Brainscape's Knowledge GenomeTM

Browse over 1 million classes created by top students, professors, publishers, and experts.


See full index

Chirurgia > Nowotwory przewodu pokarmowego > Flashcards

Nowotwory przewodu pokarmowego Flashcards

0
Q

rak przełyku - czynniki ryzyka

A

alkohol, papierosy
gorące posiłki, konserwowe mięso, solone ryby,
neidobory wit A, B12, C, E
zespół Plummera-Vinsona (niedobory Fe)
zakażenia wirusowe/grzybicze/bakteryjne
choroba refluksowa, przełyk Barreta
achalazja, uchyłki, zwężenia pooparzeniowe

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
1
Q

rak przełyku - lokalizacja

A

rak płaskonabłonkowy —> środkowa część przełyku

rak gruczołowy —> dolny odcinek piersiowy i część brzuszna przełyku

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
2
Q

rak przełyku - ogólnie

A

jeden z najczęściej rozpoznawanych nowotworów
6-7 dekada, < mężczyźni
m.c -> płaskonabłonkowy
kalafiorowaty guz
owrzodzenie w środkowej części
zmiana okrężna -> znaczne zwężenie przełyku

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
3
Q

wczesny rak przełyku przeważnie przebiega….

A

bezobjawowo

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
4
Q

rak przełyku - objawy

A

pierwsze/niecharakterystyczne: nudności, odbijanie
wymioty bezpośrednio po jedzeniu

później: dysfagia (stałe –> +płynne), odynofagia, bóle za mostkiem, osłabienie, postępujący ubytek masy ciała

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
5
Q

rak przełyku - Dx

A

RTG z śr. cieniującym - zwężenie/guz
Ezofagoskopia,
EUS - głębokość nacieku/stan węzłów chłonnych
TK/PET - naciek tkanek, stan węzłów, przerzuty
zintegrowane systemy obrazowania PET/TK
Torakoskopia

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
6
Q

rak przełyku - DDx

A 
rak wpustu
achalazja
uchyłek
zwężenie pooparzeniowe
* Decydujące znaczenie ma badanie HIST-PAT materiału z endoskopii
How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
7
Q

Rak przełyku - Leczenie chirurgiczne

Podstawowy sposób leczenia to…

A

operacja

*u > 50% niemożliwa (naciekanie narządów, uogólnienie choroby, choroby współistniejące)

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
8
Q

Rak przełyku - wskazania do wycięcia przełyku

A

zmiana tylko w ścianie przełyku
bez przerzutów
dobry stan chorego

+ konieczne wycięcie regionalnych węzłów chłonnych

coraz częściej metoda Torakoskopowa

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
9
Q

odtworzenie ciągłości przełyku przy pomocy

A

żołądka -> pyloroplastyka
jelita cienkiego
wstawki z jelita grubego

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
10
Q

rak przełyku - zalecane leczenie

A

skojarzone: wielolekowa chemioterapia i radioterapia przedoperacyjna oraz leczenie chirurgiczne

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
11
Q

rak przełyku - leczenie paliatywne

A
  1. stent samorozprężalny zakładany endoskopowo
    - umożliwia odżywianie się płynami, może wywołać martwicę ściany przełyku, przesunąć się/ zatkać
  2. waporyzacja guza (koagulacja laserem Nd:YAG)
  3. Brachyterapia - energia promieniowania Irydu do niszczenia guza (192Ir)
  4. Chemio/Radioterapia
  5. przetoka odżywcza - gastrostomia klasyczna/ przezskórna endoskopowa gastrostomia
How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
12
Q

rak przełyku - rokowanie

A

złe:

80% umiera w 1 roku po rozpoznaniu

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
13
Q

rak żołądka - ogólnie

A

2x częściej mężczyźni

spada częstość ca żołądka umiejscowionego obwodowo a rośnie zapadalnośc na raka bliższej części żołądka i wpustu

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
14
Q

rak żołądka: podział

A

95% -> rak gruczołowy

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
15
Q

rak żołądka: klasyfikacja Laurena

A

typ jelitowy = Lauren I: częściej w miejscach endemii r.ż/ czynniki środowiskowe

typ rozlany = Lauren II: gorsze rokowanie/ predyspozycja genetyczna

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
16
Q

r.ż: typy wzrostu

A
  • polip: dobrze odgraniczony
  • w formie naciekającej: słabo odgraniczony
  • mieszany
How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
17
Q

r.ż: szczególnym rodzajem wzrostu jest…

A

linitis plastica:

  • rozległy naciek ściany
  • często podśluzówkowy
  • wczesne meta do w.ch
How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
18
Q

r.ż: najczęstsza lokalizacja

A

odźwiernik

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
19
Q

r.ż a głębokość nacieku

A

rak wczesny: bł. śluzowa

rak zaawansowany: przekracza bł. śluzową

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
20
Q

r.ż: szerzenie się/ przerzuty

A

pozostałe warstwy, okoliczne narządy

przerzuty drogą chłonną do w.chł

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
21
Q

r.ż: Czynniki ryzyka

A 
dieta bogata w sól/ uboga w warzywa i owoce
produkty wędzone
H.pylori - w młodym wieku
zanikowe zapalenie błony śluzowej/ brak HCL w soku żołądkowym
metaplazja jelitowa
stan po resekcji żołądka
niedokrwitość złośliwa
przewlekłe owrzodzenie żołądka
polipy żołądka
How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
22
Q

R.Ż: objawy wczesnego okresu choroby

A 
niewielkie bóle
wczesne uczucie sytości 
niesmak w ustach
utrata łaknienia, osłabienie
niestrawność

= dyspepsja

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
23
Q

R.Ż: objawy późniejszego okresu

A 
spadek masy ciała
bóle nabrzusza
niedokrwistość
smoliste stolce
dysfagia
wymioty
How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
24
Q

r.ż - skrajne zaawansowanie choroby, objawy

A

guz w nadbrzuszu
wyniszczenie
przerzuty odległe –> w.ch nadobojczykowe (Virchowa) płuca, wątroba

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
25
Q

r.ż: Dx

A
  • endoskopia - >= 10 wycinków z różnych miejsc –> HIST-PAT podstawą rozpoznania
  • RTG gopp -> z podwójnym kontrastem
  • USG –> meta do wątroby/ w.chł
  • EUS –> naciek/ tkanki
  • TK/PET
  • Laparoskopia i USG laparoskopowe –> jama otrzewna, naciek na błonę surowiczą
How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
26
Q

r.ż: DDx

A

choroba wrzodowa
guz łagodny i chłoniak -> gastroskopia/ hist-pat

meta do w.ch i naciek żoładka przez raka innych narządów -> TK

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
27
Q

r.ż: powikłania

A

przedziurawienie guza
krwawienie z guza
niedrożność odźwiernika/ wpustu

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
28
Q

r.ż: leczenie rak wczesnego

A

bez meta do w.ch: endoskopowa resekcja śluzówkowa
naciek bł. podśluzowej: prawie całkowita resekcja ż. i regionalnych w.ch i odtworzenie ciągłości metodą Roux-Y
wieloogniskowy/ w okolicy wpustu: całkowita resekcja i Roux-Y

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
29
Q

r.ż: leczenie raka zaawansowanego

A

zmiana ogr do 1/3 dalszej cz. ż. - prawie całkowita resekcja i zespolenie ż-jelitowe
inne umiejscowienie - całkowita resekcja i Roux-Y
zajęcie narządów - poszerzenie operacji

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
30
Q

r.ż: zawsze obowiązuje wycięcie regionalnych

A

węzłów chłonnych

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
31
Q

r.ż: operacje paliatywne

A

zwężenie/niedrożność cz obwodowej: zespolenie omijające ż-jelitowe
zwężenie/niedrożność okolicy wpustu: wytworzenie kanału w guzie (laser, koagulacja argonowa) i samorozprężalny stent/ gastrostomia lub jejunostomia odżywcza
krwawienia - częściowe wycięcie żołądka z guzem

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
32
Q

r.ż: Chemioterapia

A

mało wrażliwy na chemię

  • po resekcji radykalnej: adiuwantowa
  • po ox paliatywnej: paliatywna
  • neoadiuwantowa: zmniejszenie masy guza przed ox
How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
33
Q

r.ż: chemioterapia wielolekowa:

A

fluorouracyl
cysplatyna
mitomycyna
adriamycyna

  • ew. chemioterapia dootrzewnowa i radioterapia śródoperacyjna (brachyterapia)
How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
34
Q

r.ż: rokowanie

A

złe
ale najlepiej rokuje typ jelitowy
5 letnie przeżycie operowanych = 20-30%

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
35
Q

chłoniak żołądka

A
  • MALT - lymphoma rozwija się w wyniku zakażenia H.pylori
How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
36
Q

2gim co do częstości nowotworem żołądka jest

A

chłoniak nieziarniczy

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
37
Q

m.c lokalizacja chłoniaka żołądka

A

przedodźwiernikowo, rzadko trzon, najrzadziej dno

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
38
Q

chłoniak żołądka objawy

A

1wszy to często krwawienie z p.p

Dx: endoskopia i hist-pat

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
39
Q

chłoniak żołądka: leczenie

A

MALT - eradykacja H.pylori —> remisja u 60%

brak efektu: resekcja żołądka + radioterapia

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
40
Q

żołądek - guzy podścieliskowe (stromalne) = GIST

A

ból nadbrzusza/ krwawienia, spadek m.c/

przebieg powolniejszy niż rak

Dx: EUS i hist-pat

Rx- usunięcie chirurgiczne, chemioterapia przedłuża życie w przypadkach nieoperacyjnych

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
41
Q

polipy żołądka

A 
< bezobjawowo, czasem krwawienia
Dx przypadkowa w gastroskopii
Rx - uszypułowane 1-2cm - usunięcie endoskopowe
nieuszypyłowane, duże - operacyjnie
Rokowanie: dobre
How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
42
Q

Naczyniak wątroby

A 
< bezobjawowo, ew. ucisk/ból
< 5cm
Dx: obrazowanie
Rx: chirurgiczne
* jeśli > 10cm rozważyć wycięcie naczyniaka z częścią wątroby
How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
43
Q

Gruczolak wątroby występuje przeważnie u…

A

kobiet, w wieku rozrodczym stosujących środki antykoncepcyjne

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
44
Q

gruczolak wątroby - objawy/Dx itd

A

< bezobjawowy
Dx: obrazowanie i biopsja cienkoigłowa
DDx: pierwotne i przerzutowe nowotwory wątroby
powikłania: pęknięcie gruczolaka i krwawienia do j.otrzewnej
leczenie zachowawcze: zaniechanie p.o antykoncepcji
chirurgiczne: wycięcie z częścią wątroby

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
45
Q

Rak wątrobowokomórkowy (r.wk) - info ogólne

A

pierwotny npl wątroby
pojedyńczy/wieloogniskowy
raki otorbione -> mniejsza złośliwość

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
46
Q

r.wk - epidemiologia

A

3x częściej u mężczyzn

Europa: pierwotne npl wątroby 30x rzadziej niż meta

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
47
Q

r.wk: Czynniki ryzyka

A 
WZW: HBV, HCV
wrodzone metaboliczne choroby wątroby - np. hemochromatozy
marskość wątroby
zespół Budda-Chiariego
palenie tytoniu
niektóre pasożytnicze choroby wątroby
How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
48
Q

r.wk: szerzy się….

A

wewnątrzwątrobowo, rozgałęzieniami żyły wrotnej
lub
drogą krwionośną żyłami wątrobowymi do płuc i innych

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
49
Q

duże znaczenie dla zmniejszenia częstości zachorowań na r.wk mają…

A

szczepienia przeciw wzw

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
50
Q

pierwszym objawem r.wk może być

A

spontaniczne pęknięcie guza i krwawienie do:

  1. miąższu wątroby —> powiększenie, napięcie torebki Glissona i bardzo silny ból w prawym nadbrzuszu
  2. jamy otrzewnej
How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
51
Q

r.wk objawy:

początkowo rośnie powoli bezobjawowo, później…

A 
bóle nadbrzusza
objawy dyspeptyczne 
żółtaczka
utrata masy ciała
pogarszający się stan ogólny
powiększenie wątroby
wodobrzusze
krwawienie do p.p (*znaczne zaawansowanie nowotworu)
How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
52
Q

r.wk: Dx

A

USG: postacie wczesne, ew. + biopsja
CEUS: USG ze śr. cieniującym (unaczynienie zmian ogniskowych)
TK: naciek naczyń
Angio-TK: bardziej czułe, kontrast do t.wątrobowej
MR: stopień zaawansowania nowotwory

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
53
Q

r.wk: Leczenie

szanse na wyleczenie daje…

A

hemihepatektomia lub przeszczep wątroby

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
54
Q

r.wk: Leczenie

Manerw Pringle’a stosowany jest…

A

w czasie resekcji wątroby w celu zmniejszenia krwawienia

—> zaciśnięcie więzadła wątrobowo-dwunastniczego (t.w.właściwa i ż.wrotna)

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
55
Q

r.wk: inne metody leczenie

A 
termoablacja
wybiórcza embolizacja t.wątrobowej
-> zalecane przy pęknięciu i krwotoku
krioterapia, radioterapia, chemioterapia miejscowa (leki przez port do t.w.właściwej) lub systemowa
celem jest martwica guza
How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
56
Q

r.wk: powikłania

A

niewydolność wątroby
przetoka żółciowa
ropień wątroby
krwawienia do j.otrzewnej

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
57
Q

r.wk: średni czas przeżycia od rozpoznania wynosi

A

6 miesięcy

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
58
Q

w wątrobie najczęściej rozwijają się przerzuty…

A

krwiopochodne, głównie przez żyłę wrotną

i jest 2gim po płucach miejscem przerzutowania nowotworów złośliwych

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
59
Q

W wątrobie najczęściej są przerzuty z…

A

jelita grubego, żołądka, trzustki, nerki, tarczycy, płuca, piersi

  • u 10% nie udaje się ustalić
How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
60
Q

przerzuty w wątrobie mogą występować

A

jednocześnie z guzem pierwotnym, z opóźnieniem.

mogą być pierwszym objawem nowotworu złośliwego

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
61
Q

przerzutów do wątroby należy szukać u

A

każdego chorego na nowotwór złośliwy

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
62
Q

meta do wątroby: objawy

A

< obj. guza pierwotnego
złe samopoczucie, spadek masy ciała, ból prawego podżebrza
ew. wodobrzusze, żółtaczka, pow. wątroby, obrzęk kończyn dolnych

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
63
Q

przerzuty do wątroby: Dx

A

wzrost stężena ag. rakowo-płodowego - w przypadku meta z j.grubego
TK, i spiral-TK (meta <1cm)
BAC jeśli niepewne badania obrazowe

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
64
Q

meta do wątroby: wskazania do operacji

A

usuwać przerzuty z raka j.grubego/ nerki i rakowiaka

nie więcej niż 4 przerzuty < 5cm

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
65
Q

meta do wątroby: p/wskazania do operacji

A

przerzuty w innych narządach
przerzuty naciekające okoliczne tkanki i narządy
naciekające naczynia wnęki wątroby

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
66
Q

meta to wątroby, leczenie chirurgiczne:

A

segmentoktomia lub lobektomia
wyłuszczenie guza z min. 1cm marginesem
jeśli npl w okreżnicy poprzecznej –> wycięcie guza i meta w 1 operacji

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
67
Q

meta w wątrobie: podejście wielokierunkowe

A

neoadiuwantowa chemioterapia, systemowa/regionalna

embolizacja gałęzi ż.wrotnej, ablacje - krio/termo, 1-wielo etapowe resekcje przerzutów

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
68
Q

meta do wątroby: rokowanie

A

z j.grubego: 5 letnie przeżycie - 30%
z innych narządów: bardzo złe
meta pojawiające się po upływie 2 lat od usunięcia ogniska pierwotnego rokują lepiej.

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
69
Q

Rak pęcherzyka żółciowego (r.p.ż) to najczęściej

A

gruczolakorak

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
70
Q

r.p.ż: często nacieka…:

A 
przewody żółciowe
wątrobę
żyłę wrotną
t.wątrobową
węły chłonne
okoliczne narządy
How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
71
Q

r.p.ż: epidemiologia

A

3x częściej kobiety otyłe
peak po 70 r.ż
u 80% - kamica pęcherzykowa (wyj: pęcherzyk porcelanowy)

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
72
Q

r.p.ż: objawy

A

początek bezobjawowy
później: żółtaczka mechaniczna,
utrata apetytu, spadek m.c,
palpacyjny guz pod prawym łukiem żebrowym

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
73
Q

r.p.ż: Dx

A

CEA, CA 19-9 we krwi zwiększone
USG/TK/MR -> zgrubienie ściany/naciek/w.chłonne
ECPW -> zwężenie środkowego odcina p.ż.w

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
74
Q

r.p.ż: odróżnienie śródoperacyjne zmnienionego zapalnie pęcherzyka od raka jest praktycznie

A

niemożliwe

-> o rozpoznaniu decyduje dopiero hist-pat

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
75
Q

r.p.ż: leczenie chirurgiczne

A

radykalne usunięcie z w.ch -> rzadko możliwe
często wycina się również odcinki zew-wątrobowych przewodów żółciowych
Czasem jest tylko możliwe odbarczanie żółtaczki zespoleniami omijającymi lub protezowanie zewnątrzwątrobowych dróg żółciowych

76
Q

r.p.ż: rokowanie

A

bardzo złe

5 letnie przeżycie: 5-12%

77
Q

rak dróg żółciowych (r.d.ż)

to najczęściej

A

gruczolakorak

78
Q

r.d.ż: lokalizacja

A

przewody zew-wątrobowe

79
Q

r.d.ż:

Guz klatskina…

A

w połączeniu prawego i lewego przewodu wątrobowego

80
Q

r.d.ż:

Czynniki ryzyka

A

wrodzone wady

choroby d.ż: torbiele, przewlekłe zapalenia, kamica, pasożyty, stwardniające zapalenie

81
Q

r.d.ż:

Najwcześniejszy i najważniejszy objaw to:

A

żółtaczka mechaniczna bez bólów i gorączki

82
Q

r.d.ż: inne objawy/późniejsze

A

ból pod prawym łukiem żebrowym

powiększenie wątroby

83
Q

r.d.ż:

Objaw Courvoisera

A

wyczuwalny niebolesny powiększony p.ż

jeżeli guz jest w p.ż.w za ujściem przewodu pęcherzykowego

84
Q

r.d.ż: Dx

A

Bilirubina, CEA, CA 19-9 powiększone
USG/TK -> posz d.ż nad guzem i zwężenie poniżej, prawidłowy obraz trzustki
ECPW, MRCP -> miejsce zwężenia/niedrożności p.żółciowego
EUS, LUS -> ułatwienie Dx, zaawansowanie zmian

85
Q

r.d.ż: DDx

A 
kamica przewodowa
guz i zapalenie trzustki
rak brodawki większej dwunastnicy
ucisk na przewody żółciowe przez inne narządy
lub przerzuty do wątroby
86
Q

r.d.ż:

Radykalne usunięcie guza to jedyne postępowanie

A

dające szanse na przeżycie

87
Q

r.d.ż:

drogi zew-wątrobowe - leczenie

A

wycięcie nacieczonego przewodu i regionalnych w.ch wnęki wątroby

88
Q

r.d.ż:

przewody wew-wątr

A

paliatywny drenaż endoskopowy lub przezskórny

89
Q

r.d.ż

rokowanie po operacjach radykalnych

A

przeżycie 5 letnie ok 10%

90
Q 
rak trzustki (r.t)
>95% raków zew-wydz cz. trzustki stanowi rak wywodzący się z
A

nabłonka przewodów trzustkowych

najczęściej w obrębie głowy gruczołu

91
Q

r.t:

ma tendencję do

A 
miejscowego rozrostu i nacieku:
p.ż.w
żyła wrotna,
żołądek,
dwunastnica,
jelito grube
92
Q

r.t:

często daje przerzuty do

A

okolicznych węzłów chłonnych

93
Q

r.t

częściej u…

A

mężczyzn

w wieku 60-80 lat

94
Q

r.t:

Czynniki ryzyka

A

papierosy
genetyka
tłuste mięso z dużą ilością środków konserwujących
dieta uboga w warzywa/owoce, bogata w tłuszcze
otyłość
PZT
ekspozycja stała na: aluminium, promieniowanie jonizujące i pestycydy
długotrwała insulinozależna cukrzyca

95
Q

r.t

objawy:

A

ból nadbrzusza w nocy/ promieniujący do L podżebrza lub do kgs piersiowego, piekący gniotący

*zmiana pozycji ciała z pochyleniem ku przodowi zmniejsza natężenie bólu

96
Q

r.t:

objawy c.d

A

żółtaczka mechaniczna i objaw Courvoisiera mogą być pierwszym objawem guza głowy trzustki (naciek guza na pżw)

*czasem pierwszy objaw to wędrujące zakrzepowe zapalenie żył powierzchownych

97
Q

r.t

objawy c.d 2

A

spadek masy ciała (zab. apetytu, zab wchłaniania/trawienia

nudności/wymioty

nagle nowa DM lub dekompensacja DM

98
Q

r.t

Dx

A

CEA, CA 19-9: znacznie zwiększone
badania obrazowe + mikroskopowe (biopsja cienko/gruboigłowa)
USG doppler -> ocena naciekania
TK = ‘złoty standard’ -> pow. gruczołu, posz. przew trzustkowy, zatarcie budowy zrazikowej trzustki

99
Q

r.t
Dx
c.d

A

LUS -> drobne meta do otrzewnej/wątroby
EUS + BAC = potwierdzenie rozpoznania
ECPW i sok trzustkowy do badań
MRCP i MR -> stan przewodów, naciekania
FDG-PET -> uwidocznienie guza po podaniu i.v znacznika
Sonoelastografia -> zmodyfikowane EUS -> moduł elastyczności tkanek -> npl w kolorze niebieskim (najmniej elastyczny)

100
Q

r.t

przyczyna bólu

A

posz. przewodów i nadmierne ich wypełnienie, także stan zapalny trzustki i tkanek okołotrzewnych i nacieczenie nerwów

101
Q

r.t

u >80% występuje

A

bardzo silny ból

*mało skutecznie zwalczany

102
Q

r.t

ból

A

opiaty są nieskuteczne
jak i: endoskopowa sfinkterotomia, i odbarczenie dróg/przewodów żółciowych

  • skuteczne, czasem na krótko: wycięcie/blokada splotu trzewnego
    ew. naświetlanie okolicy trzustki promieniami rtg
103
Q

r.t

leczenie endoskopowe

A

stent do pżw

  • w przypadku guza okolicy okołobrodawkowej
  • ustąpienie żółtaczki, poprawa wątroby i stanu odżywienia
104
Q

r.t
leczenie chirurgiczne
*często rozpoznawany jest za późno i radykalna operacja jest niemożliwa u

A

70-90%

105
Q

r.t
leczenie chirurgiczne
metody operacji:

A

rak głowy: resekcja sposobem Whipple’a lub Traverso

rak ogona i/lub trzonu: resekcja obwodowa z wycięciem śledziony

rak głowy i trzonu / wieloogniskowy: całkowite wycięcie trzustki

106
Q

‘poszerzone wycięcie trzustki’:

A

zmieniony miąższ trzustki, regionalne w.ch, sploty nerwowe i tkanka łączna przestrzeni zaotrzewnowej

107
Q

r.t
leczenie operacyjne
nieoperacyjny rak głowy trzustki naciekający dwunastnicę:

A

zespolenie żołądka i pżw z izolowaną pętlą jelita cienkiego

108
Q

r.t

leczenie skojarzone

A

chemioterapia po operacjach raka trzustki

radioterapia klasyczna/ śródoperacyjna (brachyterapia)

109
Q

r.t

rokowanie:

A

rak głowy i trzonu -> bardzo złe
5 letnie przeżycie po resekcji = 3-25%

*lepsze wyniki po resekcjach ogona trzustki

110
Q

r.t

operacje

A

Whipplea - wycięcie głowy trzustki

Traverso - wycięcie głowy trzustki z zachowaniem odźwiernika

111
Q

rak brodawki większej dwunastnicy

A

rzadki
bezbólowa żółtaczka mechaniczna, często objaw Courvoisiera
Dx -> jak r.t, wycinek z brodawki większe dwunastnicy
leczenie chirurgiczne jak rak głowy trzustki
rokowanie: po operacji 5 letnie przeżycie 30%

112
Q

nowotwory jelita cienkiego (n.j.c)

łagodne:

A

mięśniaki, tłuszczaki, naczyniaki, włókniaki, nerwiaki

113
Q

n.j.c

złośliwe:

A

gruczolakoraki, rakowiaki, chłoniaki, guzy podścieliska p.p, mięsaki gładkokomórkowe

114
Q

n.j.c

objawy

A

bóle brzucha i biegunki
* krwawienie to często 1wszy objaw
czasem żółtaczka

115
Q

n.j.c

Dx

A

krew utajona w stolcu
endoskopia z biopsją -> XIInica i cz.bliższa j.czczego i dalsza krętego
endoskopia kapsułkowa, RTG ze śr.cieniującym
TK, arteriografia t.krezkowej górnej

116
Q

n.j.c

powikłania

A

niedrożność (zwężenie, wgłobienie)

przedziurawienie

117
Q

n.j.c
leczenie chirurgiczne

*tyczy się guzów łagodnych dających objawy i guzów złośliwych)

A

wycięcie odcinka jelita

jeśli uszypułowane: pętlą diatermiczną

118
Q

n.j.c

rokowanie

A

łagodne złośliwe

dobre złe

119
Q

rak jelita grubego

- kiedy komórki atypowe przekraczają…

A

blaszkę mięśniową błony śluzowej i naciekają co najmniej warstwę podśluzową

120
Q

r.j.g

fazy choroby

A

polip->dysplazja->rak przedinwazyjny->rak inwazyjny

faza przedkliniczna nawet 10 lat

121
Q

r.j.g

w polsce

A

2ga przyczyna zachorowań i zgonów z powodu nowotworów

zapadalność rośnie z wiekiem

122
Q

r.j.g

w 65% lokalizuje się w…

A

okrężnicy esowatej i odbytnicy

*w 20% -> rakowi odbytnicy/okrężnicy towarzyszą równoczesne zmiany jak polipy lub drugie ognisko raka

123
Q

r.j.g:

zapadalność na raka metachronicznego wynosi

A

5%

124
Q

r.j.g

po 50 rż

A

gwałtownie rośnie częstość zachorowań

125
Q

r.j.g

czynniki ryzyka poza wiekiem

A

genetyczne
nieswoiste zapalne choroby jelit
środowiskowe: dieta ubogoresztkowa, bogatobiałkowa i bogatotłuszczowa
wieloletnie palenie tytoniu, spożywanie alkoholu
napromieniowanie miednicy mniejszej

126
Q

r.j.g

czynniki ochronne

A

dieta bogata we włókna roślinne, jarzyny,

owoce i ubogą w tłuszcze i mięso

127
Q

r.j.g

w 85% stanowią…

A

gruczolakoraki

128
Q

r.j.g

drogi szerzenia się

A

w obrębie j.g
naczynia krwionośne/chłonne do w.ch
i odległych narządów
szerzenie śródotrzewnowe/wzdłuż włókien nerwowych

129
Q

r.j.g

Klasyfikacja Dukesa

A 
A - guz ograniczony do ściany jelita
B - guz przekracza ścianę jelita
C - przerzuty w w.ch
      C1 - przyokrężniczych
      C2 - wzdłuż naczyń krwionośnych
D - meta odległe
130
Q

r.j.g

badania przesiewowe

A

per rectum
na krew utajoną -> co roku > 50rż
> 50rż: sigmoidoskopia co 3-5lat, kolonoskopia co 10 lat
grupa dużego ryzyka: kolonoskopia co 1-2 lata

131
Q

r.j.g
Dx
badania podstawowe

A

per rectum: 30% raków w zasięgu palca

kolonoskopia: wycinki, usunięcie polipów, ew. kolonoskopia śródoperacyjna

RTK klp - meta

TK j.brzusznej

132
Q

r.j.g
ocena możliwości radykalnej operacji
= określenie rozmiarów guza i przerzutów

A 
USG v PET wątroby, przestrzeni zaotrzewnowej, miednicy mniejszej
USG przezodbytnicze (endorektalne - ERUS), ew 3D ERUS - dokładna lokalizacja, naciek, zajęcie w.ch
MR z cewką doodbytniczą
133
Q

r.j.g

najdokładniejsza ocena zaawansowania raka odbytnicy

A

MR z cewką doodbytniczą

134
Q

r.j.g

wzrost CEA po operacji świadczy o

A

obecności przerzutów odległych lub miejscowej wznowie

135
Q

r.j.g - rak okrężnicy

objawy jeśli guz jest w prawej połowie okrężnicy

A

1wszy objaw to często niedokrwistość z niedoboru Fe, oraz:

dyskomfort w j.brzusznej

zmiana rytmu wypróżnień

rozlane bóle brzucha

136
Q

r.j.g - rak okrężnicy

objawy późniejsze

A

utrata masy ciała

niedrożność

ciemne/smoliste stolce

guz w j.brzuszne

137
Q

rak okrężnicy

guz w lewej połowie okrężnicy, objawy:

A

podobnie jak w prawej, jednak często wzdęcia i domieszka krwi w stolcu

138
Q

przedziurawienia jelita w raku okrężnicy zdarzają się

A

rzadko

139
Q

r.j.g - okrężnicy

DDx

A

CU, CD, zap uchyłków, polipy, gruczolaki

-> kolonoskopia i hist-pat (decyduje)

140
Q

r.j.g - okrężnicy

Leczenie chirurgiczne

A

operacja - metoda z wyboru, margines > 5cm (+krezka, w.ch, naczynia)

141
Q

rak okrężnicy
leczenie operacyjne
technika ‘no touch’

A

podwiązanie naczyń przed uwalnianiem i przygotowaniem jelita do wycięcia (zapobieganie przerzutom)

142
Q

r.j.g
leczenie chirurgiczne
objawy niedrożności i ruchomy guz j.g
prawa połowa

A

resekcja prawej połowy j.g i zespolenia okrężnicy poprzecznej z j.cienkim

143
Q

r.j.g
leczenie chirurgiczne
lewa połowa

A

stent (zamienienie pilnej Ox na planową)

ew. doraźne wycięcie i zespolenie jelita opróżnionego podczas operacji i zabiezpieczenie linii szwów przetoką odbarczającą

alternatywnie operacja Hartmanna

144
Q

r.j.g
leczenie chirurgiczne
niedrożność i nieruchomy guz

A

przetoka odbarczająca powyżej przeszkody

145
Q

r.j.g

operacja ma na celu

A

usunięcie niedrożności i nowtworu i odtworzenie ciągłości p.p

146
Q

r.j.g
leczenie
jeśli nacieka inne narządy

A

operacje poszerza się o część zmienioną narządu

  • niski stopień zaawansowania = metoda laparoskopowa
147
Q

r.j.g
Dx raka metachronicznego
należy

A

rozważyć ponownie operację radykalną

148
Q

r.j.g
operacje paliatywne
cel

A

dbarczenie jelita zwężonego/zamkniętego naciekiem

149
Q

r.j.g

operacje paliatywne

A

wycięcie jelita z guzem i zespolenie + ew. przetoka jelitowa

zespolenia omijające

przetoka (sztuczny odbyt, kolostomia)

endoskopowoe udrożnienie zwężonego miejsca promieniami lasera: Nd:YAG

150
Q

r.j.g
operacje paliatywne
c.d

A

stent w zwężone miejsce (endoskopowo)

  • w miejsce zwężenia
  • nie dalej niż 60 cm od odbytu
  • zarośnięcie światła, migracja stentu jako powikłania
151
Q

r.j.g

powikłania pooperacyjne

A

zakażenia rany pooperacyjnej

ropnie wewnątrzotrzewnowe

rozejście się zespolenia, częściej okrężniczo-odbytniczego

niedrożność mechaniczna

152
Q

r.j.g - okrężnicy

leczenie wspomagające

A

meta do w.ch: Fluorouracy, i lewamizol lub fluorouracyl i kwas foliowy

także immunoterapia (interleukina 2)

153
Q

r.j.g - okrężnicy

rokowanie

A

5 letnie przeżycie ok 31% w PL

154
Q 
rak odbytnicy (r.o)
najbardziej typowy objaw
A

krwawienie podczas oddawania stolca

155
Q

r.o

objawy

A

zmiana rytmu wypróżnień

bóle w odbytnicy

stałe parcie na mocz

uczucie niepełnego wypróżnienia

ołówkowate stolce

nietrzymanie gazów/stolca

156
Q

r.o

postepowanie z wyboru

A

operacja

157
Q

r.o

guz > 10 cm od brzegu odbytu

A 
resekcja przednia (wyciecie odbytnicy od strony j.brzusznej)
i zespolenie okrężniczo-odbytnicze
158
Q

r.o

guz <10 cm od brzegu odbytu

A

zależnie od rozleglosci nacieku:

resekcja przednia

brzuszno kroczowe odjęcie odbytnicy z odbytem

wycięcie dwustronne odbytnicy i zespolenie
okrężnicy z kanałem odbytu

159
Q

r.o

standardowo wycina się…

A

regionalne w.ch i krezke odbytnicy

160
Q

r.o

jesli rak w polipie lub naciek nie przekracza bl.miesniowej ….

A

polipektomia miejscowa
lub
miejscowe wyciecie guza z fragmentem sciany odbytnicy przez rozwarty odbyt

161
Q

r.o

leczenie wspomagajace

A

radiochemioterapia:
przed/po Ox (fluorouracyl z kwasem foliowym)

*popromienne krwotoczne zapalenie odbytnicy
Rx: dieta ubogoresztkowa, śr.zmiekczajace masy kalowe, Fe p.o, steroidy, sufasalazyna, wlewki doodbytnicze steroidów

162
Q

monitorowanie po Ox j.grubego

A

kontrole co 3-6 miesięcy

gr wysokiego ryzyka: co rok przez 3 lata TK klp i brzucha i TK miednicy po raku odbytnicy jeśli nie byli napromieniani

163
Q

Dziedziczny rak jelita grubego

  • przczyna 10-20% raków j.g (genetyczna predyspozycja)
  • wysoka predyspozycja dziedziczona AD:
A

rodzinna polipowatość gruczolakowata j.g

dziedziczny niepolipowaty rak j.g

164
Q

FAP

% zachorowań na raka j.g

A

1%

165
Q

FAP

Etiologia

A

mutacja w genie supresorowym APC na chromosomie 5q21

166
Q

FAP

objawy jelitowe

A

Polipy (setki, tysiące) w młodym wieku
–> biegunka, krew w stolcu

100% -> rozwój nowotworu, ok 40 rż

167
Q

FAP

objawy pozajelitowe

A

polipy w wyższych odcinkach p.p

wrodzony przerost barwnikowy siatkówki

nowotwory -> wątrobiaki, rak brodawkowaty tarczycy, nadnerczy, włókniakowatość naciekowa

168
Q

FAP

postacie kliniczne

A

zespół Gardnera

łagodna forma FAP

zespół Turcota

169
Q

FAP

zespół Gardnera

A

Polipy w jelicie

kostniaki

przebarwienia siatkówki

torbiele gruczołów łojowych

włókniakowatość naciekowa

zmiany uzębienia - zmiana liczby zębów, zaostrzone korzenie zębowe

170
Q

Łagodna forma FAP

A

polipy jelita - do stu

polipy dna żołądka - rzadko

171
Q

zespół Turcota

A

polipy i nowotwory p.p

nowotwory złośliwe OUN (rdzeniaki)

172
Q

FAP

Dx

A

brak mutacji NIE WYKLUCZA

rozpoznanie na podstawie danych rodowodowo-klinicznych

mutacja u osoby zdrowej NIE OZNACZA ROZPOZNANIA (a predyspozycję)

173
Q

FAP
DDx
Polipowatość związana z genem MUTYH

A

Polipowatość związana z genem MUTYH uwarunkowana recesywnie:

< 100 polipów w j.g
ryzyko npl < 60 r.ż
ryzyko npl w endometrium

174
Q

FAP
DDx
Rodzinna polipowatość młodzieńcza

A

mutacje: BMPRIA i MADH4

mnogie polipy p.p - u 75% zanikają do 10 r.ż

ryzyko npl

makrocefalia, wady serca, układu nerwowego i moczowo-płciowego

175
Q

FAP
DDx
Zespół Peutza-Jeghersa

A

mutacje LKB1

liczne hamartomatyczne polipy bł.śluzowej j.cienkiego, j.g, żołądka

przebarwienia (melanoza) bł.śluzowej i skóry wokół ust, narządów płciowych, skóry twarzy i rąk,

zwiększone ryzyko npl trzustki, piersi, płuc, jajnika, macicy

176
Q

FAP
DDx
inne nienowotworowe polipy p.p

A

hamartomatyczne

hiperplastyczne

zapalne

177
Q

FAP

zalecenia

A

APC + —-> fiberosigmoidoskopia od 10 rż co rok
proktokolektomia po stwierdzeniu
polipów w endoskopi
bad. obrazowe i endoskopowe (npl)

APC - —-> Fiberosigmoidoskopia w 18/25/35 r.ż
kolonoskopia co 3-5 lat od 50 r.ż

178
Q

HNPCC

% raków j.g

A

5%

179
Q

HNPCC

etio

A

mutacje: geny naprawy DNA -MMR/MSH2/MLH1/MSH6/PMS2

180
Q

HNPCC

wiek zachorowania

A

40-50 rż

181
Q

HNPCC

lokalizacja

A

częściej prawostronna

182
Q

HNPCC

>= 2 przypadki u

A

krewnych 1 stopnia

183
Q

HNPCC

inne cechy

A

raki synchroniczne i metachroniczne j.g
25%

transmisja pionowa - npl w kolejnych pokoleniach

u krewnych: zwiększone ryzyka raka endometrium, jajnika, żołądka, trzustki, dróg żółciowych, jc i dróg moczowych

184
Q

HNPCC

Zmodyfikowane kryteria Amsterdamskie:

A
  1. min. u 3 członków rodziny rak j.g lub: trzonu macicy, j.c, dróg moczowych (jeden z chorych jest krewnym 1 stopnia dwóch pozostałych) Wykluczono FAP
  2. min 2 z chorych osób to krewni 1 stopnia w 2 różnych pokoleniach
  3. min u 1 chorej osoby raka zdiagnozowano < 50 r.ż
185
Q

HNPCC

Typy kliniczne

A

Lynch 1 - miejscowo specyficzny rak j.g

Lynch 2 - rak j.g, endometrium, jajników, j.c, żołądka, przewodów żółciowych, dróg moczowych

Muir-Torre - guzy jak Lynch 2 i raki skóry

186
Q

HNPCC

Dx

A

mutacje MMR*

* niepełna penetracja (80% w ciągu życia zachoruje)

187
Q

HNPCC

zalecenia

A

dieta ubogotłuszczowa, błonnik, ograniczenie czerwonego mięsa

prewencja farmakologiczna: ASA, slindak, piroksykam, Ca, wit C

pełna kolonoskopia co 1-2 lata od 20-25 r.ż lub wlew kontrastowy, ew 5-10 lat od najwcześniejszego zachorowania w rodzinie

badania ginekologiczne od 35 r.ż

USG j.brzusznej co rok gdy w rodzine npl śródbrzusza

*ew profilaktyka raka piersi

Chirurgia (4 decks)

Brainscape helps you reach your goals faster, through stronger study habits.
© 2024 Bold Learning Solutions. Terms and Conditions