Osmanlı Devleti Kültür ve Medeniyeti Flashcards
devleti oluşturan etmenler nelerdir
halk-teşkilat-ülke-hakimiyet
osmanlının kültür ve medeniyet oluşumunda örnek aldığı unsurlar (4 madde)
1-orta asya türk gelenekleri
2-islamın getirdiği esaslar
3-anadolu selçukluları ve ilhanlı devleti
4-fethedilen bölgelerdeki kültürler
devleti ebed müddet nedir
devleti sonsuza kadar yaşatmak
nizam-i alem nedir
dünya düzenini sağlamak
kanun-i kadim nedir
adaletli yönetim
osmanlının mühründe kullandığı sembol nedir
ok ve yay
osmanlı hükümdarlarının unvanları (8 adet)
1-bey 2-gazi 3-sultan 4-han 5-hüdavendigar 6-padişah 7-rum 8-emir
san nedir
kişilerin adlarıyla birlikte kullanılan övgü içeren lakaplar
ferman nedir
hükümdarın emirleri
kanunname nedir
hükümdarın kanun çıkarması
hükümdarın her hangi bir kişiyi himayesi altına almasını sağlayan yetkisi
amanname
hükümdarın devşirmeleri cezalandırma hakkı
kulluk hakkı
müsadare nedir
bir kişinin mallarına el koyma
hattı hümayun nedir
hükümdarın herhangi bir konuda görüş belirtmesi
hükümdarın herhangi bir kişiyi göreve atama ve maaş bağlama yetkisi
beratname
osmanlı devletinde veraset sistemini anlayışları (4 madde)
1-osman bey (ülke hükümdar ve ailesinin malı)
2- 1.murat (hükümdar ve oğulları)
3-fatih sultan mehmet (ülke padişahındır)
4- 1.ahmet (ülke en büyük/ekber ve en akıllı/erşet erkek tarafından yönetilir)
osmanlıda veraset sitemini ilk değiştiren ve son değiştiren padişahlar kimlerdir
ilk 1.murat
son 1.ahmet
çelebi sultan unvanı kime verilir
sancağa çıkan şehzadelere
osmanlıdaki ilk saray
bey sarayı (bursa) (orhan bey)
topkapı sarayının bölümleri
birun (dış kısım)
enderun (iç kısım)
harem
divan toplantıları nerede yapılır
birun un babüssade kapısında
haseki unvanı kime verilir
erkek çocuk doğuran kadına
ilk haseki sultan kimdir
nilüfer hatun (orhan bey)
divan-ı hümayun da alınan kararların ve bu kararların kaydedildiği defterin adı
alınan karar-hüküm
kaydedildiği defter-mühimme
divan-ı hümayun u kim kurdu
orhan bey
divan-ı hümayun u kim kaldırdı
2.mahmut
divan-ı hümayun a benzeyen ilk müslüman türk devleterindeki divanın adı
divan-ı mezalim
galabe divanı ne zaman toplanır
elçiler ve yabancı konuklar geldiğinde
divana başkanlık yapmayı bırakan onun yerine sadrazamı divan başkanı yapan padişah
fatih sultan mehmet
serdar-ı ekrem kime denir
padişah yerine sefere çıkan veziriazama(sadrazam)
sefere çıkan sadrazam görevini geçici olarak kime bırakır
sedaret kethüdası veya kaymakama
buyruldu neye denir
sadrazamın verdiği emirlere
kubbealtı nedir
vezir
ilk vezir kimdir
alaaddin paşa
osmanlıdaki maliye bakanı
defterdar
defterdarlığı kim kurdu
1.murat
kadıasker nedir
kazasker
kazasker olabilmek için iki temel şart
doğuştan müslüman olmak ve medrese mezunu olmak
nişancı görevleri (6 madde)
1-devletin iç ve dış yazışmalarından sorumludur
2-tahrir defterlerini tutar
3-tımar topraklarının dağıtılmasından sorumludur
4-divanda örfi hukuku temsil eder
5-belgelere tuğra çeker
6-tapu ve kadastro işleriyle ilgilenir
tahrir defterlerini kim tutar
nişancı
ilk nişancı atamasını kim yaptı
fatih sultan mehmet
17.yy da nişancı dan ayrılarak divan üyesi olan kurum
reisülküttab
divana katılan ilk kaptan-ı derya
barbaros hayrettin paşa
ilk şeyhülislam
molla fenari
ifta ve fetva nedir
ifta bir durumun şeriata uygun olup olmamasıdır
fetva şeyhülislamın verdiği hükümdür
1840 osmanlıda vilayetlerin isimleri (4 adet)
1-köy
2-kaza
3-sancak
4-eyalet
1840 vilayetlerin güvenliğinden sorumlu görevli
subaşı
1840 köydeki adaleti sağlayan görevli
naib
1840 köydeki yönetici
kethüda
1840 kazadaki yönetici
kadı
1840 sancaktaki yönetici
sancakbeyi
1840 eyaletteki yönetici
beylerbeyi
1871 osmanlıda vilayetler (5 adet)
1-eyalet 2-liva (sancak) 3-kaza 4-nahiye 5-köy
1871 eyalet yöneticisi
vali
1871 liva yöneticisi
mutasarrıf (kaymakam)
1871 kaza yöneticisi
kaza müdürü
1871 nahiye yöneticisi
nahiye müdürü
1871 köy yöneticisi
muhtaram
eyalet tipleri (4 adet)
1-saliyaneli (yıllıklı)
2-saliyanesiz (yıllıksız)
3-imtiyazlı
4-yutluk-ocaklık
memurlara direkt maaş yerine toprak verilen eyalet
saliyanesiz eyalet
genellikle aşiretlerin yoğun yaşadığı ve devletin bu aşiretlere bazı ayrıcalıklar sağladığı eyalet
yurluk-ocaklık
eflak ve boğdan ın özel adı
memleketeyn
imtiyazlı eyaletler ve yöneticileri (5 adet)
1-erdel-voyvoda 2-eflak-voyvoda 3-boğdan-voyvoda 4-mekke şerifliği-emir 5-kırım-giray veya han
iltizam nedir
ihale
mültezim kimdir
ihaleyi kazanan
muaccele nedir
ihaleye giriş bedeli
muhassıl kime denir
saliyaneli eyaletlerde ihale sistemi kaldırıldıktan sonra orada vergi toplamak ile görevlendirilen kişilere
gayrimüslümler için kurulan mahkemeler
cemaat mahkemeleri
taht kadısı kime denir
bursa istanbul ve edirnedeki kadılara
mevleviyet kadısı kime denir
bursa istanbul ve edirnede dışında görev yapan kadılara
ilk kadı
dursun fakih
tereke defterlerini kim neden tutar
kadılar evliliklerin neden çift yapıldığını ve çocukların miras durumunu belirten tereke defterlerini tutar
kadıların gittikleri bölgelerde fikir almak için başvurduğu bölgenin sevilen ve ileri gelenlerinin oluştrduğu topluluk
şuhudül hal
ilk vakıf teşkilatını kim kurdu
orhan bey
vakıf teşkilatının başkanı
mütevelli
yoksullar evi
darülacezade
tiyatro
darülbedayi
konservatuar
darülelhan
istanbul üniversitesi
darülfünun
yetimler yurdu
darüleytam
askeri elbise dikim evi
darülmesai
halka bilet satarak donanmaya para sağlayan kurum
donanma cemiyeti
yeşilay
hilal-i ahdar
kızılay
hilal-i ahmer
çocuk esirgeme kurumu
himaye-i etfal
hamidiye etfal
çocuk hastanesi
vakıf gureba
garip hastanesi
yönetici grupları (3 tane)
1-seyfiye (kılıç)
2-kalemiye
3-ilmiye
ilk ordunun adı ve kim kurdu
yaya ve müsellem (orhan bey)
kapıkulu ocağını kim kurdu
1.murat
gülbank neye denir
yeniçerilerin sefere çıkmadan önce okudukları duaya
kara ordusu kaça ayrılır
1-kapıkulu askerleri
2-eyalet askerleri
3-yardımcı kuvvetler
tımarlı sipahiler hangi askeri sınıftadır
eyalet askerleri
kapıkulu askerleri kaça ayrılır
1-piyade
2-süvari
ilk kaptan-ı derya
karamürsel paşa
sekban veya saruca nedir
17.yy da tımar sisteminin kaldırılması sonucu osmanlının aldığı ücretli asker
bedergah veya kapıya çıkma neye denir
acemioğlanlar ocağından başka bir ocağa geçmeye
cerehor ne yapar
yol açmak, kale yapmak, ordunun geçmesine mâni ormanları kesmek
toprak kaça ayrılır
1-miri topraklar
2-mülk topraklar
3-vakıf toprakları
kimlere verilir 1-paşmaklık 2-malikane 3-yurtluk 4-ocaklık 5-mukataa 6-dirlik
1-padişahın anne ve kızlarına 2-başarılı devlet yöneticilerine 3-sınır boylarını koruyanlara 4-kale ve tersane çalışanlarına 5-devlet hazinesine 6-asker ve memurlara
mülk topraklar kaça ayrılır ve kimlere verilir
öşri topraklar müslümanlara haraci topraklar gayrimüslimlere verilir
gelir durumuna göre toprak kaça ayrılır
1-has (aylık gelir 100.000 akçeden fazla)
2-zeamet (20.000-100.000)
3-tımar (3.000-20.000)
ilk medrese
iznik orhaniyesi (orhan bey)
ilk müderris
davudu kayseri
sahn-ı seman medreseleri kimin zamanında açıldı
fatih sultan mehmet
medreselerde okuyan öğrencilerin memleketlerine gidip oradaki halka ders anlatmasına ne denir
cerre çıkmak
mezun olunca kadı olunan medrese
mekteb-i kuzat
nedir 1-iyaşecilik 2-gelenkçilik 3-narh sistemi 4-merkantilizm 5-gedik 6-tağşiş 7-bezirgan 8-muhtesip 9-ehli hibre 10-menzil teşkilatı 11-mekkari taifesi 12-lonca teşkilatı 13-fiskalizm
1-malın ülkede bulunması
2-malın arz-talep dengesine göre üretilmesi
3-devletin fiyatlara müdahale etmesi
4-zenginliğin toprak yerine madenle ölçülmesi
5-işyeri açma izni
6-paraları kırpma işlemi
7-büyük tüccarlara verilen isim
8-çarşı pazarı denetleyen görevli
9-kalite denetimi yapan ve narh fiyatının belirlenmesine yardımcı olan kişi
10-kervanların güvenlik ve diğer ihtiyaçlarını devlete bildiren teşkilat
11-özel ulaşım şirketleri
12-ahilik teşkilatının devamı
13-geliri arttırma gideri azaltma anlayışı
ilk parayı bastıran kişi
osman bey (bakır)
fatih sultan mehmet in bastırdığı paranın adı
sikke-i hasene (parlak para)
vergiler kaça ayrılır
şeri ve örfi vergiler
öşür nedir
müslümanların mallarından alınan 1/10 oranında vergi
haraç nedir
g.müslimlerden alınan 2/10 oranında vergi
cizye nedir
g.müslimlerin can vergisi
olağanüstü durumlarda alınan vergi
avarız
küçükbaş hayvan vergisi
ağram
çifthane
müslümanların devlet topraklarını sürdükleri için ödedikleri vergi
çiftbozan
2 sene üst üste tarla ekmeyince alınan vergi
açılan ilk banka
bank-ı dersaadet
para basma yetkisi olan banka
bank-ı osmani (şahane)
ilk cami
hacı özbek cami
mimar sinan ın çıraklık kalfalık ve ustalık eserleri
1-şehzade cami
2-süleymaniye cami
3-selimiye cami (UNESCO koruması altında)
mostar köprüsü kimin eseridir
mimar sinanın öğrencisi mimar hayreddin e
sultan ahmet cami (blue mosque) kimin eseridir
sedefkar mehmet ağa
nur-u osmaniye cami nin özelliği
ilk batılı tarzda yapılan cami
selatin camiler neye denir
padişahların yaptırdığı veya padişahın ismini taşıyan camilere
amasyalı şeyh hamdullah (kıbletü’n hattatin) kimdir
hattat
nakkaş kime denir
minyatür sanatçısına
fatihin minyatürünü yapmış ünlü nakkaş kimdir
nakkaş sinan bey
tezhip sanatını icra edene ne denir
müzehhip
ilk resim segisini kim açtı
şeker ahmet paşa
osmanlının ilk kadın ressamı
mihri müsfik
nevakar makamını bulan kişi
burizade ıtri efendi
suzi dilara makamını bulan osmanlı padişahı
3.selim
heykelini yaptıran tek osmanlı padişahı
sultan abdülaziz
osmanlının resmi dili
türkçe
baki ve fuzuli kimdir
divan edebiyatının önemli kişileri
kemankeş kime denir
okçuluk ile uğraşana
cündi kime denir
atı iyi binenlere
osmanlı ordusunda top ilk defa hangi savaşta kullanılmıştır
1.kosova savaşı
osmanlı devletinin ilk resmi tarihçisi
naima
osmanlıda müzeciliği başlatan ve sanayi nefise mektebini kuran kişi
osman hamdi bey