Brainscape's Knowledge GenomeTM

Browse over 1 million classes created by top students, professors, publishers, and experts.


See full index

Medycyna Ratunkowa > ogólnie > Flashcards

ogólnie Flashcards

1
Q

Ile lat pozbawienia wolności za nieudzielenie pomocy ? Art.162 par. 1

A

Do lat 3

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
2
Q

Podstawy prawne: Art. 4

A

kto jest świadkiem nagłego zagrożenia zdrowotnego ma obowiązek powiadomić specjalne służby

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
3
Q

Lekarz systemu: jakie specki ile lat

A
  • po 2 roku: anestezji, med ratunkowej lub neurologii
  • specjalista:
  • ch. wew
  • kardio
  • chirurgii ogólnej
  • chiru dziecięcej
  • pediatrii
  • ortopedii
  • lekarz, który przepracował 3000h na sor , lotniczym ZRM lub izbie przyjęć i rozpoczął szkolenie specjalizacyjne z ratunkowej do 01.01.2018
How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
4
Q

Czas dotarcia ZRM od chwili przyjęcia zgłoszenia przez dyspozytora medycznego

A
  1. mediana > 10tys mieszkańców < 8 min
    poza miastem < 15 min
  2. max czas w mieście > 10 tys < 15 min
    poza miastem, < 20 min
How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
5
Q

Centrum urazowe: ile osób zabezpiecza

A

min 1 milion w obszarze dotarcia < 1,5h

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
6
Q

Kryteria kwalifikacji do leczenia w centrum urazowym pacjentów w stanie zagrożenia życia: obrażenia anatomiczne i zab parametrów

A

Obrażenia anatomiczne:

  • rany penetrujące + objawy uszkodzenia narządów wewnętrznych głowy, kl piersiowej i brzucha
  • amputacja powyżej kolana lub łokcia
  • rozległe zmiażdżenie kończyn
  • uszkodzenie rdzenia kręgowego
  • złamanie kończyny z uszkodzeniem naczyń i nerwów
  • złamanie > 2 proksymalnych kości długich kończyn lub miednicy

Zab parametrów fizjologicznych:

a. skurczowe < 80 mmHg
b. HR > 120/min
c. oddechy < 10 lub > 29
d. GCS < 8
e. Sat < 90%

2 kryteria anatamiczne i 2 parametrów fizjolog

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
7
Q

START triage: kryteria kwalifikujące do poszczególnych kolorów: czarny i zielony

A

chodzący -> zielony

oddycha po udrożnieniu dróg oddechowych ? -> nie -> czarny

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
8
Q

START triage: kryteria kwalifikujące do poszczególnych kolorów: czerwony i żółty

A
  1. oddechy > 30 lub < 10/min
  2. Oddech 10-30/min i:
    - brak tętna na t. promieniowej lub
    - nie spełnia poleceń lub
    - nawrót włośniczkowy < 2 sek

ad.2 bez kryteriów od pauz to kolor żółty

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
9
Q

TRIAGE kolor czerwony: sytuacje przykładowe

A
  • wstrząs z dowolnego powodu
  • trudności w oddychaniu
  • z obrażeniami głowy, którym towarzyszy asymetria źrenic
  • duży krwotok wewnętrzny
How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
10
Q

JumpSTART do 8 rż: kolory znaczenie

A

zielony - jak chodzi
czarny - nie oddycha po udrożnieniu dróg oddechowych i nie ma tętna po ocenie

czerwony:
-jak ma tętno to wykonujemy 5 wdechów i jeśli po tym oddycha spontanicznie
-oddycha > 45/min lub <15/min
- oddycha w normie, ale:
> brak tetna na t. promieniowej
>nie spełnia poleceń
> nawrót kapilarny > 2 sek

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
11
Q

System START, Algorytm MNOPRST

A 
M - monitorowanie (HR,BP,EKG itp)
N- nursing = pielęgnowanie 
O - oksygenacja 
PR - pain relief 
S- sedation 
T - transportation - wybranie do którego szpitala jechac
How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
12
Q

Rytmy do defibrylacji

A
  • VF: migotanie komór

- pVT: częstoskurcz komorowy bez tętna

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
13
Q

Rytmy nie do defibrylacji:

A

PEA: akt elektryczna bez tętna

Asystolia

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
14
Q

Defibrylacja: podczas wdechu czy wydechu ?

A

na końcu wydechu, źródło tlenu oddalamy na 1m

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
15
Q

Defibrylacja: stymulator serca

A

u pacjentów ze stymulatorem, elektrody umieszzamy w odległości > 8 cm

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
16
Q

Defibrylacja: siła nacisku u dorosłych i dzieci

A

siła nacisku na elektrody ok 8 kg u dorosłych
5 kg dzieci które ważą > 10kg
3 kg < 10kg

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
17
Q

Strategia 3 wyładowań

A

mozna u pacjentów monitorowanych z NZK w mechanizmie VF/pVT jeśli doszło do zdarzenia w obecności świadków lub po operacji kardiochirurgicznej lub na terenie pracowni hemodynamicznej

  • traktujemy 3 wyładowania jako pierwsza defibrylacja w algorytmie ALS
  • dajemy 300mg amiodaronu
How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
18
Q

Schemat ALS:

A

RKO -> defibrylacja -> po 2 min ocena rytmu

przy 3 i 5 defibrylacji Adrenalina 1mg + Amiodaron 300mg

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
19
Q

Adrenalina:

A

po 3 defibrylacji ->

1 mg i później co 3-5 min (2 cykle)

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
20
Q

Amiodaron: dawki, kiedy w czasie reanimacji

A

300mg po 3 defibrylacji
150mg po 5 defibrylacji
rozcieńczyć w 5% roztworze glukozy

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
21
Q

Rytmy nie do defibrylacji: leczenie

A

RKO

1 mg adrenaliny jak najszybciej i później co 3-5 min (2 cykle)

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
22
Q

PEA

A
  • często powodowana przez przyczyny odwracalne
  • rozkojarzenie elektromechaniczne
  • brak skutecznej hemodynamicznie czynności mechanicznej serca pomimo zachowanej zorganizowanej czynności elektrycznej
How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
23
Q

Asystolia czy niskonapięciowe migotanie komór, co robić ?

A

kontynuuj RKO, BEZ defibrylacji

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
24
Q

Uderzenie przedsercowe: kiedy zastosujemy?

A
  • pacjent monitorowany
  • NZK w obecności świadków
  • NZK w przebiegu VF lub pVT
  • brak możliwości natychmiastowej defibrylacji
How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
25
Q

Uderzenie przedsercowe: technika wykonania

A
  • w dolną połowę mostka
  • z wysokości ok 20 cm
  • zaciśniętą pięścią
How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
26
Q

Najczęstsze miejsce powstania niedrożności dróg oddechowych u droosłych:

A

podniebienie miękkie i nagłośnia

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
27
Q

Rurka ustno- gardłowa (rurka Guedela): rozmiar

A

rozmiar zależy od odległości między siekaczami, a kątem żuchwy lub między płatkiem ucha, a kącikiem ust

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
28
Q

rurka nosowo-gardłowa: u kogo przeciwwskazana

A

u poszkodowanych ze złamaniem podstawy czaszki

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
29
Q

Przyrządy nadgłośniowe: wymienić i zastowanie

A
  1. maska krtaniowa (LMA) - wg masy ciała
  2. Combitube
  3. Rurka krtaniowa - wg wzrostu
  4. I-gel
    - gdy nie możemy zaintubować pacjenta
    - nie zabezpiecza przed aspiracją treści pokarmowej
How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
30
Q

Najskuteczniejszy sposób zabezpieczenia drożności dróg oddechowych

A

Intubacja ! ale tylko jeśli osoba przeszkolona

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
31
Q

konikotomia

A

poprzez nakłucie więzadła pierścienno - tarczowego

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
32
Q

tracheotomia

A

otwarcie przedniej ściany tchawicy

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
33
Q

Kapnografia z zapisem krzywej: zastosowanie

A

najbardziej czuła i swoista metoda potwierdzenia położenia i ciągłego monitorowania lokalizacji rurki dotchawiczej

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
34
Q

Manewr Sellicka:

A
  • uciskanie chrząstki pierścieniowatej podczas intubacji
  • zapobiega regurgitacji
  • nie zaleca się w zatrzymaniu krążenia
How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
35
Q

ALS: wentylacja- tlen

A
  • należy stosować najwyższe st. wdechowe tlenu
  • oddechy ratownicze 16-17%
  • wentylacja workiem samorozprężalnym (AMBU), powietrzem atmosferycznym 21%
  • wentylacja workiem samorozprężalnym (AMBU) z rezerwuarem, tlenem o przepływie 10l/min - 85%
How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
36
Q

Amiodaron: co podać jak jest niedostępny

A

lidokainę - tylko jeśli nie został wcześniej podany amiodaron;
1-1,5mg/kg - ok 100mg
po 3 def 100 mg
po 5 defibrylacji 50 mg tak jak amiodaron

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
37
Q

Amiodaron: objawy uboczne

A

bradykardia, hipotensja, zakrzepowe zapalenie żył

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
38
Q

Siarczan magnezu: wskazania

A
  • Torsades de pointes
  • tachyarytmie komorowe w zatruciach digoksyną
  • hipomagnezemia
How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
39
Q

Siarczan magnezu: dawka

A

2 mg = 4 ml 50% roztworu siarczanu magnezu

po 10-15 min można powtórzyć dawkę (ale tylko raz!)

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
40
Q

Wapń: wskazania i dawka

A
  1. hiperkaliemia
  2. hipokalcemia
  3. przedawkowanie blokerów kanału wapniowego

10ml 10% chlorku wapnia

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
41
Q

NaHCO3: wskazania

A
  • zagrażająca życiu hiperkaliemia
  • NZK w przebiegu hiperkaliemii
  • zatrucie TLPD
How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
42
Q

NaHCO3: efekty podania dożyknego

A
  • zwiększenie kwasicy wewnątrzkomórkowej
  • działanie inotropowe ujemne
  • zwiększenie osmolarności osocza
  • przesunięcie krzywej dysocjacji Hb - tlen w lewo
How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
43
Q

NaHCO3: dawkowanie

A

NaHCO3: = niedobór zasad x masa ciała x 0,3

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
44
Q

Postępowanie w tachykardii z tętnem u pacjenta niestabilnego:

A

kardiowersja do 3 prób
amiodaron
kardiowersja amiodaron

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
45
Q

Postępowanie w tachykardii z tętnem, gdy pacjent stabilny i QRS WĄSKIE: postępowanie

A
  1. niemiarowe -> migotanie przedsionków:
    - kardiowersja farmakologiczna
    - elektryczna kardiow,
    - leczenie przeciwkrzepliwe
  2. miarowe: stymulacja nerwu błędnego -> adenozyna
How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
46
Q

Postępowanie w tachykardii z tętnem, gdy pacjent stabilny i QRS szerokie:

A
  1. niemiarowe -> torsades de pointes -> siarczan magnezu
    lub AF z blokiem odnogi (kardiowersja +przeciwkrzepliwe)
  2. miarowe -> częstoskurcz komorowy -> amiodaron
    lub SVT z blokiem odnogi (adenozyna)
How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
47
Q

Postacie miarowego częstoskurczu z wąskimi QRS:

A
  • tachykardia zatokowa
  • AVNRT
  • AVRT
  • trzepotanie przedsionków z regularnym blokiem 2:1
How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
48
Q

Postępowanie w miarowym częstoskurczu z wąskimi QRS:

A
  • stymulacja nerwu błędnego

- adenozyna 6mg -> czekamy 1-2 min ->12mg -> 12mg

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
49
Q

Adenozyna: działanie

A

spowalnia przewodzenie w węźle AV, co powoduje zwolnienie czynności komór
- pozytywny efekt działania adenozyny wskazuje, że przyczyną częstoskurczu był napad AVNRT lub AVRT

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
50
Q

Migotanie przedsionków -> niemiarowy częstoskurcz z wąskimi QRS: leczenie

A
  • farmakologiczna kontrola rytmu: b-blokery i diltiazem, digoksyna i amiodaron - jeśli niewydolność serca
  • farmakologiczna kardiowersja
  • elektryczna kardiowersja
How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
51
Q

Kardiowersja farmakologiczna

A

Propafenon i flekainid - tylko u osób bez strukturalnej choroby serca

Ibutylid - jako alternatywa, może wyindukować jatrogenne zab rytmu np. torsades de pointes

Wernakalant - u pacjentów z łagodną niewydolnością serca (NYHA I lub II) i CHNS; można go zastosować po wykluczeniu hipotensji oraz istotnego zwężenia aorty

Amiodaron - u pacjentów z ciężką niewydolnością serca, CHNS oraz istotnym zwężeniem zastawki aortalnej

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
52
Q

Kardiowersja elektryczna: wartości energii w zależności od rozpoznania

A
  1. trzepotania przedsionków i napadowy częstoskurcz nadkomorowy: 70-120 J (druga trochę większa)
  2. Migotanie przedsionków: 120-150 J (druga trochę większa)
  3. Częstoskurcz komorowy: 120 - 150 J (druga trochę większa)
How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
53
Q

Kardiowersja: znieczulenie i przy jakim załamku wyładowanie, umiejscowanie elektrod

A
  • synchronizacja z załamkiem R (jak rytm), a jak się trafi w T (tragedia) to może wywołać VF
    arytmie nadkomorowe - przednio - tylne ustawienie
    arytmie komorowe - przednio - koniuszkowa

Sedacja:

a. propofol lub etomidat
b. fentanyl

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
54
Q

Postępowanie w bradykardii:

A

jeśli niestabilny to 500 mikrogram Atropiny, ewentualnie moża powtórzyć jeśli brak poprawy co 3-5min; dawka max to 3 mg;
jeśli brak poprawy to stymulacja przezskórna lub leki drugiego rzutu (izoprenalina, adrenalina, dopamina), a później endokawitarna

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
55
Q

Pacjenci z ryzykiem asystolii:

A
  • niedawno przebyty epizod asystolii
  • blok AV Mobitz II
  • całkowity blok serca z szerokimi QRS
  • pauzy komorowe > 3 s
How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
56
Q

Kobiety w ciąży ryzyko uciśnięcia jakich naczyń, jak reanimacja

A

po 20 tc macica może uciskać ż. główną dolną i aortę -> przechylić na lewy bok

  • jeżeli wymaga ucisków klatki to troche wyżej niż standardowo
  • defibrylacja nie jest przeciwwskazana
How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
57
Q

Kontrola temperatury docelowej (hipotermia terapeutyczna): temperatura, ile trwa, przeciwwskazania, u kogo zastosujemy

A
  • nie zaleca się przedspzitalnego podawania zimnych płynów iv
  • temp docelowa 32-36 stopni
  • u pacjentów po wewnątrzszpitalnym zatrzymaniu krążenia, którzy zostają nieprzytomni po ROSC
  • czas trwania min 24h
  • przeciwwskazania to ciężkie infekcje układowe i koagulopatie < 33 stopni
How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
58
Q

Wstrząs: podział

A
  1. hipowolemiczny: krwotoczny lub odwodnienie
  2. dystrybucyjny: anafilaktyczny, septyczny, neurogenny -> w mechanizmie dylatacji naczyń
  3. Obturacyjny: tamponada, odma prężna, zatorowość płucna
  4. Kardiogenny: zawał serca, zaburzenia rytmu serca, dysfunkcja zastawek
How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
59
Q

Wstrząs: reakcje kompensacyjne

A
  • tachykardia
  • centralizacja krążenia
  • hiperwentylacja
  • hiperglikemia
  • wzrost kurczliwości mm sercowego
  • przesiąkanie płynu międzykomórkowego do naczyń krwionośnych
  • pobudzanie ukł RAA, wydzielania wazopresyny i GKS
  • wzrost ekstrakcji tlenu
How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
60
Q

Wstrząs: następstwa niedokrwienia narządów

A
  • ostra przednerkowa niewydolność nerek
  • zab świadomości
  • ostra niewydolność oddechowa
  • ostra niewydolność wątroby
  • niedrożność porażenna jelit
  • translokacja bakterii jelitowych
  • krwawienie z przewodu pok
How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
61
Q

Wstrząs: klasyczna triada

A
  1. hipotensja (SBP < 90mmHg lub MAP < 70 mmHg)
  2. tachykardia
  3. skąpomocz < 500 ml/ 24h
How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
62
Q

Wstrząs: hipotensja, objaw wyprzedzający

A

to hipotonia ortostatyczna - spadek ctk po 3 min od przyjęcia pozycji stojącej o 20 mmHg ciśnienia skurczowego lub do wartości < 90 mmHg lub o 10 mmHg rozkurczowego z towarzyszącymi objawami

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
63
Q

Wstrząs: wskaźnik Allgowera

A

to iloraz częstotliwości rytmu serca (HR) i skurczowego ciśnienia (SBP)
HR/SBP
0,5 - osoby zdrowe
> 1 wstrząs

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
64
Q

Wstrząs: pulsoksymetria przyczyny zaburzeń odczytu wyniku i norma

A

Norma: 95-88%
Przyczyny zaburzenia odczytu: hipotensja, wstrząs, artefakty ruchowe
Przyczyny zawyżenia wyniku SpO2: hemoglobina tlenkowowęglowa w zatruciu CO, Methemoglobinemia

Przyczyny zaniżenia wyniku SpO2: anemia, ciemny lakier na paznokciu, intensywna pigmentacja skóry, grzybica paznokci

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
65
Q

Wstrząs: Poziom mleczanów

A
  • wzrost jest wykładnikiem hipoperfuzji tkankowej

- często podwyższony zanim pojawią się jawne zmiany podstawowych parametrów życiowych

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
66
Q

Wstrząs: diureza jako wskaźnik perfuzji narządów

A

> 1,0 ml/kg mc/h - prawidłowa diureza
0,5-1,0 ml/kg mc/h - obniżenie diurezy
< 0,5 ml/kg mc/h znaczne obniżenie diurezy

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
67
Q

Wstrząs: rzut serca - norma, pomiar, kiedy obniżony i kiedy podwyższony

A

norma: 4-8l/ min
- pomiar w echo dopplerem, cewnikiem Swana i Ganza lub metodą termodylucji przezpłucnej

Obniżony: wstrząs kardiogenny, obturacyjny i późne stadia hipowolemicznego

Podwyższony: dystrybucyjny, początkowe stadia w. hipowolemicznego

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
68
Q

Wstrząs: ciśnienie zaklinowania

A
  • w naczyniach włosowatych płuc
  • norma: 4-12 mmHg
  • pomiar cewnikiem Swana i Ganza
  • ocena wolemii i obciążenia wstępnego lewej komory
  • odpowiada za p w LP
  • obniżone we wstrząsie hipowolemicznym i dystrybucyjnym
  • podwyższone w kardiogennym
How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
69
Q

Wstrząs: ośrodkowe ciśnienie żylne (ocż)

A
  • norma 8-12 mmHg
  • pomiar cewnikiem założonym przez wkłucie centralne założone w żGG
  • ocena wolemii i obciążenia wstępnego prawej komory
  • obniżone we wstrżasie hipowolemicznym i dsytrybucyjnym
  • podwyższone we wstrżasie kardiogennym
How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
70
Q

Wstrząs: VIP

A

V - wentylacja
I - infuzja - wypełnienie łożyska naczyniowego
P - presory - utrzymanie ciśnienia tętniczego i regulacja pracy serca

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
71
Q

Wstrząs: płynoterapia

A
  • krystaloidy zbilansowane

- początkowo ok 1500-2000 ml

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
72
Q

Wstrząs: leki wazopresyjne, jakie i jak podajemy

A
  • gdy hipotensja mimo płynów
  • Noradrenalina / adrenalina/ dopamina
  • w ciągłym wlewie
  • przez cewnik centralny
How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
73
Q

Wstrząs krwotoczny: info ogólne

A

ciśnienie można trzymać az do utraty 30% krwi

  • hipotensje wyprzedza hipotonia ortostatyczna
  • spadek Hct, Hb i E zwykle po 1-3h
How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
74
Q

Wstrząs krwotoczny: stopnie

A

I - < 15% utraty krwi do 1 l
II - 15-30% do 1,5 l - już opóźniony nawrót kapilarny, skóra blada, początek objawów ! pobudzenie !
III - 30-40% do 2 l
IV - > 40% > 2l - BRADYKARDIA

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
75
Q

Wstrząs krwotoczny: tamowanie krwawienia - opaska uciskowa

A

tylko w ostateczności !

  • w zdarzeniu masowym
  • w ograniczonych przestrzeniach w warunkach zagrożenia zewnętrznego
  • nie dłużej niż 2h !
  • krwotoki, których nie da się opanowac bezpośdrenim uciskiem
How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
76
Q

Wstrząs krwotoczny: płyny postępowanie

A
  • do czasu dostępności KKCz
  • krystaloidy zrównoważone (3-5 ml na 1 ml utraconej krwi -> 3-5: 1 )
  • koloidy 1-1,5 ml na 1 ml utraconej krwi
  • MAP > 65 mmHg
  • hipotensja permisywna - przed zahamowaniem krwotoku, SBP 80-90 mmHg
How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
77
Q

Wstrząs krwotoczny: KKCz o ile powoduje wzrost Hb 1 j. i jakie docelowe wartości

A

1j zwiększa st. Hb o 1 g/dl

docelowe st Hb 7-9 g/dl

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
78
Q

Wstrząs krwotoczny: FFP, KKP, krioprecypitat

A 
FFP - świeżo mrożone osocze
KKP - Koncentrat krwinek płytkowych 
krioprecypitat
KKP, gdy płytki < 50 000/ql
KKCz : KKP: FFP 1:1:1
How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
79
Q

Wstrząs krwotoczny: kwas traneksamowy dawka

A

dawka nasycająca 1g iv przez 10 min, następnie 1g przez 8h

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
80
Q

Wstrząs anafilaktyczny: etiologia

A
  1. pokarm - u dzieci !
  2. leki - dorośli !
  3. owady błonkokrzydłe
  4. lateks
  5. jodowe środki kontrastowe
  6. ukąszenie przez węża
  7. przetoczenie krwi i preparatów krwiopochodnych
  8. idiopatyczna
How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
81
Q

Wstrząs anafilaktyczny: kofaktory - czynniki sprzyjające

A
  • wysiłke fizyczny
  • alkohol
  • oziębienie
  • NLPZ
  • ostre zakażenie
How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
82
Q

Wstrząs anafilaktyczny: pokarmy u dorosłych i u dzieci

A

u dorosłych: orzeszki ziemne i laskowe, ryby, skorupiaki i cytrusy

u dzieci: jaja kurze, mleko krowie, orzechy, ryby, pszenica, soja

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
83
Q

Wstrząs anafilaktyczny: objawy

A
  • tachypnoe
  • świsty
  • furczenia
  • nadmierny wysiłek oddechowy
  • chrypka
  • stridor
  • hipotensja
  • tachykardia
  • NZK
  • świąd
  • rumień
  • pokrzywka
  • obrzęk naczynioruchowy
  • nudności, wymioty, kurczowe bóle brzucha
  • chłoda, blada, spocona skóra
  • zapadnięte żyły
  • hipotensja
  • tachykardia
  • skąpomocz
  • bezwiedne oddanie moczu lub stolca
  • utrata przytomności

SZYBKIE pojawienie się objawów i GWAŁTOWNE ich narastanie

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
84
Q

Wstrząs anafilaktyczny: rozpoznanie

A
  • jeśli nie wiemy czy mógłbyć alergen to musi być objaw skórny + co najmniej 1 z:
  • niewydolność oddechowa
  • soadek ciśnienia

Jeżeli podejrzewamy alergen to: muszą być 2 z poniższych:

  • objawy skórne
  • niewydolność oddechowa
  • spadek CTK
  • objawy ze strony ukł pokarmowego

Jeżeli znamy alergen to wsytarczy spadek CTK

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
85
Q

Wstrząs anafilaktyczny: tryptaza mastocytarna

A
  • główne białko ziarnistości mastocytów
  • swoisty test pomagający potwierdzić rozpoznanie anafilaksji
  • 3 próbki w odstępach czasowych
  • nie jest powszechnie stosowany
How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
86
Q

Wstrząs anafilaktyczny: leczenie

A
  • z objawami zagrożenia życia ! Adrenalina, domięśniowo, w 1/3 środkową przednio-bocznej powierzchni uda
    0,01 ml/ kg -> 1mg/ml -> max 0,5 mg jednorazowo
  • dawkę można powtórzyć po 5 min jeśli brak poprawy i później dalej powtarzać co 5 min
How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
87
Q

Wstrząs anafilaktyczny: dawki adrenaliny u dzeci

A

> 12 lat, jak u dorosłych
6-12 lat 0,3 mg im
niemowlak - 6 lat - 0,15mg

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
88
Q

Wstrząs anafilaktyczny: tlen

A
  • jak najwcześniej !
  • możliwie największe stężenie
  • przez maskę z rezerwuarem
  • wysoki przepływ > 10l/min
How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
89
Q

Wstrząs anafilaktyczny: płyny

A

jak najszybciej !
- 500-1000 ml w szybkim bolusie
- krystaloidy lub koloidy
u dzieci bolus płynowy 20ml/kg mc

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
90
Q

Wstrząs anafilaktyczny: leki przeciwhistaminowe

A
  • klemastyna 2mg iv
  • antazolina 200 mg w 10 ml 0,9% NaCl iv
  • chlorfenamina iv lub im
How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
91
Q

Wstrząs anafilaktyczny: sterydy

A

hydrokortyzon 200-400mg, następnie 100 mg co 6h

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
92
Q

Wstrząs anafilaktyczny: leki rozszerzające oskrzela

A
  • salbutamol nebulizacja lub iv
  • ipratropium (nebulizacja)
  • aminofilina (iv)
  • magnez (iv)
How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
93
Q

Wstrząs anafilaktyczny: obserwacja

A

przez 8-24h - ryzyko fazy opóźnionej anafilaksji

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
94
Q

Wstrząs anafilaktyczny: alergia na jad owadów błonkoskrzydłowych

A
  1. usunięcie żądła
  2. zimne okłady miejscowe
  3. leki przeciwhistaminowe
  4. GKS:
    - miejscowo
    - po jeśli duży lub długo utrzymujący się obrzęk
How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
95
Q

Wstrząs anafilaktyczny: adrenalina wskazania przy alergi na jad owadów

A
  • użądlenie w okolicę głowy, szyi i języka
  • brak poprawy po lekach dosutnych
  • szybkie rozwijanie objawów ogólnych
How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
96
Q

Wstrząs anafilaktyczny: ukąszenie przez żmiję

A
  • unieruchomienie ukąszonej kończyny i ułożenie jej poniżej poziomu serca
  • założenie jałowego opatrunku w miejscu ukąszenia oraz przemycie rany wodą z mydłem
How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
97
Q

Wstrząs anafilaktyczny: ukąszenie przez żmiję - antytoksyna wskazania

A

obrzęk obejmuje ponad połowę ukąszonej kończyny narastający w ciągu 48h

  • gwałtowanie narastający obrzęk w miejscu ukąszenia
  • ukąszenie w okolicy szyi, twarzy, języka
  • spadek ciśnienia tętniczego
  • ból brzucha z wymiotami
  • zaburzenia rytmu serca
  • leukocytoza > 20 000
  • hemoliza
  • gwałtowanie narastające stęzenie kinazy kreatynowej w surowicy
How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
98
Q

Wstrząs septyczny: MODS

A

zespół dysfunkcji wielonarządowej - poważne zaburzenia czynności wielu narządów u osób z ostrą chorobą, niemożność utrzymania homeostazy ustrojowej bez interwencji leczniczej

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
99
Q

Wstrząs septyczny: def

A

sepsa + hipotensja + st mleczanów > 2 mmol/l

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
100
Q

Wstrząs septyczny: SIRS stare kryteria

A

temp < 36 lub > 38
HR > 90/min
częstość oddechów > 20 lub pCO2 < 32 mmHg
białe krwinki < 4000 lub > 12 000

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
101
Q

Wstrząs septyczny: sepsa skala SOFA

A
  • stanowi kryteria rozpoznania zaburzeń czynności narządów
  • nagłe zwiększenie wyniku o > 2 pkt u pacjenta z zakażeniem wskazuje na sepse
  • stosowana w prognozowaniu śmiertelności u pacjnetów OIT
How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
102
Q

Wstrząs septyczny: skala QUICK SOFA

A
  • uproszczona
  • stosowana przyłóżkowo
  • służy do identyfikacji pacjentów z zakażeniami o potencjalnie niekorzystnym rokowaniu
    < 15 w GCS
    < 100mmHg SBP
    >22 oddechy
    jeżeli > niż 2 oznacza zagrożenie zgonem
How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
103
Q

Wstrząs septyczny: sepsa def

A

dysfunkcja narządowa (SOFA>2) + zakażenie

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
104
Q

Wstrząs septyczny: sepsa etiologia i jatrogenne czynniki ryzyka

A

najczęściej Gram ujemne
- zak dróg oddechowych, następnie zak wewnątrzbrzuszne

Jatrogenne czynniki ryzyka:

  • kaniule i cewniki donosowe
  • cewnik w pęcherzu moczowym
  • dreny
  • wszczepione protezy i urządzenia
  • mechaniczna wentylacja płuc
  • żywienie pozajelitowe
  • przetaczanie zanieczyszczonych płynów i preparatów krwi
How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
105
Q

Wstrząs septyczny: sepsa rozpoznanie

A
  1. bad mikrobiologiczne krwi
    > 2 próbki krwi, w tym > 1 przez osobne nakłucie żyły + po jednej z każdego cewnika naczyniowego wprowadzonego przed > 48h
    z wszystkich próbek należy wykonać posiew tlenowy i beztlenowy
How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
106
Q

Wstrząs septyczny: sepsa badania oceniające nasilenie dysfunkcji narządów

A
  • gazometria krwi tętniczej i żylnej
  • st. mlecznu
  • bad hemostazy
  • parametry czynności nerek i wątroby
How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
107
Q

Wstrząs septyczny: sepsa postępowanie w ciągu 1h

A
  1. oznaczyć mleczany
  2. pobrać krew na posiew
  3. antybiotyki o szerokim spektrum
  4. przetoczyć 30ml/kg krystaloidów
  5. leki wazopresyjne aby MAP>65mmHg
How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
108
Q

Wstrząs septyczny: antybiotyki

A

jak wstrząs to > 2 antybiotyki o szerokim spektrum iv np wanko, aminoglikozydy

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
109
Q

Wstrząs septyczny: płynoterapia

A

krystaloidy (PWE lub 0,9% NaCl)

  • dawka > 30 ml/kg
  • w ciągu pierwszej godziny
How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
110
Q

Wstrząs septyczny: leki wazopresyjne

A

Noradrenalina ! 10-20 mikrog/min

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
111
Q

Wstrząs septyczny: leki inotropowe

A

dobutamina - u chorych z objawami hipoperfuzji mimo przetoczenia właściwej ilości płynów i stosowania leku obkurczającego naczynia
2-20 mikrog/kg/min

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
112
Q

Wstrząs septyczny: kontrola glikemii

A

wskazanie do insulinoterapii jeśli > 10 mmol/l (180mg/dl)

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
113
Q

Wstrząs septyczny: profilaktyla przeciwzakrzepowa

A

heparyna 40mg/0,4ml

114
Q

Skala Mallampatiego do intubacji

A

4-stopniowa
I - wszystko super
II - języczek widoczny częściowo, łuki podniebienne niewidoczne
III- języczek i łuki podniebbene niewidoczne
IV- podniebienie miękkie, języczek i łuki podniebienne niewidoczne

115
Q

Propofol

A
  • szybko i krótko działa
  • nie ma działania przeciwbólowego
  • powoduje spadek CTK, bradykardie i bezdechy
  • po jednej dawce, powrót świadomości po 3-5 min
116
Q

Etomidat

A
  • silnie i szybko działający hipnotyk
  • duży margines bezpieczeństwa
  • w praktyce jako emulsja tłuszczowa
  • zmniejsza zapotrzebowanie na tlen OUN i przepływ mózgowy
  • niedostatecznie znosi reakcje na laryngoskopię i intubację dotchawiczą
  • może powodować mioklonie i dyskinezy podczas wprowadzenia do znieczulenia
  • hamuje czynność nadnerczy
  • stosowane u chorych w hipotonii
  • indukcja znieczulenia u chorych z duzym ryzykiem sercowo - nacz i u pacjentów geriatrycznych
117
Q

Tiopental

A
  • pochodna barbituranu

- do znieczulenia w NCH u pacjentów z podwyższonym ICP

118
Q

ketamina

A
  • ma działanie przeciwbólowe !
  • podnosi HR i BP
  • podnosi ICP
  • powoduje koszmary senne, oczopląs i stan kataleptyczny
  • wzmaża wydzielanie gruczołów ślinowcych
119
Q

Blokada Biera

A

to dożylne znieczulenie regionalne, przy którym anestetyk wstrzykuje się do żyły kończyny uprzednio uciśniętej mankietem
- można zastosować:
0,5% prylokainę
0,5% lidokainę

120
Q

Znieczulenie podpajęczynówkowe:

A
  • wysokie do Th5
  • średnie do Th10
  • niskie do L1
  • blok siodłowy S1-S5
121
Q

Znieczulenie zewnątrzoponowe:

A
  • szyjne
  • piersiowe
  • lędźwiowe
  • krzyżowe
122
Q

Znieczulenie podpajęczynówkowe: def i wskazania

A

odwracalne przerwanie przewodnictwa w rdzeniowych korzeniach nerwowych po wstrzyknięciu środka znieczulającego do przestrzeni podpajęczynówkowej
- wywyołuje blokadę:
a. współczulną
b. czuciową
c. ruchową
zabiegi w obrębie kończyn dolnych, miednicy, krocz i podbrzusza i zabiegów położniczych

123
Q

Przeciwwskazanie do znieczulenia podpajęczynówkowego

A
  1. brak zgody pacjenta
  2. zab krzepnięcia krwi
  3. sepsa i bakteriemia
  4. infekcje skóry w okolicy miejsca wkłucia
  5. hipowolemia lub wstrząs
  6. niektóre schorzenia neurologiczne np stwardnienie rozsiane
  7. niektóre schorzenia ukł krążenia
124
Q

Znieczulenie zewnątrzoponowe: def

A

polega na przerwaniu przewodnictwa nerwowego przy wstrzyknięciu leku do przestrzeni zewnątrzoponowej

125
Q

Znieczulenie zewnątrzoponowe: wskazania

A
  • rozległe operacje brzuszne i torakochirurgiczne w znieczuleniu ogólnym
  • zmniejszenie bólu w porodzie siłami natury
  • analgezja pooperacyjna za pomocą cewnika zewnątrzoponowego
  • analgezja pourazowa
  • długotrwała analgezja opioidowa
  • ostre zapalenie trzustki
126
Q

Znieczulenie zewnątrzoponowe: powikłania

A
  • podanie donaczyniowe lub podanie zewnątrzoponowej dawki do przestrzeni podpajęczynówkowej może spowodować ciężką reakcję toksyczną
  • spadek CTK
  • niezamierzone przebicie opony twardej igłą
  • zatrzymanie moczu
  • powikłania neurologiczne
127
Q

Znieczulenie Obersta:

A

znieczulenie przewodowe palca polegające na podaniu środka znieczulającego po stronie przyśrodkowej i bocznej u podstawy palca

128
Q

Blokada nerwów obwodowych: def

A

środek znieczulający w bezpośrednim sąsiedztwie nerwów, pni nerwowych czy splotów nerwowych

129
Q

Blokada nerwów obwodowych: powikłania

A
  • dotętnicze podanie analgetyku
  • nakłucie tętnicy i powstanie krwiaka
  • uszkodzenie nerwów
  • ryzyko uszkodzenia opłucnej
130
Q

Leki stosowane w analgezji przewodowej:

A
  1. lidokaina
  2. bupiwakaina
  3. ropiwakaina
131
Q

Zaburzenia gospodarki kwasowo - zasadowej: info ogólne

A

stężenie jonów wodorowych regulowane przez:
- ukł oddechowy CO2- kilka h
- nerki H+, Hco3- kilkanaście godzin - dni
kluczową rolę w regulacji kwasowo- zasadowej odgrywa BUFOR WODOROWĘGLANOWY

132
Q

Zaburzenia gospodarki kwasowo - zasadowej: równanie Hendersona - Hasselbalcha

A

pH = 6,1 + log Hco3/0,03x pCO2

133
Q

Zaburzenia gospodarki kwasowo - zasadowej: kwasica lub zasadowica oddechowa lub nieoddechowa

A

zmiany pCO2 -> zmiany oddechowe

zmiany HCO3 -> zmiany nieoddechowe

134
Q

Kwasica oddechowa: co podwyższone, skompensowana i nieskompensowana

A
  • pierwotnie podwyższony pCO2

- nieskompensowana: pH

135
Q

Kwasica oddechowa: przyczyny

A
  • niedrożność dróg oddechowych
  • dysfunkcja ośrodka oddechowego
  • porażenie mm oddechowych
  • obrzęk płuc
  • zapalenie płuc
  • odma opłucnowa
  • przedawkowanie leków opioidowych
136
Q

Zasadowica oddechowa:

A
  • pierwotne obniżenie pCO2
  • nieskompensowana -> niewystarczająco obniżona do normalizacji pH
  • skompensowana - HCO3 mega obniżone i pH spoko
137
Q

Zasadowica oddechowa: przyczyny

A

hiperwentylacja:

  • bodźce nerwowe
  • pobudzenie ośrodka oddechoweho
  • zmiany zwyrodnieniowe lub nowotworowe OUN
  • hiperwentylacja mechaniczna
138
Q

Kwasica nieoddechowa: przyczyny

A
  • cukrzycowa kwasica ketonowa
  • kwasica mleczanowa
  • zatrucia alkoholami
  • zatrucia salicylanami
  • niewydolność nerek
  • kwasice cewkowe
  • biegunka
139
Q

Zasadowica nieoddechowa: przyczyny

A
  • hipokaliemia
  • wymioty
  • nadmierna podaż NaHCO3
140
Q

Zaburzenia gospodarki kwasowo - zasadowej: diagnostyka

A

Nieinwazyjna:

  • pulsoksymetria
  • kapnometria

Inwazyjne:
-gazometria

141
Q

Zaburzenia gospodarki kwasowo - zasadowej: luka anionowa def

A

kation: Na+
aniony: Cl- i HCO3-
na ich podstawie obliczenia

142
Q

Zaburzenia gospodarki kwasowo - zasadowej: luka anionowa wzór

A

LA= [kationy]- [aniony]

norma: 8-12 mEq/l

143
Q

Zaburzenia gospodarki kwasowo - zasadowej: luka anionowa, dla jakiej kwasicy lepsza

A

kwasicy nieoddechowej

144
Q

Kwasice metaboliczne związane z zwiększoną wartością LA: endogenne

A
  1. kwasica ketonowa
  2. kwasica mlecznowa
  3. kwasica mocznicowa (niewydolność nerek)
145
Q

Kwasice metaboliczne związane z zwiększoną wartością LA: egzogenne

A
  1. zatrucie metanolem
  2. zatrucie etanolem
  3. zatrucie glikolem etylenowym
  4. zatrucie salicylanami
146
Q

Luka osmolarna: prawidłowa wartość płynów ustrojowych

A

280-295 mmol/kg H20

147
Q

Luka osmolarna: osmolarność wzó

A

OO= 2x [Na+] + glukoza + mocznik

148
Q

Luka osmolarna: definicja

A

to różnica między oznaczoną przez osmometr w warunkach lab osmolarnością osocza, a osmolarnością obliczoną wg powyższego wzoru

149
Q

Luka osmolarna: norma

A

10

150
Q

Luka osmolarna: podwyższone wartości

A

świadczą o obecności w osoczu dodatkowych sub osmotycznie czynnych niż elektrolity, glukoza i moczniknp:

  • alkohol
  • menatnol
  • glikol etylenowy
  • aceton
  • salicylany
151
Q

Kwasica + Podwyższona luka osmolarna + podwyższona luka anionowa ->

A

podejrzenie zatrucia sub drobnocząsteczkowymi

152
Q

Nadmiar zasad: def i norma

A

określa, ile kwasu jest potrzebne do osiągnięcia prawidłowego pH krwi
norma: -2,3 do +2,3 mEq/L

w związku z tym wartości powyżej normy wskazują na zasadowicę nieoddechową;

wartości poniżej normy - KWASICA nieoddechowa

153
Q

Interpretacja gazometrii, 3 podstawowe pytania:

A
  1. kwasica czy zasadowica
  2. zab pierwotnie oddechowe czy nieoddechowe
  3. zab nieskompensowane, częściowo skompensowane czy całkowicie skompensowane
154
Q

Kwasica nieoddechowa: co się dzieje z HCO3-

A

HCO3- poniżej normy

155
Q

Kwasica: wpływ na organizm

A
  • przesunięcie krzywej dysocjacji hemoglobiny w prawo -> mniejsze powinowactwo Hb do tlenu
  • hiperkaliemia redestrybucyjna
  • zmniejszenie zdolnośco wiązania wapnia z albuminą -> wzrost wapnia zjonizowanego
  • nasilenie wentylacji płuc
  • działanie inotropowe ujemne na mm sercowy
  • rozszerzenie naczyń tętniczych
156
Q

Zaburzenia gospodarki elektrolitowej: Na norma

A
  • główny kation przestrzeni zewnątrzkomórkowej

N: 135-145 mmol/l

157
Q

Zaburzenia gospodarki elektrolitowej: hiponatremia podział

A

łagodna 130 - 134
umiarkowana 125 - 129
ciężka < 125

158
Q

Zaburzenia gospodarki elektrolitowej: hiponatremia przyczyna

A

upośledzenie wydalania wolnej wody przez nerki w wyniku nieadekwatnie zwiększonego wydzielania wazopresyny (SIADH)

159
Q

Zaburzenia gospodarki elektrolitowej: hiponatremia, podział ze względu na osmolarność osocza

A
  1. hiponatremia hipotoniczna
  2. hiponatremia izotoniczna
  3. hiponatremia hipertoniczna
160
Q

Zaburzenia gospodarki elektrolitowej: hiponatremia hipotoniczna

A
  • Najczęściej !
  • niski sód powoduje zmniejszoną osmolarność osocza
    podział hiponatremia hipotoniczna z:
  • Hipowolemią
  • Izowolemią
  • Hiperwolemią
161
Q

Zaburzenia gospodarki elektrolitowej: hiponatremia hipotoniczna z hipowolemią

A

utrata wody i sodu, uzupełnianie strat płynowych płynami bezelektrolitowymi:

  • nadmierne pocenie się
  • wymioty, biegunka.
  • diuretyki - tiazydowe
  • ucieczka płynów do przestrzeni trzeciej
162
Q

Zaburzenia gospodarki elektrolitowej: hiponatremia hipotoniczna z izowolemią !

A
  • Najczęsicej
  • SIADH!!!
  • niedobór GKS
  • polidypsja pierwotna
  • długotrwała dieta ubogosodowa
  • ciężki, długotrwały wysiłek fizyczny
  • niedoczynność tarczycy
  • mutacje aktywujące receptora V2 lub akwaporyny 2
163
Q

Zaburzenia gospodarki elektrolitowej: hiponatremia hipotoniczna z hiperwolemią

A
  • “z rozcieńczenia” - przewlekła niewydolność serca, marskość wątroby z wodobrzuszem, obrzęki nerczycowe
  • upośledzenie wydalania wolnej wody -> AKI, przewlekła choroba nerek
164
Q

Zaburzenia gospodarki elektrolitowej: Hiponatremia izotoniczna lub hipertoniczna

A

wzrost st. w osoczu elektrolitów -> woda do przestrzeni pozakomórkowej

  • ciężka hiperglikemia -> najczęstsza przyczyna
  • wlew iv mannitolu
  • wchłanianie do krwi glicyny, glicerolu, sorbitolu
165
Q

Hiponatremia: obraz kliniczny

A
  • zab koncentracji, czynności poznawczych i równowagi
  • nudności i wymioty
  • ból głowy
  • splątanie
  • nadmierna senność
  • drgawki
  • śpiączka
166
Q

Hiponatremia: podział ze względu na czas rozwijania się

A
  1. ostra -> czas trwania <48h

2. przewlekła > 48h

167
Q

Hiponatremia ostra:

A

woda z przestrzeni pozakomórkowej do przestrzeni śródkomórkowej -> obrzęk komórek -> obrzęk mózgu !

168
Q

Hiponatremia: leczenie

A

jeśli 125-130 to ograniczamy podaż wody, chyba że objawy obrzęku mózgu to leczymy !

jeśli sód < 125 to powoli zwiększamy sód do 130 (NaCl iv 150 ml 3% r-r w ciągu 20 min, następnie kontrola sodu i ewentualnie powtórzyć), a następnie dążymy do normalizacji natremii przez ograniczenie podaży wody i stosowanie normalnej diety

169
Q

Hiponatremia: powikłania zbyt szybkiego leczenia

A

zbyt szybkie wyrównanie hiponatremii, powoduje ze płyn pozakomórkowy staje się hipertoniczny -> odwodnienie komórek nerwowych -> OSMOTYCZNY ZESPÓŁ DEMIELINIZACYJNY:

a. nagłe porażenie czterokończynowe
b. objawy rzekomoopuszkowe
c. zab zachowania
d. śpiączka
e. porażenie mm oddechowych

170
Q

Hipernatremia: wartości

A

> 145 mmol/l

171
Q

Hipernatremia: w zależności od zawartości sodu w ustroju

A

z prawidłowym Na ( utrata samej wody)
z zmniejszonym Na (utrata płynów hipotonicznych)
ze zwiększonym Na (nadmierna podaż sodu)

172
Q

Hipernatremia: leczenie

A

podawanie płynów pozbawionych efektywnych osmolitów
Im krócej powstawała hipernatremia, tym szybiej powinniśmy ją korygować:
w ostrej w pierwszej dobie nie więcej niż 1 mmol/l/h
a przewlekła 0,5 mmol/l/h

173
Q

Potas: czynniki powodujące przechodzenie potasu do przestrzeni wewnątrzkomórkowej:

A
  • insulina
  • aldosteron
  • zasadowica
  • pobudzenie rec beta2
174
Q

Potas: czynniki powodujące przechodzenie potasu do przestrzeni zewnątrzkomórkowej:

A
  • kwasica metaboliczna
  • rozpad komórek
  • pobudzenie rec alfa
175
Q

Potas: info ogólne

A

K+ chodzi z H+
Kwasica daje Hiperkaliemie
Zasadowica Hipokaliemie i na odwrót

176
Q

Hipokaliemia: wartości

A
  • Najczęstsze zab elektrolitowe w praktyce klinicznej
  • < 3,5 mmol/l
  • ciężka < 2,5 mmol/l
177
Q

Hipokaliemia: przyczyny

A
  • polekowa
  • zasadowica
  • wymioty, biegunka
  • hiperaldosteronizm
  • zespół Cushinga
  • ostre białaczki
  • oparzenia
  • dializa
  • choroby kanalików nerkowych
  • hipomagnezemia
  • nidostateczna podaż potasu
178
Q

Hipokaliemia: leki wywołujące

A
  • diuretyki pętlowe
  • diuretyki tiazydowe
  • gks
  • mineralokortykosteroidy
  • leki przeczyszczające
  • insulina
  • b2 mimetyki
  • amfoterycyna B
  • cisplatyna
  • aminoglikozydy
  • beta 2 mimetyki
179
Q

Hipokaliemia: obraz kliniczny

A
  • zab rytmu serca
  • niedrożność porażenna jelit
  • zatrzymanie moczu
  • rabdomioliza
  • osłabienie siły mięśniowej
  • kurcze dolnych kończyn
  • parestezje
  • nadpobudliwość nerwowa
  • apatia
    w EKG:
  • obecność zał U
  • spłaszczenie T
  • zmiany odc ST
  • wydłużenie PQ i QRS
  • zaburzenia rytmu
180
Q

Hipokaliemia: leczenie

A

KCl rozpuszczony w r-r 5-10% glukozy z insuliną krótkodziałającą, max prędkość infuzji potasu to 20 mmol/h,
W stanach zagrożenia życia:
- 20 mmol podczas pierwszych 10 min
i 10 mmol w ciągu kolejnych 5-10 min
dawka zależy od obrazu klinicznego oraz EKG
- uzupełnianie drogą doustną
- oporność na leczenie hipokaliemii może być efektem niedoboru magnezu

181
Q

Hiperkaliemia: info ogólne

A

potas > 5,5

  • Najbardziej niebezpieczne zaburzenie elektrolitowe
  • ZATRZYMANIE KRĄŻENIA
182
Q

Hiperkaliemia: podział

A

łagodna: 5,5 - 5,9
Umiarkowana: 6,0 - 6,4
Ciężka: > 6,5

183
Q

Hiperkaliemia: przyczyny

A
  1. niewydolność nerek
  2. hiperkaliemia polekowa
  3. niedobór insuliny
  4. kwasica metaboliczna
  5. niedobór aldosteronu lub GKS
  6. rabdomioliza
  7. zespół rozpadu nowotworu
  8. hipertermia złośliwa
  9. blokada rec adrenergicznego
  10. pobudzenie rec adrenergicznego
  11. sepsa
184
Q

Hiperkaliemia: leki mogące wywołać hiperkaliemie

A
  • ACEI/ARB
  • spironolakton
  • suplementy potasu
  • NLPZ
    • trimetoprim
  • beta blokery
  • cyklosporyna
  • digoksyna
  • inh reniny
  • takrolimus
  • amiloryd
  • heparyna
185
Q

Hiperkaliemia: obraz kliniczny

A
  • nie ma związku między nasileniem hiperkaliemii a obrazem klinicznym i EKG
  • zaburzenia rytmu
  • spadek siły mięśniowej
  • osłabienie odruchów
  • fascykulacje
  • uogólnione drgawki
  • apatia
  • parestezje
  • splątanie
186
Q

Hiperkaliemia: zmiany w EKG

A
  • wysoki, spiczasty załamek T
  • skrócenie odstępów QT
  • poszerzenie QRS
  • spłaszczenie P
  • wydłużenie PQ
  • połączenie załamka S i T (SINUSOIDA)
  • tachykardia zatokowa
  • migotanie komór
  • bradykardia
  • asystolia
187
Q

Hiperkaliemia: leczenie

A

10ml 10% roztworu chlorku wapnia lub 30ml 10% roztworu glukonolaktobionianu wapnia
Przesunięcie jonów potasu do komórek:
- 25g glukozy + 10j insuliny krótkodziałającej
- 10-20mg salbutamolu w nebulizacji
- 50 mmol NaHCO3 w przypadku kwasicy
Przyspieszenie eliminacji potasu z ustroju:
- 15-30g Calcium resonium
- 20-40mg furosemidu iv
- hemodializa

188
Q

Norma wapnia całkowitego:

A

2,25 - 2,75 mmol/l

189
Q

Hipokalcemia: przyczyny

A
  1. niewydolność nerek
  2. OZT
  3. niedoczynność przytarczyc
  4. polekowa: blokery kanału wapniowego, diuretyki pętlowe, bisfosfoniany
  5. zespół lizy guza
  6. rabdomioliza
  7. zespoły upośledzonego wchłaniania
190
Q

Hipokalcemia: obraz kliniczny Jaskiniowiec

A
  1. parestezje
  2. drgawki
  3. tężyczka (światłowstręt, skurcz krtani, skurcz oskrzeli, skurcz tętnic)
  4. ręka położnika
  5. usta karpia
  6. ustawienie końsko-szpotawe kończyn dolnych
    * objaw Chvostka - skurcze mm twarzy po uderzeniu młoteczkiem w nerw twarzowy
    * objaw Trousseau = ręka położnika
    * Objaw Lusta - po uderzeniu w nerw strzałkowy wspólny - skurcz mięśni strzałkowych
    * Objaw Erba np prąd galwaniczny
191
Q

Hipokalcemia: EKG

A
  • wydłużenie QT
  • odwrócenie zał T
  • blok serca
  • zatrzymanie krążenia
192
Q

Hipokalcemia: leczenie

A

10-14ml 10% chlorku wapnia

- oporność na leczenie może być efektem niedoboru magnezu

193
Q

Hiperkalcemia: przyczyny

A
  1. nadczynność przytarczyc
  2. nowotwór
  3. polekowa np diuretyki tiazydowe
  4. Zatrucie wit D - sarkoidoza
  5. długotrwałe unieruchomienie
194
Q

Hiperkalcemia: obraz kliniczny

A
  1. senność, śpiączka
  2. odwodnienie
  3. hipotonia
  4. poliuria
  5. polidypsja
  6. ból brzucha
  7. zaparcie
  8. nudności, wymioty
195
Q

Hiperkalcemia: EKG

A
  • skrócenie QT
  • wydłużenie QRS
  • płaski zał T
  • blok p-k
  • zatrzymanie krążenia
196
Q

Hiperkalcemia: leczenie

A
  1. forsowana diureza
    - 0,9% NaCl iv ok 150-200 ml/h
    - 1 mg/kg furosemidu iv
  2. 200-300mg hydrokortyzonu iv
  3. 30-90 mg pamidronianu iv
197
Q

Magnez: wartości

A

0,6-1,1 mmol/l

198
Q

Hipomagnezemia: przyczyny

A
  1. utrata przez przewód pokarmowy
  2. poliuria
  3. niedożywienie
  4. alkoholizm
  5. zaburzenia wchłaniania
199
Q

Hipomagnezemia: obraz kliniczny

A
  • drżenie
  • ataksja
  • oczopląs
  • drgawki
  • tężyczka
  • zaburzenia rytmu
  • zatrzymanie krążenia
200
Q

Hipomagnezemia: EKG

A 
wydłużenie PQ i QT
obniżenie odc ST
odwrócenie zał T
spłaszczenie zał T
wydłużenie QRS
torsade de pointes
201
Q

Hipomagnezemia: może być przyczyną jakich innych zaburzeń elektrolitowych

A

hipokaliemii i hipokalcemii

202
Q

Hipomagnezemia: leczenie

A

1g 50% siarczanu magnezu iv w ciągu 10-15 min

203
Q

Hipomagnezemia: co robić przed każdym kolejnym podaniem siarczanu magnezu

A
  • odruch kolanowy
  • częstość oddechów
  • diureza
204
Q

Hipermagnezemia: przyczyny

A
  • niewydolność nerek

- hipermagnezemia jatrogenna

205
Q

Hipermagnezemia: objawy

A
  • splątanie
  • osłabienie siły mięśniowej
  • osłabienie odruchów ścięgnistych
  • depresja oddechowa
  • hipotensja
  • zatrzymanie krążenia
  • zaparcie
  • zatrzymanie moczu
206
Q

Hipermagnezemia: EKG

A
  • wydlużenie PQ I QT
  • spiczasty załamek T
  • blok p-k
207
Q

Hipermagnezemia: leczenie

A 
leczymy gdy Mg > 1,75 mmol/l
1,5-10 ml 10% chlorku wapnia iv
forsowana diureza: 0,9%NaCl, Furosemid 1 mg/kg mc
hemodializa 
wspomaganie oddechu
208
Q

Ostre stany u chorych na cukrzycę: info ogólne

A

1mmol/l = 18 mg/dl
1 j. insuliny zmniejsza st glukozy o 30 mg/dl
* u cukrzyków podczas niedokrwienia mięśnia sercowego może nie wystąpić typowy ból - polineuropatia cukrzycowa

209
Q

Hipoglikemia: wartości

A

< 70 mg/dl (3,9 mmol/l)

  • klinicznie istotna <54 mg/dl (3,0 mmol/l)
  • to najczęstsze ostre powikłanie cukrzycy
210
Q

Hipoglikemia: podział

A

lekka - jak chory radzi sobie sam np jedząc węgle

ciężka - jak wymaganaa pomoc osoby drugiej

211
Q

Hipoglikemia: przyczyny

A
  1. błędy w insulinoterapii
  2. przedawkowanie doustnych leków przeciwcukrzycowych (gł. pochodnych sulfonylomocznika)
  3. błędy żywieniowe (zbyt małe posiłki, pomijanie posiłków, alkohol)
  4. zab ze strony ukł pokarmowego: biegunka, wymioty, gastropareza
  5. zmiany wchłaniania insuliny: miejsce wstrzyknięcia, wysiłek fizyczny
212
Q

Hipoglikemia: objawy

A
  • lęk
  • bladość
  • zimne poty
  • szerokie źrenice
  • drżenie rąk
  • tachykardia
  • hipertensja
  • głód
  • zaburzenia świadomości
  • ból głowy
  • zawroty głowy
  • drgawki
  • parestezje
  • zab mowy
  • zab widzenia
  • zab koncentracji
  • zmiany osobowości, zachowania psychotyczne
  • niedowład połowiczy/ neurologiczne ubytki ogniskowe - okresowe, przejściowe
213
Q

Hipoglikemia: leczenie w zależności od przytomności

A
  1. chory PRZYTOMNY:
    - 15g glukozy lub inne węgle po
    - po 15 min oznacz glukozę
    - i ew powtórzyć
  2. NIEPRZYTOMNY:
    - 20% r-r glukozy (0,2g glukozy/ kg mc = 1 ml/kg mc)
    - następnie wlew 10% r-r glukozy do powrotu przytomności
    * jeśli BRAK DOSTĘPU do żył: 1 mg glukagonu im/sc < 6rż połowa tej dawki
214
Q

Hipoglikemia: glukagon

A
  • tylko w cukrzycy 1
  • nie dajemy w 2 i u alkoholików
  • stosujemy również w zatruciu beta blokerami !
215
Q

Hipoglikemia wywołana pochodnymi sulfonylomocznika albo insulinami

A
  • może nawrócić w ciągu 16-20h
216
Q

Cukrzycowa kwasica ketonowa: podstawowe info

A
  • najczęstszy stan zagrożenia życia związany z hiperglikemią
  • często pierwszą manifestacją DM1
  • nagły początek
  • obecność cial ketonowych w surowicy i moczu
  • śmiertelność: 0,2-2%
217
Q

Cukrzycowa kwasica ketonowa: najczęstsze czynniki wywołujące

A
  • infekcja
  • przerwanie insulinoterapii
  • błędy w leczeniu insuliną
  • ostre stany naczyniowe
  • nowo rozpoznana cukrzyca typu 1
218
Q

Cukrzycowa kwasica ketonowa: objawy

A
  • zmęczenie, senność, zaburzenia świadomości
  • osłabienie
  • nadmierne pragnienie
  • suchość jamy ustnej
  • wielomocz
  • nudności i wymioty
  • ból brzucha
  • hipotonia
  • tachykardia
  • oddech kussmaula
  • zapach acetonu
  • powolne rozprostowanie się fałdu skórnego
  • zapadnięcie gałek ocznych
  • zwiększone napięcie powłok brzucha
219
Q

Cukrzycowa kwasica ketonowa: a ostry brzuch

A

kwasica z objawami obrony mięśniowej, wymiotami i biegunką może imitowć ostry brzuch !

220
Q

Cukrzycowa kwasica ketonowa: rozpoznanie

A 
Glikemia > 250 mg/dl (13,9)
ph < 7,30
HCO3- < 18 mmol/l
ciała ketonowe w moczu obecne
luka anionowa > 10 mmol/l
221
Q

Cukrzycowa kwasica ketonowa: leczenie

A
  1. 0,9%NaCl iv:
    - 1000 ml w ciągu 1h
    - 500ml/h przez kolejne 4-6h
    - 250 ml/h do przywrócenia równowagi kwasowo-zasadowej
  2. 0,45% naCl gdy na > 150 mmol/l
  3. insulina krótkodziałająca iv
    - 0,1 j/kg mc w bolusie
    - 0,1j/kgmc/h w ciągłym wlewie iv
    - w ciągu jedenj godziny możemy obniżyć max o 100 mg/dl
  4. 5% r-r glukozy, gdy glikemia spadnie < 250 mg/dl
  5. NaHCO3, gdy pH < 6,9! jak pH =7 to już nei dajemy
222
Q

Cukrzycowa kwasica ketonowa: leczenie, a hiponatremia

A

hiperglikemia powoduje przesunięcie wody z przestrzeni zewnątrznaczyniowej do światła naczyń -> HIPONATREMIA
- aby uzyskać rzeczywiste st sodu na każde 100 mg/dl glukozy powyżej 100 mg/dl należy dodać 2 mmol/l do oznaczonego stężenia sodu

223
Q

Cukrzycowa kwasica ketonowa: suplementacja potasu w kwasicy ketonowej

A

K<3 -> 25 mmol/h KCl i WSTRZYMAĆ podawanie insuliny
K 3-4 -> 15-20 mmol/h KCl - do żyły głównej lub do 2 żył obwodowych (>15)
K4-5 -> 10-15 mmol/h KCl
K 5-5,5 -> 5-10 mmol/h KCl
K > 5,5 -> brak suplementacji

224
Q

ZHH - stan hiperglikemiczno- hiperosmolarny: info ogólnr

A
  • u chorych z DM2
  • 5-6x rzadszy niż kwasica ketonowa
  • rozwija się stopniowo
  • u pacjentów, którzy mają resztkowe wydzielanie insuliny
  • nie stwierdza się ciał ketonowych ani kwasicy
  • często prowadiz do przednerkowego uszkodzenia nerek
  • 15% śmiertelność
225
Q

ZHH - stan hiperglikemiczno- hiperosmolarny: najczęstsze czynniki wywołujące

A
  • infekcja
  • błędy w leczeniu przeciwcukrzycowym
  • ostre stany naczyniowe
  • upojenie alkoholowe
  • leki moczopędne i psychotropowe
  • niewydolność nerek
  • nowo rozpoznana DM2
226
Q

ZHH - stan hiperglikemiczno- hiperosmolarny: objawy

A
  • objawy choroby wywołującej
  • zmęczenie i senność, zab świadomości
  • osłabienie
  • tachykardia
  • hipotensja
  • oddech płytki i przyspieszony
  • powolne rozprostowywanie się fałdu skórnego
  • suchość błon śluzowych
  • zapadnięte gałki oczne
227
Q

ZHH - stan hiperglikemiczno- hiperosmolarny: parametry

A 
glikemia > 600 mg/dl (>33,3)
pH > 7,30
HCO3- > 15 mmol
Na+ > 150 mmol/l 
brak ciał ketonowych 
Efektywna osmolarność osocza > 320 mOsm/kg H2O

NIE MA KWASICY KETONOWEJ!

228
Q

ZHH - stan hiperglikemiczno- hiperosmolarny: leczenie

A
  1. podobnie jak kwasica ketonowa
  2. HDCz profilaktycznie ze względu na duże ryzyko żylnej choroby zakrzepowo-zatorowej
  3. 0,45% NaCl do uzyskania prawidłowej molalności osocza, następnie 0,9% NaCl
    - max spadek osmolarności to 2 mOsm/kg H2O/h
  4. insulina krótkodziałające iv:
    - 0,1j./kg mc w bolusie
    - 2-4j./h w ciągłym wlewie iv
  5. Hipokaliemia
    - KCl jak w DKA
229
Q

Hipotermia: temp głęboka

A

< 35 st

  • przy temp głębokiej 18 st mozg jest w stanie przetrwać 10x dłuższe NZK
  • jedna z 4H - odwracalne przyczyny zatrzymania krążenia
230
Q

triada śmierci:

A
  1. hipotermia
  2. kwasica
  3. koagulopatia
231
Q

Hipotermia: miejsca pomiaru temp głębokiej

A

1/3 dolna przełyku

  • błona bębenkowa
  • odbytnica
  • pęcherz moczowy
232
Q

Hipotermia: rozpoznanie

A
  • pomiar temp

- typowe objawy

233
Q

Hipotermia: klasyifkacja szwajcarska

A

umożliwia oszacowanie temp głębokiej pacjenta na podstawie objawów klinicznych:
I łagodna: przytomny, drżenia 35-32 st
II umiarkowana: zaburzenia świadomości brak drżeń 32-28 st
III ciężka: nieprzytomny, obecne oznaki życia 28-24 st
IV zatrzymanie krążenia: brak lub śladowe oznaki < 24 st
V śmierć: < 13,7 st

234
Q

Hipotermia: S.O.S.

A

Spokojnie
Ostrożnie
Subtelnie
- gwałtowana interwencja może doprowadzić do zatrzymania krążenia

235
Q

Hipotermia: odstąpienie od resustytacji w jakich sytuacjach

A

śmiertelny uraz, terminalna choroba, długotrwałe niedotlenienie, niemożliwe uciskanie klatki
NIKT nie jest martwy, póki nie jest ciepły i martwy -> ogrzanie do 35 st żeby rozpoznać zgon

236
Q

Hipotermia: odrębności w RKO

A
  1. poszukiwanie oznak życia i tętna na tętnicach centralnych przez 1 minutę
  2. defibrylacja - najwyższą energią
  3. po 3 nieudanych próbach defibrylacji kolejna po osiągnięciu temp głębokiej > 30 st
  4. dopuszza się przerwy w resustytacji
  5. bradykardia w hipotermii jest niewrażliwa na atropine
  6. hipotermia jest wskazaniem do przedłużenia resustytacji
237
Q

Hipotermia: podawanie leków

A

< 30 st - NIE PODAWAĆ
30-35 st - wydłużyć 2x odstęp między dawkowaniem leków
> 35 st dawkowanie jak normalnie

238
Q

Hipotermia: postępowanie aktywność pacjenta czy unieruchomienie ?

A

w I stopniu zachęcanie do aktywności

w II-IV unieruchomienie

239
Q

Hipotermia: ogrzewanie w warunkach szpitalnych

A
  1. systemu ogrzewania ciepłym powietrzem
  2. ciepłe wlewy dożylne
  3. płukanie otrzewnej podgrzanymi płynami
  4. ECMO
240
Q

Hipertermia: manifestacje

A
  • przegrzanie
  • wyczerpanie ciepne
  • udar cieplny
  • zespół niewydolności wielonarządowej
  • rokowanie gorsze w NZK niż w normotermii
241
Q

Hipertermia: czynniki predysponujące

A
  • podeszły wiek
  • alkohol
  • otyłość
  • choroby sercowo-naczyniowe
  • choroby skóry
  • nadczynność tarczycy
  • guz chromochłonny
242
Q

Hipertermia: bad lab

A
  • AKI
  • zagęszczenie krwi
  • podwyższenie wartości enzymów wątrobowych
  • rabdomioliza
  • hipo/hipernatriemia
  • hipo/hiperkaliemia
  • leukocytoza
  • DIC
243
Q

Hipertermia: PRZEGRZANIE

A

< 37 - temp głęboka

  • prawidłowy stan świadomości
  • procesy termoregulacji nie są zaburzone
244
Q

Hipertermia: przegrzenie - objawy

A
  • zmęczenie
  • obrzęki
  • kurcze cieplne
245
Q

Hipertermia: wyczerpanie cieplne def

A
  • temp głęboka 37-40
  • prawidłowy stan świadomości
  • procesy termoregulacji nie są zaburzone
246
Q

Hipertermia: wyczerpanie cieplne objawy

A
  • osłabienie
  • nadmeirne pocenie
  • zawroty głowy
  • nudności, wymioty
  • tachykardia
247
Q

Hipertermia: postępowanie w przegrzaniu i wyczerpaniu cieplnym

A
  • umieszczenie w chłodnym otoczeniu
  • pozycja leżąca, zakaz akt fiz
  • uniesienie obrzękniętych kończyn
  • płynoterapia doustna/ dożylna: 1-2L krystaloidów w tempie 500ml/h
  • wyrównanie zab elektrolitowych
248
Q

Hipertermia: udar cieplny info ogólne

A

temp głęboka > 40 st
ZABURZENIA ŚWIADOMOŚCI
zaburzenia procesów termoregulacji
systemowa odpowiedź zapalna

249
Q

Hipertermia: udar cieplny objawy

A
  • silne wyczerpanie
  • gorąca, sucha skóra
  • ból głowy
  • omdlenia
  • zab rytmu serca
  • HIPOtensja
  • niewydolność oddechowa
  • koagulopatia
  • rabdomioliza
  • zaburzenia OUN
  • niewydolność wątroby i nerek
250
Q

Hipertermia: udar cieplny różnicowanie

A
  • sepsa
  • ZOMR
  • udar mózgu
  • stan padaczkowy
  • zespół serotoninowy
  • złośliwy zespół poneuroleptyczny
  • przełom tarczycowy
  • działanie leków i sub psychoaktywnych
251
Q

Hipertermia: udar cieplny postępowanie, w tym wewnątzrszpitalne

A
  1. chłodzenie
    2, płynoterapia
  2. wyrównanie zab elektrolitowych

wewnątrzszpitalne:

  • płukanie otrzewnej, żołądka, jamy opłucnowej i pęcherza moczowego zimnymi płynami
  • wewnątrznaczyniowe techniki chłodzące
  • pozaustrojowe ochładzanie krwi
252
Q

Hipertermia: udar cieplny cel osiągnięcia jakiej temp głębokiej

A

39 st !

253
Q

Tonięcie: przyczyna zatrzymania krążenia

A

Asfiksja = niedobór tlenu

254
Q

Tonięcie: Near fatal drowning

A

sytuacja w której dochodzi do uratowania chorego, a proces tonięcia zostanie przerwany

255
Q

Tonięcie: zanurzenie

A

głowa nad powierzchnią wody

256
Q

Tonięcie: podtopienie

A

poszkodowany pod powierzchnią wody

257
Q

Tonięcie: lodowata woda

A

wydłuża okno przeżycia

258
Q

Tonięcie: fazy tonięcia

A
  1. wstrzymanie oddechu -> hipoksja i hiperkapnia
  2. wdech wbrew woli i usiłowanie chwytania powietrza -> aspiracja wody i odruchowy skurcz krtani
  3. utrata przytomności
  4. śmierć
259
Q

Tonięcie: od czego rozpocząć RKO ?

A

Przyczyną zatrzymania krążenia jest hipoksja zatem zaczynamy od 5 oddechów ratowniczych

260
Q

Tonięcie: jak długo monitorować pacjenta

A

6-8h min ! ryzyko ARDS, zapalenia płuc

261
Q

Tonięcie: utonięcie wtórne

A

powikłanie tonięcia polegające na zab czynności płuc, szczególnie upośledzenie wymiany gazowej na skutek wypłukania lub dysfunkcji surfaktantu

262
Q

Tonięcie: woda słona vs słodka

A

woda słona - roztwór hipotoniczny -> obrzęk płuc

woda słodka -> roztwór hipotoniczny -> hemoliza, zab elektrolitowe

263
Q

Choroba wysokościowa: podział

A
  1. Ostra choroba górska AMS
    - najczęściej !
    - 6-10h od wejścia
  2. Wysokogórski obrzęk płuc HAPE
    - najwyższy wskaźnik śmiertelności !
    - 1-3 dni od wejścia
  3. Wysokogórski obrzęk mózgu HACE
    - 3-5 dni od wejścia
264
Q

Choroba wysokościowa: ostra choroba górska objawy

A

BÓL GŁOWY + > 1 z:

  • jadłowstręt
  • nudności
  • wymioty
  • zmęczenie
  • osłabienie
  • zawroty głowy
  • uczucie pustki w głowie
  • trudności ze snem
265
Q

Choroba wysokościowa: profilaktyka

A
  1. powolne wchodzenie
  2. ograniczenie wysiłku fiz
  3. unikanie leków o działaniu sedacyjnym

farmakologiczna

  • acetazolamid 125 mg 2x na dobę
  • deksametazon
266
Q

Choroba wysokościowa: leczenie

A
  1. zejście
  2. suplementacja tlenu
  3. terapia hiperbaryczna z zastosowaniem torby gamowa
  4. deksametazon - AMS, HACE
  5. acetazolamid AMS
  6. nifedypina, agoniści b HAPE
    w leczeniu nudności i wymiotów stosuje się chloropromazynę
267
Q

Częstość oddechów u dzieci w zależności od wieku:

A

< 1 rż - 40-30
1-5 rż - 30-20
5-12 rż - 24 - 20
>12rż - 20-12

268
Q

Stanadrdowe AED od jakiego wieku

A

od 8 lat

269
Q

Debibrylacja u dzieci - wartości

A

4J/kg dla pierwszej i kolejnej defibrylacji

270
Q

RKO u dzieci:

A

5 oddechów -> poszukaj oznak życia -> RKO 15:2

271
Q

Adrenalina u dzieci:

A

1mg rozcieńczmy w 10 ml soli
dawka adrenaliny iv to 10mikrog/kg mc
1ml na 10kg mc

272
Q

Amiodaron u dzieci:

A

150mg rozcieńczmy 5% glukozą do 15 ml
dawka amiodaronu iv 5 mg/kgmc
5ml na 10 kg mc

273
Q

Bradykardia u dzieci:

A 
< 1 rż to 80/min 
> 1 rż to 60/min
leczeniem pierwszego rzutu jest tlen !
jak nie działa to uciskanie klatki 
jak nie działa to adrenalina
274
Q

bradykardia spowodowana pobudzeniem n. błędnego - leczenie

A

atropina 20mikrog/kg mc iv (minimalnie 0,1mg)
np przy przyrządowemu udrażnianiu dróg oddechowych, odsysaniu pacjenta lub ucisku na gałki oczne przez niewłaściwą maskę do wentylacji

275
Q

Tachykardia u dzieci: wartości

A

< 1 rż to 180/min

> 1 rż to 160/min

276
Q

Tachykardia u dzieci: rytmy u dzieci

A
  1. tachykardia zatokowa - Najczęściej !
  2. częstoskurcz nadkomorowy
  3. częstoskurcz komorowy
277
Q

Tachykardia u dzieci: częstoskurcz nadkomorowy

A
  • nagły początek i nagłe ustąpienie zaburzeń
  • dodatkowa droga przewodzenia impulsów
  • u dzieci bez objawów niewydolności krążenia: manewry stymulujące nerw błędny
  • u dzieci przytomnych z objawami niewydolności serca:
  • adenozyna 200mikrog/kg mc (max 6 mg) -> popchnąć bolusem płynowym
  • jeśli nieskuteczne to można powtórzyć ale sumaryczna dawka nie może być większa niż 12mg
  • lek podajemy do naczynia o największej średnicy, jak najbliżej serca - żyła szyjna wew lub żyły w dole łokciowym
278
Q

Tachykardia u dzieci: częstoskurcz nadkomorowy u dzieci z zaburzeniami świadomości z objawami niewydolności serca

A
  • kardiowersja elektryczna: 1J/kg mc
    można zwiększyć później do 2J/kg
    po drugiej nieskutecznej próbie kardiowersji amiodaron w dawce 5mg/kgmc
279
Q

Tachykardia u dzieci: częstoskurcz komorowy

A
  • u dzieci z chorobami serca
  • po zabiegach kardiochiru.
  • w zaburzeniach wodno-elektrolitowych

Leczenie:

  1. u dzieci przytomnych i stabilnych:
    - amiodaron 5mg/kg w 5% glukozie
  2. u dzieci niestabilnych -> kardiowersja elektryczna
280
Q

Zatrucia u dzieci: leczenie

A

węgiel aktywny 1g/ kg mc

Medycyna Ratunkowa (1 decks)

Brainscape helps you reach your goals faster, through stronger study habits.
© 2025 Bold Learning Solutions. Terms and Conditions