Modyul 3: Mga Barayti ng Wika

Question 1

Barayti ng Wika

Answer 1

Ay resulta ng mga iba-ibang panlipunang interaksyon sa isang pamayanan o resulta ng pagkakaiba ng mga tagapagsalita.

Question 2

Dalawang Dimensyon sa Pagkakaroon ng Barayti ng Wika

Answer 2

Heograpiko at Sosyal

Question 3

Heograpiko

Answer 3

Ito ay dahil sa pagkakahati-hati at pagkakahiwa-hiwalay ng mga pulo. Dayalekto ang barayti ng wikang nabuo dito.

Question 4

Sosyal

Answer 4

Ang pagkakaroon ng iba’t ibang pangkat ng tao sa lipunan ang dahilan ng pagkakabuo ng dimensyong ito. Sosyolek ang barayting nabuo dito.

Question 5

Dalawang Uri ng Barayti ng Wika

Answer 5

Pansamantalang Barayti ng Wika at Permanenteng Barayti ng Wika

Question 6

Pansamantalang Barayti ng Wika

Answer 6

Kinabibilangan ito ng mga salitang may parehong baybay pero magkakaiba ang kahulugan ayon sa paggamit dito. Ito ay kaugnay sa sitwasyon na ginagamit ang wika. (Sosyolek, Etnolek, at Register).

Question 7

Permanenteng Barayti ng Wika

Answer 7

Nakasama rito ang mga idyolek at dayalektong uri ng wika. Ito ay ang mga uri ng wikang karaniwang ginagamit sa pakikipag-interaksyon sa araw-araw.

Question 8

Idyolek

Answer 8

Bawat indibidwal ay may sariling istilo/tatak ng pamamahayag at pananalita na naiiba sa bawat isa. (e.g “Magandang gabi, bayan!”)

Question 9

Dayalek

Answer 9

Nalilikha ng dimensiyong heograpiko. Ito ang salitang gamit ng mga tao ayon sa partikular na rehiyon o lalawigan. (3 Uri ng Dayalek: Heograpiko (batay sa espasyo), Tempora (batay sa panahon), at Sosyal (batay sa katayuan).)

Question 10

Sosyolek

Answer 10

Ginagamit ng isang partikular na grupo. May kinalaman sa katayuang sosyo-ekonomiko at kasarian. (e.g Gay lingo o bekimon, jejemon, conyo, pabalbal o salitang kanto).

Question 11

Dalawang Uri ng Sosyolek

Answer 11

Pormal at ‘Di-Pormal

Question 12

Pormal

Answer 12

Wika na ginagamit ng mga propesyonal. (e.g Jargon - Ang tanging bokabolaryo sa isang partikular na trabaho o gawain. Hal. Abogado: Exhibit, Appeal, Complaint).

Question 13

‘Di-Pormal

Answer 13

Mga salitang naimbento lamang ng mga ordinaryong tao sa lipunan. (e.g conyo at jejemon o jejespeak).

Question 14

Etnolek

Answer 14

Isang barayti ng wika na nadebelop mula sa salita ng mga etnolonggwistang grupo. Sila iyong mga mamamayan na nasa dulo ng laylayan ng lipunan. (e.g T’boli, Mangyan, Tausug, Ibaloi, etc.)

Question 15

Register

Answer 15

Ito ay barayti ng wikang espisyalisadong ginagamit ng isang partikular na domeyn.

Question 16

Field o Larangan

Answer 16

Ang layunin at paksa nito ay naaayon sa larangan ng mga taong gumagamit nito o layunin ng paggamit.

Question 17

Mode o Modo

Answer 17

Paraan kung paano isinasagawa ang uri ng komunikasyon o kung paano ito ginagamit. (e.g Berbal o Di-Berbal). — In what way?

Question 18

Tenor

Answer 18

Ito ay naaayon sa relasyon ng mga nag-uusap o para kanino ito gagamitin.