No Ows Flashcards
Prawo w sensie przedmiotowym
Obejmuje całość lub część norm zawartych w przepisach prawnych, które regulują relacje między ludźmi zamieszkującymi określony obszar
Prawo w sensie podmiotowym
Konkretnie i wynikające z przepisów uprawnienia danego podmiotu np człowieka, obywatela
Norma prawna
Reguła postępowania zawarta w przepisach prawnych, służącą kontroli zewnętrzych zachowań człowieka. Za naruszenie norm prawnych grożą przewidziane w przepisach sankcje
Kryterium rozróżnienia to polityczni terytorialny zasięg obowiązywania
Międzynarodowe, krajowe, lokalne
Sposób utrwalenia norm
Pisane i niepisane
Charakter regulowanych stosunków
Prywatne publiczne
Treść norm
Majątkowe , formalne
System prawa
To uporządkowany zbiór regulacji prawnych , którego elementy są ze soba powiązane
Zasady systemu prawa
Hierarchiczność , spójność, zupełnośc
Luka prawna
Brak w systemie prawa odpowiednich regulacji pozwalających na rozstrzygnięcie sporu albo podjęcie legalnego działania
System prawa pozytywnego
W większości świata. Normy prawne wywodzą się tylko z aktów normatywnych (gl ustaw) wydawanych przez uprawnione do tego organy prawodawcze
System prawa precedensowego
W UK I krajach historycznie z nią związanych. Kluczową rolę odgrywają precedensy- orzeczenia sądowe które wpływają na treść późniejszych rozstrzygnięc podobnych spraw . Normy wywodzą się także ze stanowionych aktów prawnych i prawa zwyczajowego.
System prawa zwyczajowego
W Azji i Afryce jest ważny. Prawo zwyczajowe nie jest tworzone przez organy władzy państwowej ,normy nie są spisane ale są przestrzegane przez powszechne przekonanie o ich obowiązywaniu.
System prawa religijnego
W krajach religijnych , źródłem norm są księgi i pisma uznawane za święte.
Akt prawny
Pismo szczególnego rodzaju, w którym upoważniony organ podejmuje konkretne działanie w imieniu państwa.
Akt normatywny
Akt prawny w którym upoważniony organ wprowadza nowe normy prawne lub uchyla dotychczasowe regulacje
Akt nienormatywny
Akt prawny wydawany przez organ władzy w celu zastosowania prawa.
Konstytucja RP
Najwyższa akt prawny w hierarchii źródeł polskiego prawa. Zawiera podstawowe regulacje dotyczące polskiego ustroju politycznego, społecznego i gospodarczego . Gwarantuje ochronę fundamentalnych wartości i praw człowieka i obywatela.
Hierarchia źródeł prawa w PL nr 1
Konstytucja RP
Hierarchia źródeł prawa w PL nr 2
Umowy międzynarodowe ratyfikowane za zgodą wyrażona w ustawie lub referendum, prawo unii europejskiej
Hierarchia źródeł prawa w PL nr 3
Ustawy i rozporządzenia na mocy ustaw
Hierarchia źródeł prawa w PL nr 4
Akty prawa miejscowego, rozporządzenia
Prawo cywilne
Gałąź prawa regulująca stosunki majątkowe i niemajątkowe między równorzędnymi podmiotami , gl osobami prywatnymi
Podmioty prawa cywilnego
Osoby fizyczne , osoby prawne, jednostki organizacyjne niebędące osobami prawnymi
Zdolność prawna
Możliwość nabywania praw i obowiązków, która człowiek uzyskuje w momencie narodzin aż do śmierci
Zdolność do czynności prawnych
Możliwość samodzielnego wykonywania czynności prawnych, czyli działań prowadzących do zawarcia, rozwiązania lub zmiany stosunku prawnego .
Przedstawicielstwo
Ktoś (przedstawiciel) może dokonywać czynności prawnych w imieniu reprezentowanego
Spadek
Prawa i obowiązki przypisane do osoby osoby fizycznej, czyli spadkodawcy które po jego śmierci zostaną odziedziczone przez jego spadkobierców . I aktywa (majątek) i pasywa (dlugi)
Zachowek
Inicjatywa chroniąca osoby które nie zostały uwzględnione w testamencie jedną byłyby spadkobiercami zgodnie z ustawą gdyby ten testament nie istniał
Prawo rodzinne
Odrębny dział prawa cywilnego obejmujący normy regulujące relacje osobiste i majątkowe w rodzinie . Normy z tego zakresu są zebrane w kodeksie rodzinnym i opiekuńczym
Małżeństwo
Monogamiczny formalny związek kobiety i mężczyzny zawarty za zgodą obu stron zgodnie z zasadą równouprawnienia storn
Rozwód
Rozwiązanie małżeństwa przez sąd w sytuacji gdy dojdzie do całkowitego i ostatecznego rozkładu pożycia, mogą ga zażądać obie strony
Prawo karne
Zbiór norm , które określają zasady stosowania kar i ponoszenia odpowiedzialności przez winnych
Podstawowe zasady prawa karnego
Prawo nie działa wstecz, domniemanie niewinności, nie ma ustawy nie ma przestepstwa, nieznajomość prawa szkodzi
Czyn zabroniony
Zachowanie człowieka które przez swoją szkodliwość jest potępiane przez państwo i zostało zakazane w przepisach prawa karnego
Przęstepstwo
Czyn zabroniony w obowiązującej ustawie pod groźbą kary - zawiniony, bezprawny i społecznie szkód,iwy w stopniu większym niż znikomy . Przestępstwa dzielą się na zbrodnie i występki. Za popełnieni przestepstwa grożą : kary nagany grzywny ograniczenia wolności pozbawienia wolności
Wykroczenie
Czyn zabroniony w obowiązującej ustawie za który przewidziano karę aresztu , ograniczenia wolności, nagany, grzywny do 5000zl. Ma mniejszą szkodliwość społeczną niż przęstepstwo
Postępowanie karne
Ciąg czynności których celem jest wykrycie sprawcy przęstepstwa i jego osądzenie, a potem wykonanie kary
Środki karne
Sankcje nakładane przez sądy dodatkowo lub zamiast kary . Orzeczenie sankcji może być fakultatywne lub obligatoryjne
Kasacja
Możliwość wniesienia apelacji do sądu wyższej instancji
Prawo administracyjne
Gałąź prawa obejmująca normy które regulują organizacje i zadania administracyjni publicznej
Organ administracji publicznej
Podmiot działający w imieniu państwa na mocy kompetencji przyznanych mu w odpowiednich przepisach prawa . Sa to organy jednoosobowe np minister lub kolegialne np rada ministrów
Urząd
Zorganizowany zespół urzędników który pomaga osobie lub osobom piastującym organ administracji publicznej
Akt administracyjny
Jednostronne oświadczenia wydane przez organ administracji publicznej które rozstrzyga konkretną sprawę indywidualną i wywołuje skutki prawne . Dzieli sie je na decyzje i postanowienia
Decyzja administracyjna
Podstawowa forma aktu administracyjnego w której organ administracji publicznej rozstrzyga sprawę co do jej istoty
Postanowienia administracyjne
Akt administracyjny który nie rozstrzyga sprawy co do jej istoty ale ustala kwestie poboczne wynikajcie z toczącego się postępowania administracyjnego
Prawa człowieka
To uprawnienia które człowiek zyskuje w dniu narodzin, przysługują każdej osobie do śmierci . Wynikają z bycia człowiekiem, i obowiązują niezależnie od ich nadania lub uznania
Cechy praw człowieka
Przyrodzone, niezbywalne, powszechne , nienaruszalne
Pierwsza generacja praw człowieka
Prawo osobiste , obywatelskie, polityczne
Przykłady praw z pierwszej generacji
Prawo do życia , do słowa , wyznania, wyborcze
Druga generacja praw człowieka
Prawa ekonomiczne, socjalne, kulturalne
Przykłady praw drugiej generacji
Prawo do pracy, do ochrony zdrowia, nauki, twórczości artystycznej
Trzecia generacja praw człowieka
Prawa solidarnościowe
Przykłady praw trzeciej generacji
Prawo narodów do samostanowienia, do pokoju, do czystego środowiska naturalnego
Prawa negatywne
Ograniczają możliwość ingerencji państwa z niektóre sfery życia , głównie te z 1 gen
Prawa pozytywne
Zobowiązują władzę państwowe do podjęcia aktywnych działań w interesie obywateli lub dla ich ochrony . Głównie z 2 gen
Główne dokumenty dotyczące ochrony praw człowieka
Powszechna deklaracja praw człowieka, pakty praw człowieka ONZ, konwencję haskie, genewskie
Środki ochrony praw człowieka zagwarantowane w konstytucji rp
Prawo do sądu, prawo do wniesienia skargi do trybunału konstytucyjnego
Światowy system ochrony praw człowieka
System funkcjonujący w ramach ONZ. Należą do niego 193 państwa . Najważniejszym organem ONZ zajmującym się ochroną praw i wolności jednostki jest Rada Praw człowieka
Europejski Trybunał Praw Człowieka
Najważniejsza Europejska instytucja chroniąca prawa i wolności człowieka . Jego zadaniem jest rozpatrywanie skarg na naruszenia przez organy publiczne praw zagwarantowanych w europejskiej konwencji praw człowieka.
Międzynarodowy Trybunał Karny
Międzynarodowa instytucja sądowa powołana do karania sprawców najcięższych naruszeń międzynarodowego prawa humanitarnego np ludobójstwa