MUTACJE Flashcards
Podział mutacji
a) somatyczne, generatywne (rodzaj komórek w których dochodzi do zmiany)
b) spontaniczne, indukowane (przyczyna zmian)
c)genowe, chromosomowe (poziom organizacji w którym zachodzą zmiany)
mutacje somatyczne
-DNA komórek somatycznych
-nie są dziedziczne
-efekty dotyczą jedynie osobnika u którego wystąpiły
-zazwyczaj nieszkodliwe dla organizmu bo dotyczy pojedynczych komórek
-u organizmów rozmnażających się bezpłciowo są przekazywane potomstwu
mutacje generatywne
-zmiany w DNA komórek płciowych (rozrodczych)
-są dziedziczne (u osobników potomnych obecne we wszystkich komórkach organizmu)
-zazwyczaj szkodliwe
mutacje spontaniczne
-spowodowane błędami pojawiającymi się podczas replikacji DNA
-zazwyczaj usuwane dzięki zdolnościom naprawczym polimeraz DNA
mutacje indukowane
-zmiany w materiale genetycznym, które powstają w wyniku oddziaływania na komórkę określonego czynnika (czynnika mutagennego/mutagenu)
Pod wpływem czynników mutagennych/mutagenów następują m.in.
-nieprawidłowości w przebiegu podziałów komórkowych
-pęknięcia nici lub nić DNA (zmiana w strukturze chromosomów)
-modyfikacje lub uszkodzenia zasad azotowych (powstawanie błędów podczas replikacji)
mutacje genowe
-dotyczą zmian na poziome genów (zmiana kolejności lub liczby nukleotydów w genie)
mutacje chromosomowe
-dotyczą zmian na poziomie chromosomów (polegają na zmianie struktury lub liczby chromosomów)
mutacje neutralne
-nie pociągają za sobą żadnych skutków fenotypowych (brak widocznych efektów)
mutacje niekorzystne
-powodują niekorzystne zmiany fenotypowe
-mutacje letalne (stanowią bezpośrednią przyczynę śmierci osobników)
-mutacje subletalne (wywołują określone zmiany chorobowe, powodujące przedwczesną śmierć lub zmniejszenie zdolności rozrodczych)
mutacje korzystne
-odpowiadają za powstanie nowych cech osobnika, które zwiększą jego zdolności przystosowawcze (szanse przeżycia w zmiennych warunkach środowiska)
-pozwalają na ewoluowanie organizmów (przekazywanie potomstwu korzystnych genów/cech)
możliwe skutki mutacji
-utrata przez białko zdolności pełnienia funkcji fizjologicznych (powstawanie chorób gen)
-nabycie przez białko nietypowej aktywności/funkcji (nadmierna ekspresja genów biorących udział w ekspresji genów-niekontrolowane podziały i rozwój nowotworu)
-powstanie nowotworu (mutacje powodujące nieprawidłowości w cyklu życiowym komórki)