Ogolne Flashcards

1
Q

Czym zajmuje się fizjologia?

A

Fizjologia bada czynności żywego organizmu.

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
2
Q

Jaka jest podstawowa jednostka budulcowa organizmu?

A

Komórka.

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
3
Q

Co to jest polimorfizm?

A

Polimorfizm to występowanie różnych form lub wariantów organizmów lub ich cech.

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
4
Q

Do czego odnosi się polimorfizm w genetyce?

A

W genetyce polimorfizm dotyczy różnych wersji tego samego genu (alleli).

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
5
Q

Jakie znaczenie ma polimorfizm dla ewolucji?

A

Pozwala organizmom lepiej przystosować się do zmieniających się warunków środowiska.

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
6
Q

Czym są adipocyty?

A

To komórki tłuszczowe.

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
7
Q

Jaką główną funkcję pełnią adipocyty?

A

Gromadzą i przechowują energię w postaci tłuszczu.

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
8
Q

Jakie jeszcze role pełnią adipocyty?

A

Regulują metabolizm, temperaturę ciała i wpływają na wydzielanie hormonów.

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
9
Q

Na jakie rodzaje dzielimy adipocyty?

A

Białe (magazynujące energię) i brązowe (pomagające w wydatkowaniu energii).

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
10
Q

Jak polimorfizm wpływa na różnorodność biologiczną?

A

Zwiększa różnorodność genetyczną, co prowadzi do większej różnorodności cech organizmów.

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
11
Q

Jak adipocyty są związane z otyłością?

A

Nadmiar białych adipocytów i zaburzenia ich funkcji przyczyniają się do rozwoju otyłości.

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
12
Q

Czy brązowe adipocyty mogą być wykorzystane w walce z otyłością?

A

Tak, są prowadzone badania nad aktywacją brązowych adipocytów w celu zwiększenia wydatkowania energii.

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
13
Q

Podaj przykład polimorfizmu u zwierząt.

A

Różne kolory sierści u psów.

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
14
Q

Jakie czynniki mogą wpływać na różnicowanie się adipocytów?

A

Dieta, aktywność fizyczna, hormony.

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
15
Q

Jaka jest rola mitochondriów w adipocytach?

A

Mitochondria są odpowiedzialne za produkcję energii w komórkach, w tym w adipocytach.

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
16
Q

Jaka jest główna funkcja jądra komórkowego?

A

Przechowywanie informacji genetycznej (DNA) i kontrolowanie procesów życiowych komórki.

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
17
Q

Co to są chromosomy?

A

Struktury zbudowane z DNA i białek, które przenoszą informacje genetyczną.

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
18
Q

Jaka jest rola porów jądrowych?

A

Pozwalają na wymianę substancji między jądrem a cytoplazmą.

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
19
Q

Jaka jest główna funkcja błony komórkowej?

A

Oddziela wnętrze komórki od środowiska zewnętrznego oraz umożliwia transport substancji.

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
20
Q

Z jakich głównych składników zbudowana jest błona komórkowa?

A

Z fosfolipidów, białek i często cholesterolu.

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
21
Q

Jaką rolę pełnią białka w błonie komórkowej?

A

Umożliwiają transport substancji, odbierają sygnały z zewnątrz komórki i tworzą połączenia między komórkami.

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
22
Q

Co to jest dyfuzja?

A

Samorzutne przemieszczanie się cząsteczek z obszaru o większym stężeniu do obszaru o mniejszym stężeniu.

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
23
Q

Co to jest retikulum endoplazmatyczne?

A

Jest to rozległy system błon wewnątrzkomórkowych tworzący sieć kanalików i pęcherzyków.

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
24
Q

Jakie są dwa główne typy retikulum endoplazmatycznego?

A

Retikulum endoplazmatyczne gładkie (REG) i szorstkie (RER).

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
25
Q

Jaką funkcję pełni REG?

A

Uczestniczy w syntezie lipidów, takich jak fosfolipidy i steroidy, oraz w detoksykacji niektórych substancji.

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
26
Q

Dlaczego REG jest nazywany gładkim?

A

Ponieważ na jego błonie nie ma przyczepionych rybosomów, przez co jego powierzchnia wydaje się gładka.

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
27
Q

Jaką funkcję pełni RER?

A

Jest miejscem syntezy białek, które następnie są modyfikowane i transportowane do innych części komórki lub wydzielane na zewnątrz.

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
28
Q

Dlaczego RER jest nazywany szorstkim?

A

Ponieważ na jego błonie są przyczepione rybosomy, które nadają mu szorstki wygląd.

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
29
Q

Jaka jest rola rybosomów w RER?

A

Rybosomy są miejscem syntezy białek, które następnie są wprowadzane do wnętrza RER, gdzie podlegają modyfikacjom.

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
30
Q

Jakie są różnice między REG a RER?

A

REG nie posiada rybosomów i uczestniczy głównie w syntezie lipidów, natomiast RER posiada rybosomy i jest miejscem syntezy białek.

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
31
Q

Jakie związki ma RER z aparatem Golgiego?

A

Białka zsyntetyzowane w RER są transportowane do aparatu Golgiego, gdzie są modyfikowane i sortowane przed wysłaniem do miejsca docelowego.

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
32
Q

Jakie znaczenie ma RER dla komórek wydzielniczych?

A

W komórkach wydzielniczych RER jest bardzo dobrze rozwinięty, ponieważ produkuje duże ilości białek, które są wydzielane na zewnątrz komórki.

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
33
Q

Co to są lizosomy?

A

Są to pęcherzyki otoczone błoną, zawierające enzymy trawienne, które umożliwiają komórce trawić różne substancje.

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
34
Q

Jak powstają lizosomy?

A

Powstają w aparacie Golgiego, który pakuje enzymy trawienne do pęcherzyków.

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
35
Q

Jakie substancje są trawione w lizosomach?

A

Enzymy w lizosomach trawią białka, kwasy nukleinowe, węglowodany i tłuszcze.

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
36
Q

Jakie są funkcje lizosomów?

A

Trawienie substancji pobranych z zewnątrz komórki (fagocytoza, pinocytoza), usuwanie zużytych organelli komórkowych (autofagia) oraz obrona przed patogenami.

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
37
Q

Co to jest cytoszkielet?

A

Jest to dynamiczna sieć włókien białkowych, która nadaje komórce kształt, umożliwia ruch i transport wewnątrzkomórkowy.

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
38
Q

Z jakich elementów składa się cytoszkielet?

A

Z mikrotubul, filamentów pośrednich i mikrofilamentów.

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
39
Q

Jakie są funkcje mikrotubul?

A

Tworzą wrzeciono podziałowe podczas podziału komórki, wchodzą w skład rzęsek i wici, uczestniczą w transporcie wewnątrzkomórkowym.

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
40
Q

Jakie są funkcje filamentów pośrednich?

A

Nadają komórce wytrzymałość mechaniczną, tworzą rusztowanie dla jądra komórkowego.

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
41
Q

Jakie są funkcje mikrofilamentów?

A

Uczestniczą w ruchu komórki (np. pełzanie), tworzą pierścień kurczliwy podczas podziału komórki.

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
42
Q

Co to jest autofagia?

A

To proces, w którym komórka trawi swoje własne składniki, np. uszkodzone organelle.

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
43
Q

Jaka jest różnica między fagocytozą a pinocytozą?

A

Fagocytoza to pobieranie dużych cząsteczek stałych, a pinocytoza - pobieranie płynów.

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
44
Q

Jakie choroby są związane z zaburzeniami w funkcjonowaniu lizosomów?

A

Choroby spichrzowe, np. choroba Tay-Sachsa.

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
45
Q

Z czego zbudowane są mikrotubule?

A

Z białka tubuliny, które tworzy długie, puste w środku rurki.

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
46
Q

Jakie są główne funkcje mikrotubul?

A

Tworzą wrzeciono podziałowe podczas podziału komórki, wchodzą w skład rzęsek i wici, uczestniczą w transporcie wewnątrzkomórkowym, nadają komórce kształt i sztywność.

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
47
Q

Gdzie w komórce możemy znaleźć mikrotubule?

A

Mikrotubule występują w całym cytozolu, tworząc sieć, która stabilizuje organelle i uczestniczy w ruchu komórki.

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
48
Q

Jaka jest główna funkcja filamentów pośrednich?

A

Nadają komórce wytrzymałość mechaniczną, tworzą rusztowanie dla jądra komórkowego i innych organelli.

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
49
Q

Z czego zbudowane są filamenty pośrednie?

A

Z różnych rodzajów białek fibrylarnych, które tworzą wytrzymałe włókna.

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
50
Q

Gdzie w komórce możemy znaleźć filamenty pośrednie?

A

Filamenty pośrednie tworzą sieć w cytoplazmie, szczególnie wokół jądra komórkowego.

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
51
Q

Z czego zbudowane są filamenty aktynowe?

A

Z białka aktyny, które tworzy cienkie włókna.

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
52
Q

Jakie są główne funkcje filamentów aktynowych?

A

Uczestniczą w ruchu komórki (np. pełzanie), tworzą pierścień kurczliwy podczas podziału komórki, nadają komórce kształt.

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
53
Q

Gdzie w komórce możemy znaleźć filamenty aktynowe?

A

Filamenty aktynowe tworzą sieć pod błoną komórkową i uczestniczą w tworzeniu różnych struktur, takich jak mikrokosmki.

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
54
Q

Co to jest cytoplazma?

A

Jest to półpłynna substancja wypełniająca wnętrze komórki, w której zawieszone są organelle.

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
55
Q

Z czego składa się cytoplazma?

A

Z cytozolu (płynnej części) oraz organelli komórkowych.

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
56
Q

Jakie funkcje pełni cytoplazma?

A

Jest środowiskiem dla zachodzenia różnych reakcji biochemicznych, umożliwia transport substancji wewnątrz komórki, utrzymuje organelle w odpowiednim położeniu.

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
57
Q

Jakie są różnice między mikrotubulami, filamentami pośrednimi i filamentami aktynowymi?

A

Różnią się budową, grubością, funkcjami i rozmieszczeniem w komórce.

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
58
Q

Jakie znaczenie ma cytoszkielet dla ruchu komórki?

A

Cytoszkielet umożliwia komórce zmianę kształtu, poruszanie się i transport różnych substancji.

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
59
Q

Co to jest tkanka?

A

Tkanka to zespół komórek o wspólnym pochodzeniu i podobnej budowie, które pełnią określone funkcje w organizmie.

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
60
Q

Gdzie występuje tkanka nabłonkowa?

A

Tkanka nabłonkowa pokrywa powierzchnię ciała, wyściela jamy ciała i narządy wewnętrzne oraz tworzy gruczoły.

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
61
Q

Jakie są charakterystyczne cechy komórek tkanki nabłonkowej?

A

Komórki tkanki nabłonkowej są ciasno ułożone, mają niewielką ilość substancji międzykomórkowej i są osadzone na błonie podstawnej.

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
62
Q

Jaka jest rola błony podstawnej w tkance nabłonkowej?

A

Błona podstawna utrzymuje komórki nabłonkowe w odpowiednim położeniu i umożliwia wymianę substancji między tkanką nabłonkową a tkanką łączną.

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
63
Q

Gdzie najczęściej występuje nabłonek jednowarstwowy płaski?

A

Wyściela naczynia krwionośne (śródbłonek), pęcherzyki płucne (mesiotelium) oraz serce (wsierdzie).

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
64
Q

Jaka jest główna funkcja tkanki nabłonkowej płaskiej?

A

Umożliwia szybkie przenikanie substancji przez swoją cienką warstwę, np. wymianę gazową w płucach.

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
65
Q

Jakie kształty mają komórki nabłonka jednowarstwowego sześciennego?

A

Komórki mają kształt zbliżony do sześcianu.

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
66
Q

Gdzie najczęściej występuje nabłonek jednowarstwowy sześcienny?

A

Wyściela kanalik nerkowy, niektóre odcinki przewodu pokarmowego oraz tworzy ściany pęcherzyków tarczycy.

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
67
Q

Jakie funkcje pełni ten nabłonek?

A

Odpowiada za wchłanianie, wydzielanie oraz transport różnych substancji.

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
68
Q

Jakie kształty mają komórki nabłonka jednowarstwowego walcowatego?

A

Komórki są wysokie i mają wydłużony kształt.

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
69
Q

Gdzie najczęściej występuje ten nabłonek?

A

Wyściela jelito cienkie, żołądek, macicę.

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
70
Q

Jakie struktury zwiększają powierzchnię chłonną tego nabłonka?

A

Mikrokosmki.

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
71
Q

Dlaczego nabłonek wielorzędowy nazywany jest wielorzędowym, skoro wszystkie komórki przylegają do błony podstawnej?

A

Komórki mają różną wysokość, co sprawia wrażenie, że są ułożone w kilku rzędach.

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
72
Q

Gdzie najczęściej występuje ten nabłonek?

A

Wyściela drogi oddechowe.

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
73
Q

Jakie struktury zwiększają powierzchnię nabłonka wielorzędowego i ułatwiają transport śluzu?

A

Rzęski.

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
74
Q

Jakie są dwa główne typy nabłonka wielowarstwowego płaskiego?

A

Nierogowaciejący (np. w jamie ustnej) i rogowaciejący (np. naskórek).

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
75
Q

Jaka jest główna funkcja nabłonka wielowarstwowego płaskiego?

A

Ochrona przed uszkodzeniami mechanicznymi, chemicznymi i utratą wody.

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
76
Q

Gdzie najczęściej występuje nabłonek wielowarstwowy walcowaty?

A

Wyściela cewkę moczową męską, większe przewody wyprowadzające gruczołów ślinowych oraz spojówkę oka.

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
77
Q

Jaka jest główna funkcja tego nabłonka?

A

Ochrona i wydzielanie.

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
78
Q

Jaka jest główna funkcja tkanki mięśniowej?

A

Umożliwia ruch dzięki zdolności do kurczenia się i rozkurczania.

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
79
Q

Co jest niezbędne do prawidłowego funkcjonowania tkanki mięśniowej?

A

Ukrwienie, wapń oraz odpowiednie substancje odżywcze.

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
80
Q

Gdzie występuje tkanka mięśniowa poprzecznie prążkowana sercowa?

A

Buduje serce.

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
81
Q

Czym są wstawki w sercu?

A

To miejsca połączenia komórek mięśnia sercowego, które umożliwiają szybkie i skoordynowane skurcze.

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
82
Q

Czy skurcze mięśnia sercowego są zależne od naszej woli?

A

Nie, skurcze mięśnia sercowego są mimowolne.

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
83
Q

Gdzie występuje tkanka mięśniowa poprzecznie prążkowana szkieletowa?

A

Buduje mięśnie szkieletowe, które umożliwiają ruch naszego ciała.

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
84
Q

Czy skurcze mięśni szkieletowych są zależne od naszej woli?

A

Tak, skurcze mięśni szkieletowych są zależne od naszej woli.

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
85
Q

Gdzie występuje tkanka mięśniowa gładka?

A

Buduje ściany narządów wewnętrznych, takich jak jelita, naczynia krwionośne, macica.

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
86
Q

Jakie są charakterystyczne cechy komórek mięśni gładkich?

A

Komórki są wrzecionowate i mają jedno jądro.

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
87
Q

Czy skurcze mięśni gładkich są zależne od naszej woli?

A

Nie, skurcze mięśni gładkich są niezależne od naszej woli.

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
88
Q

Z jakich komórek zbudowana jest tkanka nerwowa?

A

Z neuronów (komórek pobudliwych) i komórek glejowych (komórek niepobudliwych).

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
89
Q

Jaka jest główna funkcja tkanki nerwowej?

A

Odbieranie, przetwarzanie i przesyłanie informacji w postaci impulsów nerwowych.

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
90
Q

Na jakie bodźce reaguje tkanka nerwowa?

A

Na bodźce wewnętrzne (np. zmiany stężenia glukozy) i zewnętrzne (np. dotyk, dźwięk, światło).

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
91
Q

Jaka część neuronu odbiera sygnały z innych neuronów?

A

Dendryty.

92
Q

Która część neuronu przewodzi impulsy elektryczne?

A

Akson.

93
Q

Czym jest ciało komórki neuronu?

A

To centralna część neuronu, zawierająca jądro i organelle, gdzie zachodzą procesy metaboliczne.

94
Q

Jaka jest funkcja osłonki mielinowej?

A

Przyspiesza przewodzenie impulsów nerwowych.

95
Q

Gdzie znajdują się neuroprzekaźniki?

A

W pęcherzykach synaptycznych w kolbie synaptycznej.

96
Q

Czym charakteryzuje się rozmieszczenie komórek w tkance łącznej w porównaniu do nabłonka?

A

Komórki są bardziej rozproszone.

97
Q

Jakie są główne funkcje tkanki łącznej?

A

Łączenie, wspieranie, ochrona, transport, izolacja.

98
Q

Która tkanka łączna jest najbardziej rozpowszechniona?

A

Tkanka łączna wiotka.

99
Q

Jaka komórka tkanki łącznej wiotkiej odpowiada za produkcję włókien kolagenowych?

A

Fibroblast.

100
Q

Jakie komórki tkanki łącznej biorą udział w reakcjach alergicznych?

A

Mastocyty.

101
Q

Jaka substancja produkowana przez mastocyty zapobiega krzepnięciu krwi?

A

Heparyna.

102
Q

Jakie komórki tkanki łącznej należą do układu odpornościowego?

A

Makrofagi.

103
Q

Jaka substancja produkowana przez mastocyty jest związana z procesami zapalnymi?

A

Histamina.

104
Q

Jakie włókna dominują w tkance łącznej zbitej sprężystej?

A

Włókna elastyczne.

105
Q

Jaka jest główna funkcja tkanki łącznej zbitej sprężystej?

A

Nadaje tkankom elastyczność.

106
Q

Jakie komórki budują tkankę tłuszczową?

A

Adipocyty.

107
Q

Jakie są dwa główne rodzaje tkanki tłuszczowej?

A

Biała i brązowa.

108
Q

Jaka jest rola tkanki tłuszczowej brązowej?

A

Termoregulacja.

109
Q

Jakie komórki budują tkankę chrzęstną szklistą?

A

Chondrocyty.

110
Q

Jak zorganizowane są chondrocyty w tkance chrzęstnej szklistej?

A

Skupione w małych grupach.

111
Q

Czym charakteryzuje się tkanka chrzęstna włóknista pod względem składu?

A

Dominują w niej włókna kolagenowe.

112
Q

Jakie komórki budują tkankę kostną?

A

Osteocyty.

113
Q

Jaka jest główna cecha tkanki kostnej?

A

Duża sztywność.

114
Q

Jaki jest główny składnik osocza krwi?

A

Woda.

115
Q

Jakie są podstawowe elementy morfotyczne krwi?

A

Erytrocyty, leukocyty, trombocyty.

116
Q

Jaka jest główna funkcja erytrocytów?

A

Transport tlenu.

117
Q

Jaką część objętości krwi stanowią elementy morfotyczne?

A

Około 45%.

118
Q

Czym są mechanizmy hemostatyczne?

A

To procesy zapobiegające utracie krwi.

119
Q

Z czego zbudowany jest narząd?

A

Z jednej lub więcej tkanek.

120
Q

Ile układów narządów posiada organizm człowieka?

A

11

121
Q

W jakich naczyniach krąży limfa?

A

W naczyniach chłonnych.

122
Q

Jakie substancje transportuje limfa?

A

Białka i limfocyty.

123
Q

Jaka jest rola limfy w transporcie białek?

A

Jest jedyną drogą powrotu białek z tkanek do układu krążenia.

124
Q

Jakie są główne składniki układu krążenia?

A

Serce i naczynia krwionośne.

125
Q

Jaka jest główna funkcja układu krążenia?

A

Transport substancji w organizmie.

126
Q

Z jakiej tkanki zbudowane jest serce?

A

Z tkanki mięśniowej poprzecznie prążkowanej serca.

127
Q

Jaki kształt ma serce?

A

Kształt zbliżony do stożka.

128
Q

Gdzie znajduje się serce w klatce piersiowej?

A

Nieco po lewej stronie klatki piersiowej.

129
Q

Jaką masę średnio ma serce kobiety, a jaką mężczyzny?

A

Około 225 g u kobiet i 310 g u mężczyzn.

130
Q

Co to jest osierdzie?

A

Zewnętrzna warstwa serca, która chroni je i umożliwia swobodne ruchy.

131
Q

Z czego składa się osierdzie?

A

Z dwóch torebek: włóknistej zewnętrznej i surowiczej wewnętrznej.

132
Q

Jaka jest funkcja osierdzia ściennego?

A

Tworzy zewnętrzną warstwę osierdzia.

133
Q

Z jakiej tkanki zbudowany jest mięsień sercowy?

A

Z tkanki mięśniowej poprzecznie prążkowanej.

134
Q

Jaką budowę ma mięsień sercowy?

A

Płatową, składa się z dwóch komór i dwóch przedsionków.

135
Q

Co to jest wsierdzie?

A

Cienka błona wewnętrzna wyściełająca komory serca.

136
Q

Jaka jest funkcja wsierdzia?

A

Zapewnia gładką powierzchnię wewnętrzną serca, umożliwiając swobodny przepływ krwi.

137
Q

Z czego zbudowane jest wsierdzie?

A

Ze spłaszczonego nabłonka.

138
Q

Która część serca jest skierowana ku górze, a która ku dołowi?

A

Podstawa serca skierowana jest ku górze, a koniuszek ku dołowi.

139
Q

Dlaczego komórki mięśniowe serca są wspólnie unerwione?

A

Dzięki temu kurczą się one jako jedna całość, zapewniając efektywne pompowanie krwi.

140
Q

Ile płatków ma zastawka trójdzielna?

A

Zastawka trójdzielna składa się z trzech płatków.

141
Q

Jaką inną nazwę ma zastawka dwudzielna?

A

Zastawka dwudzielna nazywana jest również zastawką mitralną.

142
Q

Jaka jest główna funkcja zastawek serca?

A

Zastawki serca zapobiegają cofaniu się krwi, zapewniając jej jednokierunkowy przepływ.

143
Q

Na jakie główne typy dzielą się naczynia krwionośne?

A

Naczynia krwionośne dzielą się na tętnice, żyły, żyłki i naczynia włosowate.

144
Q

Które naczynia krwionośne transportują krew od serca?

A

Krew od serca transportują tętnice.

145
Q

Czym charakteryzują się tętnice typu sprężystego?

A

Tętnice typu sprężystego zawierają dużo tkanki sprężystej, co umożliwia im rozciąganie się i kurczenie.

146
Q

Jakie są główne warstwy ściany tętnicy?

A

Ściana tętnicy składa się z przydanki (warstwy zewnętrznej), błony środkowej (zawierającej mięśnie gładkie) oraz błony wewnętrznej (wyścielonej śródbłonkiem).

147
Q

Gdzie w sercu znajdują się zastawki trójdzielna i mitralna?

A

Zastawka trójdzielna znajduje się między prawą komorą a prawym przedsionkiem, a zastawka mitralna między lewą komorą a lewym przedsionkiem.

148
Q

Jaka jest różnica między tętniczkami a tętnicami?

A

Tętniczki to mniejsze odgałęzienia tętnic, które mają większą zawartość mięśni gładkich w ścianie, co umożliwia regulację przepływu krwi.

149
Q

Dlaczego tętnice mają grubsze ściany niż żyły?

A

Tętnice muszą wytrzymać większe ciśnienie krwi, dlatego mają grubsze ściany zbudowane z większej ilości tkanki mięśniowej i sprężystej.

150
Q

Jaka jest rola śródbłonka w naczyniach krwionośnych?

A

Śródbłonek wyścieła wewnętrzną powierzchnię naczyń krwionośnych i pełni wiele ważnych funkcji, takich jak regulacja ciśnienia krwi, zapobieganie tworzeniu się skrzepów oraz wymiana substancji między krwią a tkankami.

151
Q

Co to są anastomozy?

A

Specjalne połączenia między tętnicami, umożliwiające krążenie krwi, gdy główna tętnica jest zablokowana.

152
Q

Dlaczego anastomozy są ważne?

A

Dzięki nim krew może docierać do tkanek nawet wtedy, gdy główna tętnica jest zablokowana.

153
Q

Wszystkie tętnice posiadają anastomozy?

A

Nie, tętnice końcowe (np. gałązki koła tętniczego mózgu) nie mają anastomoz.

154
Q

Jakie są najdrobniejsze naczynia krwionośne?

A

Naczynia włosowate.

155
Q

Z czego zbudowane są naczynia włosowate?

A

Z jednej warstwy śródbłonka.

156
Q

Jaka jest rola błony podstawnej naczyń włosowatych?

A

Jest nieprzepuszczalna dla komórek krwi i białek.

157
Q

Dlaczego połączenia tętniczek i żyłek są ważne?

A

Umożliwiają wysoką aktywność metaboliczną tkanek.

158
Q

Co to są zatoki?

A

To poszerzone odcinki naczyń włosowatych, które zwiększają ich przepuszczalność.

159
Q

Jakie są rodzaje sieci naczyń włosowatych?

A

Zwykła, dziwna i wrotna.

160
Q

Opisz sieć zwykłą naczyń włosowatych.

A

Tętniczka łączy się z naczyniem włosowatym, a to z kolei z żyłką.

161
Q

Czym charakteryzuje się sieć dziwna naczyń włosowatych?

A

Tętniczka może łączyć się z inną tętniczką lub żyłką, a następnie z żyłką.

162
Q

Co to jest układ wrotny?

A

To układ naczyń, w którym krew przepływa przez dwa narządy połączone żyłą wrotną.

163
Q

Jaką funkcję pełnią żyły i żyłki?

A

Transportują krew do serca.

164
Q

Jakie są charakterystyczne cechy ścian żył i żyłek?

A

Mają wiotkie ściany i słabo wykształcone warstwy mięśniowe.

165
Q

Dlaczego niektóre żyły posiadają zastawki?

A

Aby zapobiec cofaniu się krwi.

166
Q

Dlaczego żyły kończyn dolnych mają dużo zastawek?

A

Ponieważ krew przepływa tam wbrew sile grawitacji.

167
Q

Jakie tętnice zaopatrują serce w krew tlenową?

A

Lewa i prawa tętnica wieńcowa.

168
Q

Skąd odchodzą tętnice wieńcowe?

A

Od aorty.

169
Q

Jaką część krwi wypompowanej przez serce otrzymują tętnice wieńcowe?

A

Około 5%.

170
Q

Dokąd odprowadzana jest większość krwi żylnej z serca?

A

Do zatoki wieńcowej.

171
Q

Dokąd uchodzi zatoka wieńcowa?

A

Do prawego przedsionka.

172
Q

Jaką część krwi żylnej serca odprowadzana jest bezpośrednio do jam serca?

A

Około 10%.

173
Q

Czym jest autonomiczność serca?

A

Zdolność serca do samodzielnego wytwarzania impulsów elektrycznych, niezależnie od sygnałów z układu nerwowego.

174
Q

Jakie czynniki mogą wpływać na pracę serca?

A

Hormony (np. adrenalina, tyroksyna) oraz układ nerwowy współczulny i przywspółczulny.

175
Q

Jakie jest znaczenie autonomiczności serca?

A

Dzięki niej serce może pracować rytmicznie nawet w warunkach izolacji.

176
Q

Jaka jest rola węzła zatokowo-przedsionkowy?

A

Jest głównym rozrusznikiem serca, generując impulsy elektryczne, które wywołują skurcze.

177
Q

Gdzie znajduje się węzeł (SA) zatokowo-przedsionkowy?

A

W tylnej ścianie prawego przedsionka, w pobliżu ujścia żyły głównej górnej.

178
Q

Dlaczego komórki węzła (SA) zatokowo-przedsionkowy są elektrycznie niestabilne?

A

Dzięki temu generują one regularne impulsy elektryczne.

179
Q

Jak często komórki węzła (SA) zatokowo-przedsionkowy wykazują aktywność elektryczną?

A

Około 60-80 razy na minutę.

180
Q

Co to jest depolaryzacja i repolaryzacja?

A

Depolaryzacja to zmiana potencjału elektrycznego komórki, prowadząca do jej pobudzenia. Repolaryzacja to powrót komórki do stanu spoczynku.

181
Q

Jakie są inne elementy układu przewodzącego serca oprócz węzła (SA) zatokowo-przedsionkowy?

A

Węzeł przedsionkowo-komorowy, pęczek Hisa i włókna Purkinjego.

182
Q

Jakie zaburzenia mogą wystąpić w układzie przewodzącym serca?

A

Arytmie, czyli zaburzenia rytmu serca.

183
Q

Jakie są objawy zaburzeń rytmu serca?

A

Kołatanie serca, zawroty głowy, omdlenia.

184
Q

Gdzie znajduje się węzeł AV?

A

W ścianie między prawym przedsionkiem a prawą komorą, blisko zastawek przedsionkowo-komorowych.

185
Q

Jaką rolę pełni węzeł AV?

A

Przekazuje impulsy elektryczne z przedsionków do komór.

186
Q

Dlaczego węzeł AV jest nazywany drugim rozrusznikiem serca?

A

Może generować impulsy elektryczne z częstotliwością 40-60 na minutę, co pozwala na utrzymanie rytmu serca, nawet jeśli węzeł (SA) zatokowo-przedsionkowy przestanie działać.

187
Q

Jaka jest główna funkcja węzła AV w układzie przewodzącym serca?

A

Opóźnia przekazywanie impulsów elektrycznych z przedsionków do komór, co pozwala na pełne opróżnienie się przedsionków przed skurczem komór.

188
Q

Co to jest pęczek Hisa?

A

Grupa wyspecjalizowanych włókien przewodzących, które odbierają impulsy elektryczne z węzła AV.

189
Q

Jakie jest zadanie pęczka Hisa?

A

Przewodzi impulsy elektryczne z węzła AV do mięśnia sercowego komór.

190
Q

Jak rozgałęzia się pęczek Hisa?

A

Dzieli się na dwie odnogi, które biegną wzdłuż przegrody międzykomorowej do koniuszka serca, a następnie rozgałęziają się na liczne włókna Purkinjego.

191
Q

Jaka jest rola włókien Purkinjego?

A

Rozprowadzają impulsy elektryczne po mięśniach komór, zapewniając ich równomierny skurcz.

192
Q

Który układ nerwowy unerwia serce?

A

Autonomiczny układ nerwowy.

193
Q

Jaki wpływ ma nerw błędny na pracę serca?

A

Stymulacja nerwu błędnego (przywspółczulnego) spowalnia częstość i siłę skurczów serca.

194
Q

Jakie działanie ma układ współczulny na serce?

A

Stymulacja układu współczulnego przyspiesza częstość i zwiększa siłę skurczów serca.

195
Q

Jakie czynniki fizjologiczne wpływają na pracę serca?

A

Płeć, wiek, hormony, aktywność nerwów autonomicznych, aktywność fizyczna, temperatura i odruch baroreceptorowy.

196
Q

Jak płeć wpływa na pracę serca?

A

U kobiet zazwyczaj serce bije częściej niż u mężczyzn.

197
Q

Jak wiek wpływa na pracę serca?

A

Z wiekiem częstość skurczów serca zwykle wzrasta.

198
Q

Jakie hormony wpływają na pracę serca?

A

Adrenalina przyspiesza pracę serca, natomiast hormony tarczycy zwiększają jego metabolizm.

199
Q

Jak aktywność fizyczna wpływa na pracę serca?

A

Podczas wysiłku fizycznego serce przyspiesza, aby dostarczyć więcej tlenu do mięśni.

200
Q

Co to jest odruch baroreceptorowy?

A

To mechanizm, który reguluje ciśnienie krwi poprzez zmiany w pracy serca.

201
Q

Jakie stany emocjonalne wpływają na pracę serca?

A

Stres, lęk i emocje mogą powodować przyspieszenie akcji serca.

202
Q

Co dzieje się podczas skurczu przedsionków i rozkurczu komór?

A

Krew przepływa z przedsionków do komór.

203
Q

Co powoduje pierwszy ton serca?

A

Zamykanie zastawek przedsionkowo-komorowych podczas skurczu komór.

204
Q

Kiedy otwierają się zastawki półksiężycowate?

A

Gdy ciśnienie w komorach przewyższy ciśnienie w tętnicach.

205
Q

Co dzieje się podczas rozkurczu serca?

A

Zastawki półksiężycowate zamykają się, co powoduje drugi ton serca.

206
Q

Gdzie płynie krew w krwiobiegu małym?

A

Z prawej komory serca do płuc i z powrotem do lewego przedsionka.

207
Q

Co dzieje się z krwią w płucach?

A

Następuje wymiana gazowa - krew oddaje dwutlenek węgla i pobiera tlen.

208
Q

Gdzie płynie krew w krwiobiegu dużym?

A

Z lewej komory serca do wszystkich tkanek organizmu i z powrotem do prawego przedsionka.

209
Q

Jaką funkcję pełni krwiobieg duży?

A

Dostarcza tlen i substancje odżywcze do tkanek oraz odbiera z nich produkty przemiany materii.

210
Q

Jakie są główne funkcje krwi?

A

Transport tlenu, substancji odżywczych oraz produktów przemiany materii, utrzymanie homeostazy (np. temperatury ciała, pH) i udział w procesach obronnych organizmu.

211
Q

Co to jest hematokryt?

A

To stosunek objętości krwinek czerwonych do całkowitej objętości krwi.

212
Q

W jaki sposób określa się hematokryt?

A

Poprzez odwirowanie krwi w specjalnej probówce.

213
Q

Z czego składa się osocze?

A

Głównie z wody, białek (albuminy, globuliny, fibrynogen) oraz innych substancji rozpuszczonych.

214
Q

Jaka jest rola albumin w osoczu?

A

Utrzymują odpowiednie ciśnienie osmotyczne krwi, transportują różne substancje (np. kwasy tłuszczowe, hormony).

215
Q

Jaką rolę pełni fibrynogen?

A

Jest niezbędny do procesu krzepnięcia krwi.

216
Q

Jaką funkcję pełnią globuliny?

A

Działają jako przeciwciała, uczestnicząc w reakcjach odpornościowych.

217
Q

Jakie główne elektrolity znajdują się we krwi i jaka jest ich rola?

A

Sód, potas, chlor, wapń i fosforany. Utrzymują odpowiednie ciśnienie osmotyczne, równowagę kwasowo-zasadową oraz są niezbędne do wielu procesów fizjologicznych, takich jak przewodzenie impulsów nerwowych i skurcze mięśni.

218
Q

Jakie są główne produkty odpadowe wydalane z organizmu?

A

Mocznik, kreatynina i kwas moczowy.

219
Q

Gdzie są wytwarzane i wydalane produkty odpadowe?

A

Wytwarzane są głównie w wątrobie, a wydalane przez nerki.

220
Q

Co to są hormony?

A

Są to substancje chemiczne, które pełnią rolę przekaźników informacji w organizmie.

221
Q

Gdzie są produkowane hormony?

A

W gruczołach dokrewnych.

222
Q

Jak hormony są transportowane po organizmie?

A

Przez krew.

223
Q

Jakie gazy są obecne we krwi i jakie pełnią funkcje?

A

Tlen i dwutlenek węgla są niezbędne do oddychania komórkowego. Azot nie pełni istotnej funkcji fizjologicznej.

224
Q

Co to są granulocyty?

A

Są to rodzaj leukocytów (krwinek białych), które mają w cytoplazmie charakterystyczne ziarnistości.

225
Q

Jaka jest rola granulocytów?

A

Uczestniczą w odpowiedzi immunologicznej, niszcząc patogeny.

226
Q

Co to jest hemopoeza?

A

Jest to proces tworzenia komórek krwi.

227
Q

Gdzie zachodzi hemopoeza?

A

Głównie w szpiku kostnym.