Neurologia Flashcards
I nerw czaszkowy
Nerw wechowy - węch
n. czuciowy
rozpoczynają się w nabłonku węchowym błony śluzowej jamy nosowej i koncza w opuszce wechowej
wyjscie z czaszki: blaszka sitowa kosci sitowej
II nerw czaszkowy
Nerw wzrokowy - wzrok
n. czuciowy
rozpoczyna sie w galce ocznej i przez kanal wzrokowy kanał wzrokowy dostaje sie do czaszki, gdzie laczy sie z nerwem drugostronnym wytwarzajac skrzyzowanie wzrokowe.
Krzyzuja sie w nim tylko te wlokna, ktore prowadza wrazenia swiatla z przysrodkowego obszaru siatkowki.
Dalej podaza przez torebke wew do plata potylicznego.
- Ostrosc wzroku i widzenie barwne - tablica Snellena oraz Ishihary
- Pole widzenia
- Reakcja zrenicy na swiatlo
- Reakcja na akomodacje - patrzy w dal a potem na przedmiot 10 cm oddalony od twarzy - zwezenie zrenicy
- Badanie dna oka
III nerw czaszkowy
Nerw okoruchowy - n. ruchowy oraz wlokna przywspoolczulne. - srodmozgowie
- m. proste galki ocznej gorny, dolny, przysrodkowy,
- skosny dolny
- dzwigacz powieki górnej
wlokna przywspolczulne dochodza do miesnia rzeskowego i zwieracza zrenicy
- Ustawienie powieki - opadanie powieki moze wiadczy co uszkodzeniu nerwu III - roznicowac z Hornerem
2.Ruchomosc galek ocznych - dwojenie sie widzenia, obserwujemy obecnosc oczoplasu, plynnosc ruchu.
Badamy razem nerw okoruchowy, bloczkowy i odwodzacy. - galka do srodka, do srodka i do gory, do gory, na dol, do gory na zewnatrz, do dolu na zewnatrz
IV nerw czaszkowy
Nerw bloczkowy - n. ruchowy - srodmozgowie - wychodzi po stronie grzbietowej mozgowia dola blaszka pokrywy
-m. skosny oka gorny - ruch w kierunku przysrodkowym oraz w dol
V nerw czaszkowy
Nerw trojdzielny - czuciowo-ruchowy
Badamy blisko srodka glowy
V1 galaz oczna - n. oczny - czysto czuciowa - skora czola az do szpary powiek
V2 galaz szczekowa - n. szczekowy - czysto czuciowa - skora policzkow pomiedzy szpara powiek a katem zuchwy
V3 galaz zuchwowa - n, zuchwowy - skora okolicy brody - czuciowo-ruchowa - zwacz, miesnie skroniowe, m. skrzydlowe
- stan napiecia oraz ew. zaniki miesniowe podczas skurczu i rozluznienia
- sila miesni skroniowych i zwaczy zamykanie ust
- sila skrzydlowych podczas otwierania oporowego
- odruch zuchwowy przy lekko otwartych ustach - brak odruchu nie jest patologia, natomiast wygorowany moze swiadczyc o uszkodzeniu drogi korowo-jadrowej
VI nerw czaszkowy
Nerw odwodzacy - n. ruchowy
m. prosty oka boczny - odwodzenie galki ocznej - ruch na zewnatrz
VII nerw czaszkowy
Nerw twarzowy - n. glownie ruchowy
Uszkodzenie powoduje
1. zaburzenie smaku 2/3 przednich jezyka, zaburzenie wydzielania lez i sliny, przeczulica sluchowa.
2. Utrata funkcji miesni mimicznych twarzy - prosimy o zmarszczenie brwi, zacisniecie powiek (m. okrezny oka), wyszczerzenie zebow.
Porazenie obwodowe - utrata funkcji dotyczy calej polowy twarzy z wygladzeniem bruzd mimicznych, niedomukaniem oka oraz objawem Bella - zwrot galki ocznej przy zamykaniu powiek - sprawdzic slinianke przyuszna.
Osrodkowe uszkodzenie - porazeniu ulega tylko dolne pietro twarzy (dolna polowa), ktora jest unerwiona tylko z wlokien przeciwnej polkuli.
VIII nerw czaszkowy
Nerw przedsionkowo-slimakowy - n. czuciowy - narzad sluchu i rownowagi.
Ocena funkcji przedsionkowej = proba Hallpike’a
Badamy funkcje sluchowa (slimak) - niedosluch? piski?, zawroty glowy kołowe?, szumy w uszach?
Badamy kamertonem w okolicy ucha, pocieramy palcami, szepramy i pytamy czy slyszy. W przypadku niedosluchu przykladamy kamerton do wyrostka sutkowatego i pytamy czy slyszy (proba Rinnego) oraz na szczycie glowy (Webera).
Niedosluch przewodzeniowy - nie slyszy szeptu ani stroi wibracji stroika przewodzonych przewodem sluchowym zew, ale slyszy wibracje przenoszona przez kosc - zaburzenia ucha zew lub srodkowego = czop woszczynowy albo zapalenie ucha srodkowego.
Niedosluch odbiorczy - nie slyszy ani dzwiekow przez ucho zew, ani przez kosc = uszkodzenie odbiorcze - uszkodzenie kata mostkowo-mozdzkowego, nerwu VIII, zaburzenia funkcji slimaka.
IX nerw czaszkowy
Nerw językowo gardłowy - n. mieszany
unerwia 1/3 tylna jezyka, slinianke przyuszna
prosimy o fonacje litery “aaaa” przy otwartych ustach i obserwujemy asymetrie odchylenia jezyczka.
Luk podniebienny nie unosi sie, a jezyczek zbacza w strone zdrowa = niedowlad podniebienia miekkiego
X nerw czaszkowy
Nerw bledny - n. mieszany (n. czuciowe, ruchowe i przywspolczulne) - n.przywspolczulny - najwiekszy n. ukladu przywspolczulnego.
C1-C2 - staw szczytowo-potyliczny.
Badamy tetno u pacjenta = w przypadku podraznienia nadmierna stymulacja przywspolczulna = bradykardia. Jesli jest ucisniety i utraci funkcje = tachykardia.
Dolegliwosci bolowe nadbrzusza? = nadmierna sekrecja enzymow pokarmowych, czkawka oraz chrypka.
Uszkodzenie n. krtaniowego wstecznego (strunektomia, guzy srodpiersia) = uszkodzenie strun glosowych po jednej stronie.
XI nerw czaszkowy
Nerw dodatkowy - n. ruchowy
MOS i czworoboczny grzbietu
Pacjent unosi barki my sciagamy w dol, rotacje glowy - stawiamy opor. Jesli jest niedowlad do mamy obnizenie lopatki bez zaburzen czucia.
XII nerw czaszkowy
Nerw podjezykowy - n. ruchowy
miesnie gnykowo-jezykowe, brodkowo-jezykowe, rylcowo jezykowe, wszystkie miesnie wew. jezyka.
Badamy funkcje jezyka.
Prosimy pacjenta o otwarcie ust i obserwujemy ustawienie jezyka. Jezyk zbacza przy wysunieciu w strone chora (dominacja m. brodkowo-jezykowego po srtronie zdrowej, ktorego funkcja jest dewiacja jezyka w przeciwna strone). Drzenie peczkowe w pozycji jezyka w jamie ustnej.
Badanie sily miesnia poprzez wypychanie jezykiem polika.
Droga piramidowa - dzialanie oraz uszkodzenia
Świadomy ruch. Hamuje to co sie dzieje na poziomie petli rdzeniowej (jest z reguly nadreaktywna) - ojciec, ktory hamuje wszystkie niegrzeczne dzieci. Jesli wiec jest uszkodzona, to: brak hamowania alfa-motoneuronu
- odruchy beda wygorowane, rozlane.
- ograniczenie ruchow dowolnych
- wzmozone napiecie miesniowe typu spastycznego (piramidowego)
- centralne porazenie nerwu twarzowego - w przypadku uszkodzen czesci mozgowej
- odruchy patologiczne (babinski, oppenheim, hoffman)
- wspolruchy (klonusy)
- jednostronny zanik odruchow brzusznych
- oslabienie sily miesniowej, niedowlad lub porazenie
Przyczyny uszkodzenia:
- niedokrwienie mozgu/rdzenia kregowgo
- krwawienie z tetniaka mozgu
- guz mozgu/rdzenia kregowego
- SM
- Mielopatia
- zakazenia wirusowe/bakteryjne
Odruch na rozciaganie
odruch z wrzecion nerwowo-miesniowych - droga wstegowa do gory + synapsa do alfa-motoneuronu (do rogu przedniego) i bezposrednio a-motoneuron pobudzi miesien do skurczu
Droga pozapiramidowa
Niezalezny ruch od nas- realizuje automatyzmy.
Wplyw hamujacy na gamma-motoneuron.
Droga piramidowa - Anatomia i funkcja
- Rozpoczyna się w komórkach Betza istoty szarej zakretu przysrodkowego plata czolowego.
- Biegnie przez wieniec promienisty, torebke wewnetrzna, konary mozgu, przednia czesc mostu i rdzenia przedluzonego, gdzie w skrzyzowaniu piramid przechodzi na druga strone.
- W obrebie mozgowia dochodzi do jader nerwow czaszkowych.
- W rdzeniu kregowym droga piramidowa biegnie w 90% w sznurze bocznym 10% wlokien nie ulega skrzyzowaniu i biegnie w sznurze przednim, dochodzac do rogow przednich istoty szarej rdzenia.
Funkcja: przekazywanie impulsow dla ruchow dowolnych, swiadomych, o duzym stopniu zlozonosci i precyzji.
Hamuje to co sie dzieje na poziomie petli rdzeniowej (jest z reguly nadreaktywna) - ojciec, ktory hamuje wszystkie niegrzeczne dzieci
Droga pozapiramidowa - Objawy uszkodzenia
Brak hamowania gamma motoneuronow Objawy uszkodzenia 1. Akineza (ubostwo ruchow), bradykineza (spowolnienie ruchow) a) problem z rozpoczeciem czynnosci ruchowej b) zubozenie ruchow dowolnych c) zanik ruchow automatycznych: - brak balansowania konczyn - rzadkie mruganie - maskowata twarz d) pochylona postawa ciala e) niestabilnosc posturalna f) chod malymi kroczkami g) monotonna mowa h) mikrografia 2. Sztywnosc miesniowa typu rury olowianej oraz kola zebatego 3. drzenie spoczynkowe 4. odruchy prawidlowe 5. zaparcia, depresja, bole konczyn dolnych
Droga pozapiramidowa przyczyny uszkodzenia
- choroba zwyrodnieniowa (choroba parkinsona)
- genetyczne (pląsawica Huntingtona)
- Zaburzenia metaboliczne (choroba Wilsona)
- Uszkodzenia naczyniowe (niedotlenienie)
Dolny neuron ruchowy - co to i jakie sa typy uszkodzenia
DNR - ciała komórkowe neuronów ruchowych rogu przedniego i ich aksony wysyłane do mięśni.
zespół objawów związany z uszkodzeniem włókien nerwowych dolnego neuronu motorycznego biegnących z rogu przedniego rdzenia kręgowego w kierunku miesni.
Jedną z głównych charakterystycznych cech zespołu jest porażenie wiotkie.
Wyróżnia się cztery typy uszkodzenia dolnego neuronu ruchowego:
- uszkodzenie komórek rogów przednich rdzenia,
- radikulopatie, czyli uszkodzenia korzeni rdzeniowych,
- pleksopatie, czyli uszkodzenia splotów nerwowych (więcej niż jednego korzenia nerwowego),
- neuropatie obwodowe.
Dolny neuron ruchowy objawy uszkodzenia
Objawy:
- osłabienie siły mięśni oraz zaniki mięśniowe
- porażenie wiotkie
- fascykulacje
- obniżenie napięcia mięśniowego
- brak odruchów ścięgnistych (lub ich osłabienie)
- prawidłowe odruchy brzuszne i nosidłowe
- brak lub osłabienie odruchów głębokich
- odruch podeszwowy zachowany, o ile nie ma
- niedowładu mięśni stopy
- brak klonusów
- brak odruchów patologicznych, np. objawu Babińskiego
Górny neuron ruchowy - co to? synonimy.
GNR - ciała komórkowe neuronów ruchowych w pierwszorzedowej korze ruchowej (zakret predsrodkowy w placie czolowym) wraz z aksonami prowadzocymi do jader ruchowych nerwow czaszkowych oraz komorek rogu przedniego rdzenia kregowego.
= uszkodzenie układu piramidowego, uszkodzenie ośrodkowych dróg ruchowych, uszkodzenie górnego neuronu ruchowego.
Droga piramidowa (gorny neuron ruchowy) - lokalizacje uszkodzen
W zależności od lokalizacji uszkodzenia dróg piramidowych uszkodzenie ośrodkowego neuronu ruchowego może przyjmować następujące postacie:
- uszkodzenie kory mózgu – niedowład lub porażenie ograniczone do niewielkiej struktury np. dłoni, stopy lub jednej kończyny (tzw. monoplegia) po przeciwległej stronie od ogniska chorobowego, której zwykle towarzyszą objawy podrażnienia kory mózgu, takie jak drgawki lub afazja,
- uszkodzenie w obrębie torebki wewnętrznej – porażenie lub niedowład połowiczy po stronie przeciwnej od ogniska chorobowego, z często występującą niedoczulicą połowiczą,
- uszkodzenie pnia mózgu – porażenie połowicze po stronie przeciwnej od miejsca uszkodzenia (czyli porażenie połowicze lewostronne świadczy o prawostronnym uszkodzeniu pnia), zwykle towarzyszy im porażenie nerwów czaszkowych po stronie ogniska chorobowego, co daje objaw tzw. porażenia połowiczego naprzemiennego,
- uszkodzenia w obrębie rdzenia kręgowego w przypadku którego do objawów porażenia spastycznego dołączają zaburzenia pozapiramidowych dróg nerwowych, takich jak drogi przewodzące czucie, a samo porażenie jest zwykle obustronne powodując objawy tetraplegii lub paraplegii.
- Początkowo po uszkodzeniu górnego neuronu ruchowego pojawia się niedowład wiotki z osłabieniem lub zniesieniem odruchów ścięgnistych, co określa się jako zespół szoku rdzeniowego; przyczyny tego zjawiska są niejasne.
Wymien 2 główne drogi przewodzace czucie oraz ktora jakie rodzaje czucia
Czucie delikatnego dotyku prowadzone sa obydwoma drogami.
- droga sznurow tylnych = droga wstegowa = droga rdzeniowo-opuszkowa
- delikatny dotyk
- czucie wibracji
- dyskryminacja dwupunktowa
- czucie ulozenia - propriocepcja - droga rdzeniowo-wzgorzowa - droga pozawstegowa
- czucie bolu
- temperatury
- swedzenie i laskotanie
Droga sznurow tylnych (grzbietowych) - droga wstegowa = droga rzedniowo-opuszkowa
- przebieg oraz objawy uszkodzenie drogi
wlokna rozpoczynaja sie w komorkach zwoju grzbietowego, wchodza przez korzen tylny i nie oddajac synapsy kieruja sie w sznurach tylnych (peczek smukly iklinowaty) do jader smuklego i klinowatego rdzenia przedluzonego. Drogi na poziomie rdzenia nie krzyzuja sie, odbywa sie to dopiero w drzeniu przedluzonym, gdzie biegna we wtedze przysrodkowej do wzgorza, skad kieruja sie do kory mozgowej pierwszorzedowej.
Objawy uszkodzenia drogi sznurow tylnych:
- dretwienie/mrowienie
- zaburzenia koordynacji ruchow lub chodu na skutek braku inf proprioceptywnych
