Ogolne Flashcards
Czym zajmuje się fizjologia?
Fizjologia bada czynności żywego organizmu.
Jaka jest podstawowa jednostka budulcowa organizmu?
Komórka.
Co to jest polimorfizm?
Polimorfizm to występowanie różnych form lub wariantów organizmów lub ich cech.
Do czego odnosi się polimorfizm w genetyce?
W genetyce polimorfizm dotyczy różnych wersji tego samego genu (alleli).
Jakie znaczenie ma polimorfizm dla ewolucji?
Pozwala organizmom lepiej przystosować się do zmieniających się warunków środowiska.
Czym są adipocyty?
To komórki tłuszczowe.
Jaką główną funkcję pełnią adipocyty?
Gromadzą i przechowują energię w postaci tłuszczu.
Jakie jeszcze role pełnią adipocyty?
Regulują metabolizm, temperaturę ciała i wpływają na wydzielanie hormonów.
Na jakie rodzaje dzielimy adipocyty?
Białe (magazynujące energię) i brązowe (pomagające w wydatkowaniu energii).
Jak polimorfizm wpływa na różnorodność biologiczną?
Zwiększa różnorodność genetyczną, co prowadzi do większej różnorodności cech organizmów.
Jak adipocyty są związane z otyłością?
Nadmiar białych adipocytów i zaburzenia ich funkcji przyczyniają się do rozwoju otyłości.
Czy brązowe adipocyty mogą być wykorzystane w walce z otyłością?
Tak, są prowadzone badania nad aktywacją brązowych adipocytów w celu zwiększenia wydatkowania energii.
Podaj przykład polimorfizmu u zwierząt.
Różne kolory sierści u psów.
Jakie czynniki mogą wpływać na różnicowanie się adipocytów?
Dieta, aktywność fizyczna, hormony.
Jaka jest rola mitochondriów w adipocytach?
Mitochondria są odpowiedzialne za produkcję energii w komórkach, w tym w adipocytach.
Jaka jest główna funkcja jądra komórkowego?
Przechowywanie informacji genetycznej (DNA) i kontrolowanie procesów życiowych komórki.
Co to są chromosomy?
Struktury zbudowane z DNA i białek, które przenoszą informacje genetyczną.
Jaka jest rola porów jądrowych?
Pozwalają na wymianę substancji między jądrem a cytoplazmą.
Jaka jest główna funkcja błony komórkowej?
Oddziela wnętrze komórki od środowiska zewnętrznego oraz umożliwia transport substancji.
Z jakich głównych składników zbudowana jest błona komórkowa?
Z fosfolipidów, białek i często cholesterolu.
Jaką rolę pełnią białka w błonie komórkowej?
Umożliwiają transport substancji, odbierają sygnały z zewnątrz komórki i tworzą połączenia między komórkami.
Co to jest dyfuzja?
Samorzutne przemieszczanie się cząsteczek z obszaru o większym stężeniu do obszaru o mniejszym stężeniu.
Co to jest retikulum endoplazmatyczne?
Jest to rozległy system błon wewnątrzkomórkowych tworzący sieć kanalików i pęcherzyków.
Jakie są dwa główne typy retikulum endoplazmatycznego?
Retikulum endoplazmatyczne gładkie (REG) i szorstkie (RER).
Jaką funkcję pełni REG?
Uczestniczy w syntezie lipidów, takich jak fosfolipidy i steroidy, oraz w detoksykacji niektórych substancji.
Dlaczego REG jest nazywany gładkim?
Ponieważ na jego błonie nie ma przyczepionych rybosomów, przez co jego powierzchnia wydaje się gładka.
Jaką funkcję pełni RER?
Jest miejscem syntezy białek, które następnie są modyfikowane i transportowane do innych części komórki lub wydzielane na zewnątrz.
Dlaczego RER jest nazywany szorstkim?
Ponieważ na jego błonie są przyczepione rybosomy, które nadają mu szorstki wygląd.
Jaka jest rola rybosomów w RER?
Rybosomy są miejscem syntezy białek, które następnie są wprowadzane do wnętrza RER, gdzie podlegają modyfikacjom.
Jakie są różnice między REG a RER?
REG nie posiada rybosomów i uczestniczy głównie w syntezie lipidów, natomiast RER posiada rybosomy i jest miejscem syntezy białek.
Jakie związki ma RER z aparatem Golgiego?
Białka zsyntetyzowane w RER są transportowane do aparatu Golgiego, gdzie są modyfikowane i sortowane przed wysłaniem do miejsca docelowego.
Jakie znaczenie ma RER dla komórek wydzielniczych?
W komórkach wydzielniczych RER jest bardzo dobrze rozwinięty, ponieważ produkuje duże ilości białek, które są wydzielane na zewnątrz komórki.
Co to są lizosomy?
Są to pęcherzyki otoczone błoną, zawierające enzymy trawienne, które umożliwiają komórce trawić różne substancje.
Jak powstają lizosomy?
Powstają w aparacie Golgiego, który pakuje enzymy trawienne do pęcherzyków.
Jakie substancje są trawione w lizosomach?
Enzymy w lizosomach trawią białka, kwasy nukleinowe, węglowodany i tłuszcze.
Jakie są funkcje lizosomów?
Trawienie substancji pobranych z zewnątrz komórki (fagocytoza, pinocytoza), usuwanie zużytych organelli komórkowych (autofagia) oraz obrona przed patogenami.
Co to jest cytoszkielet?
Jest to dynamiczna sieć włókien białkowych, która nadaje komórce kształt, umożliwia ruch i transport wewnątrzkomórkowy.
Z jakich elementów składa się cytoszkielet?
Z mikrotubul, filamentów pośrednich i mikrofilamentów.
Jakie są funkcje mikrotubul?
Tworzą wrzeciono podziałowe podczas podziału komórki, wchodzą w skład rzęsek i wici, uczestniczą w transporcie wewnątrzkomórkowym.
Jakie są funkcje filamentów pośrednich?
Nadają komórce wytrzymałość mechaniczną, tworzą rusztowanie dla jądra komórkowego.
Jakie są funkcje mikrofilamentów?
Uczestniczą w ruchu komórki (np. pełzanie), tworzą pierścień kurczliwy podczas podziału komórki.
Co to jest autofagia?
To proces, w którym komórka trawi swoje własne składniki, np. uszkodzone organelle.
Jaka jest różnica między fagocytozą a pinocytozą?
Fagocytoza to pobieranie dużych cząsteczek stałych, a pinocytoza - pobieranie płynów.
Jakie choroby są związane z zaburzeniami w funkcjonowaniu lizosomów?
Choroby spichrzowe, np. choroba Tay-Sachsa.
Z czego zbudowane są mikrotubule?
Z białka tubuliny, które tworzy długie, puste w środku rurki.
Jakie są główne funkcje mikrotubul?
Tworzą wrzeciono podziałowe podczas podziału komórki, wchodzą w skład rzęsek i wici, uczestniczą w transporcie wewnątrzkomórkowym, nadają komórce kształt i sztywność.
Gdzie w komórce możemy znaleźć mikrotubule?
Mikrotubule występują w całym cytozolu, tworząc sieć, która stabilizuje organelle i uczestniczy w ruchu komórki.
Jaka jest główna funkcja filamentów pośrednich?
Nadają komórce wytrzymałość mechaniczną, tworzą rusztowanie dla jądra komórkowego i innych organelli.
Z czego zbudowane są filamenty pośrednie?
Z różnych rodzajów białek fibrylarnych, które tworzą wytrzymałe włókna.
Gdzie w komórce możemy znaleźć filamenty pośrednie?
Filamenty pośrednie tworzą sieć w cytoplazmie, szczególnie wokół jądra komórkowego.
Z czego zbudowane są filamenty aktynowe?
Z białka aktyny, które tworzy cienkie włókna.
Jakie są główne funkcje filamentów aktynowych?
Uczestniczą w ruchu komórki (np. pełzanie), tworzą pierścień kurczliwy podczas podziału komórki, nadają komórce kształt.
Gdzie w komórce możemy znaleźć filamenty aktynowe?
Filamenty aktynowe tworzą sieć pod błoną komórkową i uczestniczą w tworzeniu różnych struktur, takich jak mikrokosmki.
Co to jest cytoplazma?
Jest to półpłynna substancja wypełniająca wnętrze komórki, w której zawieszone są organelle.
Z czego składa się cytoplazma?
Z cytozolu (płynnej części) oraz organelli komórkowych.
Jakie funkcje pełni cytoplazma?
Jest środowiskiem dla zachodzenia różnych reakcji biochemicznych, umożliwia transport substancji wewnątrz komórki, utrzymuje organelle w odpowiednim położeniu.
Jakie są różnice między mikrotubulami, filamentami pośrednimi i filamentami aktynowymi?
Różnią się budową, grubością, funkcjami i rozmieszczeniem w komórce.
Jakie znaczenie ma cytoszkielet dla ruchu komórki?
Cytoszkielet umożliwia komórce zmianę kształtu, poruszanie się i transport różnych substancji.
Co to jest tkanka?
Tkanka to zespół komórek o wspólnym pochodzeniu i podobnej budowie, które pełnią określone funkcje w organizmie.
Gdzie występuje tkanka nabłonkowa?
Tkanka nabłonkowa pokrywa powierzchnię ciała, wyściela jamy ciała i narządy wewnętrzne oraz tworzy gruczoły.
Jakie są charakterystyczne cechy komórek tkanki nabłonkowej?
Komórki tkanki nabłonkowej są ciasno ułożone, mają niewielką ilość substancji międzykomórkowej i są osadzone na błonie podstawnej.
Jaka jest rola błony podstawnej w tkance nabłonkowej?
Błona podstawna utrzymuje komórki nabłonkowe w odpowiednim położeniu i umożliwia wymianę substancji między tkanką nabłonkową a tkanką łączną.
Gdzie najczęściej występuje nabłonek jednowarstwowy płaski?
Wyściela naczynia krwionośne (śródbłonek), pęcherzyki płucne (mesiotelium) oraz serce (wsierdzie).
Jaka jest główna funkcja tkanki nabłonkowej płaskiej?
Umożliwia szybkie przenikanie substancji przez swoją cienką warstwę, np. wymianę gazową w płucach.
Jakie kształty mają komórki nabłonka jednowarstwowego sześciennego?
Komórki mają kształt zbliżony do sześcianu.
Gdzie najczęściej występuje nabłonek jednowarstwowy sześcienny?
Wyściela kanalik nerkowy, niektóre odcinki przewodu pokarmowego oraz tworzy ściany pęcherzyków tarczycy.
Jakie funkcje pełni ten nabłonek?
Odpowiada za wchłanianie, wydzielanie oraz transport różnych substancji.
Jakie kształty mają komórki nabłonka jednowarstwowego walcowatego?
Komórki są wysokie i mają wydłużony kształt.
Gdzie najczęściej występuje ten nabłonek?
Wyściela jelito cienkie, żołądek, macicę.
Jakie struktury zwiększają powierzchnię chłonną tego nabłonka?
Mikrokosmki.
Dlaczego nabłonek wielorzędowy nazywany jest wielorzędowym, skoro wszystkie komórki przylegają do błony podstawnej?
Komórki mają różną wysokość, co sprawia wrażenie, że są ułożone w kilku rzędach.
Gdzie najczęściej występuje ten nabłonek?
Wyściela drogi oddechowe.
Jakie struktury zwiększają powierzchnię nabłonka wielorzędowego i ułatwiają transport śluzu?
Rzęski.
Jakie są dwa główne typy nabłonka wielowarstwowego płaskiego?
Nierogowaciejący (np. w jamie ustnej) i rogowaciejący (np. naskórek).
Jaka jest główna funkcja nabłonka wielowarstwowego płaskiego?
Ochrona przed uszkodzeniami mechanicznymi, chemicznymi i utratą wody.
Gdzie najczęściej występuje nabłonek wielowarstwowy walcowaty?
Wyściela cewkę moczową męską, większe przewody wyprowadzające gruczołów ślinowych oraz spojówkę oka.
Jaka jest główna funkcja tego nabłonka?
Ochrona i wydzielanie.
Jaka jest główna funkcja tkanki mięśniowej?
Umożliwia ruch dzięki zdolności do kurczenia się i rozkurczania.
Co jest niezbędne do prawidłowego funkcjonowania tkanki mięśniowej?
Ukrwienie, wapń oraz odpowiednie substancje odżywcze.
Gdzie występuje tkanka mięśniowa poprzecznie prążkowana sercowa?
Buduje serce.
Czym są wstawki w sercu?
To miejsca połączenia komórek mięśnia sercowego, które umożliwiają szybkie i skoordynowane skurcze.
Czy skurcze mięśnia sercowego są zależne od naszej woli?
Nie, skurcze mięśnia sercowego są mimowolne.
Gdzie występuje tkanka mięśniowa poprzecznie prążkowana szkieletowa?
Buduje mięśnie szkieletowe, które umożliwiają ruch naszego ciała.
Czy skurcze mięśni szkieletowych są zależne od naszej woli?
Tak, skurcze mięśni szkieletowych są zależne od naszej woli.
Gdzie występuje tkanka mięśniowa gładka?
Buduje ściany narządów wewnętrznych, takich jak jelita, naczynia krwionośne, macica.
Jakie są charakterystyczne cechy komórek mięśni gładkich?
Komórki są wrzecionowate i mają jedno jądro.
Czy skurcze mięśni gładkich są zależne od naszej woli?
Nie, skurcze mięśni gładkich są niezależne od naszej woli.
Z jakich komórek zbudowana jest tkanka nerwowa?
Z neuronów (komórek pobudliwych) i komórek glejowych (komórek niepobudliwych).
Jaka jest główna funkcja tkanki nerwowej?
Odbieranie, przetwarzanie i przesyłanie informacji w postaci impulsów nerwowych.
Na jakie bodźce reaguje tkanka nerwowa?
Na bodźce wewnętrzne (np. zmiany stężenia glukozy) i zewnętrzne (np. dotyk, dźwięk, światło).