opažajne Flashcards
opažanje
- proces pretvaranja fiz. nadražaja u ps. info i obuhvata procesiranje jedne D i njenu interpretaciju
putem percepcije
- ostvaruje se kontakt sa svetom realnosti - sp. i un.
ulazak info u Si centralne obrade počinje od senzorne S na periferiji
- gde su receptori čula
percepcija uključuje prenos bujice senzacija
- info različitih senzornih modaliteta neprekidno stimulišu receptore
signal - el. nadražaj koji se sprovodi od receptora na periferiji do određenih centara mozga
- transformiše se u centrima za osećaj
nakon osećaja nastaje opažaj
- čija osnova su aktuelno senzorno iskustvo i ranije sačuvane info (Pa i Uč)
opažanje =
- osećaj i iskustvo
pć. opažanja
- agnozije
- iluzije
- paraidolije
- halucinacije
- pseudohalucinacije
- funkcionalne halucinacije
- halucinoza
- sinestezije
agnozije
- pć. perceptivne integracije - normalna percepcija je lišena značenja
čula i primarne kortikalne zone očuvane
- defekt u daljoj obradi info - agnozija
osoba sa agnozijom
- opaža pojedine osobine i kvalitet info, ali ne dolazi do prepoznavanja značenja
agnozije se mogu javiti
- kod svih čula
- najčešće vizuelne
nominalna agnozija
- prepoznavanje upotrebne vrednosti predmeta, bez mogućnosti nazivanja predmeta
anozognozija
- neuviđanje sopstvenog defekta - slepilo, hemiplegija
autotopagnozija
- pć. telesne šeme
agnozije su važan dijagnostički znak
- upućuju na struktur. lezije mozga
- orijentacija ka lokalizaciji
- u vezi sa pć. u oblasti neurologije
iluzije
- pogrešno prepoznavanje S u bilo kojem senzonrnom modalitetu
- realni ob. postoji, ali ih osoba pogrešno prepoznaje
javljanje iluzija
- zdravi - umor, ometanje fokusa pž, intenzivan afekt, strah
- patološka stanja - posledica CNS različite etiologije
paraidolije
- sklonost da se nasumične ili besmislene info tokom opažanja povezuju i tretiraju kao nešto smisleno
- početak i kraj ovih iluzija je voljno kontrolisan
halucinacije
- čulna opažanja bez bilo kakvog sp. senzornog S (može netačno da opaža kako okolinu, tako i sebe)
- opažanja koja nisu izazvana sp. S
- bilo koji modalitet - mogu i istovremeno
- jednostavne i složene
halucinacije variraj u stepenu složenosti haluciniranog doživljaja i stepenu do kojeg halucinacije utiču na P
- prati ih doživljaj konkretnosti
- imaju karakter telesnosti
javljanje halucinacija
- pri očuvanoj (afekt/ne psihoze) ili poremećenoj svesti (demiriju, sumračna stanja)
- o prisustvu se zaključuje i na osnovu stepena verovanja pacijenta da ono što oseća potiče van njega, dok drugi ne potvrđuju ovakve percepcije
- obratiti Pž da li je u vezi sa sadržajem sumanutih ideja
kada se glas doživljava kao da dolazi iz glave (da se ne može razaznati da li ej to više misao ili opažanje)
- kada se glas ne čuje jasno
- postoji velika p da se ne radi o halucinacijama, već pć. drugih ps. f.
pseudohalucinacije
- iskrivljena percepcija koja se doživljava kao da dolazi iznutra, a ne spolja
funkcionalne halucinacije
- u vezi sa specif. opažanjem, u prisustvu zvuka, boje ili opažanja nekog mesta
- nezadovoljavaju kriterijum prave halucinacije (postoji sp. S)
halucinoza
- stanje aktivnog haluciniranja kod osobe kod koje je očuvana budnost i orijentacija
- intervali potpunog uvida i lucidnosti, bez halucinacija
- mentalna diplopija
sinestezije
- prelivanje senzornih iskustava iz jednog modaliteta u drugi
- upotreba marihuane, mskalina i kod osoba koje imaju SB da muziku doživljavaju vizuelno (+ ako se neko opeče pa mu mesto izgleda crveno)
halucinacije ili ne
- postoji S
- živa imaginacija (volja da postoji)
- iracionalna uverenja
auditivne halucinacije
- različit stepen složenosti (akoazmi - ton, šum; fonemi)
jednostavne aud. hal. (akoazmi)
- češće u psihoorganskim stanjima (delirijum, kompleksni parcijalni napadi, encefalopatije, toksična stanja)
- muzika, buka - nespecifična, blaža patologija
složenije forme hal.
- glasovi razgovaraju - psihoze iz spektra sch
- značajni glasovi koji komentarišu P pacijenta
- naredbodavne hal.
viz. hal.
- vidi ob, slike, ljude koji nisu realno prisutni i doživljava ih kao eksterocepciju
- mogu biti elementarne - fotomi-fotopsije (svetlucanje)
- vizije u vezi sa nekom misterijom
- od dementnih često
hal. dugih konaca, mreža, paučine, zmija, pacova
- tipične za alkoholni delirijum
ekstrakampalne halucinacije
- osoba vidi predmete i pojave izvan svog vidnog polja (iza sebe)
autoskopske halucinacije
- opažanje delova ili čitavvog tela van sopstvenih granica
liliputanske halucinacije
- vidi figure smanjene veličine, kao kepece ili patuljke
vizuelne halucinaicje
- jednostavnog sadržaja, nemaju t dimenziju, u brojnim Pć.
migrenske viz. hal.
- najčešće tačke, cik-cak linije, skotomi uz svetlucave ivice koji se uvećavaju i kreću
olf. halucinaicje
- neobični mirisi, uglavnom neprijatni
- u demenciji najčešće kao miris paljevine, ili nekog isparivača
- oseca mirise svog tela koje drugi ne osete
halucinacije ukusa - gustativne
- često zajedno sa olfaktivnim
- neprijatan, gorak ili metalni ukus
olf. i gust. hal. su tipične za
- organske pć.
- u konvulzivnim pć. (unicinatni napadi)
formikacija
- poseban oblik haptičkih halucinacija;
- osećaj da insekti gmižu po koži
- alkoholni delirijum tremensu
- kokainska intoksikacija ili amfetaminska psihoza
somatske halucinacije
- telesnih senzacija
- dele se na površinske, kinestetičke i visceralne
površinske somatske halucinacije
- superficijalne hal.
- kožne i potkkožne senzaccije temperature, dodira, hidriranosti
parestezije
- primarno neurološke, ali postoje situacija kada se smetnjama dodaje niz itacionalnih opisa nastanka, ili širenja, na šta treba obratiti pažnju
kinestetičke halucinacije
- tiču se muskulature ili zglobova
- oseća udarce po delu tela, mišići isušeni ili se osećaju vibracije ili se doživljava da se udovi pokreću
vestibularne halucinacije
- čula ravnoteže; padanje u ambis, ljuljanje, sve se okreće oko osobe
cenestetičke halucinacije
- čudna zbivanja u viscelarnim organima (nož seče creva)
algohalucinacije
- sfera senzibiliteta na bol
hipnagogne i hipnopomne fenomene koli se tiču percepcije pri uspavljivanju ili buđenju
- ne treba smatrati za pć.
iktalne halucinacije
- deo epi. napada (uz izmenjeno stanje svesti)
kohabitalne hal.
- halucinacije polnog odnos
fantomski ud
- halucinacioni doživljaj postojanja amputiranog uda
