Opracowanie Flashcards
Podstawowe obowiązki pracodawcy w dziedzinie BHP.
Pracodawca jest obowiązany chronić zdrowie i życie pracowników poprzez zapewnienie bezpiecznych i higienicznych warunków pracy przy odpowiednim wykorzystaniu osiągnięć nauki i techniki:
- organizować pracę w sposób zapewniający bezpieczne i higieniczne warunki pracy.
- zapewnić przestrzeganie przepisów oraz zasad bezpieczeństwa i higieny pracy, wydawać polecenia usunięcia uchybień w tym zakresie oraz kontrolować wykonanie tych poleceń.
- zapewnić wykonanie nakazów, decyzji i zarządzeń organów nadzoru nad warunkami pracy.
- zapewnić wykonywanie zaleceń społecznego inspekt. pracy.
- Pracodawca oraz osoby kierujące pracownikami są zobowiązane znać, w zakresie niezbędnym do wykonywania ciążących na nim obowiązków, przepisy o ochronie pracy, w tym przepisy oraz zasady BHP.
Podstawowe obowiązki pracownika w dziedzinie BHP.
Przestrzeganie przepisów i zasad BHP jest podstawowym obowiązkiem pracownika.
W szczególności pracownik jest obowiązany:
- znać przepisy i zasady bhp, brać udział w szkoleniu i instruktażu z tego zakresu oraz poddawać się wymaganym egzaminom sprawdzającym,
- wykonywać pracę w sposób zgodny z przepisami i zasadami bhp oraz stosować się do wydawanych w tym zakresie poleceń i wskazówek przełożonych,
- dbać o należyty stan maszyn, urządzeń, narzędzi i sprzętu oraz o porządek i ład w miejscu pracy,
- stosować środki ochrony zbiorowej, a także używać przydzielone środki ochrony indywidualnej oraz odzież i obuwie robocze, zgodnie z ich przeznaczeniem.
- poddawać się wstępnym, okresowym i kontrolnym oraz innym zaleconym badaniom lekarskim i stosować się do wskazań lekarskich.
- niezwłocznie zawiadomić przełożonego o zauważonym w zakładzie pracy wypadku albo zagrożeniu życia lub zdrowia ludzkiego oraz ostrzec współpracowników, a także inne osoby znajdujące się w rejonie zagrożenia, o grożącym im niebezpieczeństwie.
- współdziałać z pracodawcą i przełożonymi w wypełnianiu obowiązków dotyczących bezpieczeństwa i higieny pracy.
Podstawowe prawa pracownika w dziedzinie BHP.
W razie, gdy warunki pracy nie odpowiadają przepisom bhp i stwarzają zagrożenie dla zdrowia lub życia pracownika albo gdy taka praca grozi takim niebezpieczeństwem innym osobom, pracownik ma prawo powstrzymać się od wykonania pracy, zawiadamiając o tym niezwłocznie przełożonego.
Jeżeli powstrzymanie się od wykonywania pracy nie usuwa zagrożenia, pracownik ma prawo oddalić się z miejsca zagrożenia zawiadamiając o tym niezwłocznie przełożonego.
Za czas powstrzymania się od wykonywania pracy lub oddalenia się z miejsca zagrożenia, pracownik zachowuje prawo do wynagrodzenia.
Pracownik ma prawo, po uprzednim zawiadomieniu przełożonego, powstrzymać się od wykonywania pracy wymagającej szczególnej sprawności psychofizycznej w przypadku, gdy jego stan psychofizyczny nie zapewnia bezpiecznego wykonania pracy i stwarza zagrożenie dla innych osób.
Powyższe przepisy nie dotyczą pracowników, których obowiązkiem pracowniczym jest ratowanie życia ludzkiego lub mienia.
Podstawowe obowiązki osób kierujących pracownikami w dziedzinie BHP.
Osoba kierująca pracownikami jest obowiązana:
- organizować stanowisko pracy zgodnie z przepisami i zasadami bhp.
- dbać o sprawność środków ochrony indywidualnej oraz ich stosowanie zgodnie z przeznaczeniem.
- organizować, przygotowywać i prowadzić prace, uwzględniając zabezpieczenie pracownika przed wypadkiem przy pracy, chorobami zawodowymi i innymi chorobami zawiązanymi z warunkami środowiska pracy.
- dbać o bezpieczny i higieniczny stan pomieszczeń pracy i wyposażenia tech., a także o sprawność środków ochrony zbiorowej i ich stosowanie zgodnie z przeznaczeniem.
- egzekwować przestrzeganie przez pracowników przepisów i zasad bhp.
- zapewniać wykonanie zaleceń lekarza sprawującego opiekę zdrowotną nad pracownikami.
Państwowe organa nadzoru nad warunkami pracy w zakładzie pracy.
Państwowa Inspekcja Pracy,
Państwowa Inspekcja Sanitarna,
Urząd Dozoru Technicznego,
inne państwowe organy nadzoru (prokuratura, państwowy nadzór budowlany, Państwowy Insepektorat Gospodarki Paliwowo-Energetycznej…).
Rola państwowych organów nadzoru nad warunkami w zakładzie pracy.
Organy sprawujące nadzór nad warunkami w zakładzie pracy są obowiązane podejmować działania na rzecz kształtowania bezpiecznych higienicznych warunków pracy, a w szczególności:
- udzielać zakładom pracy pomocy przy wykonywaniu zadań z zakresu bezpieczeństwa i higieny pracy,
- dokonywać, co najmniej raz w roku, oceny stanu bhp w zakładzie pracy oraz określać kierunek poprawy tego stanu,
- w miarę potrzeb i możliwości – inicjować i prowadzić badania naukowe dotyczące bhp.
Uprawnienia państwowych organów nadzoru nad warunkami pracy w zakładzie pracy.
P I P – pracownicy PIP-u wykonujący lub nadzorujący czynności kontrolne uprawnieni są do przeprowadzania bez uprzedzenia kontroli przestrzegania przez zakład pracy przepisów prawa pracy, a w szczególności stanu bhp, o każdej porze dnia i nocy.
W razie stwierdzenia naruszenia przepisów prawa pracy organy PIP-u uprawnione są do stosowania następujących środków prawnych w stosunku do kierownika zakładu pracy:
• Nakazu - usunięcie stwierdzonych uchybień, wstrzymanie robót, skierowanie pracownika do innych robót.
• Sprzeciwu – przeciwko uruchomieniu wybudowanego zakładu jeżeli jego uruchomienie mogłoby spowodować bezpośrednie zagrożenie życia lub zdrowia ludzkiego.
• Wystąpień – w razie stwierdzenia innych naruszeń niż w/w, a także w razie potrzeby o wyciągnięcie konsekwencji w stosunku do osób winnych.
• Orzekania kar grzywny – za wykroczenia przeciwko prawom pracownika.
P I S – przedmiotem działania PIS-u w zakresie ochrony pracy jest higiena pracy.
Zadaniem PIS-u jest wyegzekwowanie od zakładów pracy zgodności warunków zdrowotnych pracy z przepisami prawnymi, w celu zapobiegania powstawania chorób zawodowych i parazawodowych poprzez polepszenie stanu sanitarnohigienicznego pracy. W przypadku stwierdzenia niezgodności PIS wydaje decyzję o ich usunięcie, a w przypadku nie wywiązania się zakładu z poleceń zawartych w decyzji, prowadzone jest postępowanie administracyjne, a następnie egzekucyjne.
U D T- działalność UDT polega na sprawowaniu dozoru tech. nad urządzeniami tech. stwarzającymi zagrożenie dla życia lub zdrowia oraz mienia i środowiska.
Uprawnienia UDT:
- uzgadnianie dokumentacji urz. tech. w zakresie zgodności z przepisami,
- prowadzenie ewidencji urz. tech.,
- prowadzenie badań tech. urz. przed dopuszczeniem do eksploatacji lub obrotu,
- ustalanie form dozoru tech.,
- prowadzenie postępowań w sprawach :
- zezwolenia na eksploatację urz. tech.,
- wstrzymanie eksploatacji urz. tech.,
- wyrażanie zgody na dokonywanie przeróbek urz. tech.,
- wydawanie upoważnień pracownikom do wykonywania określonych czynności z zakresu dozoru techn.,
- wykonywania badań i kontroli stanu urz. ech.,
- sprawdzanie kwalifikacji osób zatrudnionych przy obsłudze, naprawie i konserwacji urz. techn.,
- wykonywanie kontroli nad przestrzeganiem przepisów dozoru techn.,
- prowadzenie doradztwa w zakresie bezpiecznej pracy urz. techn..
Podstawowe obowiązki pracodawcy z zakresie przeciwdziałania powstawaniu chorób zawodowych.
Pracodawca jest obowiązany niezwłocznie zgłosić właściwemu organowi PIS-u i właściwemu inspektorowi pracy każdy przypadek rozpoznanej choroby zawodowej albo podejrzenia o taką chorobę.
W/w obowiązek dotyczy również lekarza.
W razie rozpoznania u pracownika choroby zawodowej, pracodawca jest obowiązany:
- ustalić przyczyny powstania choroby zawodowej oraz charakter i rozmiar zagrożenia tą chorobą, działając w porozumieniu z właściwymi organami PIS-u
- przystąpić niezwłocznie do usunięcia czynników powodujących powstawanie choroby zawodowej i zastosować inne niezbędne środki zapobiegawcze,
- zapewnić realizację zaleceń lekarza.
Pracodawca jest zobowiązany prowadzić rejestr zachorowań na choroby zawodowe i podejrzeń o takie choroby.
Podstawowe obowiązki pracodawcy w zakresie przeprowadzania badań lekarskich dla pracowników.
Wstępnym badaniom lekarskim podlegają:
- osoby przyjmowane do pracy,
- -młodociani przenoszeni na inne stanowisko pracy,
- -pracownicy przenoszeni na stanowiska pracy, na których występują czynniki szkodliwe dla zdrowia lub warunki uciążliwe.
Okresowe badania lekarskie przeprowadza się:
- w celu ustalenia zdolności pracownika do wykonywania pracy na dotychczasowym stanowisku,
- w przypadku niezdolności pracownika do pracy trwającej dłużej niż 30 dni.
Okresowe i kontrolne badania lekarskie przeprowadza się w miarę możliwości w godzinach pracy –pracownik zachowuje prawo do wynagrodzenia.
Pracodawca nie może dopuścić do pracy pracownika bez aktualnego orzeczenia lekarskiego stwierdzającego brak przeciwwskazań do pracy na określonym stanowisku.
Pracodawca zatrudniający pracowników w warunkach narażenia na działanie substancji i czynników rakotwórczych lub pyłów zwłókniających jest obowiązany zapewnić okresowe badania lekarskie:
- po zaprzestaniu pracy w kontakcie z tymi substancjami, czynnikami,
- po rozwiązaniu stosunku pracy – na wniosek zainteresowanej osoby.
Definicja wypadku przy pracy.
Za wypadek przy pracy uważa się:
- nagłe zdarzenie,
- wywołane przyczyną zewnętrzną,
- które nastąpiło w związku z pracą
Nagłość zdarzenia – zdarzenie nie trwa dłużej niż wynosi czas jednej zmiany roboczej.
Przyczyna zewnętrzna – skutki działania czynników zewnętrznych (działanie energii elektrycznej, temperatur wysokich i niskich, substancji chemicznych, potknięcie, upadek, dźwignięcie…).
Związek z pracą – zachodzi wówczas, gdy istotną przyczyną wypadku jest pełnienie przez pracownika obowiązków wynikających ze stosunku pracy bądź związanych z nią.
W szczególności związek z pracą zachodzi:
- podczas lub w związku z wykonywaniem pracy przez pracownika zwykłych czynności albo poleceń służbowych,
- podczas lub w związku z wykonywaniem przez pracownika czynności w interesie zakładu pracy nawet bez plecenia,
- w czasie pozostawania pracownika w dyspozycji zakładu pracy w drodze między siedzibą zakładu pracy, a miejscem wykonywania obowiązku wynikającego za stosunku pracy.
Definicja wypadku zrównanego z wypadkiem przy pracy
Wpadek zrównany z wypadkiem przy pracy to taki w którym związek wypadku z pracą może zachodzić gdy dotyczy osób będących pracownikami zakładu.
Są to wypadki, którym ulegają pracownicy:
- w czasie trwania podróży służbowej w okolicznościach innych niż określone dla wypadku przy pracy, chyba że wypadek spowodowany został postępowaniem pracownika, które nie pozostało w związku z wykonywaniem powierzonych mu zadań.
- w związku z odbywaniem służby w zakładowych i resortowych formacjach samoobrony, straży pożarnej,
- w czasie wykonywania zadań zleconych przez związki zawodowe lub organizacje polityczne działające w zakładzie pracy.
Rodzaje wypadków przy pracy.
Wypadek śmiertelne – oznacza wypadek, w wyniku którego nastąpiła śmierć na miejscu wypadku lub w okresie 6 miesięcy od chwili wypadku.
Wypadek ciężki – oznacza wypadek w wyniku którego nastąpiło ciężkie uszkodzenie ciała, a mianowicie: utrata wzroku, słuchu, mowy, zdolność płodzenia lub inne uszkodzenia ciała, albo rozstroju zdrowia, naruszające podstawowe funkcje organizmu, a także choroby nieuleczalne lub zagrażające życiu, trwałe choroby psychiczne, trwała lub znaczna niezdolność do pracy w zawodzie, albo trwałe poważne zeszpecenie lub zniekształcenie ciała.
Wypadek zbiorowy – oznacza wypadek, któremu w wyniku tego samego zdarzenia uległo co najmniej 2 osoby.
Obowiązki pracodawcy w przypadku zaistnienia wypadku przy pracy.
W razie wypadku przy pracy pracodawca jest obowiązany:
- zapewnić udzielenie pierwszej pomocy osobom poszkodowanym,
- podjąć niezbędne środki eliminujące lub ograniczające zagrożenie
- zabezpieczyć miejsce wypadku,
- niezwłocznie zawiadomić inspektora pracy i prokuratora o śmiertelnym, ciężkim lub zbiorowym wypadku przy pracy ,
- niezwłocznie ustalić okoliczności i przyczyny wypadku,
- zastosować odpowiednie środki zapobiegające podobnym wypadkom,
- sporządzić odpowiednią dokumentację wypadku.
Zabezpieczenie miejsca wypadku – miejsce wypadku należy zabezpieczyć do czasu ustalenia okoliczności i przyczyn wypadku w sposób wykluczający:
- dopuszczenie do miejsca wypadku osób niepowołanych,
- uruchomienie bez koniecznej potrzeby urządzeń, które w związku z wypadkiem zostały wstrzymane,
- dokonanie zmiany ich położenia, jak również zmiany położenia innych przedmiotów, które spowodowały wypadek lub pozwalają odtworzyć jego okoliczności.
Udzielenie pierwszej pomocy należy do pracodawcy. w związku z tym pracodawca powinien:
- posiadać odpowiednio wyposażoną apteczkę pierwszej pomocy,
- zapewnić poszkodowanemu odpowiedni transport do lekarza lub sprowadzić lekarza do poszkodowanego,
- zaznajomić pracowników z telefonami alarmowymi.
Pracodawca jest zobowiązany prowadzić rejestr wypadków przy pracy.
Koszty związane z ustaleniem okoliczności i przyczyn wypadków przy pracy ponosi pracodawca.
Obowiązki pracownika w przypadku zaistnienia wypadku przy pracy.
W razie wypadku przy pracy:
- każdy pracownik, który zauważył wypadek lub dowiedział się o nim jest zobowiązany natychmiast udzielić pomocy poszkodowanemu pracownikowi i powiadomić o wypadku przełożonego oraz służbę bezpieczeństwa i higieny pracy,
- pracownik który uległ wypadkowi, a stan jego zdrowia na to pozwala, jest obowiązany zawiadomić niezwłocznie o wypadku przełożonego,
- jeżeli skutki wypadku ujawniły się w okresie późniejszym, pracownik jest obowiązany zawiadomić swojego przełożonego niezwłocznie po ich ujawnieniu.
Obowiązki pracodawcy w zakresie profilaktyki powypadkowej.
Na podstawie dokonanych ustaleń okoliczności i przyczyn wypadku pracodawca jest zobowiązany:
- zarządzić stosowanie właściwych środków profilaktycznych oraz środków mających na celu poprawę warunków bhp, a także określić osoby odpowiedzialne za wykonanie poleceń wydanych w związku wypadkiem,
- zapewnić omówienie okoliczności i przyczyny wypadku z kierownikami, mistrzami i pracownikami zainteresowanych komórek organizacyjnych zakładu pracy.
