Osasuna eta gaixotasuna teoria Flashcards
Osasunaren definizioa
-Gaixotasun eza
-Ongizate fisiko, psikiko eta sozial
Zeintzuk dira osasunean eragin dezaketen faktorek?
- Biologikoak: zure ezaugarriak
- Ingurumena:
Fisiko: hipotermia
Kimiko: pestizidak
Biologiko: patogenoak
Psikologiko eta sozial: antsietatea - Bizimoduak: elikadura, adikzioak…
- Osasun arreta
Nola adierazi gaixotasun bat?
- Sintomak: subjetiboa edo pertsona asintomatikoak
- Zeinuak: medikua nabaritu eta objetiboa
Zeintzuk dira ez infekziozoak?
-Ez kutsakorrak/ mikroorganismo patogenorik ez
Ez infekziosoen motak?
- Traumatikoak: hezurrak apurtu
- Burukoak: alzheimer, antsietatea
- Hederitarioak: miopia, diabetes…
- Endekapenezkoak: ELA, parkinson
- Metabolikoak: kontsateak gora eta behera
Zeintzuk dira infekziosoak?
-Kutsakorrak
-Mikroorganismo patogeno bai
Mikroorganismo patogeno motak
- Birikoak: covid
- Bakterianoak: faringitis
- Protozoak: Loaren gaixotasuna
- Fungikoak: kandidasia
Nola kutsatu ahal da?
- Zuzeneko kutsadura: eztula, hitz
- Zeharkako kutsadura: animali, ura
Nola da inmunitate sistema?
- Babes sitema: microorganismoak ez sortu, ez espezifikoa eta barrera
- Babes sistema: microorganismoak isolatu, sonaldea inflamatu eta ez espezifikoa
- Babes sistema: espezifikoa, patogenoa desberdindu. Linfositoekin patogenoa detektatu, harrapatu eta hil
Nola prebenitu gaixotasunak
- Ohitura osasungarria: higienea
- Txertoak: 3. Babes sitemak
Zein da gaixotasun infekziosoen tratamendua?
- Antibiotikoa: bakterio edo onddo
- Antibiralak: birus
- Antifungiko: onddo
- Seroterapia: antigorputz espezifikoak
Nolakoak izan behar dute odol eta organo eta emaileak
Odola: 18-65 urte, 50 kg gehiago, gizonak (4 aldiz) eta emakumeak (3 aldiz)
Organoa: 1. Autotransplantea, 2. Isotransplantea, 3. Alotransplantea eta 4. Xenotransplantea.