open vragen Flashcards
Waarom verwacht men dat de vergrijzing zal stagneren in 2040?
uitleg over bevolkingspiramide
- 1880 -> groot actief deel van de bevolking
- 2013 -> babyboomers (paddenstoelvorm)
- 2040 -> babyboomers uitsterven
sinds jaren ‘90 migratie
Welke factoren voorspellen de mortaliteit bij ouderen?
leeftijd geslacht morbiditeiten functionaliteit frailty genen
Wat is het verschil tussen veroudering en ziekte
veroudering
- progressief -> afname van functionaliteit -> minder reserve -> adaptatievermogen daalt -> verhoogde vatbaarheid voor ziekte + toenemende mortaliteit
- algemeen: alle organen betrokken
- intrinsiek
- onomkeerbaar
ziekte
- niet algemeen
- niet altijd progressief
- ook op jonge leeftijd
- meestal exogeen
- omkeerbaar
algemene definitie van verouderingsproces
progressief
algemeen
intrinsiek
onomkeerbaar
+ geboren met gemiddelde functie
+ 2 componenten (endogeen en exogeen)
Wat is de betekenis van de calorische restrictie voor het verouderingsproces?
EVIDENTIE
- ratten
- rhesusapen
- mens
MECHANISME - insuline/IGF-1 -> FOXO's AMPK mTOR mitochondrien
BETEKENIS
- zelfde mechanismen bij gisten, wormen….
- > evolutionaire aanpassing aan schaarste
bespreek het concept frailty
frailty = ouderdomsgebonden kwetsbaarheid
- =/= oudere leeftijd
- =/= comorbiditeiten
- =/= functieverlies
componenten
- musculoskeletaal (verlies spiermassa, spierkracht)
- fysiek
- cognitief, sociaal, psychologisch
waarom zijn heupfractuurpatienten typisch kwetsbare ouderen?
prognose
- musculoskeletale kwetsbaarheid
- niet musculoskeletale kwetsbaarheid
-> beleid breder dan fractuur behandelen
Hoe wordt frailty operationeel gedefinieerd?
FRIED (enkel musculoskeletaal)
- gewichtsverlies
- spierzwakte
- gedaalde wandelsnelheid
- gedaald uithoudingsvermogen
- gedaalde lichamelijke activiteit
- > > 3= frail, 1-2 = pre-frail, 0= niet frail
ROCKWOOD
- FI (deficits/aantal mogelijke deficits)
- > 0,35 = frail
- 0,2 - 0,35 = pre-frail
- < 0,2 = niet frail
waaruit bestaat de behandeling van frailty
globale frailty benadering -> CGA musculoskeletaal - progressieve weerstandstraining - vit D + Ca - voedingssupplementen - valpreventie - osteoporose GM
bespreek concept en definitie van sarcopenie
CONCEPT
- vroeger: gedaalde spiermassa
- nu : gedaalde spiermassa en kracht
DEFINITIE
- traditioneel : spiermassa meten met CT/MRI of DXA >2SD afwijking
- nu: verlaagde spierkracht erbij gekomen
european working group on sarcopenia….
- gedaalde spierkracht = probable sarcopenia
- gedaalde spiermassa = sarcopenia
- functie verlies = severe sarcopenia
behandeling van sarcopenie
fysieke oefening
eiwitten/AZ
vit D + Ca
(GM)
kenmerken van geriatrische patient
>75j + fragiliteit + beperkte homeostase polypathologie atypische klinische beelden verstoorde farmacokinetica gevaar voor functionele achteruitgang gevaar voor deficiente voeding neiging tot inactiviteit een bedlegerigheid psychosociale problemen
wat is de comprehensive geriatric assessment
DEFINITIE = multidimensioneel interdisciplinair diagnostisch proces -> evaluatie van de geriatrische patient om de complexe noden te evalueren en een gericht zorgplan uit te werken OPBOUW 1. algemene indruk 2. detectie van risicogroepen/personen 3. screening gezondheidsdomeinen 4. probleemgerichte evaluatie
Wat is een geriatrisch syndroom
= meer atypische symptomen bij een ziekte door onderliggende risicofactoren
- veranderde metabolisatie farmaca
- achteruitgang functioneren
- verminderde eetlust
- inactiviteit
- geestelijke toestand
- sociale context
vb. ouderen met een pneumonie kunnen vaak presenteren met plotse verwardheid
Wat zijn de doelstelling en belangrijkste onderdelen van het KB van het zorgprogramma voor de geriatrische patient
-> opsporen van geriatrische patient, continuiteit van de zorg, optimaal herstel
onderdelen:
- dienst geriatrie
- geriatrische raadpleging
- geriatrisch daghospitaal
- interne liason
- externe liason
Waarom vormen Ca en vit D de basispreventie tegen fracturen bij ouderen en aan welke voorwaarden moet er voldaan worden?
uitleg osteoporose en fracturen
Ca + vit D -> beter botkwaliteit vit D -> meer spierkracht -> minder valrisico voorwaarden - juiste dosis - combinatie - volhouden
diagnose van osteoporose
DXA
- hoge specificiteit -> screenen
- lage sensitiviteit
Wanneer zijn Ca en vit D niet genoeg om fracturen te voorkomen? Wat is er nog?
bij osteoporose!!!
- bisfosfonaten
- denosumab
- teriparatide