Organske osnove psihičkog života

Question 1

Šta čini organsku osnovu psihičkog života?

Answer 1

Organsnsku osnovu psihološkog žvota i ponašanja čini organizam u celini, ali su najvažniji nervni sistem, endokrini sistem, čula i mišići.

Question 2

Od čega se sastoji nervni sistem?

Answer 2

Centralnog (mozak i kičmena moždina) i perifernog (nervi) nervnog sistema

Question 3

Neuroni:

Answer 3

Ima ih više od 100 milijardi u telu, oni proizvode, prihvataju i sprovode nervne impulse. Sastoji se od tela ćelije, dendrita i aksona. Nervni impuls je minijaturni električni impuls.

Question 4

Nervi:

Answer 4

Više aksona obavijenih istom opnom grade nerv. Nervi mogu biti senzitivni, motorni i asocijativni.
Senzitivni – od receptora do CNS; Motorni – od CNS do efektora (mišića, žlezda) ili organa; Asocijativni su skup senzitivnih i motornih vlakana, zahvaljujući njima mislimo učimo i pamtimo

Question 5

Sinapsa?

Answer 5

Sinapsa je mesto na kojem nervni impulsi s aksona jedne nervne ćelije prelaze na dendrite druge

Question 6

Sinaptička pukotina?

Answer 6

Sinaptička pukotina je mali razmak između dva susedna neurona.

Question 7

Neurotransmiteri?

Answer 7

Neurotransmiteri omogućuju da nervni impuls preskoči sinaptičku pukotinu i pređe a drugi neuron. To su molekuli koji se nalaze u mehurićima na krajevima aksona. Oni utiču na sve fizičke i psihičke procese.
Acetilholin, Epinefrin, Serotonin, Dopamin, Endorfin

Question 8

Acetilholin?

Answer 8

Acetilholin utiče na rad mišića, pamćenje i učenje, a njegov nedostatak je jedan od uzročnika Alchajmerove demencije
NEUROTRANSMITER

Question 9

Epinefrin

Answer 9

Epinefrin utiče na uzbuđenost i aktivitet, nedostatk izaziva depresiju, a višak manično/hiperaktivno ponašanje
NEUROTRANSMITER

Question 10

Serotonin?

Answer 10

Serotonin reguliše raspoloženje, spavanje, doživljaj gladi i uzbuđenosti, njegov nedostatak izaziva potištenost i poremećaj svega navedenog.
NEUROTRANSMITER

Question 11

Dopamin?

Answer 11

Dopamin je inhibitorni neurotransmiter, blokira prenos nervnih impulsa i time kontroliše emocije, pokrete, pažnju i učenje, nedostatak – Parkinsova bolest
NEUROTRANSMITER

Question 12

Endorfin?

Answer 12

Endorfin po hemijskom sastavu su slični morfijumu, prirodni opijati koji podižu raspoloženje i olakšavaju bol, izlučuju se pri bolu ili fizičkom naporu
NEUROTRANSMITER

Question 13

Od čega se sastoj CNS?

Answer 13

Mozak(moždano stablo, mali mozak, veliki mozak(talamus, hipotalamus, limbički sistem, korteks)), kičmena moždina

Question 14

Leva i desna hemisfera?

Answer 14

Leva: centar za govor, logičko razmišljanje, rad sa brojevima
Desna: maštanje, zamišljanje, razumevanje prostornih odnosa, tumačenje emocionalnih izraza

Question 15

Korteks?

Answer 15

Procesi u korteksu su psihički procesi kojih smo jedino svesni, onih procesa koji ne dođu do kore nismo svesni. Najduže se razvija u životu pojedinca.

Izdvajamo četiri režnja: čeoni/frontalni, slepoočni/temporalni, temeni/parijetalni i potiljačni/okcipitalni

Question 16

Lokalizacija psihičkih funkcija:

Answer 16

Senzorne zone su delovi korteksa u koje dolaze nervni impulsi iz svih receptora u telu. Postoje vizuelna, auditivna i telesna senzorna zona. Vizuelna je u okcipitalnom režnju, auditivna zona nalazi se u temporalnom korteksu, zona telesnih oseta nalazi se u prednjem delu frontalnoh korteksa
Motorna zona nalazi se na granici između frontalnog i parijetalnog režnja i upravlja voljnim pokreitma.
Asocijativne zone zauzimaju najveći deo korteksa (U frontalnom korteksu: samokontrola, moralno rasuđivanje, planiranje)

Question 17

PNS

Answer 17

U okviru njega postoji autonomni nervni sistem(upravlja značajnim funkcijama bez uticaja naše volje), povezan je sa vegetativnim centrima, nervne ćelije su grupisane u ganglije koje se poput dva lanca protežu duž prednje strane kičme i od njih se pružaju mnogobrojna nervna vlakna do organa

Simpatikus – proizvodi dodatnu energiju i snagu kad je organizam pod stresom. Ubrzava rad srca, usporava varenje, ubrzava disanje, podstiče jače lučenje adrenalina. Javlja se kad smo ljuti ili uplašeni.
Parasimpatikus – štedi energiju, uspostavlja mir, usporava rad srca i disanje, spušta krvi pritisak.

Question 18

Endokrini sistem

Answer 18

Sastoji se od endokrinih žlezdi koje luče hormone (hipofiza, štitna žlezda, nadbubrežne žlezde, polne žlezde)

Question 19

Hormoni

Answer 19

Hemijske supstance koje usporavaju ili ubrzavaju rad organa. Hormoni informacije prenose hemijskim putem, deluju sporo.

Question 20

Hipofiza

Answer 20

Najvažnija endokrina žlezda, luči hormone koji regulišu rad ostalih endokrinih žlezdi. Luči hormon rasta.

Question 21

Štitna žlezda

Answer 21

Luči tiroksin koji utiče na metabolizam, tj. na hemijske procese kojima se hrana pretvara u energiju, Poremećaj dovodi do hipotireoze(premalo) ili hipertireoze(previše)

Question 22

Nadbubrežne/adrenalne

Answer 22

Srž luči adrenalin i noradrenalin (pojačano se luče u stresnim situacijama). Kora luči kortikosteroide koji povećavaju otmornost organizma na telesne povrede.

Question 23

Polne/gonade

Answer 23

Luče hormone koje utiču na primarne(razvoj polnih organa) i sekundarne polne karakteristike. Muške polne žlezde/testisi luče testosteron. Ženske polne žlezde/jajnici luče progesteron i estrogen.