Brainscape's Knowledge GenomeTM

Browse over 1 million classes created by top students, professors, publishers, and experts.


See full index

Kompan > Module 6 (Kakayahang Lingguwistiko o Gramatikal) > Flashcards

Module 6 (Kakayahang Lingguwistiko o Gramatikal) Flashcards

1
Q

communicative competence; sinabi niya, “Ang nagsasalita ng wika ay hindi lang dapat magkaroon ng kakayahang linggwistika upang epektibong makipagtalastasan gamit ang wika. Nararapat din niyang malaman ang paraan ng paggamit nito.”

A

Dell Hymes

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
2
Q

Kailangnag pantay na isaalang-alang ang pagtalakay sa mensaheng nakapaloob sa teksto at sa porma o kayarian ng wikang ginamit sa teksto.

A

Higgs & Clifford (1992)

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
3
Q

Sumasakop sa mas malawak konteksto ng lipunan at kultura.

A

Shuy (2009)

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
4
Q

Pangunahing mithiin sa pagtuturo ng wika na makabuo ng isang pamyanang marunong, mapanuri, kritikal at kapaki-pakinabang.

A

Otanes (2002)

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
5
Q

komponent ng kakayahang pangkomunikatibo

A

kakayahang gramatikal o lingguwistiko, kakayahang sosyo linggwistiko, kakayahang pragmatik o istratedyik, kakayahang diskorsal

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
6
Q

Ito ay ang pag-unawa at paggamit sa kasanayan sa ponolohiya, morpolohiya, sintaks, semantika, gayundin ang mga tuntuning pang-ortograpiya.

A

Kakayahang gramatikal o lingguwistiko

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
7
Q

komponent ng kakayahang gramatikal

A

sintaks, morpolohiya, lekison, ponolohiya, ortographiya

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
8
Q

pagsasama ng mga salita upang makabuo ng pangungusap na may kahulugan

A

sintaks

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
9
Q

pag-aaral ng istruktura ng mga pangungusap; estruktura ng pangungusap

A

sintaks

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
10
Q

tamang pagkakasunod-sunod ng mga salita; uri ng pangungusap ayon sa gamit. (pasalaysay, patanong, pautos, etc.); uri ng pangungusap ayon sa kayarian (payak, tambalan, hugnayan, langkapan); pagpapalawak ng pangungusap

A

sintaks

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
11
Q

Estruktura ng pangungusap

A

simuno o paksa (subject) at panaguri (predicate)

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
12
Q

ang pinag-uusapan o pinagtutuunan ng pansin sa loob ng pangungusap.

A

simuno o paksa (subject)

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
13
Q

nagbibigay ng kaalaman o impormasyon tungkol sa paksa. Naglalahad ng mga bagay hinggil sa simuno.

A

panaguri (predicate)

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
14
Q

pangunahing uri ng pangungusap

A

karaniwan at di karaniwan

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
15
Q

“Mabait si Jun.” at “Pumunta si Darla sa palengke.” ay halimbawa ng?

A

karaniwang pangungusap

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
16
Q

“Si Jun ay mabait.” at “Si Darla ay pumunta sa palengke.” ay halimbawa ng?

A

di karaniwang pangungusap

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
17
Q

anunamang pangungusap o lipon ng mga salita na walang simuno at panaguri basta’t may diwa at mensaheng ipinapaabot. Ito ay maituturing na pangungusap na walang paksa.

A

pangungusap na walang paksa

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
18
Q

mga uri ng pangungusap na walang paksa

A

eksistensyal, sambitla, pautos, pormulasyong panlipunan, pahanga, temporal, penomenal/pamanahon, panawag, at ka-pandiwa

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
19
Q

may bagay na umiiral sa himig totoo ng pangungusap sa tulong ng mga katagang may o mayroon

A

eksistensyal

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
20
Q

ito’y isa o dalawang pantig na salita na nagpapaabot ng diwa o kaisipan. Kadalasan na ekspresyon ang ipinapahayag.

A

sambitla

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
21
Q

salitang pautos na kahit nag-iisa ay may ininasaad na diwa o mensahe kaya’t hindi pwedeng hindi sundin lalo na kung ang pagkakasabi ay medyo madiin at malalim.

A

pautos

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
22
Q

pagbati at iba pang kalugod-lugod na salitang sinasabi upang makapag taguyod ng mabuting ugnayan.

A

pormulasyong panlipunan

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
23
Q

ito’y ekspresyon na nagpapahayag ng paghanga.

A

pahanga

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
24
Q

nagsasaad ito ng mga kalagayan o panahong panandalian, karaniwang pang-abay na pamanahon.

A

temporal

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
25
Q

ito ay tumutukoy sa mga pangungusap na tumatalakay sa mga kalagayan o pangyayari sa kalikasan o pangkapaligiran.

A

penomenal/pamanahon

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
26
Q

maaari ring tawaging “vocative” o iisang salita o panawag.

A

panawag

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
27
Q

nagsasaad ito ng katatapos na kilos o pangyayari. Malimit itong may kasunod na “lang/lamang”

A

ka-pandiwa

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
28
Q

iba’t ibang bahagi ng pananalita; pagbuo ng salita

A

morpolohiya

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
29
Q

bahagi ng pananalita

A

pangngalan (noun), panghalip (pronoun), pandiwa (verb), pangatnig (conjunction), pang-ukol (ligature), pang-uri (adjective), pang-abay (adverb), pantukoy (article o determiner)

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
30
Q

Karamihan sa mga pagbabago sa anyo at bigkas ng mga salita ay dulot ng pagdaragdag ng panlapi o pagsasama ng dalawa o higit pang morpema upang bumuo ng salita. Ang naganap na pagbabago ay tinatawag na pagbabagong morpoponemiko.

A

Pagbabagong morpoponemiko

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
31
Q

under Asimilasyon

A

asimilasyong parsyal o di-ganap, asimilasyong ganap

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
32
Q

sa pagbabagong ito, may nawawalang ponema sa loob ng salita.

A

pagkakaltas

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
33
Q

may mga ponemang napapalitan o nagbabago sa pagbuo ng salita. Nagaganap ang pagpapalitan ng /r/ at /d/ kapang ang /d/ ay nasa pagitan ng dalawang patinig.

A

maypali

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
34
Q

pagpapaikli at pagpapabilis ng pagbigkas ng salita.

A

Pagpapaikli ng salita

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
35
Q

kapag ang salitang ugat ay nagsisimula sa /l/ o /y/ ay ginigitlapian ng [-in], ang /l/ o /y/ ng salitang-ugat at ang /n/ ng gitlapi ay nagkakapalit ng posisyon.

A

metatesis

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
36
Q

pag-uulit ito ng pantig ng salita. Ang pag-uulit na ito ay maaaring magpahiwatig ng kilos na ginagawa o gagawin pa lamang, gagawa ng kilos o pagpaparami.

A

reduplikasyon

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
37
Q

Ito ay ang mapanuring pagbuo ng mga salita na naglalayong makapagbigay ng kahulugan at depinisyon sa mga bagay-bagay; Hindi basta-basta isinasagawa ng hindi pinag-iisipan sapagkat ang resulta ng mga nabuong salita ay ipakikilala sa buong mundo para magamit sa lipunan

A

leksikon

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
38
Q

Leksikon ng Wikang Filipino

A

pagtatambal, akronim, pagbabawas/cliffing, pagdaragdag, paghahalo/blending, denotasyon at konotasyon

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
39
Q

Nabuo sa pamamagitan ng pagtatambal ng mga morfema na naging bahagi na ng wikang Filipino.

A

pagtatambal

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
40
Q

ang mga salita ay hango sa mga insisyal o unang pantig ng salita.

A

akronim

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
41
Q

pagpapaikli ng mga salita na kadalasang ginagamit sa pasalitang paraan.

A

pagbabawas o cliffing

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
42
Q

Kung may salitang binabawasan, mayroon din namang dinadagdagan.

A

Pagdaragdag

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
43
Q

Pagbabawas at pagtatambal ng mga salita.

A

Paghahalo o Blending

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
44
Q

ay ang pansariling kahulugan ng isa o grupo ng tao sa isang salita

A

konotasyon

45
Q

ito ay ang kahulugan ng salita na matatagpuan sa diksyunaryo. Literal o totoong kahulugan ng salita

A

denotasyon

46
Q

tawag sa maagham na pag-aaral ng tunog; pinag-aaral ang wastong bigkas ng mga tunog na tinatawag na ponema

A

ponolohiya

47
Q

ang tawag sa mga yunit ng tunog ng isang wika; tumutukoy ito sa makabuluhang tunog; ang bawat ponema ay maaaring makapagbago ng kahulugan ng isang salita.

A

ponema

48
Q

uri ng ponema

A

patinig at katinig

49
Q

ang tunog na /e/ at /i/ /o/ /o/ at /u/ ay malayang nagkakapalitan na hindi nagbabago ang kahulugan ng mga salita.

A

allophone

50
Q

Tumutukoy ito sa pinagsamang tunog ng isang patinig /a,e,i,o,u / at tunog ng isang malapatinig /w, y/ sa iisang pantig. (aw, iw, ow,ay ey,oy,uy)

A

diptonggo

51
Q

Ito ay magkasamang tunog ng dalawang ponemang katinig sa iisang pantig; matatagpuan ito sa– inisyal, sentral, pinal.

A

klaster

52
Q

Magkatugmang salita na hindi magkaugnay na kahulugan subalit tugmang-tugma sa bigkas maliban sa isang ponema.

A

pares minimal

53
Q

ay sining ng pagsulat ng mga salita na may tumpak na titik alinsunod sa wastong gamit, wastong baybay

A

ortograpiya

54
Q

bahagi ng ortograpiya

A

tiktok, bantas, pantig, panlapi

55
Q

ay nararapat na linangin upang lubos na maunawaan ang ating mensahe’t mithiin

A

kakayahang pangkomunikatibo

56
Q

Noong kapanahunan ni ______, pinaniniwalaang nakatutok ang larangan ng komunikasyon sa iisang antas lamang, ang pampublikong komunikasyon kung kaya’t nabuo niya ang RETORIKA.

A

Aristotle

57
Q

Noong kapanahunan ni Aristotle, pinaniniwalaang nakatutok ang larangan ng komunikasyon sa iisang antas lamang, ang pampublikong komunikasyon kung kaya’t nabuo niya ang _______.

A

retorika

58
Q

ang tungkol sa epektibong mapanghikayat na pagsasalita sa harap ng madla.

A

retorika

59
Q

mga lebel ng komunikasyon

A

intrapersonal, interpersonal, pangmasa, pampubliko, pangkultura

60
Q

pakikipagusap sa sarili; pinakamababang antas; tumutukoy sa pakikipag-usap ng indibidwal sa sarili sa kanyang replektibong pag-iisip, pakikinig sa sarili, pagbubulay-bulay, o kaya ay kapag pinakikiramdaman ang paggalaw ng sarili.

A

intrapersonal

61
Q

Pakikipagusap sa ibang tao o pakikipagtalastasan sa iba’t ibang indibidwal

A

interpersonal

62
Q

komunikasyong gumagamit ng mass media, radyo, telebisyon, at pahayagan

A

pangmasa

63
Q

isinasagawa sa harap ng maraming mamamayan o tagapakinig

A

pampubliko

64
Q

komunikasyon para sa pagtatanghal o pagpapakilala ng kultura ng isang bansa

A

pangkultura

65
Q

Saklaw ng diskorsal ang pagkakaugnay ng serye ng mga salita o pangungusap na bumubuo ng isang makabuluhang teksto.

A

kakayahang diskorsal

66
Q

2 bagay ang isinasaalang -alang upang malinang ang kakayahang diskorsal

A

cohesion (pagkakaisa) at coherence (pagkakaugnay-ugnay)

67
Q

Pamantayan sa pagtataya ng kakayahang pangkomunikatibo

A

pakikibagay (adaptability), paghalok sa pag-uusap (conversational involvement), pamamahala sa pag-uusap (conversational management), pagkapukaw-damdamin (empathy), bisa (effect), kaangkupan (appropriateness)

68
Q

Kakayahang mabago ang pag- uugali at layunin upang maisakatuparan ang pakikipag- ugnayan.

A

pakikibagay (adaptability)

69
Q

May kakayahang ang isang taong gamitin ang kaalaman tungkol sa anumang paksa sa pakikisalamuha sa iba.

A

paghalok sa pag-uusap (conversational involvement)

70
Q

Tumutukoy ito sa kakayahan ng isang taong pamahalaan ang pag- uusap. Nakokontrol nito ang daloy ng usapan at kung paanong ang mga paksa ay nagpapatuloy at naiiba.

A

pamamahala sa pag-uusap (conversational management)

71
Q

Ito ay pagpapakita ng kakayahang mailagay ang damdamin sa katauhan ng ibang tao at pag-iisip ng posibleng mangyari o maranasan kung ikaw ay nasa kalagayan ng isang tao o samahan.

A

pagkapukaw-damdamin (empathy)

72
Q

Tumutukoy ito sa isa sa dalawang mahahalagang pamantayan upang mataya ang kakayahang pangkomunikatibo– ang pagtiyak kung epektibo ang pakikipag-usap.

A

bisa (effect)

73
Q

Maliban sa bisa, isa pang mahalagang pamantayan upang mataya ang kakayahang pangkomunikatibo ay ang kaangkupan ng paggamit ng wika.

A

kaangkupan (appropriateness)

74
Q

Ayon sa pag-aaral na isinagawa ni Dua (1990), ang ilan sa mga pangunahing dahilan sa hindi pagkakaunawaan ng dalawang taong nag–uusap ay pwedeng mag-ugat sa tatlong posibilidad na maaring mula sa taong nagsasalit tulad ng:

  1. Hindi lubos na nauunawaan ng nagsasalit ang kanyang intensyon
  2. Hindi maipahayag nang maayos ng nagsasalita ang kanyang intensyon
  3. Pinipili ng nagsasalitang huwag na lang sabihin ang kanyang intensyon dahil sa iba’tibang kadahilanan
A

kakayahang sosyolingguwistik

75
Q

Ayon pa rin kay Dua (1990), ang hindi pagkakaunawaan ng dalawang nag-uusap ay maaari ding mag-ugat sa tagapakinig tulad ng sa sumusunod na sitwasyon
1. Hindi narinig at hindi naunawaan
2. Hindi gaanong marinig at hindi gaanong naunawaan
3. Mali ang pagkakarinig at mali at mali rin ang pagkaunawa

A

kakayahang sosyolingguwistik

76
Q

Ginamit ni Hymes ang akronim na ________ upang isa-isahin ang mga dapat isaalang-alang upang magkaroon ng mabisang pakikipagtalastasan.

A

SPEAKING

77
Q

ang lugar o pook kung saan nag-uusap o nakikpagtalastasan ang mga tao; kapag tayo ay nasa isang pormal na palatuntunan, hindi tayo nakikipag-usap sa ibang tao na parang nasa kalsada o kasiyahan

A

setting

78
Q

ang mga taong nakikipag talastasan; hindi natin kinakausap ang ating guro sa parang kinakausap natin ang ating kaibigan o kaklase

A

participant

79
Q

mga layunin p pakay ng pakikipagtalastasan; kung nais nating kumbinsihin ang kausap ay iba ang ating pamamaraan

A

ends

80
Q

ang takbo ng usapan; ay nag-uumpisa ang usapan sa biruan at nauuwi sa pagkapikon at alitan

A

act sequence

81
Q

tono ng pakikipag-usap; wala sigurong makagugusto kung mga salitang balbal ang gagamitin natin sa isang pormal na okasyon

A

keys

82
Q

tsanel o midyum na ginagamit. (pasalita o pasulat); iniaangkop ang tsanel na gagamitin sa kung ano ang sasabihin at kung saan ito sasabihin

A

instrumentalities

83
Q

paksa ng usapan; may mga sensitibong bagay na kung minsan ay limitado lamang ang ating kaalaman; usapang pangmatanda, diskursong babae, etc.

A

norms

84
Q

diskurong ginagamit, kung nagsasalaysay, nakikipagtalo o nangangatwiran

A

genre

85
Q

ay ang batayang kakayahan o kaalaman ng isang tao sa wika (Savignon, 1972)

A

competence

86
Q

ay paggamit ng tao sa wika (Savignon, 1972)

A

performance

87
Q

“Ang tagapakinig ay nakapagbibigay ng maling interpretsyon sa narinig kahit hindi naman ito ang ibig sabihin ng kausap.”

A

Sannoniya (1987)

88
Q

“Maging mabisa lamang ang komunikasyon kung ito ay isinasaayos”

A

Dell Hymes

89
Q

ay ang pagsasaalang - alang ng isang tao sa ugnayan niya sa mga kausap, ang impormasyong pinag-uusapan at ang lugar ng kanilang pinga-uusapan. (konstekstong sosyal ng isang wika)

A

kakayahang sosyolingguwistiko

90
Q

Epektibong komunikasyon ay hindi lang pasalita o berbal, mahalaga rin ang mga signal o kilos na di berbal.

A

Kakayahang Pragmatik at istratedyik

91
Q

galing sa salitang latin na communicare, na ang ibig sabihin ay ibahagi; proseso ng pagpapalitan ng impormasyon; ang komunikasyon ay interaksyonal at transaksyonal

A

komunikasyon

92
Q

Proseso ng Komunikasyon

A

Sender/Pinanggalingan ng mensahe, Mensahe, Tsanel/Daluyan, Resiber/Tumatanggap ng mensahe, Fidbak o Reaksyon

93
Q

uri ng komunikasyon

A

berbal at di-berbal

94
Q

gumagamit ng wika o berbal na pasalita na simbolo na maaaring pasulat o pasalita

A

berbal

95
Q

gumagamit ng anumang bagay, maliban sa wika sa paghahatid ng mensahe

A

di-berbal

96
Q

Anyo ng komukasyong Di-berbal

A

chronemics, oculesics, haptics, kinesics, objectics, iconics, dactylogy (sign language), kulay, vocalics, at proxemics

97
Q

Mula sa salitang Griyego na “Chronos” Panahon o oras; ito‘y tumutukoy sa paggamit at pagpapahalaga ng oras bilang batayan ng kaakbit na mensahe

A

chronemics

98
Q

Paggamit ng mata sa pakikipagtalastasan; ang mata raw ang siyang “Pintuan ng ating kaluluwa” sapagkat sa pamamagitan nito ay maaari tayong makipag-ugnayan nang makahulugan; may galaw ang mga mata na nagpapakita ng kondisyon, reaksyon, at gawi, at atityud o saloobin ng tao

A

oculesics

99
Q

paghawak o paghaplos sa pakikipagtalastasan; sa ating wika, may iba-iba tayong tawag sa paraan ng paghawak sa ibang tao o bagay at bawat paraan ay may kanya-kanyang kahulugan.

A

haptics

100
Q

galaw o kilos ng katawan

A

kinesics

101
Q

paggamit ng mga bagay sa pakikipagtalastasan

A

objectics

102
Q

paggamit ng simbolo o icons

A

iconics

103
Q

mga galaw na panghalili para sa mga salita

A

dactylogy (sign language)

104
Q

maaari magpahiwatig ng damdamin o oryentasyon.

A

kulay

105
Q

ang pag-aaral ng mga di linggwistikong tunog na may kaugnayan sa pagsasalita

A

vocalics

106
Q

Pag-aaral ng komunikatibong gamit ng espasyo. Tumukoy sa layo ng kausap.

A

proxemics

107
Q

ang isang tao ay may kakayahang pragmatik kung natutukoy nito ang kahulugan ng mensaheng sinasabi at di sinasabi, batay sa ikinikilos ng taong kausap.

A

kakayahang pragmatik

108
Q

ay ang kakayahang magamit ang berbal at di berbal na mga hudyat upang maipabatid nang mas malinaw ang mensahe at maiwasan ang hindi pagkakaunawaan

A

kakayahang istratedyik

Kompan (1 decks)

Brainscape helps you reach your goals faster, through stronger study habits.
© 2025 Bold Learning Solutions. Terms and Conditions