
Önceden, geçmiş olmak, ilerlemek.
İktiza
İhtiyaç, gereksinim.
Çit
Çift
Mak’ad
Popo, minder.
Fevkani
Üst kat. Tek kattan fazla yerleri ifade eder.
Sagir
Küçük
Kebir
Büyük
Bahr-i Sefid
Akdeniz
Bahr-i Ahmer
Kızıldeniz
Adalar Denizi
Ege Denizi
Venedik Denizi
Adriyatik Denizi
Cünha
Küçük
Şekavet
Haydutluk
Cenûb
Güney
Şimal
Kuzey
Garb
Batı
Şark
Doğu
Ayasoluğu
Efes
Nevahi
Bölge
Li eclil
İçin, meram ve maksadıyla
Misüllü
Benzer
Muhtelif
Çeşitli
Nevi
Türlü, çeşitli
Muvaffak
Başarılı
Zaferyab
Zafer kazanan
İstida etmek
Haber vermek
Muharrer
Yazılı
Müstakil
Bağımsızlık
Mahluk
Boş
Mezru
Ekili
Mezra
Boş arazi
Derece-i hararet
Sıcaklık
Tesviye
Ödeme, verme
Zeyalid
Tanıklar
Tebeyyün
Tayin
Atama
Tashih
Düzeltilmesi
Tanzim
Düzenlenmesi
Münazaafi
Ağız kavgası, anlaşmazlık
Ehl-i Hibre
Bilirkişi
Musaddık
Tasdik eden kimse
İfadat
Anlatmalar
İhkar eyleyen
Açıkça söyleyen
Gıyabında
Yokluğunda
Mahkeme tefhimi
Mahkemenin son duruşmasında verilen nihai kararın duruşma sırasına hazır bulunan tarafa sözlü olarak bildirilmesi demektir. … Mahkeme kararının tebliği ise son duruşmada verilen nihai kararın duruşma sırasına hazır bulunmayan tarafa sonradan yazılı olarak bildirilmesi demektir.
İhdas
Ortaya çıkarma
İsticvap
İsticvap, bir tarafın kendi aleyhine olan belli bir veya birkaç vakıa hakkında mahkeme tarafından sorguya çekilmesi (dinlenmesi) demektir.
Mundecarat
İçerisinde
Bendegan
Kullar, köleler. Padişaha bağlı olanlar.
Rayiclü
Değerli
Vüs’at
Genişlik
Kesrad
Bolluk
Ta’lik
Erteleme
Muvazene Defteri
Bütçe defteri
Taalluk
Taallukat
İlgisi olan
İlgililer, akrabalar
Mümeyyiz
Katip
Kıt’a
Bölüm, parça
Tevkil
Birini kendine vekil etme
Esbab
Sebepler
Müteallik
İlgili
Münavebe
Nöbetleşe iş görmek
Temin
Sağlama
İkmal
Tamamlama
Emval
Mallar
Safka ve uhde
Tokalaşarak alacak vereceğin kalmadığını söylemek.
Fi’l asıl
Aslen buralı
Li ebeveyn
Ebeveyninden. Li eb diye de geçer.
Ati’ül beyan
Burada geçecek beyan
Tahtani
En alt kat
Cümletü’l tevabi vel levahık ve kaffetü’l hukuk vel murafık
Hepsi artık benim hakkım ev ve evin dışındaki ağaçlara kadar
Enbiya-yı malume
İçindeki eşyalar da satışa dahil olsaydı bunu da yazardı sicile. Enbiya eşya demek.
Eşcar-i Müşmire
Meyveli ağaç
Şurut-ı müsbite
Sicilde geçer.
Müvekkilatan-ı mezburatan
Adı geçenler, mivekkiller
Temellük ve tasallud
Satış
Semeni olan
Değerli
Marü’l zikr
Sicilde geçer
İştiraken ve şayan mülk müsteaları
Sicilde geçer.
Şurut-u müsfide ve muvazaada ari’ bey’ -bat-ı sahih-i şeri ile-
İşaretli yer şu demek: iki taraftan bir bu satışı bozmak isterse bu mümkün olmaz. Bu işlemden dönülemez. İki tarafın da rızası olması satışın iptali ve feshiçin.
Mütemakkin
Gayrimüslim sakin yani ikamet eden.
Nazraniye
Hristiyan kadın.
Zevci mersum
Adı geçen karım gayeimüslimlerde böyle deniyor herhalde.
Meclis-i şer-i hatırü’l lazım’üt tevkirdeü
Meclis-i şer-i şerife kadar yaygın aynı anlamda.
Zevcan-ı mersuman
Adı geçen zevceler. Çoğul.
Sebkat
Önceden geçmiş. İlerlemiş.
El halet’ül hazihi
henüz, şimdi, hâlâ, bugün,
Baya-i baha
Bunların fiyatı
Hasılat
Kazanç
Verese
Varisler, mirasçılar
İttihaz olmak
Edinmek, kabul edilmek
İrsal
Gönderilmek, yollanmak.
Mebde
Başlangıç noktası
Deyn
Borç
Hasr
Tahsis etme, ayırma.
Vaz’
Konma
Tebeyyün
Ortaya çıkma
İttihaz
Almak, kabul etmek.
Koçan
Makbuzun kopyası.
Tezahür
Ortaya çıkan.
Ledelhace
İhtiyaç görüldüğü an
Füruht
Satış
Ziyade
Fazla
Esman
Bedeller, değerler, kıymetler
İstifa
Alacağını, borçludan tamam olarak almak.
İzhar
Göstermek
Muvakkaf
Başarılı
Matlub
İstenilen, aranan.
Sair
Diğer
Bedel-i icar
Kiralama bedeli
Taayyüş
Geçim, geçinme.
Firaz
Üst
Maada
Başka, dışında, -den başka.
Duyun-u Mümtaze
Devlete borç
Dade
Vermek
Ledel müzayede
Açık arttırma
Eyyam-ı Güzeşte
Günlerin Faizi
Baliğ
Tutan, varan, erişkin
Ahz
Alma
Tefviz
Birine bırakma.
Hin
Zaman
Kifayet ettirmek
Yeterli olmak
Mesağ
İzin, ruhsat.
Sal
Yıl
Mahsuben
Alacaktan düşülmek üzere
Müstecir
Kiracılar
Teraküm eylemek
Birikmek
İstirdad
Geri istemek
Kuyud
Kayıtlar
Terkin etmek
Yazılı bir şeyin üstünü çizerek silme
Mücavebe
Birbirine cevap verme, cevaplaşma.
İmtina
Kaçınma
İstid’a
Dilekçe, yalvararak isteme.
Mülabese
Birbirine benzer iki nesnesin ya da kişin karıştırılması ayırt edilemem. Yakınlık, ilgi, münasebet.
Ber minval-i meşruh ya da muharrer
Açıklandığı şekilde, Yazıldığı şekilde.
Mutazammın
İçeren
Adem-i kabul
Hükümsüzlük, isbatı onaylamamak.
Rü’yet
Bakmak, genelde davaya bakmakla çıkar.
Müstenif
Bir şeye dayanan.
Müstenif
Davasını istinafa taşıyan.
Mukaddema
Önce, evvelce.
Tasaddi etmek
Girişme, başlama.
İstima’
Dinleme
Ama
Emeller
Kaziyye
Mesele
Salahiye
Yetki
Mezun
İzinli
Fasıl
Bölüm, kısım
Tagazzi
Beslenme
Menafi
Yararlar, menfaatler, çıkarlar
Nazaran
Göre
İltika
Rast gelmek, karşılaşmak
Bittabi
Doğal olarak, doğallıkla.
Mütaalat
Bir şeyin etraflıca incelenmesi.
Mebni
Dayanan.
Lahık
Eklenen, katılan.
Sami
Yüce
Sarahat
Açıklık
Mütedair
İlişkin
Sem’
İşitme.
İstidlal
Delil ile hüküm çıkarma
Medar
Vasıta
İbtal
Geçersiz kılma
Badi
Sebep olan
Mamafih
Bununla birlikte
Derc
İçine alma
Menkul
Nakledilen, anlatılan.
Mukabele
Karşılık, karşılaşmak.
Mukabil
Karşılığında
Şümûl
Kapsam
Bedihi
Kuşkusuz
Fahiş
Aşırı
Kıyam
Kalkma, ayaklanma.
İktisab
Kazanma
Naşi
İleri gelen
Delail
Kanıtlar
İkame
Kaldırma, oturma, yerine koyma.
Muhtevi
İçeren
Tafsilat
Ayrıntılı açıklama
Mütefehhim
Anlayan, kavrayan.
Hatem
Mühür
Dermeyan olan
Ortaya konulan
Lahık olan
Yetişen, ulaşan
İsal
Kavuşturma, ulaştırma.
İbtina
Bina etme, dayanma.
Mütalaa
Okuma, görüş, inceleme
Tefrik
Ayırma, ayırt etme
Muvacehe
Yüz yüze
Muktedir
Güçlü, iktidarlı
Akar
Kazanç sağlayan mülk
Mecaz olduğu
Gerçek olmadığı
Müteferri
Dağınık
Mülabesesiyle
-den dolayı, dolayısıyla
Madud olması
Sayılı olması
Cevaz
İzin
Mutabakat
Uygunluk
İka’
Ortaya çıkan
Rücu’
Ger dönme
Müteveffa
Ölmüş
İstikraz
Borçlanma
Terhin
Rehin bırakma
İkraz
Borç verme, borçlandırma
Ma
Birlikte
İstifa’
Tamamıyla alma, ödeme.
İstirdad
Geri isteme
Münhedim
Yıkılmış
Irae
Gösterilmiş
Muahharen
Sonradan
Meş’ur
Bilinçli, şuurlu
Müverrah
Tarihli
Sekene
Oturanlar
Akd-i ati’ül zikrin suduruna müstakilen yedimde
Sicilde geçer
Şamil olmak
Kapsayan
İstişhad
Kanıt gösterme
Ledel istifsar
İfade isteme, sorma.
İstiğlal
İpotek, rehine koyma
Müste’ciran
Kiralayarak, kiracı
İkrar
Dile getirme
Rabt
Bağlanma
Lafz
Söz
Itlak
Bırakma
Muhterik
Yanmış
Tenakuz
Çelişki
Mürtefi
Yüksek
Münderecat
Anlatılan, içeren.
Felahat
Çiftçilik
Sevahil
Sahiller
Havali
Yöre
Vasati
Ortalama
Şita
Kış
Mestur
Örtülü
Muhat
Çevrili
Şibh-i cezire
Yarımada
Mürtefi
Yüksek
Cezire
Ada
Şedid
Şiddetli
Husul
Ortaya çıkma
Suud etmek
Yükselir. Derece derece artar.
Tenezzül etmek
Alçalmak
Hicri 1261- 1845’in Özelliği Nedir?
Temettuat defterleri çıkarılmaya başlandı.
Sicil
Osmanlı devletinde kaza kadılarının her türlü davalarda verdikleri kararları ve merkezden gelen emirleri kaydettirdikleri mahkeme kayıtlarıdır.
Mühimme Defteri
Divan kararlarının kaydedildiği defterler. Bu defterdeki kayıtlar fermanların suretleridir.
Ayniyat Defteri
Osmanlı’da 19. yüzyılda sadaretten nezaretlere, çeşitli dairelere ve vilayetlere yazılan tezkirelerin suretlerinin kaydedildiği defterler.
Hatt-ı Hümayun
Osmanlı padişahlarının önemli konularda bizzat yazdıkları ya da notlar düştükleri fermanlara verilen addır.
Ahkam
Hükümler. Padişah buyruğu. Bunların bir suretlerinin toplandıpı defterlere defatir-i unur-ı mühimme, ahkam-ı mühimme veya kısaca mühimme adı verilir. Defterdarlıktan çıkan ahkamın toplandığı defterlere ise ahkam-ı maliye denir.
Tahrir Defteri
Osmanlı’nın 15. 16. yüzyılda tımar sistemini uyguladıkları bölgelerde vergi mükelleflerine ait çeşitli bilgilerini içeren belgelerdir.
Telhis
Osmanlı’da sadrazamın padişaha gönderdiği arz ve raporları ifade eden belge türü.
Kaime
Osmanlı’da kağıt para
Şukka
Parça, kağıt parçası. Tezkire
Arz Tezkiresi, İrade-i Seniyye
Padişah ve sadrazam arası yazışmalar 1830’larda telhis ve hattı hümayun sisteminden arz tezkiresi, irade-i seniyye sistemine gecmistir. Artik padisahin emir, onay ve gorusleri kendisinin degil mabeyn-i humayun baskatibu yazisiyla sadrazama bildirilmistir. Yani padisah ve sadrazam arasinda dogruda dogruya haberlesmeler kaldirilip yerine mabeyn-i humayun baskatibi vasitasiyla dolayli haberlesme usulu kurulmustur.
Muamelat
Bürokrasi
Bürokraside Zirve
- Yüzyılın başına götürebiliriz. 18. Yüzyıl sonuna
Tevarus
Bir kimseden miras kalan.
Ketebe
Katipler
- Yüzyılda seyfiye kalktı.
Mülkiye ve askeriye olmak üzere iki ayrı sınıfa ayrıldı.
Kalemiye
Bürokrasi bütün muamelatı yürüten kesim.
Derkenar
Katipler divanda gündemi belirten kağıdı divan üyelerinin önüne koyuyor. Toplantıya başlamadan. Tek kağıtta.
Sultanım diyorsa devletlü mürüvvetli saadetlü efendim derse kime hitap eder
Şeyhülislam olabilir. Sadrazam olabilir. Ama padişah olamaz. Padişaha tek padişah denir.
Mahal-i Görüle diyor divana gidecek bir şikayet.
Eski kayıtlar çıkarılsın.
15 kaleme uğruyor.
En son sadrazam mucibince amel olundu deyip
Buyruldusunu verir.
Siyakat
Maliye yazısı.
Lef Usulü
- Yüzyılda derkenar usulü bırakılıp Batı tarzı bürokrasi alınıyor. Bir kaleme dilekçe veriyorsun bir ofise yollanıyor. Her birisi ayrı bir kağıda yazılıyor. Her bir kağıdın altına bir yenisini koymak.
Hürriyet
Namık Kemal, Ziya Paşa’nın Londra’da çıkardığı gazete.
Arzuhal
Dilekce. Osmanli’da arzuhalci katipleri var. Her yerde bu isi yapiyor.
Celalzade ile Nevbaharzade arasindaki konusma
Kanuni donemi. Celalzade Osmanli’da nisanci. Celalzade uslubunu gelistirmis. Uzun bir sure gidiyor. Nevbaharzade Celalzade’nin ciragi sakirdi. Bir gun divana defterdar olarak ataniyor. Divan protokolune gore defterdar nisancidan once oturuyor. Fakar Nevbaharzade diyor ben dune kadar el pence divan durdugum ustadimin onunde oturmam. Azl pahasina oturmam diyor. Orta yolu buluyorlar bundan sonra defterdar ile nisancidan hangisi daha kidemliyse o uste otursun.
Katipler
Katip anlamina gelen belki 25 tane kelime var. Her birisi bir seviyeyi gosterir. katip, telhisci,musevvit, ruznameci, kesedar, ilamci, mubeyyiz tezkireci, musahhis, halife, ser halife…
Ferman ve berat
Divan’dan ciktiktan sonra sahiplerine veriliyor. Sahipleri bir problem olunca elindeki bir beratla devlete geliyor.
Osmanli arsivindeki malzeme iki grupta yer aliyor.
1) Defatir (Defterler) 2 Vesayik (Vesikalar): Belgeler
Sadece divani humayunda 30’dan fazla defter var.
Dis gorunus ve icerik olarak farkli. Deftere itibar edilir. Beratin orjinaline degil. Belge sahtekarligi var. defterdeki surete itibar edilir. Cunku defter arsivde. Devlet buna ceza olarak sag bileginde eli kesmek. Ama bu örfi ceza. Eli kesilen katipler var.
Muhimme Defteri Ahkam Defterleri Sikayet Defterleri Cesitli ulkelerin defterleri Kilise defterleri Arsivde 30’un uzerinde defter var.
muhimme en onemlisi. 265 tane var su an arsivde. Ingiltere defterleri var diplomasiyle ilgili.
Padisaha ait belge turleri
Ferman Berat Name-i Humayun Ahidname Bu 4 belge yapi itibariyle ayni) (Temlikname Burkname Irade-i Seniyye Hatti Humayun (Padisahin eliyle yazdigi belge. II. Mahmud’un 30 bin tane var.) I Abdulhamit, III. Ahmet, III. Selim)
Sadrazama Ait Belge Turleri
Arz Telhis Buyruldu Tezkire Temessub Kurumlar arasi yazismalar (Mektup tabiri cok yaygin) tasrayla merkez
Kadilarin Tutmus Oldugu Belge Turleri
Huccet
Ilam
Vakfiye
Halkin Yazdigi Belge Turleri
30 cesit var.
Arzuhal
Mahzar
Istida’
Yurtdisina ogrenci ne zamandan itibaren gonderiliyor.
II. Mahmud dönemi
Osmanlı’da Onlarca Eser Cevriliyor
II Murat zamanında
Islahatnameler
Devlet yönetimdeki aksaklıklar. Asil amaclari devletin isleyisindeki aksakliklari anlatinca burokratik anlamda genellikle Lutfi Pasa’dan baslamak uzere burokraside ciddi aksakliklar baslamis. Rusvet, liyakatsizlikler, bugun git yarin gel basliyor. Onceki donemlerde iyi olan seyler anlatiliyor.
Ekabir
Devlet, ileri gelenleri. Yuksek makamdaki kisiler.
Kalemitede gayrimuslimler var miydi?
Vardi. Ozellikle son donemlerde hariciye nazirliginda. Ama divanda yok.
Kadastro katipleri
Tahrir katipleri. Kimin elinde ferman berat hüccet varsa getirsin. Tahrir yapilacak derdi. 5-20 sene surer bu. 1000’e yakin olcu aleti kullaniyorlar. Her yerın ölçü aleti farklı. Fılıstındeki arsının ölçüsü farklı. İstanbul’da olka diyoruz.
Seriyye Mahkeme Katipleri
Yetismeleri, kullandiklari tabirler farkli.
Katipler
Divan-ı Hümayun Katipleri Maliye Katipleri Hazine Katipleri Arazi Katipleri (Gayrimüslimler var.) Tahrir Kadastro Katipleri Şeriye Mahkemeleri Katibi
Mukabele
Karşılık
Malamal
Dopdolu
Şems
Güneş
Kesret
Çokluk
Latif
Yumuşak
Tebdil ve tağyir etmek
Değiştirmek
Tebdil ve tağyir etmek
Değiştirmek
Aksam
Kısımlar
Müteaddid
Birçok
Menba
Kaynak
Neşv ü Nema
Büyüme, serpilme.
Meluf
Alışık
Burudet
Soğukluk
Avdet
Geri dönmek
Gamir
Ekilmemiş, terkedilmiş ıssız yer.
Felahat
Çiftçilik
Anasır
Unsurlar
İnbatiye
Tohumu toprağa koyup yeşillenmesini sağlama
Zımnen
Dolayısıyla, üstü kapalı olarak.
Tevcihat
Atama
Aşikar
Açık, apaçık.
Cibilliyet
Yaradılış
Cürum
Suç
Debdebe
Görkem
Delalet
Kılavuzluk, iz, işaret
Mübayaa
Satın alma
Gayet
Çok pek çok anlamı da vardır. Tarihlerin sonuna geliyorsa. Hicri aylarda sonunda demek. Son 10 günü ifade eder.
Istaki değil staki
Gayrimüslim isimlerde s harfi ile başlayan isimlerin başına rahat okumak için elif harfi koyarlar ancak onu okumamalısın.
Ezmine
Zamanlar
Mutavassıt
Ortada vasıtalık eden
Ari
Çıplak, uzak, uzakta
Hudud
İslam hukukundaki ceza sistemi
Ahidname
Uluslararası devletlerle Osmanlı arasındaki ilişkileri ifade eder. Diplomatik bir atılım. Kapitülasyonlar da bir ahidnamedir. Tek taraflı verilir Osmanlı’dan diğerlerine. Yalnızca dost devletlere verilir. Osmanlılar ahidnamelerle Akdeniz’e bir deniz hukuku getirmiştir. 15. yüzyıldan itibaren. Ahidnameler yeni bir hadise üzerinden ve padişah tahta geçtikçe yenilenir. Birbirinin devamı demek yanlış olur. Korsanlığı da içine alır, devlet donanmalarının hukukunu da içine alır.
Akdeniz
Piri Reis’in tarifine göre boğazlara kadar içine alan bir coğrafya. Ege de Marmara’da içinde.
Zükur
Erkekler
Tesettür
Örtünme
İd
Bayram
Sulbi
Sulbiye
Oğlan büyümüş oğul
Kız
Zevc-i metruke
Kocası tarafından terkedilmiş boşanmış kadın.
Baisü’l hazel vesika
Adı geçen
Vüs’at
Genişlik
Küşad
Oluşturma
Lede-ş Şeri’ül Enver-i Zahire ve Mütehakkik Oldukları
Yani bunlar şeri olarak bu adamın veraseti bunlar onun doğal hakkı
Beşe
Ünvan. 17. yüzyıla gelindiğinde beşe unvanının sadece yeniçeriler tarafından kullanılmadığı anlaşılmıştır.
Tesviye-i Umur
İşlerin görülüp neticelendirilmesi.
Nukud
Nakit paralar
Huruf
Harfler
Ledel ahali malumel hudud
Ahali tarafından sınırlarını bilinen yani dört tarafını anlatmaya gerek yok.
Kalil ve keşir
Hepsi
Muhasamat
İki taraf arasında düşmanlık olmadan. Kavgasız.
Kati’ül niza
Bozuşma, çekişme olmadan
Er karındaş
Erkek kardeş
Veraset
Mirasta hak sahibi olmak mirasçılık
Sabit
Aynı yerde oturan
Zahir
Belli, görünür
Seham
Sehimler
Mütesellim
Herhangi bir beylerbeyi ve sancakbeyinin görevi nedeniyle eyalet veya sancağında bulunmadığı sırada kendisine vekalet etmek üzere yerine bıraktığı ya da gönderdiği vekildir. Mütesellimlik, 17. yüzyılın sonlarından Tanzimat dönemine kadar devam etmiştir.
Muhassıl
Tanzimat’tan önce vergi tahsildarına verilen isim.
Deruhdereci
Mali sorumluluğu yüklenen (ayan)
Çelebi
Bektaşi ve Mevlevilerin ulu pirlerine verilen san. Memlüklüler katip, zamanla beyzade anlamı da almış bir ünvan
Debbağlık
Derici
Derbentçi
Geçit yerlerini muhafaza eden.
Kocabaşı
Hristiyan Ayan Balkanlarda
Mutasarrıf
Sancak yöneticisi
Darü’l Harp
Gayrimüslim Ülkeler
Mütegallibe
Zorba
Muhayyerlik
Özellikle satım sözleşmesinde taraflardan birinin veya ikisinin akdi onama ya da feshetme hakkına sahip olması, iki taraf arasında akd bağlayıcı olmaktan çıkar.
Kaziyye
Mesele
Arapça’daki bil eki
İle anlamına gelir.
Zail
Yok olmak
Hıyar
Seçme hakkı
İsti’mal
Kullanma
Kablel
Önce
Kablel nikah
Nikah öncesi
Uyub
Kusurlar
Badel
Sonra
Vukuf
Bilgi, bir konu hakkında haberi olan.
Kavlen
Sözlü olaraj, sözle
Sakt olmak
Düsmek, gecerliligini yitirmek.
Hadis
Meydana gelen
Sübût
Gerceklesme
Müctehid
Ictihad eden kimse
ilel
Hastaliklar
Tatlik
Bosama
Tavzih
Açiklama
Ketb
Yazmak
Deavi ve Niza Yoktur
Kavga şikayet yok.
Kuruş ne zaman kullanılmaya başladı?
Bundan önce akçe kullanıyor. Osmanlı III. Ahmed döneminden 1703-1730 itibaren kuruş darbediyor.
Raconquista
İsponyolca yeniden fetih demek. Endülüs döneminde Hristiyanların Müslümanları İber yarımdasından çıkarma ve ortadan kaldırma amacına verilen addır.
Kapudan Paşa
Kaptan-ı Derya. Kaptan Paşa. Donanma Komutanı. Barbaros Hayrettin Paşa 1534’te Cezayir Beylerbeyi tayin edilmesinden sonra beylerbeyi rütbesinde mirimiran-ı derya veya mirimiran-i cezayir ve kapudan adi verilmis. 1867’de Bahriye Nezareti kurulunca bu makam kaldirildi.
Voyvoda
Mali bir terim olarak vergi gelirine sahip kimselerden aldığı yetkiyle lendi namına veya bir başkası adına vekaleten vergi tahsil eden görevlilere verilen unvandır. Voyvodalar muhassıl ve mütesellimlerden farklı olarak sadece, tımar, zeamet ve yüksek askeri zümreye ait hasların değil aynı zamanda merkezi hazineye ait vergilerin ve vakıf gelirlerinin de tahsilini üstlenebilmektedir.
Aman
Geçiş izni, Osmanlı tebaası olmayanların Osmanlı’dan geçmek ve burada ikamet için aldıkları geçiş izni.
Ahidname
Anlaşma, taahhüt.
Müste’min
Amandan yararlanan kişi. Amanlar 1 hicri yılla sınırlı. Süresi dolan ya ülkeyi terk edecek ya da zımmi statüsünü kabul edecek.
Saraç
Koşum ya da eyer takımları yapan ya da satan kimse.
Kazaz
- Yüzyılda Bursa’nin ipek imalati Kazzaz denilen tuccarlar tarafindan yapiliyor.
Bani
Kurucu
Semen
Satım akdinde satış bedeli ve tedavüldeki para.
Pare
Parça, parça parça
Dergah-ı Ali Kapıcıbaşısı
Bazı İslâm-Türk devletlerinde ve özellikle Osmanlılar’da hükümdar sarayının kapılarını bekleyen görevlinin unvanı. Böylece rikâb-ı hümâyun ve dergâh-ı âlî unvanlarıyla kapıcıbaşılık ikiye ayrılmıştır. Daha imtiyazlı olan rikâb hizmetindekiler nöbetleşe olarak cuma ve bayram selâmlıkları ile diğer resmî günlerde istihdam edilmiştir.
Muhassıl
Tanzimat’tan önceki dönemde vergi tahsildarı.
Muhallefat Defteri
Muhallefat memuru veya kadı tarafından geride mirasçı olarak küçük bir çocuk bırakan veya kimsesi olmayan bir ölünün sahipsiz kalan mallarının kaydedildiği defter, tereke defteri.