Brainscape's Knowledge GenomeTM

Browse over 1 million classes created by top students, professors, publishers, and experts.


See full index

Fiziologija 1 > Nervni sistem > Flashcards

Nervni sistem Flashcards

1
Q

Kako se deli nervni sistem?

A

ANATOMSKI-deli se na CNS I PNS

FUNKCIONALNO- se deli na somatski i autonomni i entericni*

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
2
Q

Koje su funkcije nervnog sistema?

A
  1. Motorna
  2. Senzorna (somatski i viscelarni senzibilitet)
  3. Regulacija rada unutrasnjih organa
  4. Visa nervna delatnost
How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
3
Q

Dva osnovna tipa celija u nervnom sistemu

A

Nervne i neuroglijske(glija celije)

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
4
Q

Gradja neurona

A
  1. Telo(soma,perikarion)
  2. Dendriti
    -receptivni deo neurona
    -kratki nastavci
  3. Akson(nervno vlakno)
    -prenosi informacije na druge neurone
    -duzine 1mm do 1m
    -sastoji se iz 3 dela: 1. aksonski brezuljak(pocetak
    generisanjaimpulsa,bez mijelina)
    2. srednji deo(sa Ranvijerovim
    cvorovima)
    3. terminalni deo(vrlo razgranat,bez
    mijelina)
How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
5
Q

Vrste aksonskog transporta

A

Ortogradni(anterogradni)- od some ka aksonskom zavrsetku

Retrogradni- od zavrsetaka u somu gde se degradiraju ili recikliraju

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
6
Q

Podela naurona prema gradji

A

Multipolarni, pseudounipolarni, bipolarni, piramidne celije, purkinjeove celije

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
7
Q

Podela neurona prema funkciji

A

Sezorni(aferentni)-sa rec tkiva i org u CNS,cesto pseudounipolarni
Motorni(eferentni)-iz CNS ka periferiji,multipolarni
Interneuroni-povezuju af i ef neurone,svi su u CNSu i cine 99% neurona

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
8
Q

Glija celije u PNSu

A
  1. Svanove celije- oko aksona,zastitna uloga
  2. Satelitne celije- obrazuju kapsulu oko gangliona spinalnih i kranijalnih zivaca i nalaze se u autonomnim ganglijama gde regulisu sastav mikrosredine
How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
9
Q

Glija celije u CNSu

A
  1. Oligodendrociti- izgradjuju mijelinski omotac ,kao Svanove
  2. Astrociti- citoplazmaticni(u sivoj masi) i fibrozni(u beloj masi)
    Uloge: daju cvrstinu i srukturu nervnom sistemu; sprecavaju nespecificno sirenje ekscitacije; razmena materija izmedju krvi i neurona; odrzavaju homeostazu K+ u ECT; otklanjaju neke transmitere iz sin. pukotine…
  3. Mikroglije- fagocituju ostecene neurone i strani materijal
  4. Ependimske celije- oblazu zidove mozdanih komora i kanala
    Specijalizovane ependimske celije horioidnih pleksusa pozdanih komora stvara najvecu kolicinu likvora*
How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
10
Q

Podela funkcionalnih proteina

A
  1. Transportni
  2. Hemijski receptori
  3. Enzimi
  4. Celijski markeri ( Ag )
How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
11
Q

Faktori od kojih zavisi prolazak molekula kroz membranu

A
  • velicina cestice
  • naelektrisanje
  • koef rastvorljivosti u vodi/mastima
  • koncentracioni gradijent

*mali lipofilni->lako prolaze (H2O,CO2,O2)
polarni,naelekrisani i veliki molekuli->ne prolaze

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
12
Q

Vrste transporntih proteina

A

KANALI:
-Aktivni :voltazno zavisni,hemijski zavisni,pod uticajem mehanickih nadrazaja
-Pasivni
NOSACI:
+Uniporteri( samo 1 supstancu prenose)
+Simporteri( vise supst u istom smeru)
+Antiporteri( jenda iz ICT,druga iz ECT)

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
13
Q

Olaksana difuzija

A

Nosac transportuje supstancu u smeru koncentracionog(hemijskkog) ili elektricnog gradijenta
Pr: Kretanje glukoze kroz vecinu celijskih membrana (osim u hepatocite,enterocite,tubulocite..)

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
14
Q

Aktivni transport

A

Nasuprot hemijskom ili elektricnom gradijentu,neophodna je energija.
PRIMARNI aktivni transport-za transport se koristi ATP. Transporter ima ATPaznu aktivnost,hidrolizom ATPa se oslobadja fosfatna grupa koja fosforilise nosacki protein cime se menja njegova konformacija i sposobnost vezivanja liganda
SEKUNDARNI aktivni transport-istovremeno transportuje jednu supstancu nasuprot,jednu u smeru hemijskog/konc. gradijenta. Koristi se energija dobijena transportom druge supstance
Pr: Apsorpcija glukoze u enterocite tankog creva ili njena reapsorpcija u proksimalne tubule bubrega

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
15
Q

Pumpa za Na i K

A
  • Slozen proteinski kompleks u ciji sastav ulazi enzim ATPaza.
  • Koristi energiju iz hidrolize ATPa i za svaki molekul ATPa izbacuju se 3 Na i ubacuju 2 K.
  • Elektrogena je (povecava elektropozitivnost spoljasnje povrsine membrane)
  • Aktivni transport Na i K trosi najvise energije u org
  • Odgovorna je za:
    1. odrzavanje asimetricnog rasporeda K i Na
    2. odrzava stalni volumen celije (ista osmolalnost u ICT i ECT)
How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
16
Q

Potencijal membrane u mirovanju

A
  • Membranski potencijal nastaje zbog unutrasnje membrane koja je negativna u odnosu na pozitivnu spoljasnju.
  • EKSCITABILNOST- svojstvo celije da promeni svoj membranski potencijal uz dejstvo stimulusa (nervne i misicne celije)
  • PMM nervnih vlakana -60 do -75 mV
  • PMM zavisi od:
    1. razlike u ICT i ECT konc. jona ( ECT- visoke konc Na+, Ca++ i Cl- ,a ICT- visoku konc K+ i anjona velike molekularne mase(proteini i org. fosfati))
    2. razlike u permeabilnosti membrane (u mirovanju celija je propustljiva za K+ i Cl-,dosta manje za Na+,a gotovo nepropustljiva za organske anjone)
How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
17
Q

Ravnotezni potencijal za jone

A
  • To je ona vrednost potencijala membrane pri kojoj se broj jona koji napusta celiju izjednacava sa brojem jona koji u nju ulaze
  • Ravnotezni pot. za K+ je -102mV (hemijski gradijent je ka spolja,a elektricni ka citoplazmi)
  • Ravnotezni pot. za Na+ je +55mV (izlazak i ulazak ovog jona je izjednacen za vreme depolarizacije akcionog potencijala)
How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
18
Q

Promena permeabiliteta membrane za odredjene jone

A

Deporalizacija (hipopolarizacija)- povecanje permeabiliteta za Na+ i Ca++ ( > -70mV,kriva na gore)
Hiperpolarizacija- povecanje permeabiliteta za K+ i Cl- (< -70mV, kriva na dole)

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
19
Q

Akcioni potencijal (definicija i faze)

A

AP (nervni impuls) je elektricni signal pomocu koga se vrsi komunikacija unutar nervnog isitema i periferije)
0- Sranje mirovanja (-70mV)
1- Pocetna depolarizaacija membrane (otvaranje Na+ i K+ kanala)
PRAG (nivo okidanja) -45mV
2- Brza depolarizacija (otvaranje velikog broja Na+ kanala po sistemu pozitivne povratne sprege)
Prebacaj-vrednost mV odlazi u +
3- Faza repolarizacije (Na+ kanali odlaze u stanje inaktivacije,a otvaraju se K+ kanali
4-Naknadna hiperpolarizacija dok se ne normalizuje PMM
*Po zavrsetku procesa radom Na-K pumpe se uspostavlja normalan raspored jona u celiji

20
Q

Karakteristike ancionog potencijala

A
  1. Traje vrlo kratko
  2. “Sve ili nista”-generise se SAMO ako depolarizacija dostigne nivo praga i AP je uvek iste velicine(oblik i amolituda mu se ne menjaju promenom intenziteta signala)
  3. Siri se ortogradno (od aksonskog brezuljka ka zavrsetku)
  4. Prostire se aktivno kroz nervno vlakno( ne menja amplitudu ni oblik)
21
Q

Refraktarni periodi

A

U fazi spore depolarizacije neuron je pojacano nadrazljiv,a zatim sledi period APSOLUTNE REFRAKTARNOSTI (nenadrazljivosti) u fazi brze depolarizacije i pocetne faze repolarizacije.U ovoj fazi novi stimulus ne moze da ekscitira neuron bez obzira na intenzitet.Ovo stanje se zavrsava kad aodredjeni br Na+ kanal predje iz stanja inaktivcaije u stanje mirovanja i tada krece RELATIVNI REFRAKTARNI PERIOD.Neuron sada moze da generise AP ali stimulus mora da bude znacajno jaceg intenziteta
-Funkcija refraktarnih perioda je da sprece kruzenje AP izmedju some i aksonskog zavrsetka

22
Q

Elektrotonicno (pasivno) prostiranje

A
  • Permeabilitet membrane za jone se ne menja
  • Informacije se prenose u vidu depolarizacije i hiperpolarizacije (ne dostize nivo praga) od dendrita i some do aksonskog brezuljka i kroz mijelinizarni deo vlakna.
  • Amplituda lokalnog odgovora opada sa distancom
23
Q

Aktivno prostiranje

A
  1. Kontinuirano prostiranje- u amijeliniziranom vlaknu siri se sukcesivna serija depolarivacija izazvanih lokalnim strujama pri cemu se generise AP (intenzitet signala se regenerise i ne opada sa udaljenoscu)
  2. Skokovito(saltatorno)- generise se na Ranvijeovim cvorovima na mijelizovanom vlaknu,dok se ispod mijelizovanog dela depolarizacija prostire pasivno sve dok ne naidje na cvor gde ima dovoljno Na kanala za generisanje AP
    * Prednosti skokovitog u odnosu na kontinuirano:
    - Sirenje AP je mnogo brze
    - Skokovito je mnogo ekonomicnije
24
Q

Od cega zavisi brzina sirenja AP?

A
  1. Dijametra aksona
  2. Debljine mijelinskog omotaca
  3. Udaljenosti Ranvierovih cvorova
  4. I od vaznosti inf. koja se prenosi*
25
Q

Podela nervnih vlakana

A

A VLAKNA- mijelizirana i najdeblja
1. Aα (najdeblja)- eferentna vlakna za skeletne misice i aferentna sa proprioreceptora
2. Aβ- aferentna sa receptora za dodir
3. Aγ- eferentna za misicna vretena
4. Aδ (najtanja)- afetentna za dodir,temperaturu i brzi bol
B VLAKNA
Najtanja mijelizovana vlakna koja pripadaju preganglijskim autonomnim neuronima
C VLAKNA
Najtanja amijelizovana vlakna koja pripadaju simpatikusnim postganglijskim neuronima i aferentna vlakna za spori bol.

26
Q

Elektricne sinapse

A

Membrane pre i postsinaptickog neurona ostvaruju vezu preko neksusa,one su fizicki spojene preko proteinskog mostica-koneksona u cijem centru se nalazi kanal cijim se otvaranjem/zatvaranjem kontrolise komunikacija izmedju celija. Informacija se prenosi u oba smera i veoma je brz prenos.

27
Q

Hemijske sinapse

A 
Glavni tip sinapsi u nervnom sistemu. Hemijsku sinapsu cine: presinapticka celija,sinapticka pukotina i postsinapticka celija. Komunikacija izmedju neurona se ostvaruje pomocu neurotransmitera. On se sintetise deponuje i oslobadja iz presinaptickog neurona u sin. pukotinu gde dolazi u kontakt sa postsinaptickom membranom gde ostvaruje glavni efekat,a to je promena permeabiliteta za razlicite jone tj promena potencijala membrane.
Sinapse mogu da budu:
- akso-somatske
- akso-dendritske i
- akso-aksonske(najmanje zastupljene)
*Infomacija se prenosi u jednom smeru
28
Q

Sinapticka transmisija

A
  1. Sinteza i deponovanje transmitera
    Sintetisani transmiteri se pakuju u VEZIKULE koje su gripisane u aktivnim zonama
  2. Oslobadjanje transmitera egzocitozom
    Proces krece depolarizacijom presinapticke membane akcionim potencijalom.
    **Depolarizacija otvara voltazno zavisne Ca kanale blizu aktivne zone i Ca ulazi u celiju.
    **    Porastom konc. Ca u celiji aktiviraju se Ca-kalmodulin protein kinaze koje katalizuju fosforilaciju sinapsina koji se nalazi na povrsini vezikula(sa transmiterima) i sprecava ulazak vezikula u proces egzocitoze
    **Posto sinapsin vise nije vezan,vezikula krece u proces egzocitize.Fuzijom membrane vezikule i presinapticke pukotine transmiter biva izbacen u sinapticku pukotinu
    * Kvantum-fiksni br molekula transmitera koje izbaci jedna vezikula
29
Q

Postetanicka potencijacija

A

Porastom frekvencije AP povecava se i ulazak Ca u terminal.Polako sistem koji vezuje Ca postaje zasicen i povecava se konc Ca u terminalu sto ima za posledicu povecano oslobadjanje transmitera i jace i dugotrajnije promene na postinaptickoj membrani.

30
Q

Presinapticka inhibicija

A

Inhibitorni interneuron, koji ima akso-aksonsku sinapsu sa presinaptickim neuronom, svojim neurotransmiterom ce inhibirati ulazak Ca u terminal i samim tim smanjiti kolicinu oslobodjnog transmitera

31
Q

Presinapticka facilitacija

A

Ekscitatorni interneuron, koji ima akso-aksonsku sinapsu sa presinaptickim neuronom, svojim transmiterom smanjuje izlazak K iz celije,sto produzava trajanje AP,samim tim i produzava ulazak Ca u celiju.

32
Q

Receptori za neurotransmitere

A

Svi receptori za neurotransmitere ,na postsinaptickoj membrani, imaju dve zajednicke osobine:
1.Integralni su proteini postsin. mem.
2.Njihovom aktivacijom dolazi do otvaranja/zatvaranja jonskih kanala(promena permeabiliteta za jone) ili do promene membranskog potencijala
Dele se na:
JONOTROPNI- hemijski (ligand) zavisni kanali koji imaju brze delovanje
METABOTROPNI(metabolicki)- preko G-proteina pokrecu niz biohem. reakcija koji dovode do fosforilacije proteina koji izgradjiji jonske kanale i tako menjaju propustljivost za odredjene jone. Odgovor traje druze.

33
Q

Postsinapticki mehanizam transmisije

A

*Jedinicni postsinapticki potencijal- promena membranskog potencijala na postsinaptickoj membrani izazvana oslobadjanjem transmitera iz jedne vezikule!

EPSP- postsinapticki potencijal koji nastaje kao posledica depolarizacije membrane i vrsi ekscitaciju postsinapticke celije
*Dolazi do otvaranja kanala za male jone i do simultanog ulaska Na i izlaska K iz celije.Zbog veceg elektrohemijskog gradijenta ulazi vise Na u celiju i dolazi do umerene depolarizacije membrane. (Nikotinski Ach receptori u netvno-misicnoj sinapsi)

IPSP- inhibitorni je posledica hiperpolarizacije membrane.
*Dolazi do povecanja permeabiliteta membrane za Cl i K.Ulaskom Cl u celiju i izlaskom K iz nje dolazi do hiperpolarizacije membrane i inhibitornog efekta.

34
Q

Razlike izmedju EPSP i AP*

A
  1. EPSP je delimicna lokalna depolarizacija membrane dok je AP inverzija naelektrisanja
  2. EPSP predstavlja gradirani odgovor koji zavisi od intenziteta nadrazaja i kolicine transmitera,dok AP funkcionise po principu “sve ili nista”
  3. EPSP moze da traje vrlo kratko,ali i mnogo duze od AP
  4. EPSP nema refraktarni period pa je moguca sumacija
  5. EPSP se prostire pasivno i intenzitet mu opada sa udaljenoscu
35
Q

Vremenska sumacija

A

Proces sabiranja sukcesivnih postsinaptickih potencijala koji se javljaju na istom segmentu postsinapticke membrane

36
Q

Prostorna sumacija

A

Proces sabiranja svih postsinaptickih potencijala koji se u istom trenutku nalaze na razlicitim segmentima postsin. meembrane.

37
Q

Opste karakteristike neurotransmitera

A

Da bi supstanca mogla da se smatra transmiterom mora da:
-se sintetise u presinaptickom neuronu
-mora da se izbacuje u sinapticku pukotinu u dovoljnoj kolicini kako bi delovao na postsinapticki neuron
-kada se primenjuje egzogeno mora da izazove isti efekat kao i normalno
-mora da postoji adekvatan mehanizam njegovog uklanjanja iz sinapticke pukotine
Dele se u 3 glavne grupe:
1. Transmiteri mali molekuli (sintetisu se u aksonskom zavrsetku)
2. Neuroaktivni peptidi (sint. se u gER u somi)
3. Gasovi (nastaju kao produkti celijskog metabolizma)
Svi se deponuju u vezikule i to najcesce kombinovani transmiter male molek. mase ili jedan ili vise peptidnih transmitera- KOTRANSMISIJA

38
Q

Uklanjanje transmitera iz sinapticke pukotine

A
  1. Difuzija u okolne krvne sudove
    Ovako se otklanja samo mali deo transmitera
  2. Enzimska degradacija
    Ovako se uklanjaju neuropeptidi, purinski transmiteri i Ach. Njihovi produkti razgradnje odlaze u okolne krvne sudove ili u zavrsetak iz kog su dosli
  3. Preuzimanje u aksonski zavrsetak
    Glavni put uklanjanja (80%).
    *Aminokiseline transmiteri se takodje preuzimaju iz sin pukotine, ali preko glija celija
39
Q

Faktori koji mogu uticati na sinapticku transmisiju

A
  • Alkaloza (povecanje pH) stimulise transmisiju signala
  • Acidoza (smanjenje pH) inhibira transmisiju
  • Hipoksija (smanjen parc pritisak O2 u tkivu) inhibira transmisiju
40
Q

Podela transmitera male molekularne mase

A
  1. Ach
  2. Biogeni amini
    - kateholamini (adrenalin,noradrenalin i dopamin)
    - serotonin
    - histamin
  3. Aminokiseline
    - glutaminska
    - gamaaminobuterna (GABA)
    - glicin
    - asparaginska
  4. Purini
    - ATP i njegovi derivati
41
Q

Acetilholin kao neurotransmiter

A

BIOSINTEZA
Pod uticajem enzima holin-orto-acetiltransferaze, acetil grupa sa acetil-CoA premesta se na holin koji je preuzet iz ECT

DEPONOVANJE
Pakuje se u vezikulama zajedno sa jednim solubilnim proteinom- vezikulinom (on smanjuje osmolalnost vezikule) i ATPom kao kotransmiterom

RECEPTORI

  1. Nikotinski (jonotropni)- protein velike molekularne mase koji sadrzi 5 subjedinica ( 2α,β,γ i δ) smestenih oko jonskog kanala koji se aktivira samo ako je za obe α subjedinice vezan po jedan Ach. Otvaranjem kanala dolazi do veceh ulaska Na u celiju i manjeg izlaska K iz nje tako da dolazi do depolarizacije membranskog potencijala odnosno do EKSCITACIJE celije
    * Antagonist: Kurare
  2. Muskarinski (metabotopni)- vezivanejm Ach za ovaj receptor dolazi do aktivacije G-proteina koji je u vezi sa sistemom 2° glasnika ( inozitol3fosfat, diacilglicerol i cAMP). Sekundarni glasnici dovode do promene permeabiliteta membrane za K i Ca tako da je krajnji efekat INHIBICIJA (u srcu) ili EKSCITACIJA postsinapticke celije

RAZGRADNJA
Razgradnja se vrsi enzimom ACh-esterazom (na postsinaptickoj membrani i u sin. pukotini). Enzim hidrolizujeACh do holina i acetata,gde se holin preuzima u nervne zavrsetke a acetat difonduje u krvne sudove.
*Fizostigmin- inhibitor ACh transferaze

42
Q

Kateholamini

A

NORADENALIN- u CNSu se sintetise u u jedru ponsa locus ceruleus. U CNSu ima ekscitatorno delovanje,a kao transmiter perifernih sipatikusnih neurona moze imati inhibitorno ili ekscitatorno delovanje
ADRENALIN- transmiter u malom broju neurona u produzenoj mozdini (u CNS)
DOPAMIN- u CNSu se sintetise u supstanciji nigri srednjeg mozga, dok se na periferiji sintetise iz malih dopaminskih celija u autonomnim ganglijama

BIOSINTEZA
Biosinteza pocinje od TIROZINA. Na njega deluje enzim tirozin hidroksilaza (TH) koji ga konvertuje u dihidroksifenilalanin (DOPA).Pod uticajem DOPA-dekarboksilaze, DOPA se kovertuje u DOPAMIN*.Ukoliko se sinteza nastavi dopamin ulazi u vezikule i tu se pod uticajem dopamin-beta-hidroksilaze (DBH) kovertuje u NORADRENALIN. Noradrenalin potom mora da izadje u citoplazmu kako bi na njega delovao enzim feniletanolamin N-metil transferaza (PNMT) koji ga konacno konvertuje u ADRENALIN.

DEPONOVANJE
Pakuju se u granuliranim vezikulama u kompleksu sa hromograninima( smanjuje se osmolalnost vezikule) i ATPom kao kotransmiterom

RAZGRADNJA

  1. 80% se vraca u aksonski zavrsetak aktivnim transportom
  2. Difuzija u okolne krvne sudove
  3. Enzimska razgranja pomocu monoaminooksidaze (MAO) koja se nalazi u mitohondrijama nervnog zavrsetka i pomocu katehol-O-metiltransferaze (COMT) koja se nalazi u sinaptickoj pikotini

RECEPTORI
Alfa receptori se dele na α1 i α2, dok se beta dele na β1, β2 i β3
-Alfa i beta adrenergicki receptori su metabolicki receptori .Efekat njihove aktivacije se ostvaruje preko 2.glasnika ( za α to su Ca, inozitol trifosfat, diacil glicerol ili cAMP, dok je za β to UVEK cAMP! )
-I alfa i beta rec. mogu da budu i inhibitorni i ekscitatorni
-Alfa receptori imaju najveci afinitet za NA, a najmanji za izoproterenol(sintetski agonist),dok je kod beta obrnuto.
*α2 presinapticki receptori vrse presinapticku INHIBICIJU tako sto se za nih veze noradrenalin koji je oslobodjen u presinapricku pukotinu i on dovodi do inaktivacije Ca kanala cime se posledicno zaustavlja egzocitoza vezikula i oslobadjanje transmitera
β2 presinapricki receptori dovode do FACILITACIJE tj olaksanog oslobadnjanja transmitera

Za dopamin je identifikovano 5 tipova redeptora podeljenih u 2 grupe: D1 (povecavaju sintezu cAMP) i D2 (innhibiraju). Takodje postoje post i presinapticki dopaminski receptori

43
Q

Serotonin 5-hidroksi triptamin (5-HT)

A

Najvise serotoninskih neurona se nalazi u nukleusu rafe

SINTEZA
Pocinje od aminokiseline triptofana.Na njega potom deluje enzim triptofan hidroksilaza koji ga konvertuje u 5-hidroksitriptofan (5-HTP). Na 5-HTP potom deluje 5-hidroksi triptofan dekarboksilaza koja ga na kraju konvertuje u 5-hidroksi triptamin iliti serotonin

RAZGRADNJA
80% se preuzima u aksonski zavrsetak, a 20% se razgradjuje monoaminooksidazom (MAO)

RECEPTORI
Postoje 6 metabptropnih i jedan jonotropni receptor. Mogu da budu postsinapticki i presinapticki

ULOGA

  1. Inhibitorno delovanje na putevima za prenosenje bola
  2. U kontroli raspolozenja ( anti depresiv)
  3. U kontroli spavanja
44
Q

Aminokiseline transmiteri

A

Najzastupljeniji transmiteri u mozgu

  1. Glutaminska kiselina
    - glavni ekscitatorni transmiter u mozgu!
    - ima vise tipova jonotropnih i metabotropnih receptora
  2. Asparaginska kiselina
    - snazan ekscitatorni transmiter neurona kore velikog mozga
    - zajedno sa glutaminskom kis. se sintetisu u Krebsovom ciklusu
  3. Gama amino buterna kis. (GABA)
    - glavni inhibitorni u mozgu!
    - nastaje dekarboksilacijom glutaminske kiseline pod uticajem enzima glutamat dekarboksilaze (GAD)
    - iz sinapticke pukotine se delom preuzima u aks.zavrsetak a delom u glija celije
    - receptori su metabotropni (B) i jonotropni (A i C)
  4. Glicin
    - najjednostavnija amino kiselina
    - preko svojih receptora povezcavaju permeabilitet za Cl (kao i gabaA)
45
Q

Eikozanoidi

A

SINTEZA
Sinteza pocinje pod uticajem odgovarajuceg stimulusa koji aktivira fosfolipazu A2 (enzim celijske membrane).Ona izdvaja arahidonsku kiselinu iz fosfolipida koja se dalje metabolise na dva nacina:
1. pod uticajem ciklooksigenaze (COX) nastaju PROSTAGLANDINI (PG) i TROMBOKSANI (TX)
2. pod uticajem lipooksigenaze nastaju LEUKOTRIJENI (LT)

DEPONOVANJE
Sintetisani eikozanoidi se ne deponuju u celiji vec odmah po oslobadjanju deluju kao autokrini ili parakrini agensi

DELOVANJE

  • koagulacija krvi
  • regulacija kontraktilnosti glatke muskulature
  • modulacija oslobadjanja neurotransmitera
  • kontrola sekrecije hormona
  • generisanje bola
  • vazni za nastanak bola i groznice
46
Q

G-protein

A

On ostvaruje vezu izmedju receptora i efektornog molekula koji utice na sintezu II glasnika.
Ima AKTIVNU koja ima visok afinitet za GTP i NEAKTIVNU formu koja ima visok afinitet za GDP (gvanozindifosfat).
On kao receptor moze da bude inhibitoran ili stimulatoran

Kada celija nije stimulisana Gptotein je u neaktivnoj formi i za njega je vezan GDP.Sastoji se od α,β i γ subjedinice. Vezivanjem liganda za receptor aktivira se Gprotein i umesto GDP za njega se veze GTP sto dovodi do disocijacije α subjedinice, njenog vezivanja za efektorni molekul i aktivacija ili inaktivacija ef. molek. sto direktno utice na sitezu II glasnika

Fiziologija 1 (1 decks)

Brainscape helps you reach your goals faster, through stronger study habits.
© 2024 Bold Learning Solutions. Terms and Conditions